მაკროეკონომიკური პოლიტიკის გავლენა ეკონომიკის განვითარების ტენდენციებზე

Sinaarsi 2 / S i n a a r s i: I.ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba II.makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda III.saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi)

Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba 3 / saxelmwifo gamoxatavs sazogadoebas, raRac korporaciuli gagebiT, Sedegad is warmoadgens iuridiul pirs, romelsac gaaCnia ufleba-movaleobebi, romelsac SeuZlia dakavdes nebismieri saxis saqmianobiT iseve rogorc, nebismier sxva fizikur Tu iuridiul subieqts. saxelmwifo: Tavad axdens sxva korporaciebis sanqcirebas, magram Tavad legitimacias iRebs msgavsi bunebis sxva warmonaqmnebisagan - sazogadoebisagan; iRebs garkveul funqciebs, romelic rogorc suverenulma saxelmwifom mxolod man unda itvirtos; axorcielebs am funqciebs garkveul teritoriaze, sadac misi uflebebi eqskluziuri da aRiarebulia; nebismieri politika dasaxuli amocanebis gadaWris strategiuli da taqtikuri gzebis erTobliobaa. saxelmwifo ekonomikuri politikis arsi  saxelmwifos ekonomikuri politika, rogorc sazogadoebis arCevani da Tanxmoba, ekonomikuri miznebis miRwevis stradtegiuli da taqtikuri gzebis erToblioba, romelzec gavlenas axdens, rogorc calkeul individebis ise sazogadoebis sxvadasxva jgufebis interesebi.

Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba 4 / makroekonomikuri politika warmoadgens makroekonomikuri miznebis miRwevis strategiuli da taqtikuri gzebis erTobliobas, romlis ZiriTadi miznebia: ekonomikuri zrda; sruli dasaqmeba; ekonomikuri efeqturoba; fasebis stabilizacia; ekonomikuri Tavisufleba; Semosavlebis samarTliani ganawileba; ekonomikuri uzrunvelyofa; savaWro balansi. makroekonomikuri politika

Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba 5 / Tanamedrove saxelmwifo ekonomikuri politikis formireba qsenofonte - exeba gacvlis ganviTarebisaTvis fulis maragebis aucileblobis sakiTxs qsenofonte - exeba gacvlis ganviTarebisaTvis fulis maragebis aucileblobis sakiTxs. platoni da aristotele gamodian meurneobis marTvaSi saxelmwifos monawileobis sasargeblod da ayalibeben aristokratiuli komunizmis ideas. merkantilistebi a.monkretieni, J.bodeni, J.b.kolberi, p.l.buagilbergi, j.lou, a.r.jiusti da sxvebi. aqtiuri saxelmwifo politikisa da proteqcionistuli politikis momxreebi fiziokratebi da klasikosebi f.kene, a. tiurgo, v. marabo, v. diupon de nemuri, g. letroni da sxvebi u.peti, a.smiTi, d.rikardo, t.r.malTusi, J.s.moli da sxvebi aqtiuri saxelmwifo politikis winaRmdegi da Tavisufali bazris ideis momxreebi a. smiTi da d. rikardo absoluturi da SefardebiTi upiratsobis Teoriebi

Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba 6 / Tanamedrove saxelmwifo ekonomikuri politikis formireba i.fiSeri – fulis raodenobrivi Teoria. fuli rogorc gadaxdis da mimoqcevis saSualeba fulis masis regulirebis problema i. fiSeri k. viqseli k.vikseli – fulis masisa da saprocento ganakveTis kavSiris mikroekonomikuri kvleva a. marSali a.marSali – fulize moTxovna da fulze moTxovnis spekulaciuri da sifrTxilis motivebi r. haurti da g. kaseli k.haurti da kaseli – oqros standartis pirobebSi fuls ara aqvs saSualeba adaptirdes garigebebze moTxovnebis Sesabamisad, misi stiqiurobisa da arakanonzomierebis gamo t. peini sazogadoeba iqmneba Cveni moTxovnilebebis gamo, xolo mTavroba Cveni mankierebis gamo,…sazogadoeba nebismier SemTxvevaSi keTildReobaa, xoloo mTavroba ukeTes SemTxvevaSi aucilebeli boroteba, xolo uares SemTxvevaSi – autaneli boroteba. f. bastia f. bastia gamodis e.w. “dakanonebuli Zarcvis” winaaRmdeg, ris mixedviTac mTavroba kanonis ZaliT, romelsac is Tavad iRebs iTvisebs imas, rac mas ar uwarmoebia

Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba 7 / makroekonomikuri politikis formireba j.m.keinsi e.hanseni, j.hiksi da p.samuelson r.xarodi da e.domari r.solou neoklasikuri sinTezi zogadi Teoria “ZiriTadi fsiqologiuri kanoni” avtonomiuri xarjebis multiplikatori likvidobis upiratesobis Teoria anticikluri regulirebis sabiujeto-sakredito meqanizmi aqselerator-multiplikatoris modelebi postkeinzianelebi kapitalaRWurva, rogorc ekonomikuri zrdis faqtori e.felpsi grZelvadiani ekonomikuri zrdis Teoria mecnierul teqnikuri progresi, rogorc ekonomikuri zrdis faqtori; kapitalSeiararebis oqris wesi Sromismwarmoebluroba, rogorc ekonomikuri zrdis faqtori n.kaldori, j.robinsoni kembrijuli zrdis Teoria

Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba 8 / makroekonomikuri politikis formireba j.m.keinsi zogadi Teoria “ZiriTadi fsiqologiuri kanoni” avtonomiuri xarjebis multiplikatori likvidobis upiratesobis Teoria j.k.gelbreiTiinstitucionalizmi saxelmwifos mxridan socialuri problemebis gadaWra

Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba 9 / makroekonomikuri politikis formireba (neoklasikuri mimarTulebebi) j.m.keinsi m.fridmani t.sarJenti, r.lukasi, r.barou zogadi Teoria “ZiriTadi fsiqologiuri kanoni” avtonomiuri xarjebis multiplikatori likvidobis upiratesobis Teoria monetarizmi f.naiti Tavisufali bazris upiratesoba permanentuli Semosavlis Teoria fulze mdgradi moTxovnis Teoria adaftiuri molodinis Toria anticikluri sabiujeto-sakredito politikis winaaRmdegi miniapolisis skola racionaluri molodinis Teoria j.bukeneni, g.taloki, u.niskareni sazogadoebrivi arCevnis Teoria a.laferi miwodebis Teoria Cikagos skola f.xaieki avstriuli skola fasebis Teoria meTodologiuri individualizmi fulis gansaxelmwifoebrioba socializmis krotika

Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba 10 / makroekonomikuri politikis formireba j.m.keinsi zogadi Teoria “ZiriTadi fsiqologiuri kanoni” avtonomiuri xarjebis multiplikatori likvidobis upiratesobis Teoria ian tinbergeni r.lukasi ekonomikuri modelis saSualebiT ekonomiuri politikis instrumentebis gamoyenebis Sesabamisi parametrebis dadgena arasrulyofilis infirmaciis modeli racionaluri molodinis Teoria lukasis kritika

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 11 / monetaruli politikia

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 12 / keinzianuri koncefcia  koncefciis eyrdnoba Semdeg mTavar hipoTezebs: 1. efeqturi moTxovnis hipoTeza – ara fasebis moqnili cvlilebiT arasakmarisi efeqtiani moTxovnaa investiciebis ukmarisobiT saprocento ganakveTis maRali normaa; 1. efeqturi moTxovnis hipoTeza – wonasworoba miiRweva mxolod im cvladebis cvlilebiT, romlebic moqmedeben efeqtian moTxovnaze da ara fasebis moqnili cvlilebiT. arsasruli dasaqmenbis mizezi saqonelsa da momsaxurebaze arasakmarisi efeqtiani moTxovnaa, romelic umetewilad gamowveulia investiciebis ukmarisobiT. xolo am ukanasknelis mTavar mizezi, saprocento ganakveTis maRali normaa; transaqciuli moTxovna spekulaciuri moTxovna 2. fulze moTxovnis ori komponentis gamijvna: transaqciuli moTxovna da spekulaciuri moTxovna 3. xisti nominaluri xelfasebis hipoTeza; 4. xisti fasebis hipoTeza;  koncefciaSi monetaruli moqmedebis ori arxia: 1. realuri saprocento ganakveTi; 2. fasebis done;

