1. Ag Ardú Caighdeáin Acadúla do Chách
An Tionscnamh um Phleanáil Fhorbartha Scoile
Ag Ardú Caighdeáin Acadúla do Chách 1

2. Ag Ardú Caighdeáin Acadúla
Cén tuiscint ata againn ar na mórcheisteanna?
Céard atá le foghlaim againn ón taighde?
Tosca ábhartha – céard iad agus conas a thiocfaí orthu?
Cé na réimsí praiticiúla gur féidir leis an scoil díriú orthu? 2

3. Mórcheisteanna
An bhfuil freagracht ar an scoil a chinntiú go gcruthaíonn gach páiste de réir a chumais?
Céard iad na táscairí cuí i leith caighdeán?
Cén éifeacht atá ag tosca comhthéacs scoile – cumas, socheachnamaíoch, eile? 3

4. Fócas an tSeisiúin seo Plé a dhéanamh ar:
Céard is féidir leis an múinteoir aonair a dhéanamh
Céard is féidir le roinn ábhair a dhéanamh?
Céard is féidir a dhéanamh ag an leibhéal
uile-scoile?
Fullan (an múinteoir aonair agus cinntí déanta) 4

5. Taighde Staidéar Fadama – CNCM (NCCA) 1999
Do Schools Differ? – Emer Smyth, ITES (ESRI) 1999
Moving Up – ITES/CNCM 2004
CMIM (PISA) 2000
Measúnú chun Foghlama – ECFE (OECD) 2005 5

6. Staidéar Fadama – CNCM 1999 Tionchar thaithí na hIdirbhliana
Rochtain ar Ardleibhéil sa tSraith Shóisearach
Cleachtais mheasúnaithe
Próiseas agus tráthú roghnú ábhar
Ceisteanna inscne 6

7. Do Schools Differ? Emer Smith
Tionchair churaclaim agus tionchair lasmuigh den churaclam
Caidrimh:
Dalta/Dalta
Múinteoir/Dalta
Múinteoir/Múinteoir
Eagrú ranganna:
Sruthú
Tacrú
Cumas measctha
What the various cirs etc suggest should be the case - the ideal 7

8. Do Schools Differ? Emer Smith
Tionchair churaclaim agus tionchair lasmuigh den churaclam
Soláthar curaclaim agus rochtain ar an gcuraclam
Ábhair
Rochtain
Leibhéil
Cláir
Béim ar fhorbairt uile-scoile 8

9. Moving Up Torthaí áirithe
Mí-oiriúnú idir curaclaim bhunscoile agus iarbhunscoile go háirithe sa Bhéarla, sa Ghaeilge agus sa Mhata
Daltaí dearfach maidir le hábhair nua go háirithe ábhair phraiticiúla agus staidéar ríomhaireachta
Roghnú ábhar (chuir 50% de scoileanna roghnú ábhar siar go dtí deireadh na chéad bhliana)
Ní bhíonn éifeacht dhiúltach ag sampláil ábhar ar dhul chun cinn daltaí sa léitheoireacht & sa Mhata
Déanann daltaí i scoileanna a úsáideann sruthú (go háirithe daltaí sna sruthanna ísle) níos lú dul chun cinn sa léitheoireacht agus sa Mhata sa 1ú Bhliain
Litearthacht agus Uimhearthacht –
Dul chun cinn/dul ar gcúl? 9

10. Athróga atá bainteach le Gnóthachtáil i CMIM (PISA)
Cúlra baile: difríocht shuntasach i ngóthachtáil daltaí de réir stádas socheacnamaíoch na dtuismitheoirí a bheith ard nó íseal
Tosca eile a chuir leis an difríocht: oideachas na dtuismitheoirí, leibhéal, líon siblíní, timpeallacht oideachasúil dhearfach, teaghlaigh aontuismitheora
Nósanna léitheoireachta agus dearcadh ina leith (toisc shuntasach is ea dearcadh dearfach i leith na léitheoireachta)
Baol luathfhágáil scoile roimh dheireadh an dara leibhéal (14%)
Obair bhaile
Atmaisféar na scoile (iompar diúltach ag daltaí)
Comhchoibhneas cuíosach láidir idir gnóthachtáil ar CMIM agus scrúdú an Teastais Shóisearaigh sa Bhéarla, sa Mhata agus san Eolaíocht
(Nóta: níl riachtanais speisialta/SDF san áireamh sna staitisticí) 10

