1. آشنایی با اصول و مبانی مقاله نویسی
قسمت اول: مبانی مقاله نویسی
قسمت دوم: مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش در مقاله ها
قسمت سوم: پایگاه های اطلاعاتی
تنظیم شده در هفته کتاب و کتابخوانی
تنظیم کننده
کتابدار پردیس شهید باهنر همدان
وحیده کاشی نهنجی
دانشگاه فرهنگیان
پردیس شهید باهنر همدان(خواهران)
آبان 93

2. قسمت اول مبانی مقاله نویسی
قسمت اول مبانی مقاله نویسی

3. مقدمه
در دنياي امروز كه عصر انفجار اطلاعات همراه با گستردگي وسيع ارتباطات است يكي از مهمترين راههاي ارتباط محققين، مدرسين و اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و موسسات آموزشي با همتايان خود در ساير كشورها نگارش مقالات پژوهشي به زبان انگليسي مي باشد.
اعتقاد ما بر اين است كه پژوهشگران خود بايد توانائي نگارش مقالات خود را به زبان انگليسي داشته باشند. در غير اين صورت، وابستگي آنها به مترجمين ارتباط آنها را با همتايان خود كندتر وغير تخصصي تر مي كند. زيرا مترجمين به كلمات و اصطلاحات همه رشته ها آگاهي كامل ندارند و پيدا كردن مترجم متخصص هر رشته كاري بس دشوار مي باشد.

4. مقدمه - ادامه
براي نوشتن مقاله به زبان انگليسي نمي توان تا گذراندن ترمهاي طولاني مدت زبان انگليسي صبر كرد چرا كه حتي پس ازگذراندن اين چنين دوره هايي بيشتر افراد قادر به نوشتن مقاله نمي باشند.
مقاله نويسي در حقيقت يك مهارت است و با در نظر گرفتن سطح متوسطي از زبان انگليسي كه قطعا" همه دارند و آموزش قالبهاي خاص نگارش به زبان انگليسي براي نوشتن هر قسمت از مقاله، خود محقق بهترين كسي است كه مي تواند مقاله خود را به زبان انگليسي بنويسد.

5. ارتباط سواد اطلاعاتي و مهارت هاي نگارش
آموزش مهارت درايجاد پيوندهاي لازم بين اطلاعات برگرفته از منابع اطلاعاتي برگزيده و دانسته هاي قبلي خود، بخشي از مهارتهايي کلي تر است که تحت عنوان سواد اطلاعاتي مطرح مي باشد و تبيين تمام وجوه آن خود موضوع کارگاهي مستقل است. در اينجا فقط به ذکر تعريفي از سواد اطلاعاتي و ارتباط آن با مهارتهاي نگارش و چاپ مقاله هاي علمي اکتفا مي شود. قاسمي (155 :1383) در تعريف سواد اطلاعاتي آن را توانايي شناسايي نياز اطلاعاتي، جستن منابع به منظور تامين آن نيازها، و سپس تحليل، ترکيب، ارزيابي، و انتقال دانش کسب شده معرفي مي کند.

6. هفت اصل سواد اطلاعاتي بر گرفته از
Information skills in higher education: a SCONUL Position Paper (1999)

7. سواد اطلاعاتي: يك اولويت نوظهور جهاني

8. سواد اطلاعاتي به مثابه يك راهكار نوين
   
سواد اطلاعاتي به مثابه يك راهكار نوين
يادگيري شيوه هاي اطلاع يابي
شناخت منابع اطلاعاتي
ارزيابي اطلاعات
استفاده موثر از اطلاعات
توليد اطلاعات
انتشار اطلاعات

9. سواد اطلاعاتي: به منزله مركز ثقل
فناوري
تفكر انتقادي
تركيب
مساله گشايي
ارتباطات