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 13 / keinzianuri koncefcia  realuri saprocento ganakveTis arxi: likvidobis upiratesobis Teoriis mixedviT xisti fasebis hipoTezis gaTvaliswinebiT

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 14 / keinzianuri koncefcia  fasebis donis arxi: ekonomikis dinamikuri modeli ekonomikis dinamikuri modeli (IS) (LM) (sawarmoo funqcia) (Sromis miwodeba) (Sromaze moTxovna) (filifsis mrudi)  avtonomiuri jarjebi; likvidurobisaken zRvruli midrekileba; moxmarebisadmi zRvruli midrekileba.

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 15 / keinzianuri koncefcia  fasebis donis arxi: ekonomikis dinamikuri modeli ekonomikis dinamikuri modeli - oukenis parametri. - xisti xelfasebis hipoTezidan gamomdinare

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 16 / keinzianuri koncefcia 16 π Y π0π0 π'π' Y Ys0Ys0 Ys2Ys2 Ys1Ys1 YDYD YD1YD1 YD2YD2 YD0YD0 π Y Y’ YsYs Y YdYd YsYs

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 17 / keinzianuri koncefcia  Seguebis procesi dasruldeba, roca ramdenadac,

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 18 / modilianis moxmarebis funqcia  Tu sadac,

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 19 / monetaristuli koncefcia  koncefciis eyrdnoba Semdeg mTavar hipoTezebs: 1. uxilavi xelis Teorias 2. fulis raodenobriv gantolebas 3. moqnili nominaluri xelfasebis da fasebis hipoTeza; 4. inflaciuri molodinis arsebobis hipoTezas;

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 20 / monetaristuli koncefcia 20 π Y π0π0 π'π' Y Ys0Ys0 Ys2Ys2 Ys1Ys1 YD3YD3 YD1YD1 YD2YD2 YD0YD0 π Y Ys3Ys3 Y YDYD YsYs

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 21 / monetaristuli koncefcia  Seguebis procesi dasruldeba, roca

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 22 / racionaluri molodini da arasrulyofili informaciis modeli  racionaluri molodinis Teoriis mixedviT molodini mTlianad saprognozo maCvenebelia da igi mxolod SemTxveviT SeiZleba aRmoCndes mcdari: - prognozis SemTxveviTi Secdomaa  arasrulyofil informaciis pirobebSi arasrulyofilad afaseben inflaciis mosalodnel maCvenebels da Sedegad ver asxvaveben fardobiTi da nominaluri fasebis cvlilebas erTmaneTisagan, rac warmoebis zrdis mizezic xdeba: - realuri Sedegebi mxolod monetarulma Sokma SeiZleba gamoiwvios - wonasworuli xelfasis mniSvneloba

preskotisa da kidlandis modeli  molodini gavlenas axdens monetarul politikaze:  saxelmwifo cdilobs am funqciis optimizacias, Semdegi SezRudvebis pirobebSi: - socialuri sargeblianobis funqcia Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 23 / A C O optimaluri wonasworoba SeTanxmebuli wonasworoba

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 24 / fulis sargeblianobis funqcia ( MIU -modeli)  fulis sargeblianobis funqciis gansazRvra: - sargeblianobis funqcia - transaqciuli drois xarjebis funqcia moxmareba Tavisufali dro diskontirebis koeficienti - mTliani drois maragi or mosazRvre periodSi moxmarebisadmi upiratesobis miniWebis koeficienti

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 25 / fulis sargeblianobis funqcia ( MIU -modeli)  sabiujeto Sezrudva: - nominaluri saprocento ganakveTi - Amortizaciis norma saxelmwifos wminda transferti sawarmoo funqcia wminda investiciebi damatebul muSaxelze gaweuli xarji danazogis zrda nominaluri fuladi saxiT obligaciebSi fuladi dabandebebi

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 26 / fulis sargeblianobis funqcia ( MIU -modeli)  optimizaciis amocana:

