1. Trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp ở diện rộng
Bài 6
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

2. Trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp
“Quan điểm cũ”
Công ty là một “đại diện” cho các cổ đông (“những người góp vốn chính”). Trách nhiệm giải trình được thi hành nếu ban điều hành công ty hoạt động vì lợi ích tài chính của các cổ đông (hơn là theo đuổi lợi ích của riêng mình)
“Quan điểm mới”
Công ty có các trách nhiệm (tài chính, pháp lý, đạo đức lương tâm) đối với nhiều bên liên quan: các cổ đông, nhân viên; các tổ chức phi chính phủ, cộng đồng, chính phủ và xã hội
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

3. Mối quan hệ giữa kiểm soát và trách nhiệm giải trình
Kiểm soát quản lý là quá trình mà trong đó các nhà quản lý chi phối các thành viên khác trong một tổ chức nhằm gây ảnh hưởng đến chiến lược của tổ chức đó.
Các tổ chức mà không phụ thuộc vào kiểm soát nhiệm vụ, các thói quen, nguyên tắc hay, các quy định thì sẽ đưa vào cấu của trách nhiệm giải trình
Trách nhiệm giải trình đóng vai trò quan trọng ở những nơi công việc không được chuẩn hóa.
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

4. Xác định cấu trúc của trách nhiệm giải trình
Nếu mọi người được trao trách nhiệm giải trình thì công ty có thể không bị ảnh hưởng nặng nề của mệnh lệnh và sự kiểm soát
Những nhân viên có trách nhiệm giải trình hoặc được trao quyền giải trình thì được tự do làm theo ý mình và “làm ăn được” mà không cần những hướng dẫn chi tiết
Người có trách nhiệm giải trình là người có uy tín nhưng cũng phải nhận lãnh trách nhiệm
Bạn chỉ có thể là một người có trách nhiệm giải trình hay không? Ở đây không có “vừa cái nọ vừa cái kia”
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

5. Xác định trách nhiệm giải trình dưới góc độ một quy trình
Trách nhiệm giải trình là năng lực đưa ra một sựa báo cáo, kê khai, sự giải thích hoặc lý do
Trách nhiệm giải trình liên kết chặt chẽ với việc tuyên bố về thể trạng của chính mình.
Nhận lãnh có trách nhiệm giải trình sẽ là khẳng định rằng các hành động tạo nên sự khác biệt
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

6. Accountability in Context
Accountability is one of the fashionable words of our time but there is some confusion about its meaning
Existing links of accountability have become overloaded- hence a search for new ones
Accountability in daily life implies that our actions are open to inspection and can challenge scrutiny
Accountability in complex organizations implies identifying who can be held to account.
Module 3 – Corporate Governance

7. Khi nào chúng ta gọi một ai đó đến để giải trình?
Khi có sự vượt giới hạn của một chỉ tiêu
Khi có sự kết nối nhân quả của tư cách đạo đức của cá nhân và tác hại đã gây ra
Khi cá nhân có thể hành động khác đi so với cách mà anh/chị ta đã làm, tức là con người đó phải sở hữu các khả năng về mặt trí óc và phải tồn tại những hướng hành động thay thế khác.
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

8. Các hình thức của trách nhiệm giải trình
R/A = trách nhiệm/trách nhiệm giải trình
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

9. Bốn khía cạnh của trách nhiệm giải trình
Minh bạch
Sự tham gia
Sự thẩm định
Khiếu nại và cơ chế phản hồi
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

10. Trách nhiệm giải trình của cá nhân đối với kết quả
Phân cấp trách nhiệm giải trình
Phân khúc trách nhiệm giải trình công việc
Dòng mệnh lệnh tập trung
Các mục tiêu thực hiện
Sự tương tác về công việc và xã hội được tách biệt nhau
Nguy hiểm về cách làm việc đơn độc
Giá trị đạo đức bị lấp liếp
Ý thức của cộng đồng thấp
Trách nhiệm duy nhất của doanh nghiệp là tạo ra lợi nhuận
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

11. Trách nhiệm giải trình của cá nhân đối với giá trị
Dựa vào lương tâm cá nhân
Trách nhiệm giải trình có qua “suy nghĩ”
Tự kiểm tra bản thân
Trách nhiệm cá nhân
Từ chối những kiểm soát bên ngoài
Người tố cáo
Lực lượng lao động “khó quản lý”
Các giá trị về tư chất
Đạo đức được nội tại hoá của riêng mình
Nguy cơ mất việc làm và thậm chí cuối cùng dẫn đến tự vẫn
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

