1. © 2007 Thomson South-Western

2. Cung cầu và chính sách của chính phủ
Trong thị trường tự do, cung cầu xác định mức giá và sản lượng cân bằng của sản phẩm.
Điều kiện cân bằng có thể mang lại hiệu quả, tuy nhiên không chắc là mọi người đều hài lòng như vậy.
Một trong những vai trò của nhà kinh tế là phát triển lý thuyết hổ trợ các chính sách. 2 2 2

3. Kiểm soát giá cả
Thường được thực hiện khi chính phủ tin rằng thị trường là chưa thỏa đáng với người tiêu dùng hay nhà sản xuất.
Kết quả là chính phủ áp đặt giá sàn hay giá trần. 3 3 3

4. Kiểm soát giá cả Giá trần (hay giá tối đa) Giá sàn (hay giá tối thiểu
Là mức giá cao nhất mà sản phẩm được bán theo luật định.
Giá sàn (hay giá tối thiểu
Là mức giá thấp nhất mà sản phẩm được mua theo luật định. 4 4 4

5. Tác dụng của giá trần đến thị trường
Có 2 tình huống có thể khi chính phủ quy định giá trần:
Giá trần không có hiệu lực nếu được quy định cao hơn mức giá cân bằng thị trường tự do.
Giá trần có hiệu lực khi được quy định thấp hơn mức giá cân bằng thị trường tự do, lúc này giá trần sẽ tạo ra thiếu hụt. 5 5 5

6. Hình 1 Thị trường với giá trần
(a) Giá trần không có hiệu lực
Price of
Ice-Cream
Cone
Supply
Demand $4
Price
ceiling 3
100
Equilibrium
price
The market clears at $3 and the price ceiling is ineffective.
Quantity of
Ice-Cream
Equilibrium
quantity
Cones

7. Hình 1 Thị trường với giá trần
(b) Giá trần có hiệu lực
Price of
Ice-Cream
Cone
Supply
Demand
Equilibrium
price $3 2
Price
ceiling 75
125
Shortage
Quantity of
Ice-Cream
Quantity
supplied
Quantity
demanded
Cones

8. Tác dụng của giá trần đến thị trường
Giá trần có hiệu lực tạo ra
Thiếu hụt QD > QS.
Ví dụ: Thiếu hụt xăng dầu trong những năm 1970 tại Mỷ
Các tác dụng ngoài giá
Ví dụ: xếp hàng. Phân biệt đối xử của người bán 11 8 14

9. Hình 2 Thị trường xăng dầu với giá tối đa
Price of S2
Gasoline
but when
supply falls . . . S1 P2 QS QD
resulting
in a
shortage.
the price
ceiling becomes
binding . . .
Price ceiling P1
Demand Q1
Quantity of
Gasoline

10. Hình 3 Kiểm soát tiền thuê nhà
(a)Trong ngắn hạn, cung và cầu đều không co giãn
Rental
Price of
Apartment
Supply
Demand
Controlled rent
Shortage
Quantity of
Apartments

11. Hình 3 Kiểm soát tiền thuê nhà
(b) Trong dàì hạn, cung và cầu đều co giãn
Rental
Price of
Apartment
Supply
Demand
Controlled rent
Shortage
Quantity of
Apartments

12. Tác dụng của giá sàn đến thị trường
* Có 2 tình huống có thể khi chính phủ quy định giá sàn:
Giá sàn không có hiệu lực nếu được quy định thấp hơn mức giá cân bằng thị trường tự do.
Giá sàn có hiệu lực khi được quy định cao hơn mức giá cân bằng thị trường tự do, lúc này giá sàn sẽ tạo ra thặng dư hay thừa cung. 12 12 15

13. Hình 4 Thị trường với giá sàn có hiệu lực
Price of
Ice-Cream
Supply
Cone
Demand
Surplus $4
Price
floor 80
120 3
Equilibrium
price
Quantity of
Ice-Cream
Quantity
demanded
Quantity
supplied
Cones

14. Tác dụng của giá sàn có hiệu lực
Giá sàn ngăn cản lượng cung và lượng cầu tiến tới cân bằng.
Khi giá thị trường đạt đến giá sàn, nó không thể giảm tiếp đến mức giá cân bằng. 15 14 24