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 27 / fulis sargeblianobis funqcia ( MIU -modeli)  modelis daskvnebi: 1. fulze moTxovnis funqcia Tu da gantolebebidan

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 28 / zemoT moyvanilis Teoriebis mizania: 1.fuli aris neitraluri, Tu ara da SesaZlebelia, Tu ara monetaruli politikis gamoyeneba ekonomikur koniunqtureze gavlenis mosaxdenad; 2.Tu SesaZlebelia monetaruli politikis gamoyeneba ekonomikur koniunqtureze gavlenis mosaxdenad, maSin rogoria monetaruli transmisiis meqanizmi da misi Sedegebi;

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 29 / fulis Tvisebebi  “gapirovnebuli valdebuleba” _  “gapirovnebuli valdebuleba” _ vgulisxmob naRd fuls, radgan naRdi fulis mWeris winaSe konkretuli iuridiuli da fizikuri piri ar flobs valdebulebas, is sazogado valdebulebis mqone fasiani qaraldia, romelic swored sazogadoebis SeTanxmebis Sedegia.  “gaupirovnebeli valdebuleba” _  “gaupirovnebeli valdebuleba” _ gulisxmob iseT valdebulebas, romelic gulisxmobs fasiani qaRaldis mWeris mimarT konkretuli iuridiuli Tu fizikiri piris valdebulebas.  fulis ori Tviseba: maRali likviduroba da Rirebulebis Senaxvis Tviseba – ar axasiaTebs Tanabari xarisxiT fulis yvela saxeobas. naRdi fuli da moTxovnamde depozitebi ufro likviduria, vidre Semnaxveli depozitebi an vadiani depozitebi. magram es ukanasknelebi ufro momgebiania Rirebulebis Senaxvis kuTxiT. amis mixedviT fulad statistikaSi gamoyofen fulis oTx agregats.

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 30 / monetaruli politikis instrumentebi da orientirebi  monetaruli politikis Sualeduri orientirebi: 1.saprocento ganakveTi; 2.fuladi agregatebi; 3.gacvliTi kursebi;  monetaruli politikis instrumentebi: 1.sadiskonto ganakveTi; 2.operaciebi Ria bazarze; 3.savaldebulo sarazervo normebi;

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 31 / monetaruli politika da sagareo ekonomikuri wonasworoba  gacvliTi kursis stabilurobis politika 1.erToblivi moTxovnis Sokis prevencia;  ucxouri kapitalis nakadebsa da sagareo vaWrobis moculoba; o devalvaciur molodins da arasrulyofili informaciis gamo didia riskebi saerTaSoriso finansuri Tu sasaqonlo operaciebis ganxorcielebis dros. 2.fulze moTxovnis cvlilebaze reagireba;  centraluri banki abalansebs erovnuli da ucxouri fulis miwodebas  Tavisufali mcuravi kursis politika 1.monetaruli Sokis eqsportis prevencia; 2.egzogenurad warmoqmnili moTxovnis Sokebis nivelireba;  CaSenebuli stabilizatori;

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 32 / mastabiluzirebeli monetaruli politikis problemebi  monetaruli politika mniSvnelovan gavlenas axdens ekonomikis koniunqturaze moklevadian periodSi, Tumca garZelvadian periodSi mas fasebis donis cvlilebamde mivyavarT;  informaciis miReba-gadamuSavebasa da gadawyvetilebis miReba- ganxorcielebas Soris sakmaod didi lagia;  ekonomikuri agentebis mxridan centraluri bankis mimarT ndobis problema;  am viTarebaSi gamosavlad moiazreben: 1.centraluri bankis mier garkveuli wesebiT moqmedeba da garkveuli valdebulebebis Sesruleba; 2.centraluri bankis xelmZRvanelobisaTvis valdebulebis Sesrulebis stimulebis Seqmna; 3.centraluri bankis damoukideblobis gafarToveba; 4.centraluri bankis xelmZRvanelad iseTi adamianis damiSvna, romelic midrekili iqneba mkacro monetaruli politikis gatarebisaken.

