GÜVENLİK SİSTEM ve CİHAZLARI Ömer ADIŞEN Elektronik Yük. Mühendisi

Ülkemizde Özel Güvenlik Görevlilerine arama yetkisi veren Kanun ve Yönetmelikler aşağıdaki şekilde sıralanmıştır Tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanununun Özel Güvenlik görevlilerinin yetkilerini düzenleyen 7. Maddesi a)Koruma ve Güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini detektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme. b)Toplantı, Konser, Spor müsabakası, sahne gösterileri ve buna benzer etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üzerlerini detektörle arama, eşyaları x-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 127. Maddesine göre yakalama ve yakalama nedeni ile orantılı arama.

KORUMA, Güvenlik Teşkilatı tarafından, bağlı olduğu kuruluşu korumak ve güvenliğini sağlamak amacı ile alınan tedbirler ile diğer hizmetlerin tümünü kapsayan bir kavramdır. GÜVENLİK, Koruma tedbirleri ile tehlikenin ortadan kaldırılmasının devamlılığı halidir. A.GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Koruma; işletmeye yönelik bir suçun işlenmesini önlediği gibi, suç işlemek isteyenlerin sayılarının azalmasını da sağlar. Yani korumanın "caydırıcılık" özelliği de vardır. Güvenlik Memurunun aktif bir şekilde koruma görevinde olduğunun görülmesi kişileri suç işlemekten caydırır. Öte yandan korunan yerlerde çalışan kişilerin güvenliklerinin sağlanması ile oluşan "güvenlik hissi" çalışanların daha verimli ve başarılı bir şekilde çalışmalarına, üretmelerine neden olur. A.GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Güvenlik Sistemleri oluşturmakla Korumakla görevli olunan bina tesis ve bölgelere istenmeyen şahısların, yabancı maddelerin girmesini veya çıkmasını, Bilinen maddelerin haricinde yabancı maddelerin kontrol edilmeden giriş ve çıkışını, Hırsızlık, soygun, sabotaj gibi olayların meydana gelmesini önlemek önlemiş oluruz. A.GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Fiziki Güvenlik tedbirleri: Caydırıcı olmasının yanında, tehdit meydana geldiğinde tehdidi geciktirerek görevlilerin müdahalesini de sağlamaya yarayan tedbirlerdir. Fiziki güvenlik tedbirleri korunan yerin hassasiyetine, koruma amacına göre arttırılabilir veya azaltılabilir. Personelden önemli ölçüde tasarruf sağlar. Fiziki güvenlik tedbirlerinin büyük ölçüde alındığı yerlerde suç işleme oranlarında düşüş olduğu gözlemlenmiştir. A.GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Fiziki Güvenlik tedbirleri: Unutmamız gereken husus; yüzde yüz koruma mümkün değildir. Korumada hedef, tehlikelerin olmadan önce önlemek, olması muhtemel tehlikeleri mümkün olduğunca hedefin dışında karşılamak, hedeften uzak noktalarda tehlikeyi etkisiz hale getirmektir. A.GÜVENLİK SİSTEMLERİ

ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Korunan bölgenin fiziksel önlemlerinin aşılmaya çalışıldığını ya da aşıldığını algılayan ve bilgileri alarm izleme merkezlerine ulaştıran sistemlerdir. Çevre güvenliği için kullanılan fiziki engellerin teknoloji ile birleştirilerek elektronik sistemlerle desteklenerek güçlendirilmesi sağlanmalıdır. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Fiziki Güvenlik Tedbirleri, tesisin dış çevresinden başlayıp içeri doğru kademeli olarak güvenliği sağlayan, tehlikeyi mümkün olduğunca dışarıda karşılayan, korunan yerlere ulaşmadan etkisiz hale getirmek amacıyla kullanılan tedbirlerdir. Bu tedbirleri oluştururken DOĞAL ENGELLERDEN yararlanabileceğimiz gibi tarafımızdan oluşturulacak İNSAN YAPISI FİZİKİ ENGELLER de bize faydalı olacaktır. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Fiziki güvenlik sistemlerinin unsurların şu şekilde sıralayabiliriz: 1. Duvarlar, Beton Engeller 2. Tel Örgüler 3. Bariyerler 4. Aydınlatma Sistemleri 5. Taşıt Kapanları A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Duvarlar, Beton Engeller: Korunan yerin özelliğine göre, çevresine duvarlar veya betonla yapılan fiziki engellerdir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Belki de bilinen en eski fiziki engel şekli olan duvarlar, perde beton, taş duvar, tuğla duvar, kesme doğal taş gibi sağlamlık timsali malzemeden yapılmaktadır. Duvarlar, yekpare olabileceği gibi, aralarından geçiş yapılması mümkün olmayacak şekilde parçalı blokalar halinde de inşa edilebilir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Açık arazide bir bölgeye yapılacak giriş ve çıkışları denetlemek amacıyla kullanılır. Kullanılacak fizikisel engellerin nitelikleri ve yükseklikleri oranında güvenlik artmış olur. Tel Örgüler: A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Tel örgülerin 3 ayrı amacı vardır 1.Korunan alanların mülkiyet ve arazi sınırlarını belirlemek, 2. Bu arazinin içine herhangi bir sebeple, insanların veya hayvanların girişini önlemek, 3. Korunan alana yönelik bir eylem (hırsızlık, sabotaj, vb.) gerçekleştiren kişilerin kaçmalarını engellemek. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Tel örgüler yetkisiz girişe teşebbüs eden veya girişe hazırlık yapan şahısların fîziksel ve psikolojik açıdan caydırılmasını sağlar. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Tel örgüler; korunan yere ve yakınma izinsiz ve kontrolsüz girişleri engelleyecek yükseklikte olmalıdır. Gerekli noktalarda kapılar açılmalıdır. Ancak bu kapılarda mutlaka nöbetçi bulunmalıdır. Etkinliği arttırmak amacıyla gerekli görülürsa tel üzerine JİLETLİ TEL konulmalıdır. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Eğer tel örgü çok büyük bir alanı korumada kullanılmıyor ise devriye yolları yapılması gerekmektedir. Telin veya kapının dış tarafında elektrik iletişim hattı olmalıdır. Tel civarında istiflenmiş malzeme, ağaç vb. yükseltiler olmamalıdır. Teli aşmanın suç olduğu yeterli büyüklük ve çokluktaki tabelalarla kişilere gösterilmelidir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Korumakla yükümlü olunan yerlerin ana girişlerinde içeriye giriş ve çıkışa açılan kapının teşkil edildiği yere konan fiziki bir engeldir A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ Bariyerler:

