1. Grunnskólinn Ljósaborg Námskeið – þróunarverkefni: Fjölbreyttar kennslu- og námsmatsaðferðir

2. Um verkefnið Meginmarkmið verkefnisins er að skipuleggja og þróa kennslu- og námsmatsaðferðir í samræmi við stefnu skólans um teymiskennslu og einstaklingsmiðun. Verkefnið hefst með námskeiði á 11.–12. ágúst 2009. Í framhaldi af námskeiðinu verða myndaðir þróunarhópar sem leggja drög að verkefnum sínum.

3. Í hverju felst þróunarverkefni? Markmið Skilgreindar leiðir Formlegt mat á því hvernig til tekst Skýrsla (sem aðrir geta lært af) Dæmi um skýrslur: – http://starfsfolk.khi.is/ingvar/throunarverkefni.html http://starfsfolk.khi.is/ingvar/throunarverkefni.html

4. Þróunarverkefni – þáttur í daglegu starfi Skólaþróunarverkefnið fellt inn í daglegt skólastarf Þróunarteymi, stýrihópur Samstarfshópar (kennarar eða allt starfsfólk) um sjálfvalin, afmörkuð verkefni (áætlun – mat) Kynningar og skólaheimsóknir Innanhússþing Skýrslur (munnlegar, skriflegar og á Neti) Utanaðkomandi ráðgjöf (IS)IS

5. Hvers vegna? Efla markvisst umbótastarf Ræða málin – skiptast á skoðunum – skilja hvert annað betur Jafningjastuðningur, teymisvinna Þróa og prófa hugmyndir (saman) Læra meira hvert af öðru Miðla hugmyndum og reynslu (... sýna betur það sem við erum að gera...) Uppgötva eigin styrk (... við erum að vinna gott starf...) Byggja upp hugmyndabanka – miðla góðum hugmyndum Skóli sem námssamfélag – kennsla sem sérfræðistarf

6. Námskeiðið Þriðjudagurinn: – Kennslu og námsmatsaðferðir: Hvað er efst á baugi? (IS) – Kennsluhættir – kennsluaðferðir (IS) – Námsmatið (IS) Miðvikudagurinn – Heildstæð verkefni (LMJ) – Nám og kennsla í Norðlingaskóla (ÁÓ) – Samræður um næstu skref

7. Að þróa kennsluaðferðir sínar Ígrundun Lestur (tímarit, bækur, Netið)Netið Leshringir Skólaheimsóknir Fræðslufundir og námskeið Sjálfsmatsverkefni Jafningjaleiðsögn Samstarfsverkefni Formleg þróunarverkefni

8. Kennslu- og námsmatsaðferðirnar okkar Hverjar notum við helst? Notum við áreiðanlega þær bestu sem völ er á? Hvernig vitum að það? Notum við allar þær aðferðir sem okkur langar til að nota? Náum við öllu sem hægt er að ná út úr kennslu- og námsmatsaðferðum okkar? Höfum við áhuga á að bæta kennslu- og námsmatsaðferðir?

9. Hvaða markmið skipta mestu? Tjáning Samstarfshæfni Þekking – eða hæfni í þekkingarleit Gagnrýnin hugsun Sköpun Frumkvæði, áræði Ábyrgð Sjálfsþekking Dugnaður

10. Nokkur mikilvæg atriði um kennslu- og námsmatsaðferðir Kennslu- og námsmatsaðferðir hafa ólík markmið Engin kennslu- eða námsmatsaðferð er fullkomin Kennarar verða að þekkja eiginleika, styrk og veikleika þeirra aðferða sem þeir beita Hugsanlegt er að aðferðir henti okkur (og nemendum) misvel Kennsluaðferð verður að laga að viðkomandi nemendahópi og aðstæðum

