1. Litróf kennsluaðferðanna Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlesturinn

2. Efni / markmið Efni: Kennsluaðferðahugtakið, einkenni og eðli mis- munandi kennsluaðferða og hugmyndir um flokkun kennsluaðferða. Dæmi um kennsluaðferð: Fyrirlestrar  Nemendur kunni skil á helstu flokkum kennsluaðferða  … efli skilning sinn á mikilvægi þess að kennarar hafi yfir fjölbreyttum kennsluaðferðum að ráða og geti nýtt það við undirbúning og framkvæmd kennslu  … þekki niðurstöður rannsókna á fyrirlestrum sem kennsluaðferð og geti nýtt þær við undirbúning kennslu

3. Bókin Litróf kennsluaðferðanna Handbók fyrir kennara á öllum skólastigum – en grunnskólamiðuð Yfirlit um helstu kennsluaðferðir Tilraun til að leggja grunn að sameiginlegum orðaforða kennara Tengist upplýsingavef á Netinu: Kennsluaðferða- vefurinn

4. Nokkrar lykilspurningar um kennsluaðferðir Hvað er kennsluaðferð? Hverjar eru helstu kennsluaðferðirnar? (Hvað eru t.d. helstu aðferðirnar margar?) Hvernig er skynsamlegt að flokka kennsluaðferðir (fræðileg nálgun)? Hvað segja rannsóknir um kennsluaðferðir?

5. Kennsluaðferðir - kennsluhættir Er merkingarmunur á þessum tveimur hugtökum? Enski orðaforðinn Teaching / Instructional...... models, methods, strategies, techniques, tactics

6. Nokkur mikilvæg atriði um kennsluaðferðir Kennsluaðferðir hafa ólík markmið Engin kennsluaðferð er fullkomin Áríðandi er að kennarar þekki eiginleika, styrk og veikleika helstu kennsluaðferða Hugsanlegt er að kennsluaðferðir henti kennurum misvel Kennsluaðferð verður að laga að viðkomandi nemendahópi og aðstæðum

7. Mikilvægt þvert á allar aðferðir Markvissar spurningar Framkoma kennarans Augnsamband Tjáning Raddbeiting Líkamstjáning Smitandi áhugi Skýrt skipulag Miklar væntingar + kröfur Góðar útskýringar Umhyggja - jákvæð samskipti Sanngirni Virk hlustun Hlýleiki - kímni Niðurstöður rannsókna

8. Hverjar eru helstu kennsluaðferðirnar? Fyrirlestur Sýnikennsla Hópvinna Vettvangsferð Hlutverkaleikur Sjónsköpun Endurtekningaræfing Námsleikur Spurnaraðferð Hermileikur Sagnalist Hugarflug Söguaðferð (Storyline) Efniskönnun Þrautalausn Púslaðferð Verklegar æfingar Þankahríð Sýning

9. Mismunandi „eðli“ kennsluaðferða KennarinnNemandinn Miðlar þekkingu Aflar sér þekkingar Hver tekur ákvarðanir - ræður ferðinni- er ábyrgur? „Bein kennsla“„Óbein kennsla“ Námsmat Námsefni Viðfangsefni Kennsluaðferðir Námsumhverfi

10. Flokkun Joyce og Weil (Models of Teaching) 1. Aðferðir þar sem áhersla er lögð á samvinnu (the social family): Hópvinnubrögð, hlutverkaleikir, heimildakönnun 2. Aðferðir sem miða að þekkingaröflun, skilningi og hugsun (the information-processing family): Fyrirlestrar, spurnaraðferðir, leitaraðferðir og o.fl. 3. Aðferðir sem hafa persónuþroska og sjálfskilning að meginmarkmiði (the personal family): Opinn skóli, opin skólastofa 4. Aðferðir sem grundvallast á sjónarmiðum atferlisfræðinnar (the behavioural systems family): Hlítarnám (mastery learning), hermileikir (simulation games), tölvuforrit