Bariyerler acil durumlarda korunan yere giriş ve çıkışı engellemek için de kullanılabileceği gibi yangın, deprem gibi durumlarda ise giriş ve çıkışı engellemeyecek özellikte olmalıdır. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kişilerin isteğine bağlı olarak açılıp kapanabilmelidir. Giriş kartına sahip araçlar veya şahıslar kartlarını cihaza okutmak suretiyle bariyeri devre dışı bırakabilmektedirler. Hareketli Bariyerler,Dairesel Hareketli Bariyerler,

Bariyerlerin yanında Çiçek Havuzları, A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ Güçlendirilmiş Cadde Mobilyaları,

Beton duvarların yanında Bolardlar, A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ Hareketli Bolardlar,

Hem dekoratif görüntü sağlaması, hem de fiziki güvenlik sağlaması nedeni ile Cadde Mobilyaları olarak kullanılan beton objeler, bariyerler gibi güvenlik elemanlarından kabul edilmektedir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Korunan yer girişlerinde Bariyerlerin yanında HIZ KESME KASİSLERİ kullanılmaktadır. Ana giriş noktasında araç giriş kontrolü yapıldığından kontrol noktasına gelen araçların hızlarını kesmek yavaşlamalarını sağlamak konulur. Kasislerin varlığı sürücülerin görebileceği şekilde trafik işaret levhaları ile belirtilmelidir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Taşıt Kapanları : Korunan bölgeye taşıtların giriş ve çıkışlarını belirli yerlerden ve tek yönde yapmaları kontrol etmek amacıyla, taşıt girişlerinin olduğu yerlerde yapılan fiziki engellerdir. Görevlinin isteğine göre kontrol edilebilen cinsleri olduğu gibi sabit olanlar da mevcuttur. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Aydınlatma Sistemleri: A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ Gündüz saatlerinde yapılan koruma görevinin karanlık saatlerde de sürdürülmesi amacıyla yapılır. Hırsızlığa ve sabotajlara karşı etkin bir fiziki tedbirdir. Aydınlatma konman yerin devamlı gözlem altında bulundurulmasını sağlamak için gereklidir. Gerektiği gibi kullanıldığı taktirde görevi kolaylaştırır ve personel kullanımında tasarruf sağlar.

Aydınlatma sistemleri konan yerin özelliğine göre aşağıdaki gibi farklı şekillerde yapılmaktadır: Devamlı Aydınlatma: Karanlık saatlerde belirli bir bölgeyi aydınlatmak için kullanılır. Bekleme Durumunda Kalınan Aydınlatma: Korunan yerlerde şüpheli faaliyetler olduğunda elle veya otomatik olarak faaliyete geçen aydınlatma şeklidir. Hareket Ettirilebilen Aydınlatma: ihtiyaç duyulduğunda devamlı veya beklemeli aydınlatma sistemlerine yardımcı olmak için kullanılan sistemdir. Taşınabilir veya sabit tipleri vardır. Olağanüstü Durumlarda Aydınlatma: Normal aydınlatma sistemlerinin devre dışı kaldığında kullanılan aydınlatma sistemidir. Aydınlatma sistemlerinin, personelin gözlerini kamaştırmaması ve sisli havalarda fark edilebilmesi bakımından sarı ışık olması tercih edilir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

İkaz Levhaları : Korunan yerlere yetkisiz kişilerin girişlerini engellemek, caydırmak, faydalanan kişileri bilgilendirmek amacıyla uygun mesafeden görülebilecek şekilde asılan levhalardır. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

İkaz levhaları, korunan bölgeye yaklaşan herkesin rahatlıkla görebileceği, anlayabileceği büyüklükte olmalıdır. Hava şartlarından etkilenmeyecek şekilde olmalıdır. Korunan yerin özelliğine göre kişilerin uyması gerekli kurallar açık ve net bir şekilde ifade etmelidir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