11. Flokkun IS: Hinir níu aðalflokkar kennsluaðferða 1. Útlistunarkennsla 2. Þulunám og þjálfunaræfingar 3. Verklegar æfingar 4. Umræðu- og spurnaraðferðir 5. Innlifunaraðferðir og tjáning 6. Þrautalausnir 7. Leitaraðferðir 8. Hópvinnubrögð 9. Sjálfstæð skapandi viðfangsefni Litróf ken sluaðferðan a - Ken sluaðferðavefurin Þessi flokkun byggir á greiningu á markmiðum aðferðanna og þeim kröfum sem þær gera til kennara og nemenda

13. Glossary of Instructional Strategies Fleiri kennsluaðferðavefir Edmund Sass: Learning Theories and Teaching Models Learning Theories and Teaching Models Samkennsla árganga Skref í átt til einstaklingsmiðaðs náms

14. Einstaklingsmiðað nám merkir oftast...... að kennarar reyna með markvissum hætti að koma betur til móts við hvern nemanda með hliðsjón af... Getu og kunnáttu og hvers og eins Hæfileikum Áhuga Námstíl (Learning Style) Áformum

15. Áherslur sem oft tengjast umræðu um einstaklingsmiðað nám Þyngdarskipt viðfangsefni Útikennsla og vettvangs- kannanir Breytt námsumhverfi: Vinnusvæði og verkstæði Teymiskennsla Samkennsla árganga Þverfagleg samvinna Samvinna nemenda, kennara og foreldra Tengsl við grenndarsamfélagið Leiðsagnarhlutverk kennarans Ábyrgð og þátttaka nemenda Val nemenda Námsáætlanir og námssamningar Markviss notkun tölvu og upplýsingatækni Skapandi starf af ýmsu tagi Sveigjanlegir námshópar Samvinnunám Jafningjafræðsla Heildstæð viðfangsefni, þemanám, samþætting Sjálfstæð verkefni og upplýsingaleit

16. Carol Ann Tomlinson Leadership for Differentiating Schools and Classrooms. 2000. Differentiated, flexible, personalized and responsive instruction How to Differentiate Instruction in Mixed- Ability Classrooms. 1995 / 2001 (2. útgáfa). The Differentiated Classroom. Responding to the Needs of All Learners. 1999. Fulfilling the Promise of the Differentiated Classroom: Strategies and Tools for Responsive Teaching. 2003.

17. Líkan Tomlinson og Allan Hægt er að einstaklingsmiða: Inntak (Content) Inntak (Content) Með hliðsjón af Með því að beita aðferðum á ýmsu tagi... Aðferð (Process) Aðferð (Process) Skil (Product) Skil (Product) Umhverfi (Environment) Umhverfi (Environment) Námshæfi / getu (Readyness) Námshæfi / getu (Readyness) Áhuga (Interest) Áhuga (Interest) Námstíl (Learning Style) Námstíl (Learning Style) Viðhorfi (Affect) Viðhorfi (Affect)

18. Aðferðir sem henta einstaklingsmiðuðu skólastarfi samkvæmt Tomlinson o.fl. Samvinnunám Fjölgreinda- kennsla Einstaklingsmiðað heimanám Námssamningar Samkomulagsnám Þemanám, heildstæð viðfangsefni Þyngdarskipt efni Mismunandi verkefni Sjálfstæð viðfangsefni Vinnuspjöld Valverkefni + valnámskeið Frjáls verkefni Stöðugt, fjölþætt námsmat Fjölbreytt náms- gögn, textar, ítarefni Markviss notkun ólíkra miðla Kennsluforrit Samræðuaðferðir Áhugasvæði – krókar – valsvæði (hringekjur) Áhugahópar Jafningjakennsla Lausnaleitarnám

19. Dæmi um íslenska skóla sem hafa unnið að þróun kennsluaðferða Norðlingaskóli Hrafnagilsskóli Framhaldsskólinn á Laugum Framhaldsskólinn á Laugum Lundarskóli Hvolsskóli

