1. KPT 4033 :TEKNOLOGI & INOVASI DALAM PENDIDIKAN
KULIAH 10 dan 11 :
MEDIA DIGITAL & ELEMEN MULTIMEDIA

2. Apakah maksud Media Digital ?
Media digital sering dirujuk sebagai media elektronik yang berfungsi menggunakan kod digital.
Media elektronik merupakan media yang menggunakan sepenuhnya tenaga elektrik atau elektromagnetik untuk membenarkan pengguna mencapai sesuai kandungan.
Kod digital pula dirujuk sebagai nilai “0” dan “1” yang mewakili data dalam sistem nombor binary.
Media digital merupakan media yang digunakan untuk menyimpan data atau maklumat dalam bentuk digital. 2

3. Sumber Media Digital
Antara contoh sumber media elektronik yang dikenali umum adalah:
Perakam audio
Perakam video
CD-ROMS
Multimedia presentations
Slide presentations
Online content
Walaubagaimanapun, sumber media eletronik ini boleh terdiri daripada bentuk analog dan digital. 3

4. Contoh Digital Media
Contoh digital media yang disenaraikan ini merujuk kepada istilah media secara teknikal.
Media Penyimpanan (Storage Media)
Compact Disc (CD)
Mini disc
Video Digital
Buku elektronik (e-book)
Media interactive (Multimedia Courseware)
Media Komunikasi (Communication Media)
Sidang Video (Video Conferencing)
Televisyen Digital
Internet
World Wide Web
Cell phones 4

5. Media Digital dan Multimedia
Digital media sering dikaitkan dengan Elemen Media atau Multimedia.
Dalam kursus ini kita akan sentuh tentang Definisi Multimedia dan Elemen Multimedia. 5

6. Definisi Multimedia?
Persembahan aplikasi komputer yang interaktif menggabungkan elemen teks, audio, video, grafik dan animasi. 6

7. Multimedia Definition
“Multimedia is the use of the computer to present and combine text, graphics, audio and video with links and tools that let the user navigate, interact, create and communicate”
-Multimedia literacy- 7

8. Multimedia Definition
“… any combination of two or more media, represented in a digital form, sufficiently well integrated to be presented via single interface, or manipulated by a single computer program.”
-Chapman & Chapman-

9. Multimedia Definition
“… any combination of text, art, sound, animation, and video delivered to you by computer or other electronic or digitally manipulated means.”
-Vaughan-

10. Multimedia Definition
From the user perspective :
“Multimedia enables computer information to be represented through audio, video, text, images, graphics and animation.”
“Multimedia is defined as an interactive computer-mediated presentation that included at least two of the following elements; text, sound, still graphics images, motion graphics and animation.” 10

11. Multimedia Definition
Most definitions agree that there are a number of key aspects of multimedia”
Multimedia involves “Many Media”
Media Domain
Multimedia involves “Computer”
The System Domain
Multimedia enhances the “presentation & communication of information”
The Application Domain

12. Soalan & Perbincangan
Pada pendapat anda, apakah perbezaan digital media dengan multimedia?
Bincangkan dalam kumpulan (3 orang)

13. Elemen Multimedia Unsur multimedia 1. teks 2. grafik 3. audio 4. video
4. animasi

14. Teks
Merupakan satu gabungan aksara yang boleh terdiri daripada huruf (a-z), nombor (0-9) dan simbol (“ ! . -)
Gabungan aksara ini akan membentuk satu perkataan yang membawa makna kepada pembacanya.

15. Teks
Teks merupakan medium yang banyak digunakan dalam persembahan maklumat bagi menyampaikan konsep dan idea.
4 faktor yang mempengaruhi keberkesanan penggunaan teks iaitu:
Typeface
Fonts
Styles
Size

16. Elemen Teks – Muka Taip (Typeface)
Typeface mempuyai 2 kategori umum iaitu:
Kategori
Kegunaan
Rupa bentuk
Serif
(Times New Roman)
Buku, majalah dan surat khabar
Terdapat lekuk pada hujung setiap huruf.
Sans Serif
(Arial)
Paparan dalam media elektronik seperti komputer dan television.
Tiada lekuk pada hujung setiap huruf.