ELEKTRONİK GÜVENLİK SİSTEMLERİ A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Koruma ve Güvenliği yapılan yerin çevre güvenliği için kullanılan fiziki engellerin teknoloji ile birleştirilerek elektronik sistemlerle desteklenerek güçlendirilmesini sağlayan sistemlerdir. Tel örgü veya tesis edilen fiziki engeller aşılmaya çalışıldığında veya aşıldığında, tehdidi algılayan, kontrol merkezine alarm bilgisini ulaştırır. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Fiziki engellerin üzerine monte edilebildiği gibi toprak altına, basınç, titreşim gibi verilere duyarlı sensörler ile fiziki engel gerisine yerleştirilen mikrodalga veya infrared ışıklı sensörlerden oluşur. Çevre kontrolünde kullanılan fiziksel engellerin, Tel Örgülerin darbelere ve müdahalelere karşı algılayıcılar ile desteklenmesi, aydınlatma sistemleri, kameralar, manyetik algılayıcılar ve hacim kontrollü sistemlerle desteklenmesi yöntemidir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Korunulan alanlar için doğru sistemin ve yöntemin belirlenebilmesi için yetkililerin amaçlarını belirleyerek bu sistemler arasında seçim yapmaları gerekmektedir. Eğer yasa dışı eylemlerde bulunan kişiler yakalanmak isteniyorsa sessiz alarm sistemleri ve güvenlik görevlilerinden yararlanılabilir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Çevre Elektronik Güvenlik Sistemleri genel olarak Fiberoptik Algılama Sistemi Tel Örgü Titreşim Sistemleri İnfrared Bariyer Sistemleri Toprak Altı Algılama Sistemleri Mikrodalga Sistemleri Şeklinde sınıflandırılabilir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Fiberoptik Algılama Sistemi: Sensor yetenekli fiberoptik kablolar üzerine uygulanan lazer palsleri ile Titreşim, Ses darbeleri, Isı değişimleri ve Gerilme türündeki ortam farklılıkları, ışık hızında ve 1 metreye kadar yer yanılgı payı ile kilometrelerce uzaklardan algılanabilmekte, yazılım desteği ile akıllı algılama ve tanılama yeteneği kazanılabilmektedir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Fiberoptik Algılama Sistemi: Sınır güvenliği, Hava alanı çevre güvenliği, Karakol ve kritik tesis güvenliği, Yol ve ulaşım güvenliği, Demiryolu güvenliği ve işletmesinin takibi, Tünel ve hangarlarda yangın güvenliği alanlarında hatasız, ışık hızında ve bakım işletme ve idame yönünden sorunsuz olarak kullanılmaktadır. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Telörgü Titreşim Sistemi: Çit üzerine yerleştirilen deteksiyon kablosu üzerinde meydana gelen titreşim ve deformasyonları algılayıp kontrol merkezine ileten özel kablolardır. Tel örgüye olan müdahaleleyi 1m hassasiyetle tespit eder. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Telörgü Titreşim Sistemi: Kontrol merkezi meydana gelen titreşimin rüzgar gibi doğal nedenlerden mi yoksa bilinçli bir müdahale mi olduğunu ayırd eder. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

İnfrared Bariyer Sistemi: İnfrared Bariyer Sistemi: Daha ziyade kritik alan korumasında kullanılır. Belirli bir alanda kızıl ötesi ışın yayarak izinsiz giriş olduğunda algılayan alarma veren sistemlerdir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

İnfrared Bariyer Sistemi: A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Toprak Altı Algılama Sistemleri : Toprak altına döşenen özel kablolardır, belirli bir ağırlığın üzerinde basınç geldiğinde devreye girin sitemlerdir. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Mikrodalga Sistemleri : Mikro Dalga Sistemleri: Bir dizi radyo dalgaları gönderilir,bu dalgaların bir kısmı alıcının antenine geri döner.Eğer,radyo dalgalarının menzili içindeki bütün cisimlere sabitse,gönderilen dalgalar aynı frekansta geri döner. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Mikrodalga Sistemleri : Eğer bunlar hareket eden bir cisme çarparsa, farklı frekansta geri döner. Gönderilen ve alınan frekansta meydana gelen değişiklik cihaz tarafından algılanılarak alarm sinyali gönderilir. Sınırlı alanlarda kullanılmaktadır. A.1. ÇEVRE GÜVENLİK SİSTEMLERİ

A.GÜVENLİK SİSTEMLERİ Mikrodalga Sistemleri : Binaların çevresinde koruma alanı oluşturularak istenmeyen ziyaretçilerin tespitinin sağlanması amacıyla kullanılır. Hem alıcı ve verici ayrı gövde de bulunur. Ayakta veya sürünerek ilerleyen kişileri algılar.

BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Korunmak istenen bölgenin kapı girişine yerleştirilir. Doğru kart ve doğru şifre giren bir kullanıcı korunan bölgey e girmek istediği zaman manyetik kilit kapıyı açar. Kullanıcı içeri girdikten sonra da kapı kilitlenmektedir. Çıkarken de aynı işlem gerçekleşir Kartlı geçiş sistemlerinde personele, ziyaretçilere, iş sahiplerine, yetkili kişiler tarafından imzalanmış tanıtıcı kartlar verilmektedir. Kartlarda kişilerin nerelere girebileceği, nerede görevli olduğu belirtilmelidir. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kartlı Giriş Çıkış Kontrol Sistemleri

Kartlarda kişilerin nerelere girebileceği, nerede görevli olduğu belirtilmelidir. Güvenlik görevlisi kart kontrolü yaparak, ilgisiz kişilerin yetkili olmadığı yerlere girmesini önler. Manyetik kartlı, elektronik girişli kart kontrol sistemi geliştirilmiştir. Girilmesi yasak olan yerlerin girişlerine kart okuyucu sistemleri konularak buralara yetkili kişilerin haricindeki kişilerin girmesi engellenmiş olur. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kartlı Giriş Çıkış Kontrol Sistemleri

Kartlara manyetik şerit, barkod, kabartma, akıllı çip gibi manyetik özellikler yüklenir. Wigend kart, manyetik kart, barkod kart ve proximity (yaklaşım) kart çeşitleri mevcuttur. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kartlı Giriş Çıkış Kontrol Sistemleri

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kartlı Giriş Çıkış Kontrol Sistemleri

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kartlı Giriş Çıkış Kontrol Sistemleri Kilit Karşılığı Zemin Kilidi

