2. درمان تغذيه اي بيماريهاي گوارشی
ارائه: فاطمه اسماعیلی شهمیرزادی
کارشناس ارشد تغذیه و ر|ژیم درمانی

4. رفلاکس معدی-مروی و ایزوفاژیت

7. سرطان و جراحی دهان در صورت عدم توانایی به تغذیه ی دهانی: تغذیه انترال
استفاده از مایعات، بزاق مصنوعی برای پیشگیری از خشکی دهان
ایجاد یبوست توسط مسکنها: دادن مایعات زیاد و مواد غذایی نرم کننده ی مدفوع در صورت لزوم

8. Dyspepsia (عدم هضم) تغییرات سبک زندگی مثل GERD
ایجاد مشکل با مصرف حجم زیاد غذا، دریافت بالای چربی، شکر، کافئین، ادویه جات، الکل و تغییر آنها
مصرف رژیم با دانسیته ی کالری پایین
کسب وزن سالم
ورزش سبک

9. Gastritis and Peptic Ulcers

11. دیگر مداخلات تغذیه ای برای زخم معده و گاستریت
کنترل سطح ویتامین B12 در atrophic gastritis
دوره های کم اسید: کم شدن زیست فراهمی آهن، کلسیم و دیگر نوترینتها
کنترل pH غذاها در اختلالات دهان و مری موثر می تواند باشد
کمک به ریشه کنی هلیکوباکتر پیلوری با چای سبز، بروکلی، روغن مویز سیاه، کلم تخمیر شده و احتمالا پروبیوتیکها

12. Carcinoma of the Stomach
در مرحله ی پیشرفته ی بیماری دریافت رژیم غذایی متناسب با تحمل، ترجیحات و راحتی بیمار
وجود بی اشتهایی در مراحل اولیه ی بیماری
در مراحل بعدی احتمالا بیمار فقط قادر به تحمل مایعات باشد
تغذیه ی انترال یا پاراانترال

13. Gastric Surgeries شروع تغذیه ی دهانی به محض عملکرد GIT
شروع تغذیه با وعده های کوچک و مکرر یخ یا آب
ادامه ی تغذیه با مایعات و غذاهای جامد راحت هضم
ادامه با رژیم معمولی
در صورت نیاز ژوژنستومی
تبدیل افراد با تحمل لاکتوز به افراد با عدم تحمل
احتمال آنمی، استئوپروز و کمبودهای ویتامینی و مواد معدنی مخصوصا کمبود vit B12 به علت سوجذب و دریافت غذایی کم

14. Dumping Syndrome احتمال شدید سوتغذیه
تحمل بهتر پروتئینها و چربیها در مقایسه با کربوهیدراتها
محدود کردن قندهای ساده در رژیم و استفاده از کربوهیدراتهای پیچیده
حذف مصرف مایعات به همراه غذا و استفاده از مایعات مابین وعده ها بدون غذاهای جامد
دراز کشیدن بلافاصله بعد از مصرف غذا
استفاده از مکمل پکتین یا gumها
احتمال تحمل مقدار 6 گرم لاکتوز یا کمتر در هر وعده بعد از عمل
استفاده از شیرهای غیر لبنی
استئاتوره: کم کردن چربی رژیم

16. Gastroparesis (دیر تخلیه شدن معده)
حجم غذای 600 ml یا بالاتر: تاخیر در تخلیه معدی و ایجاد سیری: استفاده از وعده های کوچک و مکرر
تخلیه وابسته به نیروی جاذبه ی مایعات: شیفت رژیم به طرف مایعات کمک کننده است
تاخیر در تخلیه ی معده با مسکنها و آنتی کولینرژیکها
تاخیر در تخلیه ی معده با افزایش متوسط و شدید قند خون (بالای 200 mg/dl) با تاثیر روی اعصاب معده
پکتین: دیر کردن تخلیه معده و احتمال تشکیل توده ی غیر قابل هضم (bezoar)در GI
اجتناب از مصرف غذاهای پرفیبر و مکملهای فیبر
در ایجاد Bezoar سایز ذرات فیبری مهمتر از مقدار فیبر است (مثلا پوست سیب زمینی در مقابل سبوس)
مقاوم بودن فیبر به جویدن عامل ایجاد bezoar است: مهم بودن کنترل دندانها و قدرت دندان نیش بیمار
چربی عامل قوی مهار تخلیه ی معدی به علت ترشح کوله سیستوکینین
تحمل چربی زمانی که در حالت مایع است بهتر است
عدم محدود کردن چربی در افراد نیازمند کالری

18. Intestinal Gas and Flatulence
نفخ به علت عدم تحمل لاکتوز
نفخ به علت رژیم پرفیبر
افزایش تولید گاز توسط مواد غذایی حاوی رافینوز مثل لوبیاها، کلم ها، براکلی و تعدادی از غلات کامل
تغییر فلور روده پس از افزایش فیبر رژیمی: با شروع تدریجی رژیم پرفیبر به همراه مصرف آب احتمالا تولید گاز کم میشود
کمک کننده بودن فعالیت فیزیکی