17. Elemen Teks - Fonts Times New Roman - Arial Comic Sans Ms - Verdana
A font is a collection of character of single size belonging to particular typeface family.
Contoh font:
Times New Roman - Arial
Comic Sans Ms - Verdana
Monotype Corsiva - Antique Olive Compact
Font merujuk kepada koleksi huruf daripada satu reka bentuk yang serupa.

18. Elemen Teks – Style & Size
Style merujuk kepada gaya paparan sesuatu font seperti
Bold, Italic dan Underline
Size merujuk kepada jarak daripada permukaan atas dan bawah
Size
BDy

19. Penghasilan Teks Teks boleh dihasilkan melalui 2 kaedah:
Mengimbas teks yang telah dicetak menggunakan pengimbas (scanner)
Menaip menggunakan perisian pemprosesan perkataan seperti Ms Word, Notapad, Wordpad dan Writer.

20. Rekabentuk teks yang dicadangkan untuk membantu pengguna :
Pemilihan jenis tulisan.
Gunakan jenis paparan yang sesuai dalam dokumen yang sama, dan bezakan pemberatan kandungan menggunakan ‘italic’ dan stail ‘bold’ yang sesuai.
Times New Roman
Bremen bd BT
Coronet
Copperplate Gothic Light
Algerian

21. Rekabentuk teks yang dicadangkan untuk membantu pengguna :
Dalam blok teks, pemerengganan perlu diubah supaya sesuai dengan barisnya.
Biasanya perbezaan saiz akan digunakan untuk menunjukkan kepentingan mesej yang hendak disampaikan.
Dalam tajuk bersaiz besar, jarak di antara perkataan perlu diubah mengikut kesesuaian.

22. Soalan & Perbincangan Pada pendapat anda,
Apakah perbezaan Muka taip (Typeface) Serif dan San serif?
Yang manakah paling sesuai digunakan untuk paparan pada skrin komputer? Mengapa?
Bincangkan dalam kumpulan (3 orang)

23. Elemen Grafik
Grafik merupakan elemen komunikasi yang paling effektif yang terdiri daripada:
Gambar foto,
Lukisan
Imej
Carta dan graf
Simbol
Nombor
Huruf

24. Elemen Grafik – Jenis grafik
Grafik Raster
Grafik Vector

25. Elemen Grafik– Raster

26. Elemen Grafik– Raster
Imej raster terbentuk daripada satu kumpulan piksel.
Imej ini disimpan dalam satu set piksel.
Satu piksel merujuk kepada satu titik pada skrin komputer.
Setiap piksel terdiri 2 atau lebih warna.
Setiap titik pada skrin ditetapkan untuk warna yang dinyatakan dalam bitmap.

27. Elemen Grafik – Raster Kedalaman Warna:
Ditentukan oleh berapa banyak data dalam bit yang digunakan untuk menentukan bilangan warna.
1 bit = 2 colors. (7)
4 bit = 16 colors.
(4 & 6 – 6 gray scale)
8 bit = 256 colors.
(2, 3 & 5 – 5 gray scale)
16 bit = 65,536 colors.
24 bit = 16,777,216 colors. (1)

28. Elemen Grafik – Vector

29. Elemen Grafik – Vektor
Imej vektor ini disimpan sebagai satu set persamaan matematik.
Persamaan ini akan mentakrifkan lengkung, garis dan bentuk.
Dibina berdasarkan unsur-unsur lukisan atau objek.
Imej ini boleh terdiri daripada garis, segi empat tepat, elips, lengkok, lengkung dan lain-lain.
Semua imej yang dicipta ini akan disimpan sebagai satu set arahan dalam komputer.

30. Format Fail Grafik

31. Sumber Grafik
Imej digital atau grafik boleh diperolehi melalui pelbagai sumber :
Grafik yang dibina sendiri
Mengupah perekabentuk grafik
Clip-art secara digital
Fotograf yang diimbas (‘scan’)
Diambil melalui kamera digital

32. Soalan & Perbincangan Pada pendapat anda,
Apakah perbezaan grafik Raster dan Vektor?
Yang manakah memerlukan ruang storan yang besar? Mengapa?
Bincangkan dalam kumpulan (3 orang)

33. AUDIO

34. BUNYI
Kemungkinan dianggap sebagai elemen yang terpenting dalam aplikasi multimedia.
Tanpa bunyi, persembahan kurang menjadi, walaupun pelbagai elemen visual dipaparkan di skrin.
Gelombang / Wave (Fail Audio)

35. Menggunakan Bunyi untuk Aplikasi Multimedia
Muzik latar belakang
Kesan bunyi
Narasi / penceritaan

36. Muzik latar belakang
Muzik yang menetapkan ‘mood’ atau ‘nyawa’ untuk persembahan.
Akan mewujudkan keseronokan dan kegembiraan (anticipation).
Contohnya konsep ‘edutainment’ biasanya menggunakan muzik tema untuk kanak-kanak.