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 33 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi)  saqarTvelos erovnuli banki, “saqarTvelos erovnuli bankis Sesaxeb”, saqarTvelos organuli kanonis mixedviT: o fulad-sakredito da savaluto politikis SemmuSavebeli da ganmaxorcielebeli organoa. igi am politikas saqarTvelos parlamentis mier gansazRvruli ZiriTadi mimarTulebebis Sesabamisad SeimuSavebs da axorcielebs; o erovnuli bankis ZiriTadi mizani fasebis stabilurobis uzrunvelyofaa. Tumca erovnulma bankma xeli unda Seuwyos mdgard ekonomikur zrdas, Tu es SesaZlebelia ise, rom safrTxe ar Seeqmnas mis ZiriTad amocanas; o erovnuli bankis prezidenti pasuxismgebelia inflaciis maCvenebelze;

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 34 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi) fasebis arastabiluroba, ucxouri valutis didi raodenobiT Semodineba, dolarizacia;  saqarTvelos erovnuli bankis winaSe mdgari umniSvnelovanesi problemebi: fasebis arastabiluroba, ucxouri valutis didi raodenobiT Semodineba, dolarizacia; saSualo wliri absoluturi zrda mimoqcevaSi erovnuli valuti moculoba21%3-jer inflacia7.5%1.55-jer realuri mSp-s zrdis tempi8%1.61-jer

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 35 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi)  ucxouri valutis didi raodenobiT Semodineba;  ori mniSvnelovani uaryofiTi tendenciiT gamoiyofa: auaresebs saqarTvelos savaWro pirobebs da aferxebs eqsportis zrdis tempebs 1.ucxouri valutis SemodinebiT erovnuli valutis kursis gamyareba auaresebs saqarTvelos savaWro pirobebs da aferxebs eqsportis zrdis tempebs; inflaciur zewolas 2.ucxouri savaluto rezervebis dagroveba da erovnuli valutis kursis stabilurobis uzrunvelyofa axdens inflaciur zewolas ekonomikaze da zrdis erovnuli valutis Warb miwodebs ekonomikaSi.

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 36 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi)  dolarizacia;

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 37 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi)  erovnulma bankma Secvala rigi instrumentebisa da gaafarTova monetaruli instrumentebi: wlis maisidan SeimuSaves saxelmwifo obligaciebis auqcioni; wlis seqtembridan - erT wlamde vadianobis sadepozito sertifikatebi, romelis gayidvac auqconis wesiT xorcieldeba. (mis wilada fulis bazarze amoRebuli likvidonis naSTis didi wili modis da fulis masisa da saprocento ganakveTis regulirebisaTvis sakmaod moqnili instrumentia); wlis ivnisidan ZalaSi Sevida axali kanoni, romelic komerciuli bankebis mier ucxouri valutiT moziduli saxsrebis ucxourive valutiT darezervebis uflebas iZleva. adre darezerveba mxolod erovnul valutaSi xdeboda wlis seqtembridan SeimuSaves – refinansirebis sesxebis instrumenti.

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 38 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi) elastkurobis koeficientebia - saprocento ganakvetisaTis gavlenis dasaxasiTeblad SeirCa sesxebze saSualo Sewonili saprocento ganakveTi; - fuladi agregatis gavlenis dasaxasiTeblad M2 fuladi agregati; - fasebis donis gavlenis dasaxasiTeblad samomxmareblo fasebis indeqsi; - realuri gacvliTi kursis gavlenis dasaxasiTeblad realuri efeqturi gacvliTi kursis indeqsi.

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 39 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi) modeliSi vakvirdebiT modeliSi vakvirdebiT: 1. multikolinialurobas 2. avtokorelirebulobas

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 40 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi)

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 41 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi) modeliSi vakvirdebiT modeliSi vakvirdebiT: 1. multikolinialurobas 2. arasakmarisia monacemebi - stantardizebuli koeficientebi

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 42 / saqarTvelos monetaruli politika ( wlebi)