19. Constipation
درمان اولیه ی تغذیه ای: مصرف مقدار کافی فیبرهای محلول و غیر محلول (زنان 25 گرم، مردان 38 گرم و کودکان 19 تا 25 گرم در روز) و مایعات
در افراد با جذب کم لاکتوز، لاکتوز نیز مثل فیبر وزن مدفوع را افزایش میدهد
مفید بودن سبوس و پودر فیبر در حد توصیه شده (نه زیاد) در افرادی که نمی توانند از طریق غذا فیبر دریافت نمایند
مصرف حداقل 8لیوان در روز مایعات برای موثر واقع شدن مصرف فیبر بالا: در غیر اینصورت احتمال انسداد
ممنوعیت مصرف رژیم پرفیبر در اختلالات عصبی-عضلانی، سندرمهای اختلال در موتیلیتی، مصرف مزمن مخدرها، اختلالات کف لگن و دیگر اختلالات جدی دستگاه گوارش

20. Diarrhea
قدم اول جایگزینی مایعات و الکترولیتها با مصرف ORS، سوپ، آبِ گوشت، آب سبزیجات و مایعات ایزوتونیک
شروع غداهای نشاسته ای مثل غلات، نان و گوشتهای کم چرب در ادامه افزودن مقدار کمی سبزیجات و میوه در ادامه افزودن چربی
بدتر شدن اسهال اسمزی با قندهای الکلی، لاکتوز، فروکتوز و مقادیر بالای ساکارز
تشویق به مصرف رژیم عادی با مقدار متوسط فیبر محلول (به علت تولید SCFA) و غذاهای پره بیوتیک (هر دو ترانزیت GI را کند می کنند)
کاهش خطر اسهال وابسته به آنتی بیوتیکها با مصرف پره و پروبیوتیکها
اسهال درازمدت: تامین نیاز بدن با تغذیه ی انترال و پاراانترال
اسهال عفونی: خونریزی GI: آنمی
افتادن در مسیر بهبودی از اسهال عفونی: افزودن مقدار بالاتر از نرمال فیبر به رژیم به منظور ترمیم آسیب غشا GI

21. Gastrointestinal Strictures and Obstruction
خوب جویدن و اجتناب از مصرف فیبر زیاد
اجتناب از مصرف پوست سیب زمینی، مرکبات، خرمالو و غذاهای مشابه در افراد بی دندان
احتمال تحمل غذاهای راحت هضم، مایعات و نرم در صورت انسداد قسمتهای بالاتر
عدم تاثیر قوام و حالت غذا در انسدادهای پائینتر
انسداد کامل: تغذیه ی انترال یا پاراانترال

22. Celiac Disease (Gluten-Sensitive Enteropathy)

24. Tropical Sprue
حفظ مایعات، الکترولیتها، درشت و ریز مغذیها و شروع رژیم سازگار با سوجذب (توصیه های اسهال)
سوتغذیه آسیب پذیری به عفونت را بالا می برد
احتمال نیاز به مکمل vitB12 و اسید فولیک

25. Lactose Intolerance کاهش مصرف غذاهای حاوی لاکتوز
دریافت مکمل کلسیم و ویتامین D یا منابع غیر لبنی آنها
اکثرا توانایی مصرف 12 گرم در روز لاکتوز را به همراه وعده های غذایی یا در شکل پنیر یا محصولات لبنی کشت داده شده یا در صورت شروع تدریجی دارند
کمک به عدم تحمل لاکتوز با شروع تدریجی و مصرف مداوم قندهای قابل تخمیر (مثل لاکتولوز) با تغییر فلور کولون
استفاده از آنزیم لاکتاز یا محصولات عمل آوری شده با آن

26. Fructose Malabsorption
تحمل غذاهایی که مقدار متناسب گلوکز و فروکتوز دارند
عدم تحمل غذاهایی که به مقدار زیاد فروکتوز دارند
گلابی، سیب، انبه، حاوی فروکتوز آزاد زیاد (فروکتوز بیشتر از گلوکز)
مشکل ساز بودن بیشتر میوه های خشک،آبمیوه ها و غذاهای شیرین شده با شربت ذرت

27. INFLAMMATORY BOWEL DISEASES
سوتغذيه هضم و جذب را تحت تاثير قرار ميدهد و مي تواند التهاب را افزايش دهد.
افزایش مصرف غذاهاي پروتئيني بي خطر مخصوصا ماهي و مرغ
اجتناب از مصرف وعده هاي حجيم در يك وعده (وعده های کوچک و مکرر)
محدود کردن مصرف شير، گوشت قرمز، حبوبات، چاي، كاكائو و الكل
چربي غذا بايستي در حد متوسط باشد. در صورت پديد آمدن مدفوع چرب، چربي غذا را كاهش دهيد.