Sadece izin verilen kişilerin geçişini sağlayan elektro mekanik geçiş sistemleridir. Turnike sistemleri diğer güvenlik sistemlerine bağlanarak uyumlu çalıştırılabilir. Turnikeler kartlı geçiş sistemleri ile birlikte kullanılabileceği gibi Biyometrik sistemlerle birlikte çalıştırılabilinir. Turnike Geçiş Kontrol Sistemleri A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Turnike Geçiş Kontrol Sistemleri A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Biyometrik Sistemler Biyometrik sistemler, en basit tanımıyla kişileri fiziksel özelliklerine bakarak tespit edebilen bilgisayar destekli kimlik tanıma sistemleridir. Parmak izi Retina İris DNA Damar Yüz Ses özellikleri kişiseldir. Her insanın bu biyometrik özellikleri farklıdır.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Parmakizi Tanıma Parmak izi, parmak ucu derisinde, göz ile görülebilen çıkıntıların meydana getirdiği şekillerdir. Tek yumurta ikizleri de dahil olmak üzere herkes, eşsiz parmak izlerine sahiptir. Parmak izlerindeki bu hatlar, insan hayatı boyunca değişmez. Bu nedenle Parmak izi eşsiz bir kimlik belirleme aracı olmaktadır.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Reina ve İris tanıma

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Reina ve İris tanıma Kişisel tanıma sistemlerinde kullanılan retina tarama sistemi, bir lazerin gözün arka bölgesinde retinanın damar desenlerinin ölçülmesi esasına göre çalışır. İris, ise gözbebeğini çevreleyen dokunun renkli kısmıdır. Her bir iriste kişiye özel ayırt edici özellikler mevcuttur. Bir kişiye ait irisin, bir başka kişinin irisine benzemediğini göstermiştir.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ DNA tanıma DNA en güvenilir kimlik doğrulama yaklaşımlarından biridir. Kişinin saç, kan veya diğer herhangi bir biyolojik materyali ele alınıp incelenir. Yöntemde hücre kromozomlarda saklanan DNA molekülleri kullanılmaktadır. DNA moleküllerinin dizilim eşleşmesine göre doğruluk kontrol edilir. Maliyeti yüksektir. Sonuç alma 24 saati bulur.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Damar tanıma Avuç içi damar tanıma teknolojisi, avuç içinde bulunan kan damarlarının her insanda farklı olmasından yola çıkılarak keşfedilmiş bir teknolojidir. Sensör tarafından kan damarlarına infrared ışık gönderilerek damar yapısı ortaya çıkarılır.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Yüz tanıma Gelişmiş optik teknoloji ve yüz model çıkarma algoritması sayesinde, farklı açılardan birçok yüz görüntüsünü elde edilir. Elde edilen görüntüler özel algoritması vasıtasıyla birleştirilerek gerçek zamanlı üç boyutlu imajlar halini alır.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Yüz tanıma İlk olarak yüz tanıması gerçekleştirilecek kişilerin yüzleri cihaz üzerinde bulunan yüksek çözünürlüğe sahip kameralar ile sisteme kayıt edilir. Kayıt edilen yüzler üzerinde sisteme ait algoritma sayesinde tanıma sürecini oluşturacak referans notlar belirlenir.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Yüz tanıma Biometrik bir yüz tanıma haritası diyebileceğimiz bu algoritmadan çıkan burunun gözlere oranı, gözlerin birbirine oranı, gözlerin çeneye oranı gibi noktalar refarans olarak kabul edilir. Bu referans noktalar bir insanda parmak izi gibi hiçbir zaman değişmez.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Ses tanıma Herkesin sesi ağız yapısına göre farklılık göstermektedir. Ses karakteristiği kullanılarak yapılan biyometrik sistemlerde herkes sisteme belli bir sözcük veya kelime grubu söyleyerek kaydeder. Daha sonraki tanımlama işlemlerinde bu sözcük veya kelime grubu kullanılır.

CCTV (Close Circuit Television) Kapalı Devre Televizyon Lokal bir alan içinde görüntü izleme sistemlerinin genel ismidir. Kumanda merkezinden, kameralardan gelen görüntülerin takibi, kaydedilmesi ve alarm durumunda uyarı sistemlerinin çalıştırılmasını sağlar. Tesisin yerleşimi, fiziksel konumu, tehdit durumu değerlendirilerek, tesisin tehdide açık bölgelerinde dışarıdan ve içeriden gelebilecek tehditleri gözlemleyerek kayıt altına almak ve olabilecek olaylara anında müdahaleyi sağlamak amacıyla kullanılır. Esas olarak, kameralar, monitörler, veri iletim sistemi ve kayıt aygıtından oluşur. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

64  Tesis içerisine gündüz ve gece girişlerinden haberdar olmak ve kayıt altına almak, altına almak,  Mümkün olan her alanı gözlemleyerek alandaki tehlikeyi tespit edip kayıt altına almak, altına almak,  Çevre engelleri boyunda oluşabilecek aksaklıkları kontrol ederek, etkin müdahaleyi sağlamak, müdahaleyi sağlamak,  Meydana gelen olaylarda görüntü kayıt ederek eşkal tanımlaması yapmak,  Tehlikeli çalışma bölgelerini izlemek,  Toplumsal olayların meydana geldiği alanları izleyerek etkin müdahaleyi sağlamak, sağlamak,  Araç park alanlarının izlenmesini sağlamak,  Güvenlik kontrol noktalarında çalışan personeli denetlemek,  Hırsızlık, kapkaç, trafik kazalarının meydana geldiği yerleri izleyerek sanıkları tespit etmek, tespit etmek, Kameralar; çok geniş kullanım alanına sahip cihazlardır. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kameralar Kameraları çeşitli özelliklerine göre sınıflamak mümkündür. a- Özelliğine Göre 1. Siyah/Beyaz Kamera 2. Renkli Kamera