10. اهمیت و ارزش نوشتن
ارزش نوشتن و نشر (با توجه به شرايط شخصي، اجتماعي و حرفه اي)
نوشتن به منزله بهترین و پایدارترین نوع ارتباط
جايگاه مقاله تحقيقي در توليد و نشر دانش
پر کردن فضاهای خالی در تحقیقات
رشد آگاهي هاي انسان
ايجاد انگيزش در جامعه
توسعه ايده هاي نو
توسعه پژوهش هاي بيشتر
افزایش توان حرفه مندان در تالیف و نشر
افزایش پویایی در حرفه
مطرح کردن اندیشه های خود

11. پيشنياز نوشتن: ملاحظات كلي در باره نوشتن
1. انگيزه و خواست قوی و پایدار داشته باشید
مطرح کردن خود و کسب شهرت حرفه ای
نیاز به ارتقاء آموزشی و کسب ترفیع
نیاز به کسب مدرک
نیاز به مادیات و کسب درآمد
نیاز به ادای سهم و مشارکت در پیشبرد دانش
2. اعتماد بنفس داشته باشید
- خودتان حرف اصلی را بزنید، پشت سر دیگران پنهان نشوید
3. به اندازه کافی مطالعه داشته باشید
- از مطالعات خود به شکل هدفمند استفاده کنید

12. پيشنياز نوشتن: ملاحظات كلي در باره نوشتن
4. در عین حال، واقع‌ بينانه‌ کار کنید و بنویسید
5. جدی باشید و از روی برنامه زمان بندی شده حرکت کنید
6. خود را به جاي‌ خوانندگان و داوراني كه‌ كارتان‌ را مي‌ خوانند بگذاريد
7. از ارزش‌ و اهمیت مقاله تان‌ مطمئن‌ باشيد
8. حتما حرف تازه ای برای گفتن داشته باشید
9. یا حتما از زاویه و رویکرد جدیدی به موضوع نگاه کنید
10. همواره در شرایطی کار کنید که تمرکز داشته باشید

13. انگيزه هاي نوشتن نوشتن به قصد آموختن نوشتن به قصد بررسي موضوع تحقيق
نوشتن به قصد مستند سازي
نوشتن به قصد گزارش دهي
نوشتن به قصد متقاعد کردن ديگران
نوشتن به قصد سرگرمي

14. انگيزه هاي نوشتن- ادامه
7. سهيم کردن ديگران در انديشه ها و آرا خويش 8. تبديل دانش شخصي به دانش اجتماعي 9. تملک يا شخصي کردن دانش 10. تنازع بقا در محيط دانشگاهي و پژوهشي 11. شعار ”بنويس و زنده بمان“ Publish or Perish

15. نكاتی در يافتن موضوع مناسب براي تهيه مقاله
مرحله اول: ملاحظات و نكات اوليه
مطالعه اجمالي در برخي زمينه هاي مورد علاقه و مهم
جستجو در برخي پايگاهها و نيز اينترنت تحت عبارت "موضوعات پژوهشي" (research topics) و يا اولويت هاي پژوهشي" (research priorities) و يا "مباحث پژوهشي" ( issues for research) و يا "پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر" (further research) در حوزه هاي دلخواه

16. نكاتی در يافتن موضوع مناسب براي تهيه مقاله- ادامه
مطالعه و وارسي "پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر" در فصل آخر پايان نامه ها براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسب
صرف وقت بيشتر و مطالعه عميق تر و تحليلي تر در باره موضوع هاي مطرح
مشورت با استادان و ساير دانشجويان آگاه و منتقد در مورد موضوع هاي قابل قبول و مطرح
توجه به علاقه و يا نیاز جامعه

17. مرحله دوم: بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوع
علاقمند بودن به موضوع
نو بودن موضوع (تكراري و يا تقليدي صرف نباشد)
ارزشمند بودن موضوع: مطرح بودن در سطح سازمان، ملي يا منطقه اي يا جهاني
منطقي بودن و نه فريبنده بودن
كاربردي بودن (در مورد پژوهشهاي غيربنيادي): امكان استفاده از نتايج در كوتاه مدت يا ميان مدت (بتواند به يك نياز مهم پاسخ دهد)