11. Measúnú chun Foghlama
Maidir leis an dul chun cinn atá bainteach le measúnú múnlaitheach táthar á rá go bhfuil sé “among the largest ever reported for educational interventions.”
Cuireann measúnú múnlaitheach le cothramas sna torthaí a bhíonn ag daltaí. Ní amháin go léiríonn scoileanna a úsáideann measúnú múnlaitheach dul chun cinn ginearálta i ngóthachtáil acadúil, ach léiríonn siad dul chun suntasach freisin i gcás daltaí tearcghnóthaithe
Feabhsaíonn tinreamh agus coinneáil na foghlama chomh maith le caighdeán oibre na ndaltaí
FORMATIVE ASSESSMENT: IMPROVING LEARNING IN SECONDARY CLASSROOMS OECD 2005 11

12. Réimsí tábhachtacha le díriú orthu
Ionduchtú
Leibhéil litearthachta
Tosca comhthéacs – obair pháirtaimseartha, baile, piarchultúr
Nósanna imeachta maidir le rianú
Inspreagadh
Naisc bhaile/scoile
Cleachtais mheasúnaithe
Cleachtais maidir le hobair bhaile
Cleachtais maidir le taifeadadh/tuairisciú
Leanúint ar aghaidh ón tuairisciú – múinteoir
ranga, ceann bliana, foireann tréadchúraim 12

13. Réimsí tábhachtacha le díriú orthu
Torthaí scrúduithe
Fócas ar ghnóthachtáil inscoile/lasmuigh den scoil
Struchtúir atá ann chun tacú leis an bpróiseas
Forbairt Foirne
Ceisteanna a bhaineann le heagrú scoile
Ceisteanna a bhaineann le heagrú ranganna
Soláthar curaclaim – cláir agus ábhair
Eile? 13

14. Tionscnamh Scoil Amháin:
Fócas ar thorthaí scrúduithe:
Cuir córas ar bun chun anailís a dhéanamh ar thorthaí sa chaoi is gur féidir anailís a dhéanamh ar thorthaí daltaí taobh istigh d’ábhair éagsúla
Cuireann sé caighdeán oibiachtúil ar fáil
Gá lena mheasrú ag brath ar an gcineál daltaí
Ag soláthar do na daltaí go léir trí dhíriú ar na grádanna agus ar na leibhéil uile
Nil sé bunaithe ar thuairimíocht ná ar chlostrácht
Íogaireacht – conas a chuirtear na sonraí i láthair/in iúl
Breathnaigh líon na ndaltaí a thógann ábhar ar bhonn náisiúnta
Féach ar thionchar na hIdirbhliana ar thorthaí daltaí
Impleachtaí inscne
Obair leantach leis na ranna ábhar – dearbhchothú, plé, tacaíocht 14

15. Tionscnamh Scoil Amháin:
Fócas ar Thacaíocht Thréadach
Ag cruthú nasc le bunscoileanna
Bailigh sonraí roimh iontráil na ndaltaí
Aithin na daltaí a bhfuil gá acu le tacaíocht
Deimhnigh tiomantas na foirne tréadaí
Déan athbhreithniú ar scrúduithe na ndaltaí
Cruinnithe chun torthaí a athbhreithniú
Téigh i gcomhairle le daltaí
Coinnigh taifead den ghníomh a dhéanfar
Déan monatóireacht ar an dul chun cinn 15

16. Pleanáil Ghnímh Tosaíocht: Caighdeáin acadúla a ardú
Sprioc: Líon na ndaltaí a thógann ardleibhéal sa Bhéarla sa Teastas Sóisearach a ardú
Réamhphleanáil: Ceisteanna le breathnú
Conas a eagraítear ranganna sa Chéad Bhliain
Sruthú v cumas measctha
An clár don Bhéarla sa Chéad Bhliain
Measúnú agus aiseolas don dalta
Cathain a dhéantar cinntí sa dara/tríú bliain?
Bailigh sonraí ó thorthaí an Teastais Shóis. agus na hArdteiste
Féach ar líon na ndaltaí a thógann ardleibhéal ar bhonn náisiúnta
Féach ar an líon a thógann ardleibhéal sa tsraith shóisearach agus shinsearach
Éifeacht na hIdirbhliana
Tiomantas agus toilteanas na múinteoirí díriú air seo mar thosaíocht 16

