Тархи ба оюун \Brain and Mind\

Slides:



Advertisements
Similar presentations
WTM London 2012 "Is the industry doing enough to cater for people with disabilities?" David Stratton.
Advertisements

Psychology: Brain, Mind, and Culture, 2e by Drew Westen John Wiley and Sons, Inc. Digital Artwork: Chapter 2 Research Methods in Psychology.
Drama Brain Pop® Video Login: lpisd.org Password: lpisd
IntroIntro What is Teaching, Learning & Schooling.
A mind map is a graphical way to represent ideas and concepts. It’s a visual thinking tool that helps structuring information. It helps you to better analyze,
Math is like going to the gym for your brain. It sharpens your mind. Danica McKellar.
Working Late cant-afford/story-fn6bn88w
Major Issues/Themes in Psychology Questions about the nature of psychology –What is a science? –Is Psychology a science? –What is Psychology? Study of.
Philosophical issues in AI The mind-body problem The Turing Test.
Who is the smartest person in this room. In this school. Town
Can I Guess What You’re Thinking? Do people think the same? Let’s see. Do people think the same? Let’s see. Follow the instructions carefully. If you make.
Big Brain Contest! Level 1 = 100 points each Algebra One Model Curriculum v 3.01.
HUMAN BODY SYSTEMS. ECSD Biology EOC Review fl.schoolloop.com/BiologyEOCReview fl.schoolloop.com/BiologyEOCReview.
Alcohol Alcohol Ch. 15. Effects of Alcohol Alcohol is a depressant that affects the central nervous system and slows body functioning.
Outline of the evening 4.30 – 5.00 Refreshments 5.00 – 5.10 Welcome from Jo McIntyre 5.10 – 5.30Keep the passion for teaching 5.30 – 5.45The brain of a.
"You must be the change you want to see in the world" -Gandhi.
Cognitive Psychology What is cognitive psychology?
By Jade Jenkins And Mateo Hill. FIXED MINDSET WHEN YOU HAVE A FIXED MINDSET YOU DON’T WANT TO MAKE YOUR BRAIN BIGGER. IF YOU DON’T SUCCEED YOU WON’T KEEP.
As It Is.  1.gif 1.gif 
 Are girls’ and boys’ brains fully developed at the age of 6?  YES/NO QUESTION1.
Time, Space, and Mind in Photography and Videography Jeff Goodman
3. What is a drug? What is drug abuse? What are the different types of abuse? What is drug classification?
VIRTUAL SCIENCE LABS Find the Virtual Cocaine Lab and many others at…. Direct Link to Virtual Robotics Lab:
Other major theories Name the theory described A) views the mind as a symbol-manipulating system through which information flows B) examines connections.
Introduction to Mind Maps As part of BTEC Introductory Diploma Unit 8: Animal Husbandry - Worksheet 2d: Making a poster - 10 & 17 November 2009.
PSY 240 Complete Class PSY 240 The Brain, The Body, And The Mind: All Together Now To purchase this material click on below link
CREATING A MARVELOUS MIND MAP!.
Table Of Contents 1. Classroom Guidelines and Policies
بسم الله الرحمن الرحيم.
تکنیک های فروش. تکنیک های فروش آیا فروش همان بازاریابی است؟ نقطه شروع کانون توجه وسیله نقطه پایان سود آوری با تامین رضایت مشتری آمیزه بازاریابی نیازهای.
Think rationally!. Think rationally! ‘Faith is the great cop-out, the great excuse to evade the need to think and evaluate evidence.’ Richard Dawkins.
الإبداع وتحليل المشكلات وإتخاذ القرارات
إعداد المشرفة التربوية نجلاء الجارد
Prepare to be amazed..... Choose any number between 1 and 63
Ninth Edition in Modules
My Aurora College.
المحور الثالث آليات تطبيق أخلاقيات العمل
Jordan bank kindergarten center
Тархи ба оюун \Brain and Mind\
1 Write 5 quiz questions based on the lesson for a classmate 2
Ready to Learn By Teresa Jennings MusicK8, Vol. 12, No. 1
AtL: Study Habits Discovery.
Raising “G” Rated Kids In An “R” Rated World
What is as a decimal? A B C 1 2 Never mind. Keep trying! 0.75
ANATOMY OF HUMAIN BRAIN PRESENTED TO DR MUHAMMAD ADANAN.
Лекц № 8 “Ухааны тухай\Ухаантай\“
Philosophy of Mind‏ Проф. С. Молор-Эрдэнэ
How do Vikings make decisions that are healthy? Vikings keep active!
Favorite Sentence Project
Проф. С. Молор-Эрдэнэ Тархи ба Оюун \Brain and Mind\
Unit 1: Reaction Kinetics
Tenth Edition in Modules
11/13/14 Bell-Ringer Name two people and their scientific advances from the Scientific Revolution.
Neuroplasticity: Our brain changes in response to experience and response to training. Epigenetcs: Gene expressions Bidirectional communication between.
Music on The Mind.
Property of EFT and Mindfulness Centre
Brain-storming & Mind mapping
Лекц № 6 “Төсөөлөл ба төсөөлөх“
MIND MAPS.
Philosophy of Mind‏ Лекц № 3 “Чадах“
For that reoccurring need to put words on paper in creative ways.
Лекц № 6 “Мэдрэл ба мэдрэх“
What is Chemistry?.
10 Things Civil War Article – Sketch Notes
What is Learning? The process of acquiring new and relatively enduring information Any relatively permanent change in behavior brought about by experience.
How to Study for a Test.
Unit 2: Biopsychology The body and mind work together with three systems: The nervous system The brain The endocrine system You will work in pairs or small.
Why are some people smarter than others?
Mindfulness Introduction
LECTURE NOTE 1 CONCEPT OF PSYCHOLOGY What is Psychology?
Presentation transcript:

Тархи ба оюун \Brain and Mind\ Проф. С. Молор-Эрдэнэ

Сээр Тархи хөгжиж эхэлсэн эхлэл сээрт амитадаас. Гол нэрвийн судал болон нугас түүгээр хамгаалагдсан. Примитив амитадын тархи гурван хэсэгтэй: арын тархи, дунд тархи, урд тархи. Хөгжлийн явцад тархины нэмэлт хэсгүүд үүссэн. Арын тархинаас жижиг тархи, урд тархинаас завсрын болон том тархи үүссэн. Эволуцэд хөхтөн амитад онцгой байр эзэлнэ. Тархиуд зай эзэлсэн. Өндөрт байрласнаар биеийн хөдөлгөөний координац тархинаас шаардсан. Газар дээр тийм ч шаардлагатай биш. Гар хөл гэх мэт гадаад эрхтэнүүд тархины хөгжилийг түргэтгэсэн

Тархины багтаамж 500 мянган жилийн өмнө орангутан, хомо эрэктусын тархины хэмжээ 900см3 Өнөөдөр 1400см3 Онисого: приматаас хүн болоход хэрхэн оюун бас сүнс гэсэн чанарууд үүсэв. Жишээ: 10-15 миллиард нарийн бичээчид нэг өрөөнд сууцгаасан гэе. тэр бүр тэлэфон цэнтралууд. Хэдхэн сэкундын хэд хуваасанд тэд гадагш дотогш тэлэфондоно. Тархины 10-15 миллиард нэрвийн цэллэнүүд бусад мянга мянган нэрвийн цэллэнүүдтэй сүлжээгээр зангилагдсан. Түүгээр үргэлж хөндлөн гулд мэдээний урсгал урсана.

Тархины судалгаа 20-иод жилийн өмнөөс 50 000 гаруй тархи судлаачид тархины энэ нууц схэмийг судалж эхэлсэн. Зарим судлаачид тархи дууриалган барих ажил хийцгээнэ. Молэкулар биологчидоос эхлээд компутэрийн мэргэжилтэнүүд хамтран ажилладаг. Амэрикийн ерөнхийлөгч: Өмнөх арван жилийг Тархины арван жил гэж зарласан \Буш\. Амэрикт жил бүр тархины өвчтөний тоо, гэмтэлийн тоо ихэссэн. Хар тамхи нойрологийн дэфэкт гаргажээ.

Тархины онцлог ба анхны зорилго Тархинд бодол, хэл яриа, мэдрэмж, Интэлигэнц, ухаан бий. Тархины анхны зорилго зөвхөн биеийг залах байсан шүү. Төрсөний дараахаас эхлээд хүүхэдийн тархи дасгалаар хөгжинө. Шинэ холбоос үүснэ, нэрвийн цэллэнүүдийн хооронд шинэ синапсууд үүснэ. Амидралын турш хэрхэн юу үзсэн тэр үзлүүд шинэ синапсууд гаргаж тархийг формд оруулна. Нэрвийн систэмийн бүтэц: Нэрвийн цэллэ болон нойронууд нервийн фазэраар холбогдсон. Нойрон бүр цэллэгийн биеттэй ба сома гэж нэрлэнэ. Цэллэгийн үргэлжлэл дэндрит, нэрвийн фазэрийг аксон.