12. Trách nhiệm giải trình thuộc về tập thể về kết quả
Đạo đức làm việc theo tập thể, theo nhóm
Hành vi phương tiện – Mục đích về mặt công cụ
Giá trị của sự siêng năng, keo kiệt và sự đáng tin cậy trở thành cả “phương tiện” và “mục đích”
Nguy hiểm của sự phi tập trung hoá, thậm chí phi cá nhân hóa
Tính cá nhân đánh mất cảm giác tự nhận biết của chính mình và mất trách nhiệm cá nhân
Làm lu mờ sự khác biệt giữa cá nhân và tổ chức
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

13. Trách nhiệm giải trình mang tính tập thể đối với giá trị đạo đức
Trách nhiệm giải trình về các giá trị tập thể
Sự hợp tác mang tính dân chủ
Niềm tin được gắn vào
Loại bỏ sự cần thiết về hệ thống kiểm soát tốn thời gian
Sự nguy hiểm của “tâm lý bầy đàn”
Các cá nhân có thể bị phạt vì “không nói”
Phủ nhận tính không đồng nhất và sự đổi mới
Tổ chức trở thành một cộng đồng đạo đức hoàn vẹn
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

14. Trách nhiệm giải trình hoặc tính hữu trách
Các cá nhân được kiểm soát thông qua nhiệm vụ được giao và vai trò của trách nhiệm giải trình
Chịu trách nhiệm giải trình tức là trả lời câu hỏi “Tại sao bạn làm điều đó”
Tính hữu trách
Các cá nhân chịu trách nhiệm cho các vấn đề về quản lý
Nhận trách nhiệm tức là trả lời câu hỏi “Cái gì phải được thực hiện?”
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

15. Các công ty nên chịu trách nhiệm về những gì?
Tạo ra lợi nhuận, nộp thuế, tạo việc làm và tuân thủ pháp luật
Các tiêu chuẩn đạo đức cao và cải thiện xã hội
Còn cái gì đó ở giữa? Nhưng đó là gì?
Module 3 – Corporate Governance

16. Module 3 – Quản trị doanh nghiệp
Mọi sự đã đổi thay…
Các công ty thường nói với xã hội “hãy tin tôi”
Sau đó xã hội nói với các công ty rằng “Hãy nói với tôi” (minh bạch hơn, kiểm toán nhiều hơn và đo lường hoạt động nhiều hơn )
“Hãy tin tôi”
“Hãy nói với tôi”
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

17. Mọi sự đã đổi thay…
Khi xã hội nói với các công ty “Chỉ cho xem nào” (mở sách, mở cửa)
Bây giờ thì là “Để tôi cùng tham gia” (Các bên liên quan)
“Hãy cho tôi biết”
The firm
Shareholders
Governments
Political & social activists
Employees
Customers
Communities
Suppliers
Trade associations
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

18. Dược phẩm và bằng sáng chế
Những loại thuốc mới được hưởng bằng sáng chế độc quyền 20 năm
Bằng sáng chế cho phép các công ty dược thu lại chi phí nghiện cứu và phát triển cao của mình
Tổ chức y tế thế giới (WHO) cổ suý việc ký kết hiệp ước sở hữu trí tuệ liên quan đến thương mại và hành động để đưa nhiều quốc gia hơn vào danh sách
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

19. Các công ty dược phẩm với tư cách là các tổ chức có trách nhiệm
Liệu rằng nhân quyền của con người là được mua thuốc với giá phải chăng (80% người nghèo ở các quốc gia đang phát triển phải tự trả tiền thuốc riêng của họ) có vượt qua được lợi ích thương mại của các công ty dược?
Liệu các công ty có được cho phép “đánh cắp” bằng sáng chế thuốc khi họ không đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm?
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp

20. Các công ty dược hành xử có trách nhiệm không?
Bằng sáng chế có giới hạn người nghèo tiếp cận viêc chăm sóc sức khỏe một cách vừa phải không ( Dưới 5% thuốc trong danh sách thuốc thiết yếu của tổ chức sức khỏe thế giới được cấp bằng sáng chế
Có phải “Không có bằng sáng chế” có nghĩa là sẽ có các sản phẩm kém chất lượng hoặc thậm chí là giả không?
Liệu rằng có nên chi tiền vào nguyên cứu và phát triển? Ví dụ: thuốc điều trị bệnh rụng tóc khi mà không có thuốc tốt nào điều trị bệnh buồn ngủ và căn bệnh này vẫn đang phổ biến ở các nước đang phát triển?
Module 3 – Quản trị doanh nghiệp