18. مرحله دوم: بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوع- ادامه
- مطرح بودن به منزله مسئله (امكان تعريف يك مسئله جديد مبتني بر پيشينه پژوهش يا تجربيات حرفه اي و شخصي)
- امكان طرح و تعريف سؤال يا فرضيه بر اساس مسائل عملي يا نظري
- براي پاسخ به سئوالها، راه حل علمي و روش مناسب وجود داشته باشد
- امكان عملي اجراي پژوهش
انجام مراحل تحقيق با دشواري غيرعادي همراه نباشد
مطالعات نظري و دستيابي به منابع براي مطالعه امكان پذير باشد
نمونه جامعه پژوهش قابل دسترس باشد
شيوه گردآوري اطلاعات (توزيع پرسشنامه و يا مصاحبه و يا راه هاي ديگر) در مدت زمان مشخص قابل انجام باشد

19. مرحله دوم: بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوع- ادامه
- امكان انجام پژوهش، به لحاظ روش تحقيق (وجود يك يا چند روش براي آزمون كردن) وجود داشته باشد - امكان ادامه پژوهشهاي بيشتر در همان زمينه - پيشنهادهاي جديدي را بتوان از دل پژوهش براي پژوهش هاي آتي مطرح كرد - امكان استخراج و چاپ چند مقاله در آن زمينه (توليد دانش جديد)

20. مرحله سوم: تصميم گيري كلي
- تدوين يك فهرست از موضوع هاي مناسب بر اساس توجه به معيارهاي مرحله دوم
بررسي مجدد تك تك موضوع ها با نگاه منطقي و واقع بينانه
حذف برخي از موضوع ها كه امكان انجام تحقيق و رسيدن به نتيجه مطلوب در آنها دشوار است
انتخاب حداكثر دو يا سه موضوع مناسب براي تحقيق
بررسي هر يك از موضوع ها به لحاظ وجود منابع اطلاعاتي و وجود استاد راهنما (موضوع در حوزه توجه به تخصص و علاقه حداقل يكي از استادان باشد)

21. مرحله چهارم: محدود كردن دامنه موضوع
مرحله چهارم: محدود كردن دامنه موضوع
- مطالعه متون علمي براي پي بردن به فضاهاي خالي براي تحقيق در آن موضوع - بيان موضوع محدود شده در قالب عبارت (عنوان مقاله) - مشورت مجدد با استادان مربوطه در مورد موضوع محدود شده - تائيد موضوع نهايي پس از انجام اصلاحات لازم در عنوان - مطالعه مجدد متون علمي براي يافتن و تدوين مسئله پژوهش - نوشتن سوالها و يا فرضيه هاي متناسب با موضوع

22. مرحله چهارم: محدود كردن دامنه موضوع- ادامه
مرحله چهارم: محدود كردن دامنه موضوع- ادامه
مشورت با يك يا دو صاحب نظر در باره موضوع هاي پيشنهادي و مسائل مرتبط با آنها
گرفتن تائيد اوليه از يك يا دو صاحب نظر در مورد مناسب بودن يكي از موضوع ها

23. چند نکته ننوشتن بهتر از بد نوشتن است کم نوشتن بهتر از زیاده نوشتن است
کوتاه نوشتن بهتر از طولانی نوشتن است
واضح نوشتن بهتر از مبهم گویی است

24. آشنايي با انواع مقاله مقاله گزارشی مقاله توصيفي مقاله تحليلي
مقاله انتقادي
مقاله مروري
مقاله ديدگاهي
مقاله پژوهشی
ترکیبی از این انواع

25. مقاله پژوهشی
”مقاله پژوهشی“ مقاله ای است که مطالب ارائه شده در آن شامل يافته ها، مشاهدات و نظرات تهيه کننده مقاله باشد.
مقاله پژوهشی بايد علاوه بر انعکاس نظرات سايرين در جهت توجيه و تاييد نظرات جديد ارائه شده در آن، منعکس کننده نقطه نظرات و عقايد شخصی تهيه کننده آن در زمينه موضوع مورد بحث نيز باشد.
بعضي معتقدند كه بايد داراي كار ميداني باشد .