37. Kesan Bunyi Default Sound Jungle Error
Digunakan untuk mewakili sesatu peristiwa .
Contohnya, apabila butang diklik, bunyi “Ding!” akan kedengaran, menyebabkan pengguna lebih peka terhadap tindakan itu.
Contoh lain : ‘Transition’ mungkin berbunyi seperti ‘sweeping’, digunakan untuk menunjukkan perubahan skrin yang sedang berlaku.
Kesan bunyi sebegini mungkin kecil dari segi saiz tetapi kesannya amat kuat.
Jungle Error

38. (NARRATION)
Sokongan pembesar suara digunakan.
Narasi binaan dalam memperkenalkan produk yang dihasilkan melalui muzik latar belakang.
Adalah dicadangkan supaya narasi disimpan dalam jumlah yang minimum dalam sesatu persembahan, memandangkan sedikit sebanyak ia menganggu persembahan. (‘disruptive’).

39. Jenis Fail Biasa untuk Bunyi yang Didigitalkan
Extension Platform Menggunakan :
.aif Mac, SGI Audio
.aifc Mac, SGI Audio (Compressed)
.au Sun, NeXT ULAW audio data
.mov Mac, Win QuickTime video
.mpeg All MPEG Video
.wav Win WAV Audio
.mp win
mp2

40. Kelebihan menggunakan bunyi
Menarik perhatian.
Meningkatkan tahap minat pengguna dengan maklumat yang dimiliki dalam diri.
Bunyi menambahkan lagi dimensi yang menyeronokkan pada persembahan yang mendatar ( membosankan).

41. Mendigitkan Bunyi
Proses menukarkan bunyi analog ke bunyi digital dilakukan oleh Analogue-to-Digital converter (ADC) yang berada di tepi kad bunyi (‘sound card’) dalam komputer.
Bunyi analog :
Diambil oleh kad bunyi
Dibahagikan kepada beberapa bahagian
Diterjemahkan kepada banyak kombinasi numerikal yang tepat.
Apabila PC memainkan semula bunyi digital, ia harus ditukarkan semula ke gelombang analog. Proses ini dilakukan pula oleh Digital-to-Analogue converter (DAC) yang terletak pada lokasi yang sama dengan ADC.

42. Mengira Saiz Fail Audio
Tempoh panjang bunyi dikira dalam saat
Kadar persampelan dikira dalam kHz
Bit sampel bunyi (8 bit vs 16 bit)
Rakaman secara Stereo atau mono

43. Kadar Persampelan
Semakin tinggi kadar persampelan bermakna semakin banyak sampel.
Semakin banyak sampel, semakin banyak ruang simpanan yang diperlukan.
Kad bunyi mampu merakam bunyi pada kadar persampelan yang berbeza.
Bergantung kepada pilihan pengguna, bunyi boleh dirakam pada kadar 11 kHz, 22 kHz dan 44.1 kHz, iaitu kualiti CD.
Kadar persampelan 44.1kHz

44. Persampelan 8-bit atau 16-bit
Nombor persampelan bit juga turut mempengaruhi saiz fail.
Semakin tinggi persampelan bit, semakin besar saiz fail.
Biasanya untuk narasi, persampelan 8-bit sudah mencukupi.
Jika bunyi yang berkualiti tinggi yang dikehendaki, maka 16-bit adalah pilihan yang lebih baik.
Sample size 16 bit

45. Mono atau Stereo Channel MONO
Pemilihan bunyi mono atau stereo akan mempengaruhi saiz fail.
Mono bermaksud bunyi akan dimainkan dari satu rangkaian dan stereo pula dari dua rangkaian.
Oleh itu, bunyi stereo memerlukan ruang simpanan yang lebih besar berbanding bunyi mono.
Channel MONO