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 43 / stimulirebuli bumi saqarTveloSi Catarebuli ekonometrikulikvleva gvaCvenebs, rom: 1.fulis masis erTi procentiT zrda zrdis realuri mSp-s zrdis temps 0.35%-iT. 2.realuri mSp-s zrdis tempTan dadebiT korelaciaSia fasebis done; 3.realuri gacvliTi kursis indeqsis uaryofiTi korelacia realuri mSp-s zrdis mimarT. 4.fulis masis da fasebis donis amgvari damokidebuleba realuri mSp-s zrdis mimarT mianiSnebs qveyanaSi monetaruli faqtorebuT gamowveyl stimulirebul bumis arsebobas. 5.realuri gacvliTi kursis indeqsis uaryofiTi korelacias realuri mSp-s zrdis mimarT SeiZleba Semdegi interpretacia mivceT, rom ucxouri fuladi nakadebis Semodineba, romelic zrdis nominalur gacvliT kurss da maSasadame zrdis realur gacvliT kurs auaresebs sagareo vaWrobis pirobebs da aferxebs realuri mSp-s zrads. 6.modelSi dadasturde monetaruli impulsis Semdeg realur mSp-ze 6 Tviani lagiT moqmedebis garemoeba; fulis brunvis siCqaris Semcireba; fulis brunvis siCqaris Semcireba; sesxebze realuri Sewonili saprocento ganakveTis Semcireba 19.4%- 11.1%; sesxebze realuri Sewonili saprocento ganakveTis Semcireba 19.4%- 11.1%;

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 44 / fiskaluri politikia

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 45 / rikardos eqvivalenturobis Teoria  erTmaneTisagan ar gansxvavdeba ekonomikaze gadasaxadebis cvlilebis da xarjebis cvlilebis efeqti.  rikardos eqvivalenturobis Teoria Sesasruleblad tradiciulad unda dakmayofildes Semdegi pirobebi: 1. momavlis srulyofilad ganWvretis SesaZlebloba; 2. likvidurobis SezRudvis ar arseboba; 3. usasrulo sasicocxlo cikli; 4. ekonomikuri agentebi racionalurad moqmedeben;

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 46 / saxelmwifo xarjebis egzogenuri zrda (klasikuri varianti)  fiskaluri zemoqmedebis obieqtia – Sromis bazari;  saxelmwifo xarjebis zrda gavlenas o ar axdens sawarmoo funqciaze da Sromis zRvrul produqtze, maSasadame Sromaze moTxovnisaze; o Sromis miwodebaze.  gadasaxadebi zegavlenas axdens danazogebze: ekonomikuri zrdis sabaziso gantoleba: kapital aRWurvis donea, warmoebis moculoba erT muSaxelze, mosaxleobis zrdis tempi, gadasaxadis ganakveTi.  gadasaxadebis zrda iwvevs danazogebis da kapitalSeiaraRebis mdgradi donis Semcirebas, rac niSnavs, rom izrdeba Semosavali kapitalze da mcirdeba xelfasebi. Tu maSin

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 47 / saxelmwifo xarjebis egzogenuri zrda (klasikuri varianti)  gadasaxadebis zrdis SesaZlo Sedegi: moxmarebis donis zrdaadanazogebis Semcireba Canacvlebis efeqti  Tu ekonomika kapitalSeiaraRebis `oqros wesiT~ gansazRvruli doneze maRla mdebareobs, maSin moxmarebis donis zrdaa da danazogebis Semcireba. maSasadame Zlieria Canacvlebis efeqti. moxmarebis donis da danazogebis donis Semcireba Semosavlis efeqti  Tu ekonomika kapitalSeiaraRebis `oqros wesiT~ gansazRvruli doneze dabla mdebareobs, maSin, moxmarebis donis da danazogebis donis Semcireba. maSasadame Zlieria Semosavlis efeqti. y k gadasaxadebis gareSe gadasaxadebis dawesebis Semdeg c k