17. Plean Gnímh Ábhair
Tosaíocht: Líon na ndaltaí a thógann ardleibhéal sa Bhéarla sa Teastas Sóisearach a ardú
Sprioc: Straitéisí Mheasúnú chun Foghlama a úsáid sa chéad bhliain chun foghlaim daltaí a fheabhsú agus féinmhuinín daltaí a fhorbairt
TASCANNA
CATHAIN?
CÉ?
ACMHAINNÍ
CRITÉIR RATHÚLACHTA
Cur i bhfeidhm
Aithin agus foghlaim faoi rogha stíleanna foghlama na ndaltaí agus faigh tuiscint ar straitéisí Mheasúnú chun Foghlama (McF)
Meán F. 06
Seirbhís Tacaíochta
m.sh. STDL
Treoir-
chomhairleoir
Múinteoirí Béarla na Chéad Bhliana
Am le haghaidh inseirbhís foirne ar theoiric na stíleanna foghlama & ar straitéisí Mheasúnú chun Foghlama
Múinteoirí agus daltaí feasach maidir lena rogha stíleanna foghlama
Múinteoirí ag úsáid straitéisí McF
Aithin agus bain úsáid as 2 chur chuige nua don mheasúnú i dTéarma1
1. Aiseolas do dhaltaí faoi obair baile
2. Úsáid ceistiúcháin sa rang
Téarma 1
Am le haghaidh cruinnithe, eolas faoi straitéisí Mheasúnú chun Foghlama
Straitéisí nua aitheanta agus in úsáid ag múinteoirí Béarla na Chéad Bhliana
Déan monatóireacht agus meastóireacht ar thionchar na straitéisí nua trí chomhphlé le daltaí
Téarma 2/3
Múinteoir ranga agus roinn an ábhair
Ceistneoir, am ranga, am cruinnithe le haghaidh roinn an ábhair
Fianaise bailithe maidir le tionchar na straitéisí nua seo ar fhoghlaim agus ar fhéinmhuinín daltaí

18. Ról an mhúinteora ranga
Eolas agus scileanna
Ionchais arda do chách
Tuiscint ar an tábhacht a bhaineann le hatmaisféar dearfach sa seomra ranga
Toilteanas féachaint ar cheist thorthaí na ndaltaí
Oscailteacht do chur chuige agus do mhodheolaíochtaí éagsúla
Bealaí le cur chuig measúnú, obair bhaile, aiseolas 18

19. Rudaí is féidir leis an scoil a dhéanamh
Ionchais arda a bheith aici
Cothaigh éiteas tréadach
Cothaigh comhghleacaíocht
Tabhair tacaíocht do na ranna ábhar
Cothaigh nuálaíocht
Déan soláthar leanúnach agus straitéiseach d’fhorbairt foirne 19

20. Ceardlann - Réimsí tábhachtacha le díriú orthu …
Ionduchtú
Leibhéil litearthachta
Tosca comhthéacs – obair pháirtaimseartha, baile, piarchultúr
Nósanna imeachta maidir le rianú
Inspreagadh
Naisc bhaile/scoile
Cleachtais mheasúnaithe
Cleachtais maidir le hobair bhaile
Cleachtais maidir le taifeadadh/tuairisciú
Leanúint ar aghaidh ón tuairisciú – múinteoir ranga, ceann bliana, foireann tréadchúraim
Torthaí scrúduithe
Fócas ar ghnóthachtáil inscoile/lasmuigh den scoil
Struchtúir atá ann chun tacú leis an bpróiseas
Forbairt foirne
Ceisteanna a bhaineann le heagrú scoile
Ceisteanna a bhaineann le heagrú ranganna
Soláthar curaclaim – cláir agus ábhair
Eile? 20

21. Ceardlann Ag úsáid seicliosta
Aithin réimse nó dhó a chuireann le hardú
caighdeán acadúil i do scoil faoi láthair, dar leat
Roghnaigh réimse amháin ón liosta a bhaineann
le comhthéacs do scoile, dar leat, agus déan
machnamh ar conas a dhéanfá straitéis/plean
gnímh a fhorbairt 21