30. Irritable Bowel Syndrome
اطمینان از تغذیه ی کافی
تحمل کم وعده های غذایی بزرگ، چربی زیاد، کافئین، لاکتوز، فروکتوز، سوربیتول و الکل
احتمال سودمندی فیبر در شکل ملینهای حجیم کننده مثل پسیلیوم در IBS هایی که یبوست غالب است
بدتر شدن علایم با مکملهای فیبرهای غیر محلول مثل سبوس گندم
توصیه به مصرف مایعات کافی مخصوصا در صورت مصرف پودر فیبر
کنترل آلرژیها و عدم تحمل غذا به منظور محدودیتهای بی جا
دوزها ی بالای پروبیوتیکها: بهبودی قابل توجه علایم IBS
مفید بودن رژیم با مقدار کم اولیگو، دی و مونوساکاریدها و پلی اولها
مفید بودن روغن نعناع
جلوگیری از افتادن بیمار به سیکل معیوب محدودیت غذایی
اطمینان دادن مجدد به آنها و برگشت تدریجی به رژیم غذایی خوب با محدودیتهای به جا

32. Diverticular Diseas

33. رژیم پرفیبر با هیدراتاسیون کافی (2 تا 3 لیتر مایعات) و ورزش: دفع راحت تر مدفوع
شروع تدریجی رژیم پر فیبر
برطرف شدن نفخ ناشی از رژیم در طول 2 تا 3 هفته
در صورت عدم دریافت فیبر از طریق غذا: مکمل متیل سلولز و پسیلیوم در حد فیبر توصیه شده
دیورتیکول حاد: رژیم کم فیبر و احتمالا PN به تدریج سوق به رژیم پرفیبر

34. Intestinal Polyps and Colon Cancer
ورزش کافی
بقا یا کاهش وزن
دریافت متعادل و متوسط چربی
دریافت کافی ریزمغذیها از میوه جات، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل و محصولات لبنی
محدودیت الکل
دریافت مکمل در صورت عدم کفایت رژیم

35. Small Bowel Resections and Short-Bowel Syndrome
در مراحل اولیه نیاز به PN
تغذیه ی انترال به عنوان محرک تغذیه ی GIT و پارانترال برای تامین نیازها
به تدریج سیر به تغذیه ی نرمال و احتمال عدم تحمل همیشگی غذاهای با غلظت و حجم نرمال
وعده های کوچک بسیار مکرر (6 تا 10 مینی وعده در روز)
احتمال استفاده از تغذیه ی انترال شبانه
به تاخیر افتادن بهبودی با سوتغذیه

36. Small Bowel Resections and Short-Bowel Syndrome
برداشتن ژوژنوم و ایلئوم سالم:
6 وعده کوچک
اجتاب از لاکتوز، مقادیر زیاد شیرینی جات غلیظ و کافئین
استفاده از مکمل مولتی ویتامین مینرال در صورت کمبود دریافت
برداشتن ایلئوم
احتیاج به زمان طولانی برای تغذیه ی دهانی
نیاز به مکملهای ویتامینهای محلول در چربی، کلسیم، منیزیم و روی
محدود کردن چربی رژیم و تقسیم آن به وعده ها (بهتر است MCT باشد)
دادن مکرر آب و الکترولیتها در مقدار کم

37. Small Intestine Bacterial Overgrowth
رژیم محدود از غذاهای سریع تخمیر شونده مثل نشاسته و قندها مثل لاکتوز، فروکتوز و قندهای الکلی) و جایگزین کردن آنها با غلات کامل و سبزیجات
کنترل سطح vitB12 و دریافت غذایی بیمار
مفید بودن MCT

38. Ileostomy or Colostomy
غذاهای ایجاد کننده ی بوی بد: حبوبات، پیاز، سیر، کلم، تخم مرغ، ماهی، بعضی داروها و مکملها
توصیه های کاهش نفخ
نیاز به مایعات و نمک بالا برای جبران دفع زیاد
نیاز به مایعات: حداقل یک لیتر بیش از حجم دفعی روزانه از سوراخ ایجاد شده
نیاز به مکمل ویتامین B12 در قطع ایلئوم انتهایی
نیاز به مکمل ویتامین c و فولات به علت مصرف کم سبزیجات و میوه جات
به علت تخلیه ی سریع معده و تخمیر کم در GI جذب نوتریینتها از غذاهای پخته، تکه تکه شده و میوه ها و سبزیجات پوره ای بهتر صورت می گیرد
برای جلوگیری از گرفتگی استومی پرهیز از سبزیجات حاوی فیبر بالا و جویدن خوب غذا

39. Ileal Pouch after Colectomy
عدم تحمل غذایی معمول ولی جزئی
توصیه های کاهش حجم و تکرر مدفوع: کاهش مصرف کافئین، لاکتوز در افراد با عدم تحمل، فروکتوز و سوربیتول
افزایش دفع روده ای نیاز به تامین کافی مایعات و الکترولیتها دارد

40. Questions?