1 مفهوم ارتباطات ارتباطات معادل واژه communications ) ميباشد(. ارتباطات يك فرايند اجتماعي و دو طرفه است كه در آن اطلاعات مبادله شده و نوعي تفاهم بين طرفهاي ذينفع ايجاد ميشود .

علت برقراري ارتباط 2 تامين نياز اطلاعاتي و در نتيجه تاثير گذاري بر فرد يا گروه مقابل ميباشد .

اجزاي فرايند ارتباطي 3 منبع رمز گذاري و ساختن پيام كانال ارتباطي گيرنده ورمز برداري بازخورد اختلالات

1- منبع 4 منبع يا فرستنده، صادر كننده پيام است چرا كه داراي احساس وتفكر ميباشد . منبع مسئو ليت تهيه پيام ، رمز گذاري پيام و انتخاب نوع كانال ارتباطي را به عهده دارد. و از ويژگيهاي منبع پيام اعتبار آن ميباشدتااثر بخش باشد و ميزان اين اعتبار ميتواند گيرنده را تحت تاثير قرار دهد دهد

5 2-رمز گذاري و ساختن پيام فرايندي است كه طي آن انديشه يا احساس به علائمي قابل فهم بين فرستنده و گيرنده، از قبيل كلمات، عبارات تبديل شده و به عقيده فرستنده، معني درست را به گيرنده مورد نظر انتقال ميدهد. اين علايم بر اساس معقوليت،پيوستگي ومطابق با رسانه و هدف ارتباطي مرتب ميشود زيرا عمل رمز گذاري بايد بر حسب رسانه انتقال دهنده و خصوصيات گيرنده مرتب شود . از انجايي كه هميشه مفاهيم بايد در قالبي قرار گيرند تا انتقال پيدا كنند ، زبان نقش قالبي است براي مفاهيم ادراكي و احساسي . در رمز گذاري زبان محصول تفكر و احساس ميباشد.يعني تفكر و احساس به شكل زبان حاصل ميشود (Language as a product ) .

2-2عوامل موثر بر رمز گذاري 6 6 مهارتهاي ارتباطي : (مهارتهاي گفتن و نوشتن) نگرش واعتقادات دانش نيازهاي

3- كانال ارتباطي 7 كانال مسيري است كه پيام ازآن عبور مي كند .و هرگاه كانال بصورت وسيله اي باشد به عنوان رسانه تعبير ميشود . در اين مرحله زبان به عنوان وسيله ميباشديعني بصورت همان گفتگوي شفاهي و ارتباط مكاتبه اي است (Language as a tool) . استفاده از رسانه مناسب به هدف ارتباطي بستگي دارديعني اگر هدف پيام ادراك تعقلي است ومستلزم عمل آتي ويا كلي است استفاده ازرسانه نوشتاري توصيه ميشود و اگر هدف پيام ادراك احساسي وبازخورد آني مثل توبيخ ها ، تشويقها و حل و فصل منازعات است استفاده ازرسانه گفتاري توصيه ميشود.

1-3انواع كانالهاي ارتباطي 8 كانال ارتباطي رسمي (ارتباط عمودي از بالا به پايين يا ارتباط از پايين به بالا ) كانال ارتباطي غير رسمي (ارتباط افقي )

2-3 انواع رسانه رسانه هاي ديداري (نامه ،تلويزيون وفيلم ...) 9 رسانه هاي ديداري (نامه ،تلويزيون وفيلم ...) رسانه هاي شنيداري (گفتگوي شفاهي ،راديوونوار... )

4-گيرنده ورمز برداري 10 گيرنده پيام را دريافت ميكند واز طريق همگون سازي و تعبير پيام را رمز گشايي ميكند.چشم و گوش گيرنده، اندامهايي هستند كه پيامها را دريافت ميكنندو به مغز جهت رمز گشايي مي فرستند و به نسبت دانش ، نگرش، تعصبات ونياز به پيام معني ميدهند .

4-1عوامل موثر در رمز برداري 11 مهارتهاي ارتباطي : (مهارتهاي شنيدن و خواندن ) نگرش واعتقادات دانش نيازها

5- بازخورد 12 گيرنده درمقابل دريافت پيام از خود عكس العملي نشان ميدهد. وبه عبارتي ديگر به منبع ميگويد كه پيام دريافت و فهميده شد .بازخورد ميتواند از طريق واژگان،لحن كلام وارتباط غير كلامي صورت گيردو ميزان دريافت و فهم پيام رانشان ميدهد . هرگاه گيرنده پيام نسبت به كشف پيامهااقدام نمايد واز خود باز خورد نشان دهد بعنوان گيرنده فعال ودر غير اين صورت گيرنده غير فعال ميباشد .

