1. Permodelan Proses (DFD)
BAB 4
FASA REKABENTUK
Permodelan Proses (DFD)
Objektif:
Menerangkan maksud permodelan proses.
Memahami teknik-teknik untuk memodelkan proses-proses menggunakan Rajah Aliran Data.

2. Pengenalan
Selepas proses pengumpulan data maklumat, Juruanalisa akan memodelkan maklumat yang diperolehi dengan menggunakan tool grafik yang dikenali sebagai Data Flow Diagram (DFD) untuk menggambarkan aliran data dalam sistem maklumat.

3. Data Flow Diagram
DFD merupakan gambar pergerakan data antara entiti-entiti luaran dan proses-proses serta storan data dalam sebuah sistem.
Merupakan salah satu notasi yang dikenali sebagai teknik analisis berstruktur
DFD merupakan perwakilan model logikal yang menunjukkan APA yang dilakukan oleh sistem dan BUKAN BAGAIMANA ia dilakukan.

4. Data Flow Diagram Entiti luaran Proses Aliran data Storan data
Di lukis menggunakan 4 unsur utama iaitu:
Entiti luaran
Proses
Aliran data
Storan data

5. Perbezaan set simbol DFD yang digunakan oleh DeMarco & Yourdan and Gane & Sarson

6. Proses Proses akan menerima input dan menghasilkan output.
Output tidak boleh sama dengan input dari segi bentuk atau kandungan atau kedua-duanya.
Didokumentasikan dengan deskripsi proses.
Butiran terperinci ditunjukkan dalam proses deskripsi.
Nama untuk melabel proses merupakan kata kerja (verb).
Setiap proses diberikan nombor mengikut paras DFD.

7. Masukkan Profil Pengguna
1.1
Masukkan Profil Pengguna
1.2
Janakan
Laporan
Mingguan
1.3
Semak
Kriteria
Pemohon
DFD yang sah
1.1
Profil Pengguna
Janakan
Laporan
Mingguan
1..3
Kriteria
Pemohon
Bukan
kata kerja
DFD yang tidak sah

8. Aliran Data
Laluan bagi pergerakan data dari satu lokasi kepada satu lokasi yang berlainan dalam sistem maklumat.
Mewakili satu atau beberapa data.
Label yang digunakan dari kata nama
Sekurang-kurangnya satu aliran data mesti masuk dan keluar daripada setiap proses.
Kesilapan kombinasi proses dan aliran data akan menyebabkan:-
Proses ajaib – aliran keluar tanpa aliran masuk
Lubang Hitam (Black hole) – aliran masuk tanpa keluar
Proses Kelabu – aliran input yang minima menghasilkan output dari proses

9. Contoh Aliran Data yang sah
1.2
Cipta
Rekod
Bayaran
Amaun Bayaran
Rekod Bayaran
Semak
Kriteria
Pemohon
Borang Pemohonan
Pemohan Layak
Pemohon tidak layak
Kira
GPA
Jam Kredit
Mata Nilaian
Contoh Aliran Data yang sah

10. Contoh Aliran Data yang tidak sah
1.1
Kira
Keputusan
Periksa
CGPA
Status Kelulusan
1.2
Semak
Kriteria
Pemohon
Borang Pemohonan
Salinan sijil yang disahkan
1.3
Gred
Contoh Aliran Data yang tidak sah

11. Storan Data Storan data juga dikenali sebagai repositori.
Mengambarkan lokasi di mana data bagi satu sistem maklumat akan disimpan.
Label yang digunakan adalah dari kata nama.
Mesti dihubung kepada satu proses dengan aliran data.
Mesti ada sekurang-kurangnya satu data masuk dan data keluar

12. Contoh Storan Data yang sah
1.1
Kemaskini
Maklumat
Kursus
1.2
Cetak
Senarai
Kursus
Maklumat
Kursus
Kursus
Teras D1
KURSUS
Butiran Invois
1.2
Cetak
Senarai
Kursus
1.1
Kemaskini
Maklumat
Kursus
Invois D1
INVOIS
Invois
Contoh Storan Data yang sah

13. Contoh Storan Data yang sah
1.1
Cipta
Rekod
Staf
1.2
Cetak Senarai
Staf Sambilan
Profil Pekerja
Sambilan
Rekod Staf D1
STAF
Kemaskini
Jawatan
1.3
Kemaskini
Jawatan
Contoh Storan Data yang sah

