1. Viðfangsefni þessarar lotu: Námsmatsaðferðir 1 Við skoðum, vegum og metum nokkrar af þeim námsmatsaðferðum sem fjallað er um í 11. og 13. kafla – og – ef tími vinnst til – komum líka e-u í verk!

2. Gestir
Steinunn Sigurbergsdóttir deildarstjóri í Álftanesskóla (frammistöðumat, sjálfsmat, jafningjamat)
Baldur Sigurðsson dósent við menntavísindasvið Háskóla Íslands (marklistar)
Þátttakendur leggja af mörkum

3. Helstu námsmatsaðferðir(?)
Skipulegar athuganir*
Mat á frammistöðu*
Námsmöppur / sýnismöppur („Portfolio“)
Greining og mat á verkefnum / úrlausnum
Dagbækur, leiðarbækur*
Sjálfstæð verkefni
Sjálfsmat nemenda*
Jafningjamat*
Umræður – viðtöl*
Viðhorfakannanir*
Próf og kannanir
Óhefðbundin próf*
Námshátíðir, upp-skeruhátíðir, sýningar
fietta yfirlit á að sýna allar helstu aðferðir við námsmat - smásjáin á að undirstrika samlíkingu við vísindamanninn - þegar aflað er upplýsinga um námsárangur þá þarf að setja hlutna undir smásjá - það þarf að ganga til verka af sömu nákvæmni og vísindamenn við fræðiiðkanir sínar.
Ólafur Proppé mun gera prófum skil -
Aðeins að fara örfáum orðum um aðrar tegundir prófa

4. Námsmatsaðferðir í 11. og 13. kafla
11. kafli
13. kafli
Mat á frammistöðu
Marklistar (Rubrics)
Matslistar
Gátlistar
Óhefðbundin próf
Skipulegar athuganir
Sjálfsmat
Jafningjamat
Umræður – viðtöl
Viðhorfakannanir
Áhugasviðskannanir
fietta yfirlit á að sýna allar helstu aðferðir við námsmat - smásjáin á að undirstrika samlíkingu við vísindamanninn - þegar aflað er upplýsinga um námsárangur þá þarf að setja hlutna undir smásjá - það þarf að ganga til verka af sömu nákvæmni og vísindamenn við fræðiiðkanir sínar.
Ólafur Proppé mun gera prófum skil -
Aðeins að fara örfáum orðum um aðrar tegundir prófa

5. Dæmi um mikilvæga þætti sem erfitt er að meta með skriflegum kunnáttuprófum
Umræður, upplestur, tilraunir,
tjáning, vinnubrögð, leikni í samskiptum
Leikni
Umgengni, ástundun, iðni, frumkvæði,
áræðni, úthald
Vinnuvenjur
Félagsleg
viðhorf
Tillitssemi, umhyggja, löngun til
að stuðla að góðum samskiptum
Viðhorf til
þekkingar
Forvitni, opinn og spurull hugur
fiessar ábendingar eru frá Gronlund og Linn um ýmsa þætti sem augljóslega eru vandmetnir með prófum - allt eru þetta þættir sem skipta máli - einhverja þeirra má meta með prófum (verklegum prófum, t.d. upplestur, tilraunir, vinnubrögð) - en önnur verða ekki metin nema í daglegu starfi
Áhugi
Áhugi
Starfsgleði
Ánægja – gleði
Sjálfsmynd
Virðing, geta tekið gagnrýni

6. Frammistöðumat
Authentic Assessment (engin góð þýðing til, sumir nota rauntengt námsmat, IS hefur notað stöðugt, alhliða námsmat)
Alternative Assessment (óhefðbundið námsmat)
Performance-based Assessment (frammistöðumat)

7. Skilgreining á frammistöðumati
Require that students actively develop their approaches to the task under defined conditions, knowing that their work will be evaluated according to agreed-upon standards. This requirement distinguishes performance assessment from other forms of testing.

8. Þýðing
Frammistöðumatsverkefni krefjast þess að nemendur móti sjálfir úrlausnir verkefna við ákveðnar aðstæður; vitandi að frammistaða þeirra verður metin með hliðsjón af viðmiðunum sem samkomulag er um. Þessi skilyrði greina frammistöðumat frá öðrum námsmatsaðferðum.

