1. Litróf kennsluaðferðanna Hvað er kennsluaðferð? Hverjar eru helstu kennsluaðferðirnar? Að velja kennsluaðferð Rannsóknir á kennsluaðferðum

2. Bókin Litróf kennsluaðferðanna Handbók fyrir kennara á öllum skólastigum – en grunnskólamiðuð Yfirlit um helstu kennsluaðferðir Tilraun til að leggja grunn að sameiginlegum orðaforða kennara Tengist upplýsingavef á Netinu: Kennsluaðferða- vefurinn

3. Nokkrar lykilspurningar um kennsluaðferðir Hvað er kennsluaðferð? Hverjar eru helstu kennsluaðferðirnar? (Hvað eru t.d. helstu aðferðirnar margar?) Hvernig er skynsamlegt að flokka kennsluaðferðir (fræðileg nálgun)? Hvað segja rannsóknir um kennsluaðferðir hér á landi?

4. Hvað er kennsluaðferð?

5. Kennsluaðferðir - kennsluhættir Er merkingarmunur á þessum tveimur hugtökum? Enski orðaforðinn Teaching / Instructional...... models, methods, strategies, techniques, tactics

6. Nokkur mikilvæg atriði um kennsluaðferðir Kennsluaðferðir hafa ólík markmið Engin kennsluaðferð er fullkomin Áríðandi er að kennarar þekki eiginleika, styrk og veikleika helstu kennsluaðferða Hugsanlegt er að kennsluaðferðir henti kennurum misvel Kennsluaðferð verður að laga að viðkomandi nemendahópi og aðstæðum

7. Hverjar eru helstu kennsluaðferðirnar? Fyrirlestur Sýnikennsla Hópvinna Vettvangsferð Hlutverkaleikur Sjónsköpun Endurtekningaræfing Námsleikur Spurnaraðferð Hermileikur Sagnalist Hugarflug Söguaðferð (Storyline) Efniskönnun Þrautalausn Púslaðferð Verklegar æfingar Þankahríð Sýning

8. Mismunandi „eðli“ kennsluaðferða KennarinnNemandinn Miðlar þekkingu Aflar sér þekkingar Hver tekur ákvarðanir - ræður ferðinni- er ábyrgur? „Bein kennsla“„Óbein kennsla“ Námsmat Námsefni Viðfangsefni Kennsluaðferðir Námsumhverfi

9. Dæmi um flokkun á kennsluaðferðum Leitaraðferðir Lausnaleit Leikræn tjáning Hlutverkaleikir Tilraunir „Bein“ kennsla Samræðu- aðferðir Samskipta- aðferðir Sjálfstæð vinna nemenda Fyrirlestrar „Innlagnir“ Sýnikennsla Spurnar- aðferðir Sjálfstæð heimildavinna Skapandi verkefni Að hluta byggt á Lemlech 1990

11. Flokkun IS: Hinir níu aðalflokkar kennsluaðferða 1. Útlistunarkennsla 2. Þulunám og þjálfunaræfingar 3. Verklegar æfingar 4. Umræðu- og spurnaraðferðir 5. Innlifunaraðferðir og tjáning 6. Þrautalausnir 7. Leitaraðferðir 8. Hópvinnubrögð 9. Sjálfstæð skapandi viðfangsefni Litróf ken sluaðferðan a - Ken sluaðferðavefurin Þessi flokkun byggir á greiningu á markmiðum aðferðanna og þeim kröfum sem þær gera til kennara og nemenda

12. Glossary of Instructional Strategies Heimasíða IS: http://starfsfolk.khi.is/ingvar/ http://starfsfolk.khi.is/ingvar/ Kennsluaðferða- vefurinn Edmund Sass: Learning Theories and Teaching Models Skref í átt til einstaklingsmiðaðs náms

