1. TAJUK: PERANAN PENGETUA SEBAGAI PEMIMPIN KURIKULUM Institut Aminuddin Baki Kementerian Pelajaran Malaysia Sri Layang, Genting Highlands

2. OBJEKTIF Pada akhir sesi, peserta-peserta sepatutnya boleh:
Membezakan antara pengurus dengan pemimpin kurikulum di sekolah.
Menjelaskan ciri-ciri sekolah berkesan.
Menghuraikan peranan pemimpin kurikulum di sekolah.

3. KANDUNGAN Perbezaan antara pengurus dengan pemimpin kurikulum.
Konsep dan ciri-ciri sekolah berkesan.
Peranan pemimpin kurikulum.

4. 1. PENDAHULUAN
Salah satu ‘core business’ sekolah ialah berkaitan dengan kurikulum.
Pengetua ialah orang yang diberi tanggungjawab untuk memastikan kurikulum diurus dengan licin.

5. Mengikut Seksyen 18 (1) Akta Pendidikan 1996, semua sekolah hendaklah menggunakan Kurikulum Kebangsaan.

6. Definisi Kurikulum Kebangsaan Mengikut Akta Pendidikan 1996
… suatu program pendidikan yang termasuk kurikulum dan kegiatan kokurikulum yang merangkumi semua pengetahuan, kemahiran, norma, nilai, unsur kebudayaan dan kepercayaan untuk membantu perkembangan seseorang murid dengan sepenuhnya dari segi jasmani, rohani, mental dan emosi serta untuk menanam dan mempertingkatkan nilai moral yang diingini dan untuk menyampaikan pengetahuan.
Peraturan 3 (1) PU(A) 531

7. Model Kurikulum Objektif dan Keluaran Bentuk Penilaian
Matlamat
Objektif dan Keluaran
Bentuk
Penilaian
Sumber dan Bahan
P & P dan Kaedah Komunikasi
Model Kurikulum
(Eraut, Goad dan Smith, 1975)

8. 2. Jenis-jenis Kurikulum
Kurikulum rasmi / formal
Kurikulum pengajaran
Kurikulum operasional
Kurikulum pengalaman
Kurikulum tersirat / tersembunyi

9. PELAKSANAAN PROGRAM YANG BERMASALAH
Kesan serta-merta
Kesan Jangka Pendek
Kesan Jangka Panjang
Antecedents
Implimentasi
Perubahan diperlahankan
Saiz program berkurang secara beransur-ansur
Infrastruktur menghadapi tekanan kuat
Perancangan dan pelaksanaan yang segera dalam bidang yang luas
Keputusan dibuat untuk berubah
Menghadapi peristiwa di luar jangkaan
Tekanan untuk perubahan
Perubahan tingkah laku dikehendaki
Struktur tradisi menguasai semula
Ketidak- sanggupan atau kelesuan
PELAKSANAAN PROGRAM YANG BERMASALAH
(Havelock & Huberman, 1997)

10. 3. SIAPAKAH PENGURUS?
Orang yang menjalankan kerja-kerja organisasi dengan cekap dan berkesan melalui ahli-ahli organisasi.

11. 4. SIAPAKAH PEMIMPIN?
Orang yang berupaya mempengaruhi atau mengajak ahli-ahli organisasi supaya bersetuju dengan rela hati melaksanakan kerja-kerja organisasi dengan cekap dan berkesan [dari definisi kepimpinan: Proses mempengaruhi aktiviti-aktiviti sekumpulan orang dalam organisasi ke arah penentuan dan pencapaian matlamat organisasi (Stodgill, 1958) dan Aktiviti mempengaruhi orang supaya mereka berusaha secara sukarela ke arah mencapai matlamat kumpulan (Terry, 1960)] .