9. Alhliða námsmat (skilgreining í grein IS)
Kjarninn í Authentic Assessment, sem hér er kosið að þýða sem stöðugt, alhliða námsmat, er að matið á að byggjast sem mest á eðlilegu, góðu skólastarfi þar sem nemendur fást við krefjandi og helst sem raunverulegust viðfangsefni. Þessi viðfangsefni eiga sem mest að reyna á að nemendur beiti þekkingu sinni, skilningi, innsæi, hugmyndaflugi og leikni. Áhersla er lögð á virka þátttöku nemenda, sjálfsmat og jafningjamat. Meginatriði er að nemendur sýni við eðlilegar aðstæður það sem þeir kunna (Cole o.fl. 1995:5).

10. Gildi frammistöðumatsverkefna
Reyna á fleiri þætti en hefðbundið skriflegt mat:
Skilning, greiningu, mat
Öflun og beitingu þekkingar
Eigin lausnir
Útsjónarsemi, hugvit, sköpun
Samstarfshæfni

11. Frammistöðumatsverkefni?
Munnleg próf (?)
Verkleg próf (?)
Kynningar – flutningur
Þrautalausnir
Hönnunarverkefni
Nýsköpunarverkefni
Sýningar
Eru námsmöppur (portfolio) frammistöðumat?
Dæmi: Elísabet, Harpa, Helgi, Ragnhildur

12. Óhefðbundin próf Próf þar sem nemendur mega nota hjálpargögn
Svindlpróf (dæmi: Sólrún), glósupróf, önnur hjálpargögn ... öll gögn
Heimapróf, dæmi: Berglind, Hrafnhildur, Sólrún, Jón Ingi
Prófverkefni gefin upp með fyrirvara
Munnleg smápróf, dæmi
Nemendur fá að gera endurteknar tilraunir við sama próf / sömu próf: Prófavikur (Salaskóli)
Einstaklingsmiðuð próf (Salaskóli, Norðlingaskóli)
Samvinnupróf (Salaskóli)

13. Óhefðbundin próf - frh. Allir hjálpast að prófið Tíu prófið
Þekkið þið fleiri gerðir af óhefðbundnum prófum?
Koma ykkur í hug fleiri gerðir?

14. Marklistar (sóknarkvarðar), matslistar, gátlistar
Á ensku: Scoring Rubrics, Rating Scales, Checklists:
Tæki sem nota má bæði við mat á frammistöðu (flutningur, verkefnaskil) og afrakstri (skýrslum, ritgerðum, myndverkum, úrlausnum)
Henta í öllum námsgreinum, á öllum skólastigum
Auka líkur á nákvæmni, óhlutdrægni
Nemendur fá glöggar upplýsingar um til hvers er ætlast

15. Hverjir nota mark-, mats- og gátlista?
Kennarar
Nemendur
Sjálfsmat
Jafningjamat
Aðrir (foreldrar, samkennarar, gestir, stjórnendur)
Sjá sýnishorn á þessari slóð:

16. What is a Rubric? / Hvað er marklisti?
A rubric is an evaluation tool that describes quality of work on a continuum from excellent to poor. Specific characteristics of performance are detailed for all quality levels. A rubric measures student work against real-life criteria and is referred to as a form of authentic assessment.
Marklisti er námsmatstæki sem lýsir gæðum verkefna / úrlausna á skala frá mestu gæðum til hinna minnstu. Gefin er námkvæm lýsing á því hvað einkennir mismunandi frammistöðu. Marklisti byggist á viðmiðunum sem eru sótt í veruleikann og má því telja til þeirra aðferða sem kenndar hafa verið við „rauntengt“ námsmat.