26. مقاله تحلیلی
مولف با استفاده از منابع تحقيقي پيشين نظريه خاصي را در حوزه كار خود مطرح مي كند .
گسترش نظريه هاي پيشين
استحكام نظريه ها با شواهدي نوين
تبيين آنها به گونه اي ديگر
ترديد و تامل در آنها
نگرش انتقادي به آنها

27. مقاله مروری
تحليل كلان و ارزيابي انتقادي نوشته هايي كه قبلا منتشر شده اند .
مولف مقاله مروری از طريق مقوله بندي ، يكپارچه سازي ، و ارزشيابي متون منتشر شده پيشين ، سير پيشرفت پژوهش هاي جاري را در جهت روشن كردن مسئله اي مشخص دنبال مي كند .

28. مقاله گردآوری
این نوع مقاله صرفا به گردآوري و انعكاس نقطه نظرهاي مختلف مندرج در نوشته هاي مرتبط با موضوعي خاص مي پردازد و در واقع كار جديدي را عرضه نمي كند .
تفاوت آن با مقاله تحلیلی این است كه به ارائه نظریه جدیدی منتهی نمی شود و نیز با مقاله مروری این تفاوت را دارد که الزاماً به سنجش و ارزیابی كلیه آثار قبلی نمی پردازد.

29. مقاله گزارشی مقاله انتقادی
این نوع مقاله صرفا به ارائه اطلاعات در خصوص مرکز خاص یا فعالیت خاص یا پروژه خاص می پردازد.
مقاله انتقادی
این نوع مقالات به نقد و بررسی مقاله خاص، کتاب خاص، یا مطلب منتشر شده یا فعالیت خاص می پردازد.

30. Type of Papers to English
Research paper. This category covers papers which report on any type of research undertaken by the author (s). The research may involve the construction or testing of a model or framework, action research, testing of data, market research or surveys, empirical, scientific or clinical research.
Viewpoint. Any paper, where content is dependent on the author's opinion and interpretation, should be included in this category.
Technical paper. Describes and evaluates technical products, processes or services.

31. Type of Papers to English- cont.
Conceptual paper. These papers will not be based on research but will develop hypotheses. The papers are likely to be discursive and will cover philosophical discussions and comparative studies of others' work and thinking.
Case study. Case studies describe actual interventions or experiences within organizations. They may well be subjective and will not generally report on research. A description of a legal case or a hypothetical case study used as a teaching exercise would also fit into this category.
Literature review. It is expected that all types of paper cite any relevant literature so this category should only be used if the main purpose of the paper is to annotate and/or critique the literature in a particular subject area. It may be a selective bibliography providing advice on information sources or it may be comprehensive in that the paper's aim is to cover the main contributors to the development of a topic and explore their different views.

32. Type of papers- cont.
General review. This category covers those papers which provide an overview or historical examination of some concept, technique or phenomenon. The papers are likely to be more descriptive or instructional.

33. اجزاء معمول در مقاله هاي علمي
عنوان (معمولا منعکس کننده مندرجات مقاله و حاوي کليدواژه ها)
نام، نشاني، درجه تحصيلي، محل کار و سمت نويسنده/نويسندگان
چکيده (معمولا چکيده راهنما يا چکيده ساختار يافته)
کليدواژه ها (جهت افزايش دسترس پذيري مقاله در هنگام جستجو)
مقدمه (زمينه سازي براي آغاز بحث اصلي و معرفي مقدماتي پزوهش)
بيان مسئله (اشاره به مشکلي که زمينه ساز اجراي پژوهش شده است)
تبيين هدف/ اهداف پژوهش
پرسش/ پرسشهاي پژوهش و گاهي فرضيه/ فرضيه هاي پژوهش
پيشينه پژوهش، مرور نوشتارها و تشريح مباني نظري مرتبط با موضوع
معرفي پروژه تحقيقاتي، تبيين ضرورت اجرا و ويژگيهاي متمايز کننده آن
ادامه ...