6- اختلالات 13 از آنجا كه برقراري ارتباط در خلاء صورت نمي گيرد؛ پس هر كدام از مراحل فراگرد ارتباطي با اختلال احاطه شده است .اختلالات عبارتند از هر نوع فعاليت ، شخص يا چيزي كه موجب بر هم زدن و يا مانع ارتباط شود .

انواع اختلالات 14 ا ختلالات نرم افزاري _ اين نو ع اختلال مربوط است به منبع پيام و گيرنده پيام . عدم داشتن مهارتهاي نوشتن، گفتن ،شنيدن ، خواندن ،دانش محدود ، نگرش محدود و نياز خاص منبع پيام ،وضعيت عاطفي وجسماني نامطلوب موجب گزينش انتخابي پيام و ادراك انتخابي توسط گيرنده پيام ميگردد. 2- اختلالات سخت افزاري _ اين نو ع اختلال به كانل ارتباطي مربوط است. نظير مسيرهاي فيزيكي، الكترونيكي كه پيام را مخدوش مينمايند . 3_اختلالات ساختاري _ اين نوع اختلال به ساختار سازمان مربوط ميشود . به هر ميزان سازمان داراي سلسله مراتب بلندي باشد باعث عدم جريان سالم ارتباطات درسازمان ميگردد .به عبارت ديگر جريان ارتباط تحت كنترل مسئولان قرار ميگيرد و بر اسا س ادراكات ،نيازها و دانش آنها از پيام ،پيام دچار دگر گوني ميشوند .

شيوه هاي ارتباطي 15 فرايند ارتباطي از لحاظ محتوا از سه نوع شيوه تبعيت مي كند كه عبارتند از : الف )ارتباط ابزاري _اين نوع ارتباط ، يك ارتباط ابزاري بوده و با استفاده ازابزاري چون نامه ،تصوير ونوار برقرار ميگردد .متداولترين ارتباط ابزاري در سازمانها ارتباط مكاتبه اي است؛مثل نامه ها ، يادداشتها، دستور العملها و فرمها .

مزاياي ارتباط مكاتبه اي(ابزاري) 16 1_براي مدت طولاني قابل نگهداري ميباشند 2_ داراي سنديت زيادي مباشند. 3_ داراي اثر بخشي زيادي ميباشد

كاستيهاي ارتباط مكاتبه اي (ابزاري) 17 1_ وقت گير بودن آن 2_ نداشتن بازخورد مطمئن (‌اينكه آيا پيام دريافت و تفهيم شده است يا خير ؟ )

ّب - ارتباط كلامي 18 اين ارتباط در سخنرانيها و گفتگوهاي غير رسمي بصورت گفتگو به همراه ارتباط غير لفظي جهت تاثير بيشتر برمخاطب بكار مي رود. ارتباط كلامي گسترده ترين ارتباط سازماني است .مديران در عمل ارتباط گفتاري را بيشتر از ارتباط نوشتاري ميپسندند . ارتباط كلامي از اين حيث اهميت دارد كه : 1- وقت گير نيست 2- داراي بازخورد آني ميباشد

انواع ارتباط كلامي 19 گفتگو با talk with) (_اين ارتباط رايجترين نوع ارتباط بوده و بصورت گفتگوي بين دو يا چند نفره متقابل ميباشد وداراي اثر بخشي وميزان بازخورد زياد ميباشد . گفتگو به (talk to)_ اين ارتباط بصورت ارتباط يك نفر با چند نفر، بصورت سخنراني ميباشد .

ج) ارتباط غير كلامي 20 فعاليتها يي چون حركات و وضعيت بدن شامل ارتباط نظري، حركات سر و دست ،حالات صورت ،طرز ايستادن . و نشستن كلاً حكايت از زبان اندام را دارند . مقوله هاي فرا زباني كه در بر گيرنده كيفيت هاي صدا ميباشند از قبيل سرعت گفتار،لحن، ريتم و قدرت صدا كه به طريق اينها ميتوان آرمش، اضطراب، اعتماد ، اشتياق وساير حالات روحي را به گيرنده القا كرد وتوانايي شخص را براي نفوذ به افراد بيشتر كرداز نوع ارتباط غير كلامي ميباشند. ارتباط غير لفظي تقريباً با ارتباط كلامي همراه است و آن را تقويت ميكند و بايد با آن هما هنگ باشد .مثلاً از گفتار رييس چنين بر مي آيد كه عصباني است .