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 48 /  fiskaluri politikis gamoyenebis problemebi: xelfasebi swrafad egueba axal saerTo ekonomikur wonasworobas da amcirebs fiskaluri politikis zemoqmedebis masStabs; xelfasebi swrafad egueba axal saerTo ekonomikur wonasworobas da amcirebs fiskaluri politikis zemoqmedebis masStabs; mcirdeba adamianTa keTildReoba; mcirdeba adamianTa keTildReoba; fiskaluri politikis ganxorcieleba dakavSirebulia droiT lagTan; fiskaluri politikis ganxorcieleba dakavSirebulia droiT lagTan; momavalSi ekonomikuri koniunqturis prognozirebis problema; momavalSi ekonomikuri koniunqturis prognozirebis problema; fiskaluri politikis zegavlenis xarisxis Sefasebis problema; fiskaluri politikis zegavlenis xarisxis Sefasebis problema; r Y P Y FE 1 FE 2 IS 1 IS 2 LM 2 LM 1 Y2Y2 Y3Y3 Y1Y1 r1r1 r2r2 r3r3 Y2Y2 Y3Y3 Y1Y1 P1P1 P2P2 LRAS 1 LRAS 2 SRAS 1 SRAS 2 AD 2 AD 1 saxelmwifo xarjebis egzogenuri zrda (klasikuri varianti)

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 49 / saxelmwifo vali  sagareo da saSinao vali;  saSinao vali iwvevs kapitalis maragebis Semcirebas, momavali Taobebi Semcirebuli kapitali maragebis pirobebSi icxovreben. - sasesxo kapitalis bazarze klasikuri wonasworobis modeli  erTi erTeuliT valis zrda amcirebs kapitalis moculobas erTi erTeuliT, Tuki kapitalis maragebi `oqros wesiT~ gansazRvrul doneze imyofeba.

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 50 / y k C 1 - likalurad stabiluri wertili; C 2 - likalurad aramdgradi wertili; saxelmwifo vali

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 51 / keinzinuri midgoma  efeqturi moTxovnis hipoTeza  “ZiriTadi fsiqolofiuri kanoni” 1. saxelmwifo xarjebis multiplikatori: 2. gadasaxadebis multiplikatori:

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 52 / saqarTvelos fiskaluri politika ( wlebi)  saxelmwifo xarjebisa da gadasaxadebis wili mSp-Si

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 53 / saqarTvelos fiskaluri politika ( wlebi)  saxelmwifo vali

Tavi III. saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba ( wlebi ) 54 / saqarTvelos fiskaluri politika ( wlebi)  saxelmwifo biujetis dafinansebis struqrura funqcionalur WrilSi, procentebSi

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 55 / ekonomikuri politikis formirebis problemebi qcevis motivebi qcevis motivebi amomrCeveli amomrCeveli deputatebi deputatebi biurokratia biurokratia Sedegebi “ekonomikuri adamianis” koncefcia “ekonomikuri adamianis” koncefcia politika, rogorc gacvla politika, rogorc gacvla meTodologiuri individualizmi meTodologiuri individualizmi interesTa interesTajgufrbi “porTfeluri garigebis problema” “porTfeluri garigebis problema” “racionaluri uvicoba” “racionaluri uvicoba” “Sualeduri amomrCeveli” “Sualeduri amomrCeveli” lobizmi lobizmi logrolingi logrolingi politikuri renta politikuri renta xmis micemis paradoqsi xmis micemis paradoqsi xelisuflebis fiasko xelisuflebis fiasko politikur-ekonomikuri cikli politikur-ekonomikuri cikli

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 56 / biurikratiis modeli biurokratis sageblianobis funqcia biurokratis sageblianobis funqcia xelfasi arafuladi sargebeli sazogadoebrivi dovlaTi biuros biujeti biuros xarji “diskretuli biujeti” Tu

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 57 / biurikratiis modeli B,C Q C(Q) B(Q) Q max Q min biurokratis sargeblis maqsimizaciis piroba: roca biurokratis mier sazogadoebrivi dovlaTis gamoSveba ar cvlis arc mis Semosavals da arc mis arafulad sargebels: roca biurokratis mier sazogadoebrivi dovlaTis gamoSvebisas ar SeuZlia miiTvisos diskreciuli biujeti arc Semosavlis da arc sxva arafuladi sargeblis saxiT: B,C G C(G) Y(G) G opt GBGB GmGm