Тархины информац боловсруулалт

Тархины информацийн боловсруулалт Цэллэгийн гадаргууд дэндрит болон сома-д бусад нэрвийн цэллэгийн аксонууд ирж төгсөнө. Тэд синапсууд үүсгэнэ. Синапсууд цочроодог ба зогсоодог типүүдтэй. Синапсыг активлахад химийн дамжуулах субстанц тавигдана \трансмиттэр\. Цэллмэмбранаар ионууд урсана. Ингэж цэллэгийн элэктропотэнциал өөрчилөгдөнө. Хэрвээ өөрчлөлт ихэсвэл цэллэ “галлана”. Акцлах импулс залгагдана. Аксоноор дамжин дараагийн цэллэнүүд рүү явна. Түүнд нөлөөлнө.

Хэрхэн информацийг дамжуулах Цочролын эрчээс хамааран фрэквэнц нэрвийн цэллэд импулс өгнө. Хэдий цочрол эрчтэй төдийгөөр хурдан сигналууд ирнэ. Цочролууд унивэрсэл ба гэрэл, авиа, хүйтэн, дулаан г.м. Бусад өдөөлт Нэрв болон нэрвийн цэллүүд хоёр чанартай нэгд элэктриситид рэакцлана хоёрт элэктрисити үйлдвэрлэнэ. Тиймээс цацагч ба авагч. Гэхдээ зэсийн дотуур гүйдэг гүйдэлтэй адилгүй. Долгион хэлбэрээр явагдана.

Өнөөдөр тархи судлал Позитрон Эмиссион Томограф \тархины физиологийн болон биохимийн активитиг харагдуулна\ Пациэнт төхөрөөмжийн онгойвчинд толгойгоо оруулах ба сул радиоактив субстанц цусаар дамжин тархины бодисын солилцоо руу орно. Радиоактив задралын үед позитронууд ялгарна. Тэд элэктронтой мөргөлдөнө. Энэ үед цацраг үүсэх ба түүнийг дэтэктор рэгистрацлана. Түүний сигналуудыг компутэрт өнгөт зургаар дүрслэнэ.

Өнөөдөр тархи судлал Нуклэар Магнэтик Рэзонанс : тархины сутруктурыг харагдахаар болгодог. Тархины функцуудыг харуулна бас тархины дотор урсах цусны урсгалыг хэмжинэ. Магнэтэнцэлограф: нойроны активитийг тархинд тодорхойлно. Глиацэллэнүүд хүртэл информац дамжуулахад нөлөөлнө. \Германы эмч Вирхов 19-рзууны дундуур нээсэн, Глиа грекээр шавар.\ Нэрвэнцэллэ нэрвийн систэмийн өөрөөр хэлбэл тархины барилгын эвлүүлэг. Адилхан гэнүүдтэй.

Цэллэ доторх молэкулар явц Нойрологийн амжилт: цэллийн мэмбраны структур ба функцийн судалгаа Цэллэгийн бүрхүүл хатуу барицалдсан бариц биш үргэлж хөдлөх шингэн мозайк Мэмбран боодол биш харин гадаад ертөнц рүү нээсэн хаалга. 20-р зууны эхний физикийн нээлтүүд болон 50-иад оны молэкулар биологийн нээлтүүдтэй адил нээлт өнөөдөр синапс болон түүний функцуудын нээлт.

Синапс Нэрвийн цэллэгийн шийдвэрлэх солилцон үйлчлэл синапсуудад явагдана. Нойронууд харилцан ярилцахын тулд синапсуудад тодорхой молэкулуудыг чөлөөлж тавина. Нойротрансмиттэр буюу тархины химийн элч бодис. Рэцэптор молэкулд очоод яг таарна. 100 гаруй трансмиттэр судлагдсан. Мэдикамэнт болон нэрвийн хорууд нэрвийн сигналын химийн дамжуулалтыг таслана, өөрчлөнө бас дууриана. Оюуны өвчтэй хүмүүс химийн бодисуудын функцийн дэфэкттэй хамаатай гэдэг.