14. Contoh Storan Data yang tidak sah
PELANGGAN
INVOIS
Cipta
Rekod
Invois
1.1
Dapatkan maklumat
Maklumat
Pelanggan
Rekod Invois
Maklumat Invois
Contoh Storan Data yang tidak sah

15. Entiti Luaran
Mewakili manusia, objek, konsep, tempat atau peristiwa yang menyediakan data atau menerima output dari sistem.
Entiti-entiti mesti tersambung kepada proses- proses.
Boleh dikatogerikan kepada dua iaitu:
Sumber (Source)
Membekalkan data kepada sistem
Apungan (Sink)
Menerima data daripada sistem

16. Contoh Entiti yang sah 1.1 Maklumat Pelanggan PELANGGAN Masukkan
Profil
Pelanggan
1.2
Cetak Slip
Keputusan
PELANGGAN
Maklumat Pelanggan
PELAJAR
Slip keputusan Peperiksaan
1.3
Tentusahkan
Tempahan
Invois
Borang Tempahan
Contoh Entiti yang sah

17. Contoh Entiti yang sah 1.1 Slip Bayaran Lebih Masa PENSYARAH
Cetak Slip
Bayaran Lebih
Masa
Slip Bayaran Lebih Masa
PENSYARAH
1.2
Tentusahkan
Borang
Tuntutan
Borang Tuntutan
Lebih Masa
Contoh Entiti yang sah

18. Contoh Entiti yang tidak sah
PELANGGAN
Borang Tempahan
PEMBEKAL
PELANGGAN
Profil D1
PELANGGAN
Maklumat Kursus D1
KURSUS
PELAJAR
Contoh Entiti yang tidak sah

19. Rajah Konteks
Paras tertinggi yang menunjukkan skop dan sempadan bagi sebuah sistem maklumat.
Rajah pertama yang dilukis apabila menyediakan DFD.

20. Ciri Rajah Konteks
Rajah konteks mesti dimuatkan dalam satu halaman sahaja.
Hanya terdapat satu proses sahaja ditengah- tengah rajah.
Nama yang digunakan untuk melabel proses adalah nama bagi sistem maklumat yang dibangunkan.
Nomborkan proses dengan nombor yang unik – 0 (memudahkan rujukan)

21. Ciri Rajah Konteks (samb…)
Tiada garis silang yang menghubungkan entiti dengan proses.
Semua entiti yang terlibat mesti ditunjukkan dan dilabelkan dengan nama yang unik.
Tiada simbol storan data.

22. Rajah Sifar
Memaparkan perincian rajah konteks dan merupakan pecahan kepada rajah konteks.
Ciri-ciri:     
Menunjukkan proses-proses utama yang terdapat dalam sistem maklumat.
Mempunyai nama dan nombor yang unik.
Memaparkan semua storan data yang berinteraksi dengan proses-proses utama
Semua entiti dalam Rajah Konteks mesti dipaparkan dalam Rajah Sifar

23. Rajah Paras Rendah Pemarasan (Leveling) Penyeimbangan (Balancing)
Perincian yang lebih mendalam
Rajah yang dihasilkan dari pemecahan Rajah Sifar dinamakan Rajah Paras Satu
Pemecahan proses perlu mengambil kira:
Pemarasan (Leveling)
Penyeimbangan (Balancing)  

24. Pemarasan
Proses melukis DFD secara berperingkat-peringkat iaitu bermula dari paras yang lebih tinggi kepada paras yang lebih rendah.
Aktiviti pemecahan proses-proses
Satu proses induk mesti menghasilkan sekurang-kurang dua proses anak.
Proses anak akan dinomborkan mengikut proses induk
Contoh
Induk
Anak , 2.2, 2.3

25. Penyeimbangan
Pemeliharaan dan pengekalan aliran data input dan output bagi proses paras tinggi ke dalam proses-proses paras rendah.

28. Differences between Sources/Sinks and Processes
(a) Improperly Drawn DFD

29. Differences between Sources/Sinks and Processes
(b) Proper Use of a Process

30. Context Diagram of Hoosier Burger’s Food Ordering System

31. Level-0 DFD of Hoosier Burger’s Food Ordering System

32. Level-1 Diagram Showing Decomposition of Process 1
Level-1 Diagram Showing Decomposition of Process 1.0 from the Level-0 Diagram

33. Level-1 Diagram Showing the Decomposition of Process 4
Level-1 Diagram Showing the Decomposition of Process 4.0 from the Level-0 Diagram

34. Level-2 Diagram Showing the Decomposition of Process 4
Level-2 Diagram Showing the Decomposition of Process 4.3 from the Level-1 Diagram for Process 4.0