12. Leadership Versus Management
Management is about coping with complexity. Good management brings about order and consistency by drawing up formal plans, designing rigid organization structures, and monitoring results against the plans. Leadership, in contrast, is about coping with change. Leaders establish direction by developing a vision of the future; then they align people by communicating this vision and inspiring them to overcome hurdles.
J.P. Kotter, “What Leaders Really Do” Harvard Business Review, May-June 1990

13. 5. MATLAMAT PENGURUSAN KURIKULUM
Untuk memastikan proses pengajaran dan pembelajaran berjalan lancar dan berkesan

14. APAKAH FUNGSI ASAS PENGURUS KURIKULUM?
Merancang (Planning)
Mengelola (Organising)
Memimpin (Leading)
Mengawal (Controlling)

15. 6.1 Aktiviti Dalam Proses Merancang Kurikulum – menentukan aliran tindakan
Menetapkan objektif.
Menentukan strategi-strategi untuk mencapai objektif.
Menyediakan program-program untuk mencapai objektif.
Menyediakan belanjawan.
Menentukan prosedur pelaksanaan program.
Penggubalan dasar pelaksanaan program.

16. PENJANAAN STRATEGI MENGGUNAKAN (TOWS Matriks)
STRENGTH
S1 – Guru mencukupi – 100% terlatih
S2 – Seorang guru cemerlang Matematik
S3 – 60% guru yang mempunyai sekurang-kurangnya 5 tahun pengalaman mengajar
S4 – Memenangi Anugerah 3K (2004)
S5 – Kemudahan fizikal baik dan sempurna
WEAKNESS
W1 – Guru opsyen BI kurang berkesan
berdasarkan penyeliaan bilik darjah
W2 – 54% murid kurang berminat BI
W3 – 40% murid tidak menguasai 3M
W4 – Pencapaian murid dalam PKSR tahap II lebih rendah daripada tahap I
W5 – Prestasi sukan olahraga rendah di peringkat daerah
W6 – Blok bilik darjah yang digunakan oleh PPG menimbulkan masalah kekurangan bilik darjah
OPPORTUNITY
O1 – PIBG membiayai dan menyokong aktiviti penting sekolah
O2 – Bantuan sumber daripada agensi luar seperti Bank Rakyat, PDRM dan MDSA adalah baik
O3 – Perpustakaan Awam, Dewan Suarah dan PKG berdekatan
O4 – Terdapat jurulatih bertauliah (bola sepak, sepak takraw, Taekwondo, kompang) di sekitar kawasan
S – O Strategies
W – O
Strategies
THREATS
T1 – Adanya penyalahgunaan Kafe Siber
T2 – Kurang sokongan ibu bapa / penjaga dalam
program sekolah
T3 – Keadaan lalu lintas mengancam keselamatan murid
T4 – Gangguan daripada pihak luar (budak nakal/’palau’)
S – T
W – T

17. PEMBINAAN PELAN TAKTIKAL
ISU STRATEGIK
Peratus kelulusan UPSR rendah 53% (2004)
MATLAMAT
STRATEGIK
- Meningkatkan Peratus Kelulusan UPSR
INDIKATOR
PRESTASI (KPI)
5A – 20%
Lulus – 95% menjelang 2010
OBJEKTIF
Peningkatan peratus kelulusan UPSR dari 53% (2004) kepada 65% (2005)
STRATEGI
Wujudkan permuafakatan antara sekolah dengan PIBG untuk meningkatkan prestasi akademik
Tambahkan masa pembelajaran murid

18. PELAN TAKTIKAL BIL PROGRAM/ PROJEK T/JAWAB TEMPOH KOS/ SUMBER OUT- PUT
INDIKATOR PRESTASI
PELAN KONTIGENSI 1 2 3
KELAS BIMBINGAN
BERBAYAR
BENGKEL MENJAWAB KERTAS SOALAN UPSR BERSAMA WARIS
PROGRAM LATIH TUBI
GPK 1
7 BULAN
2 HARI
1 BULAN RM RM RM -
65% peratus kelulusan dalam UPSR Percubaan 2005
60% waris pelajar Tahun 6 hadir
Pelajar perlu menyelesaikan minimum 20 set soalan
Program Mentor-Mentee utk pelajar lemah / tidak hadir
Edaran bahan bengkel kpd waris