20. Námsmat í deiglu Bandaríkin: Óhefðbundið námsmat (námsmöppur (portfolio assessment), frammistöðumat, stöðugt, fjölþætt námsmat) – mótvægi við stöðluðum áhættuprófum Bretland: Leiðsagnarmat (Formative Assessment) – tengist mjög hugmyndum um einstaklingsmiðað námsmat

21. Leiðsagnarmat (e. formative assessment) Kjarninn í leiðsagnarmati er að nemandinn fái (stöðuga) endurgjöf um nám sitt ásamt ábendingum um það hvernig hann geti bætt sig (ráðgjöf) Því er haldið fram að fjöldi rannsókna sýni fram á þýðingu vandaðs leiðsagnarmats til að bæta námsárangur Nemendur sem standa höllum fæti í námi virðast njóta sérstaklega góðs af leiðsagnarmati Sjálfsmat er mikilvægur þáttur í leiðsagnarmati en meginatriði er að nemendur skilji til hvers er af þeim ætlast (skilja markmiðin) Black og Wiliam 1998: Inside the Black Box

22. Að hvaða atriðum þarf ég að einbeita mér við upprifjun? Hvar er ég sterkur og hverjir eru veikleikar mínir? Hvernig stend ég mig? Hvernig veit ég hvort vinna mín sé góð? Hvað fær mig virkilega til að hugsa? Hver eru markmiðin mín? Hvað get ég munað og hvernig fæ ég betur skilið? Er ég að læra eins og mér hentar best? Hvað þarf ég að gera til að bæta mig? Hvernig fer ég að því að ná árangri og taka framförum? Lykilhlutverk sjálfsmatsins Gagnlegt kver um sjálfsmat: Self-assessment Self-assessment Þóra Björk Jónsdóttir fær þakkir fyrir að benda IS á þetta efni.

23. Kennslufræði leiðsagnarmats Útskýra markmið fyrir nemendum Beita markvissum spurningum Leiðbeinandi endurgjöf Virkja nemendur (sjálfsmat, jafningjamat) Jafningjakennsla (Wiliam 2007: Changing Classroom Practice )

24. Margir skólar hér á landi eru og hafa verið að vinna skipulega að þróun námsmats: Vesturbæjarskóli Grunnskólinn í Borgarnesi Grunnskólinn í Borgarnesi Laugalækjarskóli Ölduselsskóli Salaskóli Hrafnagilsskóli Ingunnarskóli og NorðlingaskóliIngunnarskóli og Norðlingaskóli Langholtsskóli Víkurskóli Skólarnir í FjallabyggðSkólarnir í Fjallabyggð... og margir fleiri

25. Einstaklingsmiðað námsmat Gengið er út frá getu og hæfni hvers nemanda Matið nær til allra flokka markmiða (fjölbreytni) Matið er stöðugt og reynt er að flétta með eðlilegum hætti inn í námið Námsmatsverkefnin sjálf eiga að hafa kennslufræðilegt gildi Matið nær jafnt til aðferða og afurða (úrlausna) Byggt er á margvíslegum gögnum og sjónarhornum Áhersla á stöðuga og uppbyggjandi endurgjöf (leiðsögn) Áhersla á virka þátttöku nemenda, sjálfsmat, jafningjamat

26. Helstu námsmatsaðferðir Skipulegar athuganir Mat á frammistöðu Greining og mat á verkefnum / úrlausnum Námsmöppur / sýnismöppur („Portfolio“) Dagbækur, leiðarbækur Sjálfstæð verkefni Sjálfsmat nemenda Jafningjamat Umræður – viðtöl Viðhorfakannanir Próf og kannanir Óhefðbundin próf Námshátíðir, upp- skeruhátíðir (Celebration of Learning)upp- skeruhátíðir

27. Heimildir um námsmat á Netinu Kennsluaðferðavefurinn Námsmatsvefur Guðrúnar Pétursdóttur Ástralski PEEL vefurinn: Best Practices