46. Tempoh
Semakin lama tempoh bunyi, maka semakin besarlah saiz failnya.

47. 44,100 x 2 byte (atau 16-bits) = 88,200 byte Langkah 2
Sebagai contoh, hitungkan ruang simpanan yang diperlukan untuk merakam :
bunyi 16-bit, 44.1 kHz, muzik stereo untuk tempoh 30 saat.
Langkah 1
44,100 x 2 byte (atau 16-bits) = 88,200 byte
Langkah 2
88,200 x 2 (untuk stereo) = 176,400 byte
Langkah 3
176,400 x 30 saat = 5,292,000 bytes

48. Menambahkan Bunyi ke dalam Projek Multimedia
Jenis bunyi yang diperlukan perlu ditentukan.
Tentukan lokasi bunyi hendak diletakkan dalam aliran projek.
Tentukan di mana dan bila audio digital atau data MIDI hendak digunakan.
Dapatkan bahan sumber sama ada dengan membinanya sendiri atau membelinya.
Edit dan ubahsuai bunyi untuk dipadankankan dengan projek.
Uji bunyi untuk memastikan masanya disesuaikan dengan imej projek.

49. Mendapatkan Fail Audio untuk Aplikasi Multimedia
Cipta muzik baru
Rakam gelombang muzik
Beli klip muzik
Mengupah ‘production house’ untuk menggubah muzik

50. SOAL JAWAB

51. VIDEO
Video
Klip video dalam aplikasi multimedia menimbulkan keseronokan dan keunikan kepada keseluruhan persembahan.
Video digital boleh mengandungi animasi, 2D dan 3D atau klip yang diambil.

52. Apa itu Video ?
Satu siri kerangka yang mengandungi gambar dan bunyi yang dimainkan pada kadar yang pantas.
Kerangka tunggal ialah satu gambar dengan aksi tertentu.
Apabila beberapa kerangka dalam gambar yang sama tapi sedikit perbezaan dalam aksinya dikumpulkan bersama dan dimainkan semula dalam satu masa tertentu, gambar tersebut akan memberikan pergerakan yang tersurat.

53. Piawai Broadcast Video
Format rakaman yang tidak mudah diubah.
Justeru, adalah penting untuk mengetahui di mana projek multimedia yang dibina hendak digunakan.
Setiap sistem didasarkan kepada piawai yang berlainan yang menerangkan keadaan maklumat dienkodkan untuk menghasilkan signal elektronik yang menjanakan gambar di televisyen.

54. Piawai Broadcast Video NTSC (National Television Standard Committee)
United States of America
30 fps
PAL ( Phase Alternation Line)
United Kingdom
Asia
Australia
25 fps
SECAM (Sequential Color and Memory)
France
Russia
HDTV (High Definition Television)

55. Video Analog dan Digital
2 jenis video
1. Video Analog
Mempunyai set nilai yang berterusan
Gambar boleh diperbesarkan ke sebarang saiz tanpa kehilangan kualiti imej.
Cth : tayangan gambar pada VCR dan cakera laser.
2. Video Digital
Mempunyai set nilai diskrit
Gambar diperolehi dari pixel atau elemen gambar. Gambar akan kehilangan kualiti jika ia diperbesarkan.
Cth : klip video yang dimainkan dalam komputer.
Analog Signal
Digital Signal

56. Analog ke Digital
Untuk mendigitkan video, peranti-peranti berikut diperlukan :
Sumber analog
CPU yang pantas dan banyak ruang ingatan
Pemacu cakera keras
Papan tangkap Video

57. Sumber Analog
Cth : Perakam kamera video (VCR) dan pemain cakera laser
Kualiti video digital akan bergantung kepada kualiti sumber analog.

58. Pentium 100 Mhz amat dicadangkan
Kualiti Video
Kualiti video digital bergantung kepada kelajuan pemproses.
Semakin laju pemproses, semakin baik video digital yang diperolehi.
Keperluan minimum untuk mempunyai satu sistem sebegini adalah Pentium
100 Mhz.
Komputer perlu mempunyai RAM yang banyak, semakin banyak semakin baik.
Paling kurang 32 MB RAM diperlukan.
Pentium 100 Mhz amat dicadangkan

59. Cakera Keras Fail-fail video menggunakan banyak ruang simpanan.
Adalah satu langkah yang bijak untuk menggunakan cakera keras AV (dari jenis 2 GBs hingga 9 GBs atau lebih besar).