34. اجزاء معمول در مقاله هاي علمي- ادامه
تشريح روش شناسي مورد استفاده و تبيين رويکرد مقاله
ابزار گردآوري داده ها، روش نمونه گيري و ابزار تحليل داده ها
توصيف ويژگيهاي جامعه پژوهش و مشخصات نمونه گرفته شده از آن
تبيين محدوده و محدوديتهاي پژوهش
ارائه يافته هاي توصيفي و تحليلي (معمولا همراه با جدول و نمودار)
بحث و نتيجه گيري (پاسخگويي به پرسشهاي پژوهش و تامين هدف)
پيشنهاد/پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بعدي
تقدير و تشکر (ذکر نام افراد يا موسساتي که در مقاله مشارکت داشته اند)
منابع مورد استفاده و گاهي ذکر منابعي براي مطالعه بيشتر
پيوستها (مثل واژه نامه تخصصي، متن پرسشنامه يا معرفي نويسندگان)

35. ساختار اجزای مقاله با توضیحات بیشتر
1. عنوان
الف. نام نویسنده یا نویسندگان و موسسه متبوع
ب. چكيده مقاله
ج. كليد واژه ها
2. بدنه اصلی مقاله
الف. مقدمه
ب. سابقه
ج. تشریح تحقیق و موضوع مورد نظر
د. بحث و مقایسه
ه. نتیجه گیری
3. تشکر و قدردانی
4. فهرست مراجع
5. پیوست در صورت وجود

36. عنوان (خلاصه ، دقيق ، خبري ، پر محتوي)
عنوان‌ هر اثر، جلوه‌اي‌ از هويت‌ آن‌ اثر است‌.
عنوان‌ فشرده‌اي‌ منضبط‌ از مطالب‌ متن‌ است‌.
عنوان‌ بايد مختصر، گويا و جذاب‌ باشد تا بتواند علاوه‌ بر ايجاد انگيزه‌ مطالعه‌ در خواننده‌، او را در انتخاب‌ مقاله‌ مورد نيازش‌ راهنمايي‌ نماید.

37. نام نویسنده یا نویسندگان و موسسه متبوع
خودداری از نوشتن عناوینی مانند دکتر، مهندس، استاد و ...
در صورت تمایل تهیه زیر نویس
سِمت یا مرتبه علمی
نام دانشگاه یا محل اشتغال نویسنده
آدرس الکترونیکی
تلفن و نشانی

38. چكيده مقاله ( حقايق ، روشها ، نتايج ، اهميت )
نیاز است تا چکیده مقاله نگاهی کلی به موضوع مقاله ، فعالیت انجام شده، نظرات نگارنده و نتیجه به دست آمده باشد.
طول‌ چكيده‌ معمولاً تابع‌ نوع‌ مقاله‌ در دست‌ چكيده‌نويسي‌ است‌ ولی معمولا 100 تا 250 كلمه است .
در چكيده ارجاع نمی دهیم و البته كاري به پيشينه تحقيق نیز نداریم.

39. ده اصل چکيده نويسي چکيده هر اثر تنها پس از پايان نگارش آن نوشته شود.
چناچه به هردليلي مجبور شديد که چکيده را قبل از پايان اثر بنويسيد در چکيده به هدف اصلي توجه کنيد و پس از پايان اثر چکيده اوليه را بر اساس نسخه نهايي باز نويسي کنيد .
قبل از شروع چکيده اهداف اصلي اثر را فهرست و آنها را اولويت بندي کنيد. مطالب مهمتر را در ابتداي چکيده با عنوان جملات راهنما و موارد بعدي را با عنوان جملات حمايت کننده فهرست کنيد.
زبان به کار گرفته شده در چکيده را طوري انتخاب کنيد که افراد غير متخصص در حوزه موضوعي مورد نظر بتوانند آنرا درک کنند. چرا که شما هرگز نمي دانيد چه کسي چکيده را خواهد خواند.