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kameralar b- Hareket Yeteneğine Göre 1. Sabit Kameralar 2. Hareketli Kameralar 2.1.Dome Kameralar 2.2.Pan/Tilt Kameralar

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kameralar c- Yapısına Göre 1. Box (Kutu) Kameralar 2. Kompakt Kameralar

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Lensler (Mercekler) BOX kameralar ile birlikte görüntünün algılama elemanı (CCD) üzerine düşürmek için lens kullanılmalıdır. Yapılarına göre 1-Sabit Lensler 2-Manuel Lensler 3-Varifocal Lensler 4-Oto İris Lensler (Video Drive veya DC Drive) Olarak sınıflandırılırlar.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kameralar c- Gece Kullanımına Göre 1. Gündüz Kullanım Kamerası 2. Day/Night (Gece/Gündüz) Kamerası 2.1.Kendinden Day/Night 2.2. Aydınlatmalı

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ IR Spotlar

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Kameralar d- Kayıt Sistemine Göre 1. Analog Kameralar 2. IP (Internet Protocol) Kameralar

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Monitörler Kamera sistemlerinde anlık görüntülerin ve kayıtların izlendiği araçlar monitörlerdir. Bir kamera sisteminde tüm kamera görüntülerinin görüldüğü bölünmüş ekran ve içlerinden birinin izlendiği spot monitör bulunur.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Video Kayıt Cihazları (DVR) Kameralardan gelen görüntülerin kaydedildiği cihazlardır. Kayıt DVR içine yerleştirilen HARDDISK üzerine yapılır. Kayıt süresi, Disk kapasitesi ile belirlenir. DVR lar 4 kanal olabileceği gibi 8, 9, 16 ve 32 kamera bağlanabilen DVR lar mevcuttur.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ Switcher (Anahtarlayıcı) 1den fazla kameradan oluşan sistemlerde kameralardan gelen görüntüleri istenilen sıra ve istenilen zaman aralıkları ile bir ya da daha fazla monitörlerde göstermeye yarayan, değişik model ve kapasitelerde üretilmiş cihazlardır.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ MULTIPLEXER (Çoklayıcı) CCTV sistemlerinde birden fazla kameradan gelen görüntülerin sıra ile izlenmesinin güvenlik açısından yeterli olmadığı, birden fazla kameranın görüntülerinin aynı anda izlenmesi gerektiği hallerde kameralar öncelikle Multiplexer cihazlarına bağlanır. Bir CCTV monitörünün ekranını özelliğine göre 6, 8, 9, 16 veya 32 ye bölerek aynı anda tüm kameranın izlenebilmesini sağlar

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ MULTIPLEXER (Çoklayıcı) Multiplexer lar yapılarına göre Simplex ( Tüm kamera görüntüleri kaydedilir. Ama sadece belirlenen bir kamera izlenebilir. İzleme sırasında kayıt yapılmaz) Dublex ( Tüm kamera görüntüleri kaydedilir ve izlenebilir. Ama izleme sırasında kayıt yapılmaz) Triplex (Tüm kamera görüntüleri kaydedilir ve izlenebilir. İzleme sırasında kayda devam eder) olarak adlandırılır.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ QARD (4 lü Çoklayıcı) Multiplexer in sadece 4 kameradan oluşan özel halidir.

A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ SWITCHER (Anahtarlayıcı) Çok kullanıcılı izleme sistemlerinde her kullanıcının Matrix siwtcher ünitesine bağlı uzaktan kontrol tuş takımı vasıtasıyla, kendi monitöründe sisteme bağlı kameralardan istediğini izleyebilmesini sağlar.

Yangın Algılama ve İhbar Sistemi Sahadaki detektörler sayesinde yangın tehlikesinin tespit eden ve sesli ve/ve ışıklı uyarı veren elektronik ihbar ve alarm sistemleridir. Önemli tesisler yangın algılama ve ihbar sistemlerinin yanı sıra söndürme sistemlerinin bulunması gerekmektedir. Yangın ihbar ve Kontrol Sistemi binada çıkan yangını erken algılayarak insanları uyarır ve bağlı bulunduğu birimlere kumanda eder. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Yangın Algılama ve İhbar Sistemi Bu amaçla binadaki mekanların mimari yapısına ve kullanım amacına göre yangın algılama amaçlı değişik tipte sensörler kullanılabilir. Sistem ayrıca yangının insanlar tarafından manuel olarak haber verilmesini de sağlayabilecek şekilde oluşturulabilir. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Yangın Algılama ve İhbar Sistemi Binalar yangın ihtimaline karşı mimari olarak yangın zone'larına (bölge) ayrılır. Bu zone'ların sınırlan yangın yayılmasını önlemek amacıyla yangına dayanıklı malzemeler ile yapılır. Yangın ihbar ve Kontrol Sistemi bu zon yapısına göre planlanır. Yangın ihbar Sistemine bağlantısı olan sistemler bu zone bazında kontrol edilebilir. Yangın ihbar ve Kontrol Sistemi Seslendirme Sistemi, Otomasyon Sistemi ve Yangın Söndürme Sistemleri bağlantılı olmalıdır. Bu bağlantılar ya monitör amaçlı ya da kontrol amaçlıdır. Sistemde kullanılan noktaların kontrolüne imkan tanır. Grafik ekranı sayesinde alarm gelen bölgeyi gösterir. Gelen arızaları ve alarmları Sistem yazıcısına gönderir. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Patlayıcı Detektörleri (EDS Explosive Dedection Systems) Patlayıcı tarama (algılama) sistemi olan EDS, bagaj taşıyıcı bantların üzerine yerleştirilen X- ışını aygıtları ve bir kontrol odasından oluşur. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Patlayıcı Detektörleri (EDS Explosive Dedection Systems) Patlayıcı maddelerin yaydıkları kokulara duyarlı detektörlerdir. Günümüzde bütün patlayıcıları tespit eden detektörler mevcut değildir. Bu detektörler uzman personel tarafımdan kullanılmaktadır. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Patlayıcı Detektörleri (EDS Explosive Dedection Systems) Günümüzde patlayıcı dedektörleri dışında patlayıcıları tespit edebilmek için X-Ray Metal Detektörler Biyolojik Sistemler de kullanılmaktadır. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Posta Kontrol Cihazları Korunan yerlere posta yoluyla gönderilen paketleri kontrol için kullanılan Radyasyon ışınları ile çalışmaktadır. Belli boya kadar zarfların ve mektupla içinde şüpheli tehlikeli madde olup olmadığını tespit etmek amacıyla kullanılır. bunların sürekli yenileme eğitimine tabi tutulması gereklidir. A.2. BİNA GÜVENLİK SİSTEMLERİ