60. Video Capture Card
Merupakan kad/papan utama yang menghubungkan sumber anaIog ke komputer.
Bersama dengan CPU, video capture card tersebut akan mengambil signal video dari sumber analog dan menukarkan video analog ke video digital.
Salah satu contoh video capture card ialah Creative Labs’ VideoBlaster.
Biasanya ia disediakan bersama perisiannya.
Perisian tersebut membenarkan pengguna untuk menentukan bilangan kerangka, saiz skrin dan sebagainya.
Ianya boleh mengambil video pada pelbagai kadar kerangka, bermula dari kerangka yang sedikit sehingga 25 atau 30 kerangka per saat untuk tangkapan masa nyata.
Sesetengah video capture card tidak boleh menangkap bunyi. Oleh itu, kad bunyi diperlukan.

61. Mendigitkan Video pada PC / Desktop
Analogue Video
Video Capture Card/Board
Digital Video

62. Mengambil Video pada Desktop / PC
Sumber Analog
Video Analog dengan Bunyi
Video
Menskala
Mendigitkan Video
Di’kompres’kan oleh
Codec
Dapatkan Bunyi
Mendigitkan Video
Video Digital
Audio Digital
Klip Video Digital dengan Bunyi

63. Saiz Video Digital Ditentukan oleh : Saiz Skrin Warna Kadar Kerangka
Bunyi dan masa

64. ALAT PENGEDITAN VIDEO DIGITAL
3 bentuk asas:
Pengambilan video /Video capture.
Pengeditan video /Video editing.
Video playback applications

65. ALAT PENGEDITAN VIDEO DIGITAL
Pengambilan video /Video Capture :
Digunakan untuk mengawal perkakasanpengambilan video.
Mempunyai kebolehan untuk mengawal isyarat input video; warna dan kecerahan.
Mengawal pemilihan compression , algoritma, kadar frame,saiz frame,kedalam warna,kadar bit dan pensampelan audio.

66. ALAT PENGEDITAN VIDEO DIGITAL
Pengeditan Video /Video Editing :
Menkompreskan video digital kepada saif fail yang lebih kecil.
Berfungsi untuk copy, cut, paste dan delete frame video .
Boleh mencantumkan beberapa frame dari sumber-sumber video yang berlainan.
Changing size or frame rate of the video data segments.
Mengedit audio samada menyalin,menambah atau menghapuskan
Menambah kesan khas/special effect kepada klip video seperti tajuk atau transitions antara segmen video.

67. Pengeditan Video : iMovie (Apple)

68. Ciri yang terdapat perisian iMovie
Index transition
Editing photo
Ciri yang terdapat perisian iMovie
Explore dragtrim
Editing timeline
Video effect

69. PERISIAN VIDEO DIGITAL
Video Playback:
Memainkan/Play video pada tetingkap atau skrin penuh dengan fungsi untuk mengawal untuk play, pause, stop, rewind, fast forward dan frame advance atau retreat.
Pengguna dapat pergi kesesuatu frame yang dikehendaki dengan menunjukkan lokasi frame video tersebut.

70. Kesan Khas Transition:
Such as fading, wiping, splatters, scrolling, stipple, fade-in and etc.
Superimposing:
Add features, image or background to the screen.
Filters:
To create lens flares, pointilize, emboss, zoom, pan, twist and etc.
Used to change duration of the video.

71. MORPHING
A digital process where 1 image cross fade into another with a twist.
Example; running tiger change into a sport car or human change to aliens.
(read the details in the multimedia, concept and practice).

72. Perisian Mengedit Video
Gold Disk’s Astound Studio
Adobe Premiere
Adobe After Effects

73. FORMAT FAIL AVI (.avi) Audio Video Interleave Format.
Menyokong semua platform window
Digunakan dalam windows media player.

