adw. Piotr Buława ABC freelancerów - legalne świadczenie usług w Polsce bez zakładania firmy

spis treści  Formy świadczenia usług  Freelancer - wolny zawód  Podatek dochodowy  Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne  Umowa zlecenia oraz umowa o dzieło  Zbycie praw autorskich a licencja  Freelancer a działalność gospodarcza  Podatek VAT  Freelancer – wady i zalety

Formy świadczenia usług  Freelancer – osoba fizyczna świadcząca usługi (nie sprzedaje towarów), która nie prowadzi działalności gospodarczej i nie pozostaje w stosunku pracy. przedsiębiorcafreelancerpracownik

Formy świadczenia usług  Przedsiębiorca o Osoba wpisana do Centralne Ewidencji i Informacji Gospodarczej (CEiDG) o Osoba wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS)

Formy świadczenia usług  Przedsiębiorca o Osoba prowadząca działalność gospodarczą o Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Formy świadczenia usług  Pracownik o Osoba, która zawarła umowę o pracę o Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się osoba do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Formy świadczenia usług PrzedsiębiorcaPracownik Działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły Działalność zarobkowa wykonywana pod kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym  Freelancer nie może jednocześnie prowadzić działalności zorganizowane i ciągłej  Freelancer nie powinien prowadzić działalności po kierownictwem  Freelancer powinien pracować w miejscu i czasie przez siebie wyznaczonym

Freelancer – wolny zawód  Wolny zawód? wolne zawody freelancer ustawowe wolne zawody septem artes liberales

Freelancer – wolny zawód  Septem artes liberales - siedem umiejętności godnych człowieka wolnego o Łacina o Dialektyka o Retoryka o Geometria o Arytmetyka o Astronomia o Muzyka

Freelancer – wolny zawód  Ustawowe wolne zawody o Ustawa o zryczałtowanych podatku dochodowym: lekarz, lekarz dentysta, lekarz weterynarii, technik dentysta, felczer, pielęgniarka, położna, architekt, tłumacz, nauczyciel.

Freelancer – wolny zawód  Ustawowe wolne zawody o art. 88 Kodeksu spółek handlowych: adwokat, aptekarz, architekt, inżynier budownictwa, biegły rewident, broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowe, makler papierów wartościowych, doradca inwestycyjny, księgowy, lekarz, lekarz dentysta, lekarz weterynarii, notariusz, pielęgniarka, położna, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca majątkowy i tłumacz przysięgły

Freelancer – wolny zawód  Freelancer  Osoba fizyczna świadcząca odpłatnie usługi w sposób niezorganizowany albo nieciągły, samodzielnie, w miejscu i czasie przez siebie wyznaczonym, może to być np. artysta, sportowiec lub naukowiec.  Freelancer korzysta ze szczególnych uregulowań w zakresie podatku dochodowego oraz ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego (ZUS)

Podatek dochodowy  Dochody freelancerów opodatkowane są według skali podatkowej:  Dochody freelancera łączy się z innymi jego dochodami Roczny dochódPodatek do 556,02 zł0% do ,00 zł18% Powyżej ,00 zł32%

Podatek dochodowy  Dochód = przychód – koszty uzyskania przychodu  Kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, jeżeli ustawa nie mówi inaczej.  Ustawodawca czasami dopuszcza koszty uzyskania przychodu w ryczałtowej wysokości, co ma miejsce przy freelancerach

Podatek dochodowy  Przychód – art. 13 pkt 2 PIT Przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych.  Koszt uzyskania przychodu: 20% - art. 22 ust. 9 pkt 4 PIT

Podatek dochodowy  Przychód – art. 13 pkt 8 PIT Przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.  Koszt uzyskania przychodu: 20% - art. 22 ust. 9 pkt 4 PIT

Podatek dochodowy  Przychód – art. 18 PIT oraz art. 22 ust. 9 pkt 1 – 3 PIT Przychody z tytułu: o przeniesienia praw autorskich przez ich twórców, o udzielenia przez twórców pierwszej licencji do praw autorskich za pierwszy rok obowiązywania umowy licencji, o innego korzystania z praw autorskich przez ich twórców Koszt uzyskania przychodu: 50% - art. 22 ust. 9 pkt 4 PIT – do kwoty zł

Podatek dochodowy  Zaliczka o Tytułem uzyskiwanych dochodów podatnik jest zobowiązany co do zasady wpłacać miesięczne zaliczki na podatek, który jest rozliczany rocznie o Freelancer jest zwolniony z obowiązku wpłaty zaliczek na podatek dochodowy o Zaliczki na podatek w imieniu freelancera oblicza i wpłaca podmiot wypłacający freelancerowi wynagrodzenie o Freelancer powinien od podmiotów wpłacających zaliczkę otrzymać druk PIT- 11 po zakończeniu roku kalendarzowego

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne  Ubezpieczenie społeczne o emerytalne o rentowe o chorobowe o wypadkowe o Fundusz pracy o FGŚP  Ubezpieczenie zdrowotne – składka na NFZ