17. Dæmi um marklista! HAPPY FACE QUALITY EXAMPLE
4 - Displays amazing detail and color; highly elaborate theme; unique and original
3 - Displays detail and color; theme is present with some elaboration; displays initiative to develop original work
2 - Displays some detail and/or color; theme is present but not fully developed; evidence of some initiative to develop original work
1 - Displays a lack of detail, color, and theme; very little or no initiative in developing original work

18. Dæmi um gátlista og matslista úr grunnskólum
Reglulegar athuganir (gátlistar, matslistar), dæmi
Hrafnagilskóli (virkni)
Ingunnarskóli (list- og verkgreinar)
Norðlingaskóli, mat á námi í smiðjum Dæmi: Elísabet, Sjöfn, Þorbjörn
Matsatriðabanki Baldurs Sigurðssonar

19. Anecdotal Records / Tilviks- eða atviksskráningar
Dagbókarfærslur ... skráningar ... athugasemdir ...
Ótvírætt gildi ...
En hversu raunhæft?
Áhugaverð tenging við starfendarannsóknir þar sem dagbækur gegna veigamiklu hlutverki

20. Gögn frá nemendum
Nemendasamtal, námssamtal „starfsmannasamtöl“ við nemendur
Matsfundir með nemendur
Skýrslur, leiðarbækur, dagbækur, greinargerðir, kannanir frá nemendum

21. Matsfundir 10–20 þátttakendur Orðið gengur tvo til þrjá hringi:
Jákvæð atriði: Hvað eruð þið ánægð með?
Kvörtunarhringur: Hvað má betur fara?
Nemendur nefna eitt / tvö / þrjú atriði eftir því hvað ákveðið hefur verið
Öll atriði eru skráð
Engar umræður

22. Kannanir Heildstæðar kannanir Einstök námskeið eða áfangar, dæmi
Lotur, kennslustundir,
Dæmi – mat á einni kennslustund
Dæmi – ígrundun í lok dags (Lundarskóli)
Dæmi – mat í vikulok
Leiðsagnarkannanir, dæmi (lífsleikni, MS)
Áhugasviðskannanir, dæmi

23. Þýðing sjálfsmats Þýðing Virkja nemendur til ábyrgðar á námi sínu
Mikilvæg þjálfun
Nemendur skilja betur tilgang námsins
Kennarar fá mikilvægar upplýsingar um nám og kennslu (þeir heyra raddir nemenda)
Rannsóknir sýna að sjálfsmat getur bætt námsárangur

24. Dæmi: Ásta, Ragnheiður, Sigrún Fanney, Sjöfn
Sjálfsmatsaðferðir
Nemendasamtöl,
dæmi úr Norðlingaskóla
Umræðufundir, sbr. matsfundir
Leiðarbækur, dagbækur
Gátlistar, matsblöð, kannanir
Dæmi: Ásta, Ragnheiður, Sigrún Fanney, Sjöfn

25. Jafningjamat Virkja nemendur til þátttöku og ábyrgðar
Eflir skilning nemenda á markmiðum námsins
Eykur við endurgjöfina (hún verður fyllri – fleiri sjónarhorn)
Nemendur taka ábendingum nemenda oft betur en ábendingum kennara
Nemendur leggja sig oft betur fram ef þeir vita að félagar þeirra taka þátt í mati
Veitir mikilvæga þjálfun (tjáning, samstarf, jafningjastuðningur) – nemendur læra að gagnrýna uppbyggilega
Dæmi: Ester, Elísabet, Harpa, Lilja, Ragnheiður, Sigrún Fanney, Sjöfn, Þórður, Ingvar

26. Dæmi um jafningjamat (IS)
Við jafningjamatið styðjist þið við eftifarandi spurningar:
Er efnið í möppunni fjölbreytt?
Er efnið áhugavekjandi?
Leggur höfundur mikið af mörkum sjálfur?
Gætir hugmyndaflugs?
Virðist höfundur hafa lært mikið á námskeiðinu?
Gæti annar aðili nýtt sér efnið með auðveldum hætti?
Hversu góður er frágangur (málfar)?
Er heimilda getið?
Skrifið stutta umsögn og gefið einkunn. Notið einkunnaviðmiðanir Kennaraháskólans við einkunnagjöfina (sjá á þessari slóð:
Jafningjamatið sendið þið umsjónarmanni námskeiðsins