13. Hvað segja rannsóknir um kennsluaðferðir í íslenskum skólum? Rannsókn IS (1987 – 1988) náði til 667 kennslustunda í 12 bekkjardeildum í 20 skólum Kristín Aðalsteinsdóttir kannaði kennsluhætti og samskipti í 20 skólum (1998 – 2000) og bar saman fámenna og fjölmenna skóla Rannsókn Kristínar Jónsdóttur (2003) náði til 86% allra unglingastigskennara í Reykjavík Kristrún Lind Birgisdóttir (2004) kannaði einstaklingsmiðað nám og kennslu í grunnskólum (með spurningalista) Hafsteinn Karlsson fylgdist með kennslu í skólum í Reykjavík og í Helsinki (2006 – 2007) og ræddi við kennara

14. Úr rannsókn IS: Vinnubókarkennslan (eyðufyllingarnar) Auðvelt að hafa yfirsýn Auðveld agastjórnun Lítil ögrun Nemendur geta leyst verkefni án umhugsunar Vinnubækurnar „ taka völdin “ Ofnotkun? Sýndarnám?

15. 15 Kennsluhættir á unglingastigi; námsaðgreining og einstaklingsmiðað nám Kristín Jónsdóttir, 2003, lagði spurningalista fyrir alla kennara á unglingastigi í grunnskólum Reykjavíkur Spurningar hennar voru: – Hvernig lýsa kennarar skipulagi unglingakennslu í Reykjavík? – Hvernig lýsa þeir starfsháttum sínum og viðhorfum til kennslu? – Hver er afstaða þeirra til stefnumörkunar um einstaklingsmiðað nám?

16. 16 Kennsluaðferð Fjöldi svara Mjög mikið Nokkuð mikið Fremur lítið Mjög lítið Ekkert Bein kennsla frá töflu24427%47%14%7%5% Bein kennsla með glærum24012%39%23%14%12% Lesið, spurt og spjallað24630%56%8%2%4% Vinnu- og verkefnabækur.24029%47%9%4%11% ýmis skrifleg verkefni24422%51%13%6%8% Sjálfstæð vinna og efnisk.24815%36%33%11%4% Þemavinna í litlum hópum2412%14%43%27%13% Umræður hópa, kynning2402%19%40%22%18% Tilraunir2383%9%16%15%58% Vettvangsferðir2430%4%24%40%31% Safnkennsla2340%4%14%28%54% Námsleikir og spil2413%12%29% 27% Leikræn tjáning, söngur, hreyfing2363%7%18%20%52% Kvikmyndir, myndbönd, slides2456%33%31%19%11% Tölvur2376%22%32%19%20%

17. 17 Kristrún Lind Birgisdóttir (2004) Einstaklingsmiðað nám og kennsla í grunnskólum Vinna kennarar í anda menntastefnunnar sem mótuð var með gildandi lögum og námskrám?

18. 18 Niðurstöður Kristrúnar Kennarar telja sig að mestu leyti beita hefðbundnum bekkjarkennsluaðferðum Sveigjanlegum kennsluháttum er beitt í innan við 30% kennslutímans Tæp 80% þátttakenda kváðust nota vinnubækur og verkefnabækur mjög mikið eða nokkuð mikið Helmingur kennara taldi að útgefnar kennslubækur stjórnuðu kennslunni hjá sér mikið eða mjög mikið Kennslugögn önnur en bækur, s.s. tilraunir, námsleikir og kvikmyndir, voru fremur lítið notuð af 70–85% kennara

19. Hafsteinn Karlsson (2006–2007) Viðtöl við 24 kennara í Reykjavík og Helsinki Fylgdist með 70 kennslustundum – Kennsluhættir reyndust hefðbundnir – Finnsku kennararnir beittu fjölbreyttari kennsluháttum – Námsbækur stýrðu náminu í báðum löndum – Íslensku kennararnir héldu sig til hlés – Nemendur höfðu lítið um nám sitt að segja

20. Breytingar? Margt bendir til þess að kennsluhættir séu að verða fjölbreyttari Skólum þar sem starfsmenn vinna að þróun starfshátta virðist fjölga stöðugt Verið er að efla þróunarsjóði Ný námskrá Hvaða áhrif hefur lengri kennaramenntun?