19. Nama Projek : BENGKEL MENJAWAB KERTAS SOALAN UPSR BERSAMA WARIS
PELAN OPERASI
Nama Projek : BENGKEL MENJAWAB KERTAS SOALAN UPSR BERSAMA WARIS
LANGKAH
PROSES KERJA
T/JAWAB
TEMPOH
STATUS 1
Mesyuarat:
1.1 Ucapan GB
1.2 Bentang kertas konsep
1.3 Lantik AJK
1.4 Agih tugas
1.5 Tetap tarikh / Tempat
1.6 Bincang kos
1.7 Jemputan
1.8 Hal-hal lain GB
1 Hari 2
Persiapan:
Tempat
Bahan Bengkel
Jadual Bengkel
Instrumen Penilaian Bengkel
AJK Persiapan Tempat
7 Hari

20. PELAN OPERASI (samb…)
Nama Projek : BENGKEL MENJAWAB KERTAS SOALAN UPSR BERSAMA WARIS
LANGKAH
PROSES KERJA
T/JAWAB
TEMPOH
STATUS 3
Surat menyurat
Makluman ibu bapa
Jawapan ibu bapa
Fasilitator
Setiausaha
7 hari 4
Tempahan Sajian
Tempahan Cenderahati
AJK Sajian
AJK Hadiah
1 hari 5
Pelaksanaan
AJK
2 hari 6
Penilaian dan Post Mortem
Penyediaan Laporan

21. 6.2 Aktiviti Dalam Proses Mengelola Kurikulum – menyusun & mengaitkan tugas
Menubuhkan struktur organisasi seperti
JK Kurikulum dan Panitia Mata Pelajaran.
Menetapkan perhubungan.
Menyediakan senarai tugas guru mata pelajaran.
Memilih guru yang sesuai berdasarkan kepada kelayakan / kepakaran.
Menjalankan orientasi dan latihan.

22. 6.3 Aktiviti Dalam Proses Memimpin Kurikulum – tindakan ke arah mencapai objektif
Menurunkan kuasa.
Memberi motivasi kepada guru-guru.
Menyelaras program kurikulum.
Menguruskan konflik dan perbezaan dalam pendapat.
Menangani perubahan.

23. 6.4 Aktiviti Dalam Proses Mengawal Kurikulum – menentukan kemajuan
Mewujudkan sistem laporan maklum balas.
Menetapkan piawai pencapaian prestasi kurikulum.
Menjalankan pemantauan / penyeliaan pelaksanaan kurikulum.
Menjalankan penilaian pengajaran dan pembelajaran.
Menjalankan tindakan pembaikan / pembetulan.
Memberi ganjaran.

24. 7. APAKAH MAKSUD SEKOLAH BERKESAN?
Sekolah yang pencapaiannya melebihi jangkaan

25. 8. CIRI-CIRI SEKOLAH BERKESAN
8.1 Kepimpinan Pengetua yang profesional
Kepimpinan pengetua yang profesional
Pendekatan ‘partisipatif’
Tegas dan bermatlamat.

26. 8.2 Berwawasan dan mempunyai matlamat bersama
Ada matlamat yang jelas
Amalan-amalan yang tekal
Kesejawatan dan kerjasama

27. 8.3 Mempunyai persekitaran yang
menggalakkan pembelajaran
Suasana pembelajaran yang teratur dan selamat.
Suasana kerja yang menarik.

28. 8.4 Memberi tumpuan kepada pengajaran dan pembelajaran
Memaksimumkan masa belajar.
Penekanan terhadap akademik.
Memberi tumpuan kepada pencapaian.

29. 8.5 Pengajaran yang bermatlamat
Pengajaran yang berstruktur.
Matlamat yang jelas.
Amalan pengajaran dan pembelajaran yang fleksibel.
Organisasi yang cekap.

30. 8.6 Memberi penghargaan dan
mempunyai hasrat yang tinggi
Memberi penghargaan.
Menjelaskan hasrat / harapan yang hendak dicapai.
Memberi cabaran intelektual.