11. Dæmi um flokkun á kennsluaðferðum Leitaraðferðir Lausnaleit Leikræn tjáning Hlutverkaleikir Tilraunir „Bein“ kennsla Samræðu- aðferðir Samskipta- aðferðir Sjálfstæð vinna nemenda Fyrirlestrar „Innlagnir“ Sýnikennsla Spurnar- aðferðir Sjálfstæð heimilda- vinna Skapandi verkefni Að hluta byggt á Lemlech 1990

13. Flokkun IS: Hinir níu aðalflokkar kennsluaðferða 1. Útlistunarkennsla 2. Þulunám og þjálfunaræfingar 3. Verklegar æfingar 4. Umræðu- og spurnaraðferðir 5. Innlifunaraðferðir og tjáning 6. Þrautalausnir 7. Leitaraðferðir 8. Hópvinnubrögð 9. Sjálfstæð skapandi viðfangsefni Litróf ken sluaðferðan a - Ken sluaðferðavefurin Þessi flokkun byggir á greiningu á markmiðum aðferðanna og þeim kröfum sem þær gera til kennara og nemenda

14. Glossary of Instructional Strategies Heimasíða IS: http://starfsfolk.khi.is/ingvar/ http://starfsfolk.khi.is/ingvar/ Kennsluaðferða- vefurinn Edmund Sass: Learning Theories and Teaching Models Skref í átt til einstaklingsmiðaðs náms

15. Fyrirlestur sem kennsluaðferð Hversu algengir eru fyrirlestrar? Hversu góð kennsluaðferð er fyrirlesturinn?

16. Mótsögnin mikla!  Engin kennslu- aðferð er meira notuð en fyrirlestrar (a.m.k. í framhalds- skólum, háskólum og á námskeiðum í fullorðinsfræðslu)  Engin kennslu- aðferð hefur sætt harðari gagnrýni en einmitt fyrir- lestrar

17. Álitamál tengd fyrirlestrum...  Áheyrendur eru óvirkir  Erfitt að halda athygli – athygli eru takmörk sett  Erfitt að meta hvort áheyrendur skilja  Rætt er við alla sem einn  Miklar kröfur til fyrirlesara  Ofuráhersla á þekkingarmiðlun / mötun / yfirborðsatriði  Tímafrek aðferð  Ofnotuð aðferð  Aðrar aðferðir eru betri (!?)

18. Rannsóknir á fyrirlestrum benda til... Þeir verða oft of langir Fyrirlesarar ætla sér um of (of mikið efni og of flókið) Fyrirlesarar gefa sér (fá) sjaldan tíma til að ljúka máli sínu Kennslutækni er oft ábótavant

19. Góðir fyrirlestrar... ... henta vel til að miðla upplýsingum (t.d. nýrri þekkingu) ... henta vel til að reifa mál, til að veita yfirlit eða taka saman meginatriði ... geta kveikt áhuga (og drepið hann!) ... geta vakið til umhugsunar

20. Góð ráð  Kveikjur og niðurlag  Varast langar einræður  Gæta að tilbreytingu  Ætla sér ekki um of  Sýna áhuga  Varast upplestur  Gæta að augnsambandi  Gæta að röddinni  Markviss notkun kennslutækja  Halda sér við efnið  Einbeita sér að meginatriðum  Mundu: þú ert sérfræðingur – það eru áheyrendur yfirleitt ekki  Skrá ný hugtök, heiti, formúlur  Kímni  Mat á fyrirlestrum ...

21. Að brjóta upp fyrirlestraformið Varpa fram spurningum Kalla eftir spurningum Leggja fram álitamál Þrautalausn Biðja nemendur að taka efnið saman eða vinna úr því með öðrum hætti Stutt hópverkefni Einn, fleiri, allir aðferðin (Think - Pair – Share) Æfingar, dæmi Stutt próf, könnun Þankahríð (Brainstorming) Meira...

22. Hver er ykkar skoðun á þýðingu fyrirlestra sem kennsluaðferðar?