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne  Umowa zlecenia o Freelancer: obowiązkowa składka emerytalna, rentowa i wypadkowa o Freelancer: obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne o Freelancer: dobrowolna składka chorobowa o Zleceniodawca: obowiązkowa składka emerytalna, rentowa, wypadkowa, fundusz pracy, FGŚP  Wyjątek: ubezpieczenie społeczne i zdrowotne nie obowiązkowe dla uczniów oraz studentów do 26 roku życia

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne  Umowa zlecenia – koszt zleceniodawcy zł  Składki zleceniodawcy (427,20 zł)  Wynagrodzenie brutto – 2072,80 zł  Składki na ubezpieczenie społeczne freelancera – 284,18 zł  Koszt uzyskania przychodów (20%) – 357,72 zł  Podstawa opodatkowania – zł  Podatek do zapłaty – 119 zł  Do wypłaty – 1.508,64 zł

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne  Umowa o dzieło o Brak ubezpieczenia społecznego o Brak ubezpieczenia zdrowotnego

Ubezpieczenie społeczne i zdrowotne  Umowa o dzieło – koszt zamawiającego zł  Wynagrodzenie brutto – zł  Koszt uzyskania przychodów (20%) – 500 zł  Podstawa opodatkowania – zł  Naliczony podatek – 360 zł  Do wypłaty – zł

Umowa zlecenia i umowa o dzieło  art. 13 pkt 8 PIT Przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło (…) Umowa zlecenia > < Umowa o dzieło

Umowa zlecenia i umowa o dzieło  Umowa zlecenia – art. 734 – 751 k.c.  Umowa należytej staranności  Brak odpowiedzialności, za nie osiągnięcie konkretnego rezultatu (np. leczenie pacjenta)  Zawarta pomiędzy zleceniodawcą a zleceniobiorcą  Umowa na czas określony/nieokreślony albo na realizację konkretnej czynności

Umowa zlecenia i umowa o dzieło  Umowa o dzieło – art  Umowa efektu  Zachowanie należytej staranności ma drugorzędne znaczenie dla realizacji umowy (np. napisanie powieści)  Zawarta pomiędzy zamawiającym a wykonawcą  Umowa na czas realizacji konkretnej czynności

Umowa zlecenia i umowa o dzieło  art. 8 ust 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia  Umowa zlecenia – przyjmujący zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej  Umowa o świadczenie usług – przyjmujący zobowiązuje się do dokonania/dokonywania określonych czynności faktycznych

Umowa zlecenia i umowa o dzieło Umowa zlecenia – umowa należytego działania Umowa o dzieło – umowa efektu

Umowa zlecenia i umowa o dzieło  Umowa zlecenia v. umowa o dzieło  Umowa na stworzenie strony internetowej  Umowa konserwacji serwera  Umowa nadzoru autorskiego  Umowa na projekt logo firmy  Umowa szkoleniowa  Umowa koncertowa  Umowa leczenia pacjenta - umowa o dzieło - umowa zlecenia - umowa o dzieło - umowa o dzieło / umowa zlecenia - umowa o dzieło - umowa zlecenia

Zbycie praw autorskich a licencja  art. 18 PIT oraz art. 22 ust. 9 pkt 1 – 3 PIT Przychody z tytułu: o przeniesienia praw autorskich przez ich twórców, o udzielenia przez twórców pierwszej licencji do praw autorskich za pierwszy rok obowiązywania umowy licencji, o innego korzystania z praw autorskich przez ich twórców

Zbycie praw autorskich a licencja  Prawa autorskie Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)

Zbycie praw autorskich a licencja  Przedmiotem prawa autorskiego w szczególności są utwory: o wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe) o plastyczne o fotograficzne o lutnicze o wzornictwa przemysłowego o architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne o muzyczne i słowno-muzyczne o sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne o audiowizualne (w tym filmowe)

Zbycie praw autorskich a licencja  Prawa pokrewne Każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia  Artystycznymi wykonaniami w szczególności są: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania.

Zbycie praw autorskich a licencja  Prawa autorskie niemajątkowe  Prawa niemajątkowe są niezbywalne i zawsze należą do autora  Prawa autorskie niemajątkowe obejmują: o autorstwo utworu o oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo o nienaruszalność treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania o decydowanie o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności o nadzór nad sposobem korzystania z utworu

Zbycie praw autorskich a licencja  Prawa autorskie majątkowe  Prawa majątkowe są zbywalne i nie muszą należeć do autora  Prawa autorskie majątkowe obejmują: o prawo do korzystania z utworu o prawo rozporządzania nim na wszystkich polach o prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu

Zbycie praw autorskich a licencja  Zbycie praw autorskich  Odrębna umowa sprzedaży, lub element umowy zlecenia albo umowy o dzieło  W wyniku zbycia praw autorskich następuje przeniesienie ich własności  Prawa autorskie można zbyć tylko raz  Następuje trwałe rozdzielenie praw autorskich majątkowych i niemajątkowych  Zbycie wymaga formy pisemnej  Typowy zapis: „Autor przenosi na zamawiającego autorskie prawa majątkowe do scenariusza na następujących polach eksploatacji: (…).”