40. ده اصل چکيده نويسي - ادامه
5. در به کار بردن واژه هاي تخصصي و کوته نوشتها دقت کنيد و در حد امکان آنها را به اختصار توضيح دهيد . اما با به کار بردن واژه هاي تخصصي امکان بازيابي آنها را افزايش دهيم . 6. هر جمله ياعبارتي که به خواننده اطلاع جديدي نمي دهد را حذف کنيد. 7. يک چکيده خوب بايد خواننده را به خواندن مدرک اصلي ترغيب کند. 8. از تکرار عنوان اثر در چکيده خودداري گردد. 9. انسجام منطقي و يکدستي در ارائه مطالب را رعايت کنيد. 10. چند روز پس از نگارش چکيده، دوباره آن را بخوانيد. اين بار شما نه به عنوان نويسنده بلکه به عنوان خواننده به چکيده نگاه مي کنيد.

41. كليد واژه ها
کلمات اصلی و کلیدی مقاله هستند که درورنمایی از تحقیق را نشان می دهند.
از کلید واژه می توان به محتوای مقاله پی برد.
با قلمی ضخیم تر از متن مقاله درج می شوند.
معمولا 3 تا 10كلمه به ترتيب الفبا

42. مقدمه مقاله
( زمينه تحقيق ، چشم انداز تحقيق ، روند و روش كار ، مواد مورد استفاده )
حداكثر 2 صفحه
کمک به خواننده در تصمیم گیری برای خواندن یا نخواندن مقاله
هدف اصلی از مقدمه پاسخ به این پرسش است که "چرا پژوهش انجام شده است".
ساختار مقدمه
ارائه زمینه و دیدگاه درباره موضوع و اهمیت آن
مروری کوتاه بر متون علمی موجود
بیان منطق منجر به انجام پژوهش
بیان هدف مطالعه

43. پیشینه تحقيق مقاله (سابقه)
پيشينه تاريخي
نظرات مطرح شده در اين زمينه

44. تشریح تحقیق و موضوع مورد نظر
بیان تمام کارهایی که در رابطه با تحقیق، اهداف، پرسش ها انجام شده و متدولوژی ها
صحبت از چگونگی تحقیق به جای چرایی تحقیق

45. بحث و مقایسه نتیجه گیری های تحقیق
روندهای مشاهده شده در داده های حاصل از تحقیق
ویژگی ها و محدودیت کار
مقایسه نتایج کار خود با نتایج دیگران

46. نتیجه گیری آخرین و یکی از مهم ترین بخش های مقاله است.
معمولا مورد نياز مقالات پژوهشي است.
نویسنده به جمع بندی بحث(های) مقاله می پردازد و نتیجه (نتایج) علمی مقاله خود را به صورت توصیفی نگارش می نماید.
حداقل 1 و حداكثر 2 صفحه

47. تشکر و قدردانی
توصيه مي شود بخشی تحت عنوان "تشكر و قدرداني" از كساني كه در انجام تحقيق يا تهيه مقاله كمك کرده اند در مقاله گنجانده شود.
قدردانی نمودن از کسانی که نگارنده را به موفقیت رسانده است، بیانگر شخصیت نگارنده و قدرشناسی و معرفت نویسنده است.

48. منابع مقاله ابتدا مراجع فارسی و سپس مراجع انگلیسی ترتیب نوشتن مراجع
کتاب ها
نام خانوادگی، نام، سال انتشار، عنوان کتاب، شهر محل انتشار کتاب، ناشر
پایان نامه ها و طرح های پژوهشی
نام نويسنده، سال، ”عنوان پايان نامه“. درجه تحصيلي، نام استاد راهنما،نام استاد مشاور، نام دانشكده، نام دانشگاه.

