1. آربوویروس ها و تب های هموراژیک ویروسی
کارگاه مدیریت نمونه های آزمایشگاهی- حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی مدیریت نمونه های مشکوک به عفونت های آربوویروسی و تب های خونریزی دهنده ویروسی و حمل امن و ایمن آن
دکتر مصطفی صالحی وزیری
سرپرست بخش تحقیقات و مرجع کشوری
آربوویروس ها و تب های هموراژیک ویروسی
آبان و آذر 1394

2. مقدمه آربوویروس ها: تب های خونریزی دهنده ویروسی:
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
مقدمه
آربوویروس ها:
گروهی از ویروس ها از خانواده های مختلف شامل بونیاویریده، توگاویریده، فلاوی ویریده که توسط بندپایان منتقل می شوند و بیماری های مختلفی را در انسان ایجاد می کنند.
تب های خونریزی دهنده ویروسی:
گروهی از بیماری های تبدار به همراه علائم خونریزی که در اثر عفونت با ویروس های مختلف از خانواده های آرناویریده، بونیاویریده، فلاوی ویریده و فیلوویریده ایجاد می شود.
آرنا ویروس
بونیا ویروس
فیلو ویروس
فلاوی ویروس
توگاویروس

3. کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
مقدمه
مهمترین عفونت آربوویروسی در ایران که منجر به یک تب خونریزی دهنده می شود:
ویروس تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو
Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus
(CCHFV)
راههای انتقال این ویروس به انسان:
گزش کنه آلوده
تماس مستقیم با خون و بافت های انسان و یا حیوان آلوده

4. نمونه گیری از چه افرادی باید صورت گیرد؟
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نمونه گیری از چه افرادی باید صورت گیرد؟
1- افراد محتمل به تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو (براساس تعریف کیمته کشوری مبارزه با تب های هموراژیک ویروسی)
2- افرادی که بر اساس جدول معیار های تشخیص بالینی تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو (جدول Swanepoel)، مجموع امتیازات آنها برابر یا بیشتر از 12 بشود.

5. تعاریف موارد مشکوک و محتمل:
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
تعاریف موارد مشکوک و محتمل:
موارد محتمل به تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو:
شروع ناگهانی تب (بالای 38 درجه سانتی گراد)
درد عضلات (میالژی)
علائم خونریزی (راش پتشی، هماچوری، خونریزی از بینی، .....)
سابقه اپیدمیولوژیکی ( سفر به نواحی اندمیک، گزش کنه، تماس با خون و بافت دام، تماس با فرد بیمار)
ترومبوسیتوپنی
لکوپنی یا لکوسیتوزیس

6. جدول Swanepoel (بخش اول) کارگاه مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
جدول Swanepoel
(بخش اول)

7. جدول Swanepoel (بخش دوم) کارگاه مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
جدول Swanepoel
(بخش دوم)

8. جدول Swanepoel (بخش سوم) کارگاه مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
جدول Swanepoel
(بخش سوم)

9. نحوه صحیح نمونه گیری مراحل تهیه نمونه و کد گذاری کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه صحیح نمونه گیری
مراحل تهیه نمونه و کد گذاری
نام بیمار
تاریخ تهیه
نام نمونه گیر
10 میلی لیترخون وریدی با رعایت نکات ایمنی
جداسازی سرم
با رعایت نکات ایمنی
تقسیم بندی سرم در سه کرایوتیوب 2 میلی لیتری و نگهداری در فریزر 20- تا زمان انتقال

10. نحوه صحیح نمونه گیری رعایت نکات ایمنی به هنگام خون گیری:
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه صحیح نمونه گیری
رعایت نکات ایمنی به هنگام خون گیری:
استفاده از عینک یا شیلد محافظ
استفاده از ماسک
پوشیدن دستکش دولایه
رعایت نکات ایمنی به هنگام دفع نیدل و سرنگ آلوده

11. نحوه صحیح نمونه گیری رعایت نکات ایمنی به هنگام جداسازی سرم:
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه صحیح نمونه گیری
رعایت نکات ایمنی به هنگام جداسازی سرم:
استفاده از عینک یا شیلد محافظ
استفاده از ماسک
پوشیدن دستکش دولایه
استفاده از سانتریفوژ دارای درب محافظ
( sealed centrifuge bucket or rotor)
انجام سانتریفوژ زیر هود بیولوژیکی کلاس 2
به منظور کاهش خطر آلودگی از طریق آئروسل، پس از اتمام سانتریفوژ، حداقل به مدت 15دقیقه درب لوله باز نگردد

12. کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه صحیح نمونه گیری
الگوی نمونه گیری: چند گانه (3 نمونه برای هر مورد محتمل)
IgM
IgG
روز
(پس از بروز علائم) 5 10
ویرمی
نمونه اول
نمونه دوم
نمونه سوم

13. نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
بسته بندی نمونه:
درب کرایوتیوب های حاوی نمونه با پارافیلم پوشیده شود.
سه کرایوتیوب حاوی نمونه های سرم در یک فالکون 50 میلی لیتری قرار داده شود (رو به بالا).
فالکون در محفظه استاندارد بسته بندی نمونه های عفونت بسته بندی گردد (رو به بالا).

14. نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394 1
نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
بسته بندی نمونه: 2 4 6 7 3 5

15. نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
انتقال نمونه بسته بندی شده:
نمونه ها در زنجیره سرد منتقل شوند.
به همراه نمونه ها یک فرم اطلاعات بیمار، و نامه درخواست آزمایش ارسال گردد.
بهترین زمان ارسال نمونه 6 تا 24 ساعت پس از تهیه نمونه می باشد.
نمونه ها توسط رابطین مراکز بهداشتی به آزمایشگاه منتقل گردند.
قبل از ارسال نمونه با آزمایشگاه هماهنگ گردد.
نمونه در ساعات اداری به آزمایشگاه تحویل داده شود.

16. نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
نمونه فرم اطلاعات بیمار:
فرم شرح حال بیمار
اطلاعات فرم خلاصه + :
نوع و محل خونریزی
یافته های آزمایشگاهی مهم
اطلاعات اپیدمیولوژیک
سابقه تماس با دام و کنه
سابقه مسافرت
اقدامات درمانی انجام شده
فرم خلاصه اطلاعات
نام کامل بیمار
محل سکونت
ملیت
علائم تب، خونریزی و ترومبوسیتوپنی
سن، جنس و شغل
تاریخ بروز اولین علائم
تاریخ نمونه گیری
آخرین وضعیت بیمار

17. نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه حمل و نقل امن و ایمن نمونه
نمونه فرم خلاصه اطلاعات بیمار:

18. نمونه فرم شرح حال اطلاعات بیمار
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نمونه فرم شرح حال اطلاعات بیمار
(صفحه 1):

19. نمونه فرم شرح حال اطلاعات بیمار
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نمونه فرم شرح حال اطلاعات بیمار
(صفحه 2):

20. نمونه نامه درخواست آزمایش
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نمونه نامه درخواست آزمایش

21. معیارهای پذیرش و رد نمونه توسط آزمایشگاه
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
معیارهای پذیرش و رد نمونه توسط آزمایشگاه
معیار های رد
هر گونه عدم تطابق با معیار های پذیرش
هر گونه نشت نمونه به خارج از لوله ها.
معیار های پذیرش
رعایت کامل پروتوکل نمونه گیری و ارسال نمونه شامل:
حجم و نوع نمونه ( حداقل 3 میلی لیتر سرم)
انتقال ایمن و رعایت زنجیره سرد
ضمیمه بودن فرم اطلاعات بیمار
ضمیمه بودن نامه درخواست آزمایش
انتقال توسط رابطین بهداشت
در صورت پذیرش:
ارائه رسید دریافت نمونه به رابط
کد گذاری نمونه دریافتی

22. معیارهای پذیرش و رد نمونه توسط آزمایشگاه
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
معیارهای پذیرش و رد نمونه توسط آزمایشگاه
رسید دریافت نمونه

23. شرایط نگهداری نمونه قبل از انجام آزمایش
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
شرایط نگهداری نمونه قبل از انجام آزمایش
بلافاصله پس از پذیرش نمونه ها توسط آزمایشگاه، نمونه ها تا زمان انجام آزمایش در فریزر 80- درجه سانتیگراد نگهداری می شوند.
-80 °C

24. نحوه انجام آزمایش تست های سرولوژیکی جهت بررسی وجود آنتی بادی ضد ویروس:
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه انجام آزمایش
تست های سرولوژیکی جهت بررسی وجود آنتی بادی ضد ویروس:
الیزا (IgM, IgG)
تست های مولکولی جهت برسی وجود ژنوم ویروس:
RT-PCR
Real-Time RT-PCR

25. نحوه نگهداری نمونه پس از انجام آزمایش
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه نگهداری نمونه پس از انجام آزمایش
پس از اتمام آزمایش:
نمونه های هر بیمار در کرایوتیوب های مجزا در فریزر 80- درجه سانتیگراد بانک می گردند.
به منظور تهیه یک بانک سرمی، نمونه های آزمایش شده امحاء
نخواهند شد.

26. نحوه گزارش دهی پس از اتمام آزمایش و اطمینان از صحت نتایج:
کارگاه
مدیریت نمونه های آزمایشگاهی-
حمل امن و ایمن نمونه های آزمایشگاهی
آبان و آذر 1394
نحوه گزارش دهی
پس از اتمام آزمایش و اطمینان از صحت نتایج:
نتایج آزمایشات بلافاصله پس از انجام به معاونت تحقیقات و فناوری انستیتو پاستور ایران جهت ارائه به مرکز مدیریت بیماری ها ارسال می شود.

27. Thanks for your kind attention