Zbycie praw autorskich a licencja  Udzielenie licencji  Odrębna umowa licencji (najmu/dzierżawy) lub cześć umowy zlecenia albo umowy o dzieło  W wyniku udzielenia licencji nie następuje przeniesienia majątkowych praw autorskich  Nie następuje trwałe rozdzielenie praw autorskich majątkowych i niemajątkowych  Licencji można udzielić wielokrotnie, na czas określony albo nieokreślony. Wyjątek stanowi licencja wyłączna.

Zbycie praw autorskich a licencja  Udzielenie licencji  Formy pisemnej wymaga tylko licencja wyłączna  Typowy zapis: „Autor udziela zamawiającemu niewyłącznej licencji na czas określony/nieokreślony do scenariusza na następujących polach eksploatacji: (…).”

Freelancer a działalność gospodarcza  Pozorny freelancer  art. 5a pkt 6 PIT Działalność gospodarczą oznacza działalność zarobkową: (…), usługową, (…), polegającą na wykorzystaniu rzeczy oraz wartości materialnych i prawnych prowadzoną we własnym imieniu bez względu na rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z których uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych m.in. art. 13 pkt 2 PIT, art. 13 pkt 8 PIT oraz art. 18 PIT

Freelancer a działalność gospodarcza  Przychód – art. 13 pkt 2 PIT Przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych.

Freelancer a działalność gospodarcza  Przychód – art. 18 PIT oraz art. 22 ust. 9 pkt 1 – 3 PIT Przychody z tytułu: o przeniesienia praw autorskich przez ich twórców, o udzielenia przez twórców pierwszej licencji do praw autorskich za pierwszy rok obowiązywania umowy licencji, o innego korzystania z praw autorskich przez ich twórców

Freelancer a działalność gospodarcza  Przychód – art. 13 pkt 8 PIT Przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Freelancer a działalność gospodarcza  Konsekwencje pozorności freelancera w podatku dochodowym o Obowiązek prowadzenia ksiąg – art. 24a ust. 1 PIT o Utrata prawa do ryczałtowych kosztów uzyskania przychodu o Odsetki za zaległości podatkowe

Freelancer a działalność gospodarcza  Kodeks wykroczeń art [Wykonywanie działalności gospodarczej bez zgłoszenia] § 1. Kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.  Kara ograniczenia wolności trwa 1 miesiąc.  Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych

Podatek VAT  Podatnikiem podatku VAT jest osoba fizyczna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat  Działalność gospodarczą obejmuje działalność (…) usługodawców, w tym podmiotów (…) wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.  Za wykonywaną działalność gospodarczą nie uznaje się czynności o których mowa w art. 13 pkt 2-9 PIT, jeżeli stosunek prawny reguluje warunki wykonania tych czynności, wynagrodzenie i odpowiedzialność zlecającego za wykonanie tych czynności wobec osób trzecich

Podatek VAT  Zwolenie dla małych przedsiębiorców – art. 113 ust. 1 VAT  Przedsiębiorca, którego sprzedaż roczna nie przekroczyła zł jest zwolniony z podatku VAT  Jeżeli działalność gospodarczą została rozpoczęta w trakcie roku kalendarzowego kwotę sprzedaży oblicza się proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, np. dla działalności rozpoczętej 1 lipca kwota zwolnienia wynosi zł  Zwolnienie nie obejmuje m.in.: o usług doradztwa o usług jubilerskich

Podatek VAT  Konsekwencje pozorności freelancera – podatek VAT o Obowiązek zapłaty podatku VAT należnego o Odsetki za zaległości podatkowe o Brak możliwości odliczenia wstecz podatku VAT naliczonego

Freelancer – wady i zalety umowy zlecenia umowy o dzieło umowy śmieciowe

Freelancer – wady i zalety PrzedsiębiorcaFreelancerPracownik o Pełna odpowiedzialność o Brak gwarancji zatrudnienia o Nienormowany czas pracy o Brak płatnego urlopu o ZUS – ryczałt o Możliwość odliczenia od przychodu rzeczywistych kosztów uzyskania przychodu o Obowiązek prowadzenia ksiąg podatkowych o Pełna odpowiedzialność o Brak gwarancji zatrudnienia o Nienormowany czas pracy o Brak płatnego urlopu o ZUS - umowa zlecenia - składka zależna od dochodu, umowa o dzieło – brak składek o Ryczałtowe koszty uzyskania przychodu o Brak obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych o Odpowiedzialność ograniczona do 3-miesięcznej pensji o Okresy wypowiedzenia, zakaz zwolnienia dyskryminacyjnego o Normowany czas pracy o Płatny urlop o ZUS – składka zależna od dochodu o Bardzo ograniczone koszty uzyskania przychodu o Brak obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych

Dziękuje za uwagę Piotr Buława adwokat usazený evropský advokát tel (PL): tel (CZ) ul. Jesionowa 9A/306, Katowice ul. Głęboka 25/108, Cieszyn Havlíčkova 190/12, Český Těšín