B. GUVENLIK CIHAZLARI

B. GUVENLIK CIHAZLARI Hiç kuşkusuz terör eylemlerine karşı alınacak güvenlik tedbirlerinde etkili olmanın temel unsuru güvenlik tedbirlerini teknoloji ile birleştirerek insan unsurunun doğasında var olan sezgi ve değerlendirme yeteneğini teknolojiden faydalanarak kullanabilmesinin önünün açılmasıdır. Teknoloji ve insan beyni terör örgütlerinde eylem türlerinde çeşitlilik yaratmış bir GSM telefonu vasıtası ile dünyanın öbür ucundaki bir patlayıcı patlatılabildiği gibi, 11 Eylül 2001 de ABD de yaşanan olaylarda ise yolcu uçakları içlerindeki yüzlerce yolcu ile birlikte kaçırılarak silah olarak kullanılmıştır. Bu olaylar terörizmin hedefine ulaşmak için kullandığı yöntemlerin ne kadar vahşi bir boyuta geldiğinin önemli birer kanıtıdır. Terörle mücadelede teknoloji ile muhakeme kabiliyeti geliştirilmeden başarılı olmak son derece güçleşmiştir.

B. GUVENLIK CIHAZLARI Kontrol noktalarındaki güvenlik görevlilerinin, güvenlik kontrolleri sırasında içeriye giren şahısların üzerlerini ve eşyaları fiziki olarak kontrol etmeleri hoş olmayan görüntüler oluşturmakta ve zaman kaybına yol açmaktadır. Bu nedenle kontrol noktalarında görevin, güvenilir şekilde yapılması, çabuklaştırılması ve kolaylaştırılması amacıyla yardımcı güvenlik cihazları kullanılmaktadır.

B. GUVENLIK CIHAZLARI "Cihazlar, sadece yardımda en iyi araçlardır. Tek baslarına güvenlik görevinde performans sağlayamazlar.“ Şahıs Kontrolünde Kullanılan Cihazlar Güvenlik kontrolünde en yaygın olarak kullanılan cihazlar metal tarama detektörleridir. Güvenlik taramasında en çok kullanılan detektörler iki türde imal edilmişlerdir.

B. GUVENLIK CIHAZLARI Patlayıcı - Narkotik Tespit Sistemleri Patlayıcı ve Narkotik Yakalama ve Tanımlama Sistemi Bu tür cihazlarda îyon Yakalayıcı Mobil ite Spektrometresi kullanılmaktadır. Mikroskobik eser miktarlardaki C4, RDX, PETN, Semtx, amonyum nitrat, HMX, TNT ve dinamit kolayca algılanabilmekte ve tanımlanmaktadır. Buna ek olarak, kişilik haklarına tecavüz etmeksizin, kokain, eroin, marijuana, PCP, LSD ve MDMA (ecstacy) maddeleri de eforsuz bir şekilde algılanabilmekte ve tanımlanmaktadır.

B. GUVENLIK CIHAZLARI Portala girdikten sonra, bireyin vücut ısısından çıkan doğal hava akımı sayesinde kişinin üzerindeki maddelerin buhar ve parçacıkları toplanır. Bu toplanan hava örneği patlayıcı veya uyuşturucu varlığı açısından hızlı bir şekilde algılama sisteminde analize tabi tutulur Patlayıcı - Narkotik Tespit Sistemleri

B. GUVENLIK CIHAZLARI BODYSCANNER (Vücut Tarayıcı) Şahıs üst taramasında kesin sonuca ulaşmayı amaçlayarak üretilmiş başka tarayıcılarda kullanılmaktadır. Dijital radyolojik tarayıcı olarak adlandırılan bu cihazlar teknik olarak tamamen x-ray teknolojisi kullanılarak üretilmişlerdir. Ancak bu tür cihazlarla yapılan uygulamalarda kişilerin direk olarak x-ışınma maruz kalması nedeni ile insanlar üzerinde yarattığı radyasyon etkisi tartışmalara neden olmaktadır. Aynı zamanda uygulama sonucunda alınan görüntü üzerinde vücut hatlarının izlenmesi de mümkün olduğundan, toplumların mahremiyet duygularının rencide ettiği gerekçesi ile tarama metotları içerisinde çok fazla kullanım alanına kavuşamamıştır. Taraması yapılacak kişiler şekilde görünen cihaz içerisinde yürüyen bir platform üzerinde durarak x-ışını ile taranması sonucunda resimdeki sonuç elde edilmektedir.