74. FORMAT FAIL QuickTime (.mov) Menyokong platform Windows dan Macintosh
Perlu menginstall perisian Apple’s QuickTime player .
Banyak digunakan dalam penyebaran video menerusi halaman webVersatile

75. FORMAT FAIL MPEG (Motion Picture Expert Group)
MPEG-1 : 1.2 Mbps of video and 250Kbps of 2 channels stereo audio using CD-ROM.
MPEG-2 : broadcast quality video at rates between 3-15 Mbps.
MPEG-4 : low data rate video, can view 3D and VR applications.
MPEG-7 : metadata standard for video presentation.

76. Jenis Codec's dan ‘file extensions’
CODECS FILE EXTENSION
Cinepax .avi
Indeo .avi
Apple Quicktime .mov
MPEG .mpg

77. Elemen Animasi
Animasi merupakan penggunaan komputer untukmenjana imej bagi menunjukkan satu pergerakan.
Animasi adalah satu siri imej yang dilihat secara berurutan.
Dalam animasi, setiap imej akan dipaparkan pada posisi yang telah ditentukan untuk menghasilkan satu pergerakan.
Animasi boleh dihasilkan dalam 2 bentuk:
2D animation
3D animation

78. Elemen Animasi – 2D Animation
Penghasilan animasi 2D terbahagi kepada 2 teknik iaitu Cel animation dan path animation
Cel animation berdasarkan perubahan yang berlaku daripada frame 1 kepada frame berikutnya bagi mengambarkan pergerakan sesuatu objek.
Perkataan Cel adalah singkat untuk celluloid, merupakan satu lembaran lutsinar dimana objek dilukis ataupun dicat untuk membina animasi tradisional, yang ditarik menggunakan tangan.

79. ANIMASI SIRIES

80. Elemen Animasi – 2D Animation
Path animation merujuk kepada pergerakkan objek melalui satu laluan yang telah dikenalpasti dalam skrin.
Path boleh terjadi dalam satu garis lurus atau boleh terdiri daripada bilangan lengkung.
Objek yang tidak berubah, cuma boleh diubah saiznya ataupun dibentuk semula.

81. Elemen Animasi – 2D Animation
menggunakan teknik tweening, yang mana objek ditetapkan pada kedudukan permulaan dalam bingkai pertama dan berubah kedudukan pada bingkai terakhir.
Perubahan pada bingkai lain akan ditentukan oleh teknik-teknik yang telah dipilih.

82. Contoh animasi

83. Elemen Animasi – 3D Animation
Penghasilan 3D animasi lebih komplek dan melibatkan 3 langkah iaitu Modeling, Animation dan Rendering.
Pemodelan ialah proses menghasilkan objek 3D dan adegan.
Animation melibatkan pentakrifan gerakan objek dan bagaimanakah perubahan lampu serta paparas semasa animasi dilaksanakan.
Rendering adalah langkah terakhir dalam mewujudkan animasi 3-D dan membabitkan menentukan objek sifat seperti warna, tekstur permukaan dan tahap ketelusan.
Proses menghasilan 3D animasi boleh mengambil masa yang lama, bergantung kepada kerumitan animasi yang hendak dihasilkan.

84. Contoh Animasi TAKE A BREAK!!!!

85. Format Fail Animasi Dir Dihasilkan daripada perisian Director. Fla
Dihasilkan menggunakan perisian Flash.
Max
Dihasilkan menggunakan perisian 3D Studio Max.
Gif
Dihasilkan menggunakan perisian Adobe image Ready.

86. Bacaan Tambahan…
Ze-Nian and Mark S. Drew (2004), Fundamentals of Multimedia, London:Pearson Prentice Hall.
Usha V. Reddi & Sanjaya Mishra (2003), Education Multimedia: A handbook for Teacher-Development, Commonwealth Educational Media Centre for Asia.
Tay Vaughan (2001), Multimedia : Making It Work, Fifth Edition, McGraw-Hill.
James E. Shuman (1998). Multimedia In Action. Thomson Publishing Inc.
Luppa, N.V. (1998). Designing Interactive Digital Media. Woburn: Butterworth-Heinemann.
Mohmmad Dastbaz (2003), Designing Interactive Multimedia Systems, Boston:Mc Graw Hill.
Nigel Chapman and Jenny Chapman (2003), Digital Media Tools, Second Edition, London:John Wiley & Sons Ltd.
William W. Lee & Diana L. Owens (2004) Multimedia-Based Instructional Design, Second Edition, John Wiley & Sons, Inc.

87. SOAL JAWAB