Нэрвүүд ба хормон систэм Жишээлбэл ээж хүүхдээ илэхэд биед химийн явц явагдана. Тэдгээр сэтгэлийг бэхжихэд сууриуд болдог. Баясгалан төрүүлэх биеийн субстанцууд зөвхөн олны цөөнх. Эдлэх ба төрхжих тархи доторх химийн дамжуулах бодисоор явагдана. Тэдгээр нэрвийн цэллэнүүдийн хоорондын информац боловсруулалтыг рэгулацлана. Дамжуулах бодис бүр нэг төрхийг гаргуулахгүй харин янз янзын трансмиттэрүүдийн хамтын тоглолт жишээлбэл баясал ба өвдөхийг нөхцөлдүүлнэ. Олон төрлийн мэдикамэнтүүд эдлэхэд болон төрхжихөд гарах саатлуудад нөлөөлнө.

Эрэгтэй ба эмэгтэй хүмүүс Эмэгтэй ба эрэгтэй хүмүүст ялгаатай тархины мэханизмууд явагдах уу Илүүтэй: Тэдний тархиуд ялгаатай эсэх Судалгаагаар хэрэг дээр ялгаанууд танигдсан. Жишээлбэл баруун зүүн хоёр тархийг холбосон замууд эмэгтэйчүүдэд интэнсив холбогдсон Түүний үр дүнд өвчлөлт бага. “Унахад” эмэтэйчүүд эрэгтэйчүүдээс хөнгөн зовно. Нэг тархийг суларахад нөгөө тархи нөхөх эрчтэй явагджээ

Эрэгтэй ба эмэгтэйн ялгаа Орон зайн төсөөлөх чадвар яг л матэматикийн чадвартайгаа адил эрэгтэйд илүү. Хэл ярианы чадвар болон үгийг урсгахдаа эмэгтэй чүүд илүү. Дээрхи хэллэгүүд ихэнхидээ статистикаас гаралтай. Жинхэнэ эрэгтэйг жинхэнэ эмэгтэйтэй харицуулах боломжгүй

Тархины опэрац Тархины тумортой хүний хэл яриа сааталд орсон гэвэл тархины хэл ярианы хэсгийг гэмтээсэн гэж болохоор. 1865 онд Францын эмч Брока пациэнт яриа ойлгодог хирнээ яриж чадахгүйг тодорхойлсон. Пациэнтийг үхсэний дараа тэр тархийг сэцийрлэсэн. Тархиний зүүн сфэрт \мандал, бөмбөрцөг гэсэн ойлголтыг Пифагор анх гаргасан\ гэмтэлт илрүүлсэн. Брока цаашид адил хэл ярианы сааталтай пациэнтүүдийг судалсан ба зүүн хэсэгт ярианы төв оршдог гэсэн дүгнэлтэд анх хүрчээ. Ингэж анатом ба тархины функц хоёрт холбоо үүсгэсэн.

Тархи ба үзэл Бүх үзсэнүүд тархинд зурагдана өөрөөр хэлбэл мөр үлдээнэ. \Цасанд мөр үлдэхтэй адил\ Хамаагүй хазгай муруй явбал тийм л замбараагүй үүсэх ба үүнтэй адил тархийг хэрхэн хэрэглэнэ тэр хэмжээгээр тархи байгуулагдана. Хэдийд тархи сурах вэ гэхээр шаардсан цагт. Хүүхэдэд хэр зэрэг хажуугийн хүмүүс импулсууд өгнө вэ төдийгөөр тархи хөгжиж сүүлд төвөггүй толгой идэвхижинэ. Зүүн талын тархийг өвчнөөс болж авсаны дараа тэр хүүхэд сүүлд яриж бас хөдөлгөөн хэвийн болсон. Систэмтэй дасгалжуулах эмчилгээгээр үлдсэн баруун тархи сурчээ. Дэлбэрэлтээр хоёр гараа алдсан хүний тархины оноогдсон цэллэнүүд сулдаж эхэлсэн. Харин үхсэн хүний хоёр гарыг залгасны дараа тархины гарт оноосон цэллэнүүд сэргэсэн.

Тархи ба зурагт Хүүхэд багаасаа зурагт тогтмол үзвэл энэ үзлээс шалтгаалан сургуулид гэх мэт анхаарал төвлөрөх чадваргүйтнэ Хүчирхийлэлийн видэо эсвэл компиутэр тоглоом тогловол рэал ба виртуэлийн ялгаа чухал биш болж тархи байгуулагдана. Амэрикт дайнд явахын өмнө цэргүүдэд аллагын видэо зориуд үзүүлнэ.

Тархины дасгал Тархи булчинтай адил үргэлж ажиллуулж шаардахгүй бол суларч чадваргүйтнэ.