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 58 / gamoyenebuli literatura 1.ananiaSvili i., aCelaSvili k., mesxia i., papava v., silagaZe a., wereTeli g. makroekonomikuri regulirebis meTodebi da modelebi. Tb papava v., postkomunisturi gardamavali periodis makroekonomika. Tb. Tsu qistauri S. inflacia. Tb xaduri n. ekonomikuri politikis formirebis Taviseburebani postkomunisturi transformaciis pirobebSi. Tb, Абель Э. Бернанке Б. Макроэкономика. M., Афронцев C. Неопределенность и проблемы экономической трансформациию. Мировая экономика и международные отнашения № Блауг Мюб Экономическая мысль в ретроспективеюю M., Боуз Д. Либертарианство. M., Бьюкенен Дж., конституция экономической политики. Вопрхы экономики № Бьюкенен Дж., Таллок Г. Расчет согласия. Логические основания конституционной экономики. M., Гелбреит Дж. Новое индустриальное обшество. М., Долан Э., Линсдей Д. Макроэкономика. M., Илларионов А. Бремя государства. Вопросы экономики № 9. C. 24—25. Илларионов А., Пивоварова Н. Размеры государства и экономический рост. Вопросы экономики № Илларионов А., Пивоварова Н. Размеры государства и экономический рост Кейнс Дж.м. Обшая теория занятости, просента и денег. М., Маршалл А. Принципы экономической науки. М., Мизес Л. Бюрократия.Ч., Мизес Л. Человеческая деятельность. М., Нисканен В. А.Бюрократы и политики. Русский перевод. 20.Нисканен В. А. Особая экономика бюрократии. Русский перевод. 21.НОРТ Д. Институты,институциональные изменения и функционирование экономики. М., Нуреев Р.М. Основи экономическоо теорий. Вопрхы экономики № Оикен В. Основы национальной экономики. М., Оикен В. Основные принципы экономической политики. М., Олсон М. Логика колективных действии в обшествах советского типа.– эко № Сакс Дж., Эихенгрин Б. Макроекономика. М., Селигмен Б. Основные течения современной экономической мысли. М., Тарасевич Л.С., Гребеннков П.И., Леусский А.И. Макроекономика. М., Фридмен М. Еслибы Деньги заговорили. М., Фридмен М. Количественная теория Денег. Серия(Экономика и портрети) М., Эльф прес Фридмен М. Методология позитивной экономической наукню Количественная теория Денег. //THESIS, т.2., вып. 4.,1994. Серия(Экономика и портрети) М., Эльф прес Фридмен М. Хайек Ф. О свободе. Минск., Хайек Ф. Частные Деньги. Русский перевод: Институт Национальной Модели Экономики., Хайек Ф Индивидуализм и экономический порядок. М., Хайек Ф. Пагубная самонадеянность. М., 1991.Пагубная самонадеянность 36.Хайек Ф. Oбшество свободних.. Русский перевод. Лондон., Хансен Р. Экономические циклы – национальный доход. 38.Харод Р. К теории экономической динамики. М., Харод Р. Хансен Р. Классики Кейнсианства. В 2-х т., I-II. М., 1997.

Tavi IIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 59 / gamoyenebuli literatura 40.Худокормов Л.Т. История экономических учений (современный этап).М., Эрхард Ф. Благосостояние для всех. М., Якобсон Л. И. экономика обшественного сектора. M., Barro, Robert J. and David B. Gordon. "Rules, Discretion and Reputation ina Model of Monetary Policy." Journal of Monetary Economics, Vol. 12, No. 1,(July 1983), 44.Barro R., Sala-i-Martin X. - Economic Growth. New York Blanchard O.J., Fischer S. - Lectures On Macroeconomics. London. – Casares M.“Long-Run Analysis in Alternative Optimizing Monetary Models.” Departamento de Economía - Universidad Pública de Navarra in its series Kydland F.E., Prescott E.C. “ Rules Rather than Discretion: The Inconsistency of Optimal Plans.” The Journal of Political Economy, Vol. 85, No. 3. (Jun., 1977). 48.Lucas R. Methods and Problems in Business Cycle Theory, Journal of Money, Credit and Banking, Walsh C. E. Economics - Monetary Theory & Policy. London. – Walsh C. Monetary Theory and Policy, Second Edition, MIT press,