1. Mælingar Aðferðafræði III
Stefán Hrafn Jónsson
Skjal áður merkt

2. Um þáttagreiningu
Þáttagreining er í raun safn af mörgum skildum tölfræðiaðferðum
Áður en þið prófið aðferðina/þáttagreininguna á ykkar gögnum þurfið þið að gera eftirfarandi:
Skoða gögnin og kynnast þeim (t.d. tíðnitöflur, fylgnitöflur)
Teikna upp mælingalíkanið og aðhvarfsgreiningalíkanið þar sem þið tilgreinið hvaða breytur eru hvar

3. Þáttagreining
Þáttagreining er tölfræðiaðferð sem nýtis m.a. til að finna duldar breytur.
Þáttagreining getur aðstoðað við að meta hvort ein eða fleiri duldar breytur skýra samband á milli atriða
Þáttagreining aðstoðar við að skilja samband á milli (margra) breyta/atriða (Field #1, bls 619)
Þáttagreining aðstoðar við að smíða mælitæki sem mælir dulda breytu (Field #2)
Þáttagreining aðstoðar við að draga saman (einfalda) gagnasafn í viðráðanlegra umfang, oft gert til að einfalda frekari úrvinnslu t.d. aðhvarfsgreiningu (Field #3)

4. Um þáttagreiningu
Þáttagreining er í raun safn af mörgum skildum aðferðum
Áður en þið prófið aðferðina á ykkar gögnum þurfið þið að gera eftirfarandi:
Reynið að teikna upp mælingalíkanið og aðhvarfsgreiningalíkanið þar sem þið tilgreinið hvaða breytur eru hvar.

5. Þáttagreining nokkur hugtök
Þáttur (component, factor) mæling á dulda breytu
Þáttahleðsla (factor loading) fylgni atriðis við þátt (dulda breytu)
Þáttaskýring (communality) segir hversu mikið þættir (einn eða fleiri) skýra í dreifingu eins tiltekins atriðis
Eigingildi (eigenvalue) Segir til hversu mikið þáttur í þáttagreiningu skýrir í dreifingu á öllum atriðum í þáttagreiningu
Þáttastig (factor score) tölugildi sem sett er á dulda breytu eða þátt

6. Þáttagreining skiptist í nokkur skref:
Draga út undirliggjandi þætti samkvæmt tilteknum forsendum
1b Að ákvarða fjölda þátta sem haldið er eftir af þeim sem dregnir eru út
Snúa þáttum þannig að merking þeirra sé auðveldari í túlkun og meðferð
Þættir túlkaðir
Búin til þáttastig (e. factorscore)
Notum niðurstöðurnar í áframhaldandi tölfræðigreiningu
Lærum að nota SPSS til að framkvæma liði 1,2 og 4 auk þess að aðstoða við lið 3

7. Þáttagreining
Þar sem dulin breyta er dulin og ekki mæld beint vaknar spurningin:
Hvernig getum við reiknað fylgni á milli dulinnar breytu (þáttar) við atriði?
Svipað og áður notum við fylgni á milli atriði til að álykta um undirliggjandi dulda(r) breytu(r)

9. Fóstureyðingar

10. Fóstureyðingar
Skipta mismunandi viðhorf til fóstureyðinga einhverju máli?
Hafa félagsvísindin eitthvað fram að færa?
Eigum við að láta heimspekingum og heilbrigðisvísindum alfarið eftir umræðuna um þetta málefni?
Hvernig mælum við viðhorf til fóstureyðinga?

11. Getum við spurt svo:
Ert þú fylgjandi eða andvíg/ur því að konur geti haft möguleika á fóstureyðingu?
Fylgjandi
Andvíg/ur
Hef ekki skoðun

12. Dæmi - Nokkrar krækjur Um gögnin Spurningalistinn:
Spurningalistinn:

13. Wikipedia:

14. Skoðum spurningalistann
Kíkjum á spurningar nr 76.

15. Viðhorf til fóstureyðinga