31. 8.7 Memberi pengukuhan
Memberi maklum balas pencapaian dari semasa ke semasa
Memberi penjelasan tentang peraturan sekolah

32. 8.8 Membuat pemantauan
Memantau prestasi murid
Menilai prestasi sekolah
8.9 Memberi tanggungjawab kepada
murid-murid
Menaikkan harga diri murid
Memberi tanggungjawab
kepada murid
Membuat kawalan ke atas murid

33. 8.10 Wujud perkongsian rumah-
sekolah
Penglibatan ibu bapa dalam
program akademik sekolah
8.11 Sekolah sebagai organisasi
pembelajaran
Perkembangan staf yang aktif

34. 9. APAKAH FUNGSI ASAS PEMIMPIN KURIKULUM
Mempengaruhi guru-guru supaya
mereka bersetuju melaksanakan
program-program kurikulum
secara sukarela.
Bertindak sebagai pemimpin
instruksional (pengajaran).

35. 9.1 Aktiviti Pemimpin Instruksional
Merangka matlamat sekolah.
Menerangkan matlamat sekolah.
Memantau dan menilai
pengajaran guru.
Menyelaras kurikulum.
Memantau kemajuan murid.
Mengawal masa pengajaran

36. Aktiviti Pemimpin Instruksional (Sambungan)
Sentiasa keterlihatan.
Memberi ganjaran kepada guru.
Menggalakkan perkembangan
profesionalisme guru-guru.
Menyediakan insentif untuk murid.
(Model Kepimpinan Pengajaran
Hallinger, 1984)

37. Aktiviti Kepimpinan Instruksional (Sambungan)
Aktiviti kepimpinan instruksional boleh dirumuskan kepada 3 aspek, iaitu:
* Menetapkan matlamat.
* Menjaga / mengawal proses kurikulum (Proses Pengajaran dan Pembelajaran).
* Mempupuk iklim pengajaran dan pembelajaran

38. 10.1 Memastikan Akta Pendidikan 1996 dipatuhi.
10. TINDAKAN PENGETUA UNTUK MEMASTIKAN KEJAYAAN KURIKULUM
Memastikan Akta Pendidikan
1996 dipatuhi.
Merangka matlamat kurikulum.
Menyediakan kemudahan dan
kelengkapan untuk pengajaran
dan pembelajaran.
Memastikan guru-guru
berkebolehan mengajar.

39. TINDAKAN PENGETUA (Samb.)
Memastikan guru mengajar, murid
belajar.
Memastikan proses pengajaran dan
pembelajaran mengikut proses yang
betul.

40. Incompetence is the persistent failure to:
maintain discipline
treat students properly
impart subject matter effectively
accept teaching advice from superiors
demonstrate mastery of subject matter
produce the intended or desired results in the classroom

41. Methods to identify incompetent teachers
Supervision ratings and observations
Complaints from parents or students
Complaints from other teachers
Student test results

42. CARTA ALIRAN PROSES P & P
10.6.1
CARTA ALIRAN PROSES P & P
MULA
PERSEDIAAN
PENYAMPAIAN PELAJARAN
UJIAN / PEPERIKSAAN
PEMULIHAN / PEMBETULAN
OK?
TIDAK YA
SIMPAN REKOD
TAMAT

43. TINDAKAN PENGETUA (Samb.)
Memantau, menyelia dan menilai
pengajaran dan pembelajaran.
Mengawal tingkah laku murid.
Menjalankan tindakan pemulihan ke atas
proses pengajaran dan pembelajaran
yang bermasalah.
Menjelaskan kepada guru kandungan
Akta Pendidikan 1996 dan P.U.(A) 531.

44. 10.10.1 Menjelaskan kepada semua guru kandungan Akta
Pendidikan Perkara
yang perlu ditekankan ialah:
Seksyen 18(1): Kurikulum Kebangsaan hendaklah digunakan di semua sekolah.
Seksyen 19: Sekolah hendaklah menyediakan murid untuk peperiksaan yang ditetapkan.

45. 10.10.2 Menjelaskan kepada semua guru
kandungan P.U.(A) 531.
Perkara yang perlu ditekankan ialah:
Peraturan 7: Guru perlu mengadakan sukatan pelajaran
yang diluluskan dan senarai nama murid dalam sesuatu kelas yang diajar untuk pemeriksaan.
Peraturan 8: Guru hendaklah menyimpan dan menyenggara buku rekod mengajar.