B. GUVENLIK CIHAZLARI BODYSCANNER (Vücut Tarayıcı)

B. GUVENLIK CIHAZLARI Şahıs Kontrolünde Kullanılan Cihazlar 1- El Tipi Metal Tarama Detektörler 2- Kapı Tipi Metal Tarama Detektörler Metal Detektörler sadece metali algılama yetisine sahip cihazlardır. Silahların ve bombaların metal aksamlarına karşı duyarlıdır.

B. GUVENLIK CIHAZLARI 1- Kapı Tipi Metal Tarama Detektörler Oluşturulan manyetik alan içerisinden geçirilen manyetik cisimlerin kütlesi hakkında sesli ve ışıklı olarak bilgilendirme sağlayan mikro işlemcili algılama devrelerine sahip cihazlardır. İnsanların ve üzerindeki giyeceklerinin aranmasının uzun zaman alması, insanların yoğun olduğu alanlarda güvenlik tedbirlerini uygulamak bu ihtiyacı doğurmuştur.

B. GUVENLIK CIHAZLARI Bir yerin ve buradaki insanların güvenliğini sağlayabilmek için alınacak olan güvenlik tedbirlerinin başında o yere girişlerin kontrol altında tutulması gelmektedir. Bu detektörler metal tarama detektörlerinin çalışma prensibine uygun olarak kapı şeklinde imal edilmiştir. Şahısların içinden yürüyerek geçişi esnasında üzerlerinde bulunan metal varlığım tespit etmeye yarayan araçlardır. 1- Kapı Tipi Metal Tarama Detektörler

B. GUVENLIK CIHAZLARI 1- Kapı Tipi Metal Tarama Detektörler Metal tarama detektörlerinin kullanılmasında dikkat edilecek noktalar; Kontrolden geçirilecek kişiler cihazdan teker teker geçirilmeli, birinci kişinin taraması tamamlandıktan sonra sırada bekleyen ikinci kişinin cihazı geçişi sağlanmalıdır. Sırada bekleyen diğer şahısların kapı detektörüne 1 m den fazla yaklaşmasına izin verilmemelidir. Aygıta sürtünmeden geçiş sağlanmalıdır. Aksi durumda statik elektrikten dolayı yanlış alarm gelebilir.

B. GUVENLIK CIHAZLARI 1- Kapı Tipi Metal Tarama Detektörler Cihazdan alınacak sinyal nesnenin ölçüsüne ve ağırlığına göre hassasiyet göstermektedir. Bu hassasiyet seviyesi küçük nesneleri ayıklayabilmekte, büyük bir metal geldiğinde ise çıt sesli ve/veya ışıklı alarm vermektedir. Günümüzde kullanılan kapı tipi metal arama detektörlerinin birçoğu bölgesel tespit yapabilme yetisine sal olduğundan alınan alarmların bu özellikler göz önünde tutularak takip edilmesi gerekmektedir.

B. GUVENLIK CIHAZLARI 1- Kapı Tipi Metal Tarama Detektörler Ayrıca cihazların kalibrasyon testlerinin belirlenen zamanlar mutlaka kontrol edilmesi ve her kullanma alındığında normal olarak çalı çalışmadığının mutlaka test edilmesi gerekmektedir.

B. GUVENLIK CIHAZLARI 1- Kapı Tipi Metal Tarama Detektörler Kapı Tipi Metal Tarama Detektöründen sinyal vermeden geçen insanlar temiz kabul edilir. Sinyal veren insanlar ise; sinyal kaynağı tespit edilene kadar el tipi metal tarama detektörü vasıtasıyla taramaya veya gerek görüldüğü takdirde fiziki aramaya tabi tutulması gerekmektedir. Bu durum korunan alanın stratejik konumu ve özellikleri ile içinde bulunulan zamanın şartlan göz önünde bulundurularak değerlendirmeye alınır.

B. GUVENLIK CIHAZLARI 2- El Tipi Metal Tarama Detektörler Şahıs kontrolünde kullanılan bir diğer cihaz da el tipi metal tarama detektörüdür. Kapı tipi metal tarama detektöründe olduğu gibi metal tarama detektörlerinin çalışma prensipleri doğrultusunda sadece, kişiler üzerinde bulunan metallerin yerinin nokta olarak belirlenmesi amacı ile kullanılır. Ancak metalin kütlesi ve büyüklüğü ile ilgili bir tespit yapmaz, metal olup olmadığını kontrol amacına yönelik olarak kullanılır.

B. GUVENLIK CIHAZLARI 2- El Tipi Metal Tarama Detektörler Bu amacın gerçekleştirilebilmesi için el tipi metal tarama detektörü, üst tarama prensipleri doğrultusunda üreticinin tavsiye ettiği şekilde kullanılmalıdır. El tipi metal tarama detektörünün metali algılayan yüzeyinin tetkik edilen bölgeye paralel şekilde ve şahsın vücuduna 2,5 cm - 7,5 cm uzaklıkta tutulması gerekmektedir

B. GUVENLIK CIHAZLARI 2- El Tipi Metal Tarama Detektörler El detektörü ile yapılan tarama neticesinde gerek görülürse şahıs fiziki kontrole tabii tutulmalıdır. Kontrol noktası memuru her görev başına geçtiğinde ve her kullanımdan önce el tipi metal tarama detektörünü test etmelidir. Cihaz alarm vermediği takdirde, açık olup olmadığı ve pilinin şarj edilip edilmediği kontrol edilmelidir. Arızalı veya yeterli duyarlılığı olmayan detektörler kullanılmamalıdır.

B. GUVENLIK CIHAZLARI 2- El Tipi Metal Tarama Detektörler El tipi metal tarama detektörü kullanırken dikkat edilecek en önemli husus; kişinin üzerinde herhangi bir metal sinyali alındığında sinyal kaynağı metal nesne kontrol edildikten sonra, taramada kalınan noktadan hareketle vücudun tamamı bitene kadar taramaya devam edilmesidir.