شبكه هاي ارتباطي 21 شبكه هاي ارتباطي الگو هايي هستندكه ارتباطات رسمي و غير رسمي در چهار چوب آنها بين افراد مبادله ميشود . شبكه هاي ارتباطي شامل چهار فرم متداول ميباشند كه تفاوت شبكه هاي ارتباطي در ميزان تمركزوعدم تمركز ميباشد :

انواع شبكه هاي ارتباطي 22 1_ شبكه چرخي _اين شبكه ارتباطي داراي سلسله مراتب دو سطحي است ومتمركز ميباشد . وهر عضو ميتواند فقط با عضو ديگر در ارتباط باشد . 2_ شبكه زنجيري _ در اين شبكه اعضاي اول وآخر تنها با يك عضو ارتباط برقرار كنند ولي سايرين مي توانند با اعضاي قبل وبعد خود ارتباط برقرار كنند .شبكه ارتباطي زنجيري از لحاظ تمركز بعد از شبكه چرخي قرار دارد . 3_شبكه دايره اي _ اين شبكه نمادي از يك ارتباط غير متمركز است و فرصت ارتباطي به هر يك از اعضائ ميدهداين نوع از شبكه ارتباطي در گروه هاي كميتهاي مشاهده ميشود در شبكه دايره اي هر عضو ميتواند با دو عضو طرفين خود ارتباط برقرار كند. و محدوديت اين شبكه نسبت به دو شبكه قبلي كمتر ميباشد . 4_ شبكه همه جانبي يا ستاره اي _اين نوع شبكه نوعي شبكه دايره اي است ، با اين تفاوت كه اعضا علاوه بر ارتباط با اعضا طرفين خود ميتوانند با اضاي ديگر نيز ارتباط داشته باشند . در اين نوع شبكه هيچ عضوي مسئو ليت رهبري چه به صورت رسمي يا غير رسمي را ندارد.

موانع ارتباطي 23 گذراندن از صافي: يعني نظارت بر اطلاعات به وسيله فرستنده، به گونه اي كه براي دريافت كننده مطلوبتر باشد . عامل موثر بوجود آورنده ، سطوح سازماني است . ادراك انتخابي : گيرنده بر اساس احتياجات، نگرش، تجربه ، زمينه وديگر صفات شخصي به انتخاب خويش مي بيند و ميشنود عوطف :چگونگي احساس گيرنده در زمان دريافت پيام بر تفسير او از پيام تاثير ميگذارد .تفسير ما از يك پيام واحد به هنگام شادي و عصبانيت يكسان نيست . زبان : كلمات براي افراد مختلف معاني متفاوتي دارند .مهارتهاي زباني ،سن ، تحصيل و زمينه فرهنگي متغيرهايي بديهي هستند كه بر زباني كه شخص بكار ميبرد تاثير ميگذارند ارزيابي منبع: آيا منبع قابل اعتماد است ؟اينگونه ترديدها نسبت به منبع پيام اتلال ايجاد ميكند. علائم غير كلامي متناقض

راهكارهايي جهت سالم سازي ارتباطات 24 بايد از انواع ارتباطات در سازمان سود جست .همانند معلمان كه از روشهاي تدريس متفاوتي استفاده ميكنند واژه ها معاني واحدي را ندارند . به همين جهت طرفين بايد در معاني رمزها توافق داشته باشند. زبان را ساده كنيم، يعني ساختاري كردن پيامها به شيوه اي باشد كه آن را قابل فهم و روشن سازد. از آنجايي كه رمز گذاري تحت تاثيردانش،اعتقادات، تعصبات واحساسات فرستنده و گيرنده قرار ميگيرد؛ رهبر موثر از اين تاثيرات مطلع است بايد تاثيرات آنها را در پيام به حد اقل برساند . گوش دادن ، به مدير كمك ميكند تا در مورد نيازها ،حالات و يا ميزان سطح علاقه مندي پيروان تصميم بگيرد . به گونه فعال گوش كنيم،يعني منفعل نباشيم . وهنگام گفتگوي كسي، خود را بجاي او قرار دهيم و با استفاده از زبان غير لفظي تمايل خودرا به گوش دادن بيان نماييم . آنچه را فكر ميكنيداز گوينده ميشنويد به گوينده باز گو كنيد .

راهكارهايي جهت سالم سازي ارتباطات 25 8-به گوينده فرصت بدهيدوبيش از اندازه تحت تاثير لباس ،رنگ پوست يا جنسيت سخنران يا گوينده نباشيد . 9-با اغراض وتعصبات خود كه از آنها آگاهي داريد مبارزه كنيد . 10-به فكر هاي مفيد تكيه كنيد نه به سخنان زيبا . 11-به گوينده بيش از انچه گفته باز خورد نشان دهيد.

نتيجه گيري مطلوب مدير كلاسي ايجاد يك معادله ارتباطي است .بطوري كه عمل رمز گذاري فرستنده برابر با عمل رمز برداري گيرنده باشد اما وجود متغيير هايي معادله نا برابري را ايجاد مينمايند، و اين متغيير ها همان اختلالات موجود در فهم و ادراك فرستنده،كانال ارتباطي و فهم و ادراك گيرنده ميباشد . هرگاه اختلال از تك تك مراحل ارتباطي به حد اقل برسد ،اكثرسوء تفاهم ها جاي خود را به تفاهمها خواهند داد و معادله ارتباطي بين فرستنده و گيرنده و بالعكس برقرار خواهد شد .