1. بنام خدا عباس بهرامی عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه ای. دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کاشان Bahrami_a@kaums.ac.ir

2. تجزیه نمونه آلود گیها و ارزشیابی نتایج تعداد واحد : 2 نوع واحد : نظری پیشنیاز: روشها ووسایل نمونه برداری از آلود گیهای هوا هدف : آشنایی با اندازه گیری مقدار و تجزیه نمونه آلود گیهای شیمیایی محیط کار و ارزشیابی نتایج حاصله. سرفصل دروس |: (42.5 ساعت) _ آماده کردن نمونه آلاینده ها ی گرفته شده برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی بروشهای مختلف نظیر سوزاندن خشک و مرطوب. استخراج از مواد جاذب جامد و محلولهای جاذب و حل کردن نمونه ها. _ دستگاه ها و روشهای مورد استفاده برای تعیین مقدار مواد شیمیایی در نمونه ها نظیر اسپکترو فوتومتر. گاز کروماتوگراف. اتمیک ابسورپشن و غیره. _ روشهای تعیین مقدار پاره ای از مواد شیمیایی آلوده کننده هوای محیط کار نظیر مواد آلی. هالوژنها. فلزات. ترکیبات ازته.ترکیبات گوگردی و غیره. _ روشهای تهیه تراکم معلوم مواد آلوده کننده هوای محیط کار بمنظور کالیبره کردن لوله های گازیاب و سایر وسایل اندازه گیری و تعیین مقدار مستقیم آلاینده ها. _ روشهای اندازه گیری گازها و بخارات با لوله های گازیاب و دستگاههای قرائت مستقیم.

3. _ روشها و وسایل مورد استفاده در شمارش و تعیین اندازه ذرات برای تعیین تراکم کلی و تراکم ذرات قابل استنشاق. _ مفهوم حد تراکم مجاز. میانگین تراکم زمانی آلاینده های تماسهای کوتاه مدت. سقف تراکم آلاینده ها. _ معیارها و ضوابط ارزشیابی نتایج آلاینده ها ی هوای محیط کار متداول در ایران و سایر کشورها و سازمانهای بهداشتی و بین المللی. _طبقه بندی. محاسبه. تجزیه و تحلیل آماری و ارائه نتایج حاصل از تعیین مقدار آلاینده ها _مقایسه نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل مواد شیمیایی آلوده کننده محیط کار با معیارها ی مورد تایید سازمانهای بین المللی. _ تفسیر نتایج و برنامه ریزی کوتاه مدت و دراز مدت برای ارزشیابی دوره ای آلاینده های شیمیایی محیط کار. _قسمت عملی درس با توجه به سر فصل نظری و نظر استاد مربوطه تعیین واجراء خواهد شد.

4. منابع اصلي درس: 1- روشها و وسايل نمونه برداري از آلاينده هاي هواي محيط كار جلد 1، 2و 3 دكتر بهرامي 2- NI0SH Manual of Analytical Methods. ارزشيابي : نحوه ارزشيابي الف: بخش نظري ارزشيابي به صورت كتبي است كه بخشي از آن به صورت كوئيز و تكاليف كلاسي بوده و بخشي از آن به صورت امتحان كتبي در پايان دوره به صورت امتحان چهار گزينه اي مي باشد. نخش نظري 15 نمره دارد. ب: بخش عملي بخش عملي 5 نمره از كل نمره نهايي را به خود اختصاص ميدهد كه بر اساس نمره گزارش كار آزمايشگاه، رعايت نظم و انضباط آزمايشگاهي و حضور و غياب دانشجو تعيين مي شود. مقررات حد اقل نمره قبولي 10 تعداد دفعات مجاز غيبت در كلاس 4 جلسه

5. Sampling for particulates Dr Sean Semple University of Aberdeen

6. Summary Definitions –total inhalable dust –respirable dust Exposure limits Principles of gravimetric sampling Sampling heads

7. Dust and fume... Dust is an aerosol of solid particles mechanically produced with individual particle diameters of 0.1um or above Fume is an aerosol of solid particles generated by the condensation from the vapour state following the volatilisation of molten metal

8. Dust particles vary in size…. Inhalable dust (or total inhalable dust) is the fraction of airborne dust that enters the nose and mouth during breathing –defined by ISO and BS EN481:1993 –generally taken to be everything less than 185um diameter Respirable dust is the fraction of dust that penetrates to the gas exchange region of the lung: approximates to everything less than 10um diameter

9. Exposure limits for dusts Some substances have specific OELs in EH40 Absence of a specific limit does not mean that material is not harmful - generic limits apply –10mg/m 3 for inhalable dust –4mg/m 3 for respirable dust

10. Principle of dust sampling measured volume of air drawn through a filter mounted in a sampling head and the mass of dust collected is determined by weighing the filter before and after sampling

11. Sampling heads Total inhalable dust head: IOM head

12. Sampling heads Total inhalable dust head: seven hole/UKAEA head

13. Sampling heads Total inhalable dust head: conical head

14. Sampling heads Respirable dust head: cyclone head

15. Sampling equipment

16. Pump Filter Size separator Rotameter to measure air flow Belt Pump adjuster

17. Sampling procedure –Choose appropriate filter and sampling head –Weigh filters and controls –Transfer filters to sampling head –Set correct flow rate –Record time and relevant worker details –Re-measure flow-rate at regular intervals –At end of sampling record time and flow-rate –Remove filter from sampling head and re- weigh

18. Gravimetric sampling C=m/v concentration=mass of dust collected divided by volume of air sampled express as mg/m 3 remember that 1000 litres = 1 m 3

19. Filters and flow rates Inhalable dust –25mm diameter filters (glass fibre, PVC, cellulose ester) –flow rate set at 2.0+/-0.1 litres/min Respirable dust –25 or 37mm diameter filters (cellulose ester, PVC) –flow rate of 2.2+/-0.1 litres/min

20. Sampling pumps Automatic flow control that keeps flow constant to within 0.1 litres/min Malfunction indicator to show that air flow has been reduced or interrupted during sampling

21. Some notes... For personal sampling the sampling head must be within the breathing zone (30cm diameter from the nose and mouth) Flow rates should be checked by a rotameter calibrated against a ‘primary standard’ (usually a bubble flow meter) Blanks: minimum of 3 and 1:10 ratio Allow filters to reach equilibrium with weighing room atmosphere (constant temp and humidity)

22. Some special cases... Sampling for welding fume EH54 37mm diameter filter open faced filter holder Filter located 25mm from cheek inside the visor

23. Some special cases... Sampling for Lead Mixture of dust and fume MDHS 6/3 Revised in 1998 from a special single hole sampling head to total inhalable dust sampling method in MDHS 14 (ie IOM or 7-hole head)

24. Your turn... Practical exercise… You get to sample the total inhalable and respirable dust exposure of a worker in an icing sugar factory…. A willing volunteer?