46. Peraturan 11(1): Guru hendaklah mengajar mengikut sukatan pelajaran yang diluluskan dan jadual waktu yang diluluskan.

47. Peruntukan Waktu Minimum P & P Seminggu Mengikut Akta Pendidikan 1996 (P.U.(A) 531):
Menengah Rendah = 1640 minit
Menengah Atas (Sains) = 1640 minit
Menengah Atas (Sastera) = 1560 minit
Sekolah Keb. (Tahap 1) = 1350 minit
Sekolah Keb. (Tahap 2) = 1440 minit
Sekolah J. Keb. (Tahap1) = 1350 minit
Sekolah J. Keb. (Tahap2) = 1440 minit

48. PENALTI Penalti untuk Peraturan 7 dan 8 ialah sebanyak RM 500.00.
Penalti untuk Peraturan 11(1) ialah sebanyak RM 5, atau tiga bulan penjara atau kedua-duanya sekali

49. 10.10.3 Menjadi pakar rujuk kurikulum kepada
guru-guru dalam bidang kaedah,
pendekatan dan teknik pengajaran.
Menguasai teori-teori pengajaran dan
pembelajaran. Contoh:
a. “No non-academic activity
produced positive correlation
with achievement”(Davis, G.A.
& Thomas, M.A. 1989, Effective
schools and effective teachers,
Boston: Allyn & Bacon. Page 120)

50. Penggunaan masa P & P yang
berkesan: 15% untuk mengelola
kelas: 50% untuk interaksi guru-
murid; 35% untuk mengawas
dan menyelia kerja-kerja murid.
80% masa untuk interaksi guru-
murid ialah untuk perkara akademik.

51. d. Teknik pengajaran yang menggunakan pelbagai pancaindera menimbulkan minat serta dapat mengekalkan ingatan murid. e. Semakin kompleks sesuatu pelajaran, semakin banyak memerlukan penjelasan daripada guru.

52. Kon Pengalaman Dale (1964) 10.4.5 Simbol lisan Simbol penglihatan
Rakaman, radio dan gambar
Televisyen
Pameran
Lawatan (field trips)
Demonstrasi/tunjuk cara
Lakonan/main peranan
Penggunaan alat- alat dan bahan-bahan sebagai model dan bercorak 3 dimensi
Pengalaman langsung

53. 10. 4. 6. Semakin banyak pelajaran yang. dikuasai, semakin tinggi
Semakin banyak pelajaran yang dikuasai, semakin tinggi pencapaiannya.
Pencapaian murid akan meningkat jika murid belajar dengan bantuan guru.
Masa belajar di sekolah efektif lebih banyak berbanding dengan sekolah tidak efektif.

54. 10. 4. 9. Kualiti pengajaran guru. mempunyai perkaitan yang
Kualiti pengajaran guru mempunyai perkaitan yang tinggi dengan pencapaian akademik murid iaitu r = (22.09%) (Fraser, B.J Research syntheses on school and instructional effectiveness. International Journal of Educational Research, 13 (7): ).

55. 10. 4. 10. Pengajaran dengan. menggunakan kaedah tutoran
Pengajaran dengan menggunakan kaedah tutoran mempunyai perkaitan dengan pencapaian murid dalam mata pelajaran matematik sebanyak r = 0.60 (36.00%) (Hartley, S.S, Instruction in mathematics. Evaluation in Education, 4: )

56. JADUAL KORELASI BEBERAPA FAKTOR DENGAN PENCAPAIAN AKADEMIK PELAJAR
JADUAL KORELASI BEBERAPA FAKTOR
DENGAN PENCAPAIAN AKADEMIK PELAJAR
Bil.
Faktor
Jumlah Kajian
Nilai Korelasi 1.
Program Pengukuhan 76
0.49 2.
Kualiti Pengajaran 41
0.47 3.
Kuantiti Pengajaran
110
0.38 4.
Program Pemulihan 97
0.30 5.
Latar Belakang Guru 65
0.29 6.
Suasana Bilik Darjah
102
0.26 7.
Membimbing
218
0.25 8.
Menghafal
106 9.
Kerja Rumah 44
0.21
10.
Gaya Pengajaran Guru
264
0.20
11.
Persediaan Awal Murid
430
0.18
12.
Kaedah Simulasi
151
0.17
13.
Kaedah Berbantuan Komputer
557
0.15
14.
Penggunaan Media Pengajaran
657
0.14
15.
Pengajaran Berpasukan
0.03