B. GUVENLIK CIHAZLARI 2- El Tipi Metal Tarama Detektörü ile Tarama

B. GUVENLIK CIHAZLARI 2- El Tipi Metal Tarama Detektörü ile Tarama

B. GUVENLIK CIHAZLARI 2- El Tipi Metal Tarama Detektörü ile Tarama

B. GUVENLIK CIHAZLARI 2- El Tipi Metal Tarama Detektörü ile Tarama

B-3.2 BAGAJ KONTROLÜNDE KULLANILAN C İ HAZLAR Günümüzde insanların toplu halde bulundu ğ u alanların artması (işyerleri, alışveriş merkezleri, oteller,hava meydanları, vb.) çok sayıda insanın ve bagajların kontrolü problemini beraberinde getirmiştir. Şahıs ve bagajların korunan alanlara emniyetli girişini sa ğ lamak amacıyla endüstriyel X-RAY radyasyon teknolojisi kullanılmaktadır. En büyük özelli ğ i bu sistemin fiziksel aramaya göre en az dört kez daha hızlı olmasıdır. îkinci bir yaran ise bagajın içeri ğ inin halkın gözü önünde kontrol edilmeyişi ve ekrandaki görüntünün kişisel his taşımamasıdır.

B-3.2 BAGAJ KONTROLÜNDE KULLANILAN C İ HAZLAR X-ray cihazları genel olarak nesnelerin x-ray ışınından geçirilerek nesne ve içeri ğ i hakkında, bagajlar açılmaksızın bir fikir sahibi olmamıza yarayan ve en yaygın olarak kullanılan cihazlardır. Bagajların tehlikeli maddelerden arındırılmasında X-ray kullanılması bazı tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Dünya Sa ğ lık Örgütü, x- ray kullanımının radyolojik bir tehlike oluşturdu ğ unu, Yasa dışı eylem tehlikesine karşı aynı etkide ve güvenlikte başka metotların kullanılmasının gerekli oldu ğ unu belirtmiştir. Günümüzde, şahısların üst ve kıyafetlerinin aranmasında metal detektörün çok daha zararsız oldu ğ u kanısı yaygındır.

X-RAY CİHAZI Bagajların içerisinde tehlikeli madde olup olmadığını tespit etmek amacıyla kullanılan ve düşük radyasyonla çalışan cihazlardır. Bu cihazlar üç ana üniteden oluşur. a) X ışını ünitesi b) Ekran c) Kontrol Paneli

X Işını Ünitesi: İncelenecek eşyanın hareketini sağlayan taşıyıcı bant sistemi ile donatılmıştır. Ekran: Genellikle kontrol tünelinin üst kısmına yerleştirilir. Siyah, beyaz veya cihazın özelliğine göre renkli olabilir. Kontrol Paneli: Bir mili ampermetre, ışıklı tarayıcı, yön seçme düğmeleri, metrik görüntülü büyütme düğmeleri bulunur.

X-RAY CİHAZI TÜNEL GİRİŞİ VE KURŞUN PERDELER X-RAY CİHAZI VE OPERATÖR MASASI

ORGANİK VE İNORGANİK MADDELERİ GÖRÜNTÜLEYEN CİHAZLARDIR. X-RAY GENERATÖRÜNDE ÜRETİLEN X- IŞINLARININ YAYILMASI SURETİ İLE BAGAJLAR TARANIR. X IŞINININ MADDELER ÜZERİNDEN GEÇİŞ YOĞUNLUĞUNUN TESPİTİ İLE MADDELERİN CİNSİ/TİPİ BELİRLENİR. (YOĞUNLUĞU AZ OLAN MADDEDEN ÇOK, YOĞUNLUĞU ÇOK OLAN MADDEDEN AZ X IŞINI GEÇER ESASINA DAYANIR. )

 ORGANİK MADDELER: KARBON BİLEŞİKLERİ İÇERİR. ( PLASTİK PATLAYICILAR, NARKOTİK, GIDA MADDELERİ VS. ) GENELDE KAHVERENGİ VE TONLARI  İNORGANİK MADDELER: KARBON BİLEŞİKLERİ İÇERMEZ. (METALDEN YAPILMIŞ KESİCİ, DELİCİ, ATEŞLİ SİLAHLAR VS.) GENELDE MAVİ VE TONLARI  KARIŞIK MADDELER: (EL BOMBASI) GENELDE YEŞİL VE TONLARI

117 X RAY GÖRÜNTÜLERİ ve MUKAYESE MASA SAATİ KOL SAATİCEP SAATİ

118 TİMER ÇAMAŞIR MANDALLARI X RAY GÖRÜNTÜLERİ ve MUKAYESE

119 LED BASMA ANAHTAR BASMA ANAHTAR BASMA ANAHTAR X RAY GÖRÜNTÜLERİ ve MUKAYESE

120 TRİYAKTRANSİSTÖR FLAŞ AMPULÜ SWİCH ANAHTAR X RAY GÖRÜNTÜLERİ ve MUKAYESE

121 RÖLE SWİCH ANAHTAR X RAY GÖRÜNTÜLERİ ve MUKAYESE

122 X RAY GÖRÜNTÜLERİ ve MUKAYESE (Başlatıcılar) ELETRİKLİ KAPSÜL NORMAL KAPSÜL

123 X RAY GÖRÜNTÜLERİ ve MUKAYESE (Patlayıcı Maddeler) C-4 TNT DİNAMİT

124 X RAY GÖRÜNTÜLERİ ve MUKAYESE (Akım Kaynakları) 9 VOLT PİL 4,5 VOLT PİL

125 X RAY GÖRÜNTÜ MUKAYESESİ

126