Áhrif svifryks á heilsufar og dánartíðni Sigurður Þór Sigurðarson 24. apríl, 2006
Loftmengun og heilsa Skaðsemi loftmengunar þekkt frá öndverðri 20 öld Belgía 1930 Philadelphia 1948 London 1952 Innlagnir á spítala jukust um 50% Vegna öndnunarfæravandamála um 160% 4000 dauðsföll
Loftmengun og heilsa Áhrif mengunar á heilsufar augljós Lýðheilsulöggjöf sett til mótvægis Aðaláhersla á að draga úr mengun vegna þungaiðnaðar og brennslu á lífræne eldsneyti Afleiðing mikil minnkun á mengun a.m.k. til að byrja með Vandamálið leyst?
Hvað er svifryk? Sambland rykagna og lofttegunda Myndast f.o.f. frá bílaumferð Bruni á eldsneyti Vegryk Rykagnir Kolefni Járnsambönd Koparsambönd Köfnunarefnisoxíð NO2 Brennisteinsoxíð SO2 Ósón
Hvað er svifryk? Hluti af svifrykinu er mjög smágerður PM 10 PM 2,5 Smýgur niður í allra smæstu loftvegi
Hvers vegna er svifryk skaðlegt? Svifryk inniheldur óæskileg efnasambönd sem hafa skaðleg áhrif á líkamann. NO2 SO2 Ósón Rykagnirnar sjálfar virðast hafa óæskileg áhrif í smæstu loftvegum
Áhrif rykmengunar á heilsu Langvinn lungnateppa Rykmengun í umhverfi hefur veruleg áhrif Asthma Loftmengun getur valdið versnun á asthma Lungnakrabbamein Mögulega geta verið tengsl milli svifryksmengunar og lungnakrabba Hjarta- og æðasjúkdómar Ósón tengist hjartasjúkdómum
Langvinn lungnateppa Algengi þessa sjúkdóms fer sívaxandi Aðalástæðan er reykingar Svifryksmengun getur bæði valdið versnun á LLT og hefur líklega áhrif á framgang sjúkdómsins Langvarandi dvöl í menguðu umhverfi hefur neikvæð áhrif á virkni lungna Souza et al. Chest. 1998. 113:1312
MacNee et al. Chest 2000. 117:390S
Asthma Mjög umdeilt hvort svifryksmengun hafi áhrif á myndun asthma Asthma er þó sífellt algengara meðal barna í stórborgum Aukin tíðni meðal barna á menguðum svæðum Ekki umdeilt að svifryksmengun veldur asthmasjúklingum miklum óþægindum og getur valdið versnun á sjúkdómnum Aukin svifryksmengun veldur aukningu innlagna vegna asthma Trasande et al. JACI. 2005. 115(4):689 Timonen et al. AJRCCM. 1997. 156:546
Lungnaþroski í börnum Börn eru viðkvæm fyrir mengun í umhverfi Að mörgu leyti óljóst hvaða áhrif svifryksmengun getur haft á börn Þó vísbendingar um: Seinkaðan lungnaþroska Aukna tíðni á asthma Kim, J. Pediatrics. 2004. 114(6):1699
Dauðsföll vegna mengunar Nokkrar rannsóknir hafa sýnt aukinn fjölda dauðsfalla í tengslum við svifryksmengun “Six City Study” í Bandaríkjum NA 25% meiri líkur á dauða Dauðsföll vegna Langvinnrar lungnateppu Lungnakrabbameins Asthma Hjartasjúkdóma Dockery et al. NEJM. 1993. 329:1753
Dockery, D. W. et al. N Engl J Med 1993;329:1753-1759 17/01/2019 Estimated Adjusted Mortality-Rate Ratios and Pollution Levels in the Six Cities Figure 3. Estimated Adjusted Mortality-Rate Ratios and Pollution Levels in the Six Cities. Mean values are shown for the measures of air pollution. P denotes Portage, Wisconsin; T Topeka, Kansas; W Watertown, Massachusetts; L St. Louis; H Harriman, Tennessee; and S Steubenville, Ohio. Dockery, D. W. et al. N Engl J Med 1993;329:1753-1759
Samantekt Svifryk inniheldur fjölda af skaðlegum efnum Rykið sjálft er skaðlegt vegna smæðar og ertandi eiginleika Aukin svifryksmengun veldur: Versnun á langvinnum lungnasjúkdómum Auknum innlögnum á sjúkrahús Auknum fjölda dauðsfalla Óæskileg áhrif á lungnaþroska barna og getur stuðlað að myndun asthma