57. 11. Merancang bersama guru-guru program-program untuk mempertingkat prestasi pelajaran murid.
Mengkaji pelaksanaan P & P semasa, serta mencadangkan cara-cara mengatasi masalah P&P yang sedang dihadapi.
Mengkaji keputusan ujian / peperiksaan sekolah dan mengambil tindakan pemulihan.

58. 14. Membetulkan fungsi dan perjalanan Panitia Mata Pelajaran (Rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 4/1986, bertarikh 13 Mac 1986), Pengetua hendaklah menjelaskan tentang:

59. 14.1 Tujuan penubuhan Panitia Mata Pelajaran
Memperbaiki dan meningkatkan
mutu dan keberkesanan
pengajaran dan pembelajaran.
Berikhtiar dan berusaha untuk mendapatkan strategi-strategi mengajar yang inovatif dan boleh mendorong serta menggerakkan kecenderungan murid terhadap pengajaran
Memperbaiki prestasi murid dalam peperiksaan.

60. 14.2 Peranan Panitia Mata Pelajaran
Mendapatkan nota atau
laporan perlakuan calon peperiksaan.
Mengkaji dan
menganalisis keputusan peperiksaan.
Membincangkan strategi bagi mengatasi masalah pembelajaran murid.

61. 15. Menggerakkan Pusat Sumber Sekolah supaya berfungsi di peringkat optimum.
Melaksanakan penyeliaan
P & P ( Rujuk Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 3 / 1987 ).

62. 17. Memastikan Proses Penilaian. Sekolah berjalan mengikut konsep
17. Memastikan Proses Penilaian Sekolah berjalan mengikut konsep dan tujuannya. Konsep Penilaian: Proses menentu, mendapat dan memberikan maklumat yang berguna untuk membuat pertimbangan mengenai tindakan selanjutnya.
“Evaluation is not to prove, but to improve”

63. 18. Mengenal pasti keperluan latihan staf dan menjalankan latihan dalaman.
19. Menjalankan program khas kurikulum, seperti klinik mata pelajaran, kelas pemulihan dan kelas pengayaan.

64. 20. Bagaimanakah cara untuk menjadi Pengetua yang berkesan?
Memahami dan patuh kepada peraturan dan undang-undang.
Berupaya mempengaruhi orang lain supaya melaksanakan tugas-tugas organisasi dengan cekap dan berkesan.

65. 21. Bagaimanakah untuk berupaya mempengaruhi orang lain?
Memiliki:
kuasa pakar
kuasa rujukan
kuasa sah
kuasa paksa
kuasa ganjaran

66. 22. Bagaimanakah cara untuk memiliki kuasa pakar dan kuasa rujukan?
Untuk memiliki kuasa pakar, seseorang itu hendaklah memiliki ilmu yang banyak.
Untuk memiliki kuasa rujukan, seseorang itu hendaklah bertingkah laku baik dan mengamalkan konsep kepimpinan melalui teladan.

67. 23. Kesimpulannya? Pengetua sebagai pengurus dan
pemimpin kurikulum hendaklah:
patuh kepada peraturan-peraturan
mempunyai banyak ilmu
mengamalkan konsep kepimpinan melalui teladan.

68. RUJUKAN ASAS
Davis, G.A. & Thomas, M.A. (1989). Effective schools and effective teachers. Boston: Allyn & Bacon.
Jacobson, P.B., Reavis, W.C. & Logsdon, J.D. (1963). The effective principal. 2nd. Ed. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

69. Terima Kasih

70. Pengarang asal: Ishak bin Sin Disunting dan dikemaskini oleh: Ishak bin Sin Shamsiah Mohd Shahar Abas Awang Tan Siew Eng Chen yuen Fook Bertarikh: 11 Disember Dikemaskini oleh: Loh Ghee Juan Bertarikh: 12 Ogos 2005