15. Tác dụng của giá sàn có hiệu lực
Giá sàn có hiệu lực tạo ra:
Thặng dư vì QS > QD.
Các tác dụng ngoài giá khác như phân biệt đối xử từ người mua.
Ví dụ: Tiền lương tối thiều, các hổ trợ trong nông nghiệp 15 15 25

16. Hình 5 Tác dụng của lương tối thiểu đến thị trường lao động
Wage
Labor
Supply
Labor
demand
Labor surplus
(unemployment)
Minimum
wage
Quantity
demanded
Quantity
supplied
Quantity of
Labor

17. THUẾ Chính phủ đánh thuế để tạo nguồn thu cho các chi tiêu công 17 2029

18. Tác dụng của Thuế đến thị trường
Thuế làm hạn chế các hoạt động kinh tế.
Khi hàng hóa bị đánh thuế, sản lượng sụt giảm.
Người mua và người bán cùng chia sẽ gánh nặng thuế 22 18 30

19. Độ co giãn và phân phối thuế
Thuế đánh vào sản phẩm
Độ co giãn và phân phối thuế
Phân phối thuế là cách thức phân chia gánh nặng thuế cho người tiêu dùng và người sản xuất.
Thuế làm thay đổi cân bằng thị trường
Người mua phải trả nhiều hơn và người bán nhận được ít hơn, bất kể chính phủ đánh thuế vào ai 21 19 31

20. Hình 6 Thuế đánh vào người mua
Price of
Ice-Cream
Price
buyers
pay
Supply, S1
Cone D1 D2
$3.30 90
Equilibrium without tax
Tax ($0.50)
Price
without
tax
3.00
100
A tax on buyers
shifts the demand
curve downward
by the size of
the tax ($0.50).
2.80
Equilibrium
with tax
Price
sellers
receive
Quantity of
Ice-Cream Cones

21. Hình 7 Thuế đánh vào người bán
Price of
Ice-Cream
Demand, D1
A tax on sellers
shifts the supply
curve upward
by the amount of
the tax ($0.50).
Price
buyers
pay
Cone S2
Equilibrium
with tax S1
$3.30 90
Tax ($0.50)
Price
without
tax
3.00
100
Equilibrium without tax
2.80
Price
sellers
receive
Quantity of
Ice-Cream Cones

22. Độ co giãn và phân phối thuế
Tác dụng của thuế là gì?
Thuế làm hạn chế hoạt động kinh tế.
Khi sản phẩm bị đánh thuế, sản lượng giảm.
Người mua, người bán cùng chia sẽ gánh nặng thuế 22 22 30

23. Hình 8 Thuế đánh vào thị trường lao động
Wage
Labor supply
Labor demand
Wage firms pay
Tax wedge
Wage without tax
Wage workers
receive
Quantity
of Labor

24. Độ co giãn và phân phối thuế
Thuế được chia cho người mua, người bán theo tỉ lệ nào?
Tác dụng của thuế đánh vào người mua có khác gì thuế đánh vào người bán?
Câu trả lời nằm ở độ co giãn của cầu và của cung theo giá 29 24 39

25. Hình 9 Thuế được phân phối thế nào?
a) Cung co giãn, cầu không co giãn
Price
1. When supply is more elastic
than demand . . .
Demand
Price buyers pay
Tax
the
incidence of the
tax falls more
heavily on
consumers . . .
Supply
Price without tax
than
on producers.
Price sellers
receive
Quantity

26. Hình 9 Thuế được phân phối thế nào?
b) Cung không co giãn, Cầu co giãn
Price
1. When demand is more elastic
than supply . . .
Demand
Price buyers pay
Supply
Tax
than on
consumers.
Price without tax
the
incidence of
the tax falls
more heavily
on producers . . .
Price sellers
receive
Quantity

27. Độ co giãn và phân phối thuế
Vậy, gánh nặng thuế được chia thế nào?
Gánh nặng thuế rơi nhiều hơn
vào phía thị trường có độ co giãn
thấp hơn 30 27 41