49. منابع مقاله- ادامه مقالات مندرج در کنفرانس ها و مجلات علمی معتبر
نام خانوادگی، نام، سال انتشار، عنوان مقاله، نام مجله، شماره مجله، شماره صفحه.
نام‌سمينار، سال، عنوان مجموعه مقالات (مجموعه مقالات اولين سمينار....).محل نشر: ناشر.
سایر مقالات و منابع اینترنتی

50. پیوست
درك بهتر موضوعاتی كه آوردن آنها در متن اصلي نوشته ايجاد گسستگي می نمايد.
جدول‌هاي آماري، تصاوير، نقشه‌ها، فرم‌ها، يا اطلاعات مشابهي كه در متن اصلي به گونه‌اي به آنها اشاره شده است.

51. تصميم به تحقيق، و مشخص كردن موضوع كلي
مراحل عمده نوشتن يك مقاله تحقيقي با توجه به ملاحظات و نكات مورد توجه در هر مرحله
تصميم به تحقيق، و مشخص كردن موضوع كلي
بررسي و تحليل موضوع به لحاظ ارزشمندي و امكان پذيري
طرح ريزي مقدماتي و تدوين ساختار كلي (نوشتن فهرست مقدماتي مطالب و مشورت با يك يا دو صاحب نظر)
تعيين يك برنامه (جدول) زماني براي انجام كار
جست و جو براي يافتن منابع پايه و اطلاعات زمينه اي

52. مراحل عمده نوشتن يك مقاله تحقيقي با توجه به ملاحظات و نكات مورد توجه در هر مرحله- ادامه
6. جست و جو براي يافتن اطلاعات مرتبط (تهيه كتابشناسي مقدماتي) 7. مطالعه منابع اصلي و كليدي براي محدود كردن موضوع و رويكرد مقاله 8. مطالعه عميق منابع در موضوع تخصصي و يادداشت برداري از منابع با رويكرد هدفمند و شيوه درست 9. تنظيم يادداشتها بر اساس فهرست مطالب و بازنگري در آنها با هدف پالايش آن 10. نوشتن متن مقاله (نسخه اوليه)

53. مراحل عمده نوشتن يك مقاله تحقيقي با توجه به ملاحظات و نكات مورد توجه در هر مرحله- ادامه
11. مرور متن اوليه و اصلاح آن (تهيه نسخه دوم) 12. مشورت با يك صاحب نظر و اصلاح مقاله 13. نوشتن متن نهايي (نسخه نهايي) 14. تدوین فهرست منابع 15. تدوين چكيده 16. انتخاب عنوان گویا و مناسب 17. ارسال برای مجله یا همایش

54. ارزیابی مقاله چرا ارزیابی؟ ارزیابی باید هدفمند باشد
چه کسانی ارزیابی می کنند؟
وجود انواع سیاهه های وارسی برای ارزیابی و داوری
تنوع سیاهه ها بر اساس نوع مقاله

55. از خودتان‌ و دیگران بپرسيد
آیا مقاله توانسته است آنچه در ذهن داشتید نشان دهد،
آیا مقاله توانسته است تصویر درست و نسبتا کاملی از موضوع را ارائه دهد؟
آیا مسئله اصلی بوضوح نشان داده شده است؟
آیا هدف مقاله در ابتدای آن منعکس شده است؟
آیا مقاله به هدف مطرح شده دست یافته است؟
آیا ساختار مقاله منطقی و در بر دارنده همه اجزاء مورد نظر می باشد؟
آیا عنوانهای فرعی بدرستی انتخاب شده اند؟
آیا ساختار و متن مقاله از انسجام لازم و وحدت رویه و سبک برخوردار است؟

56. از خودتان‌ و دیگران بپرسيد- ادامه
آیا مرور پیشینه بدرستی انجام گرفته است؟
آیا متن مقاله از پیشرفت منطقی برخوردار است؟
آیا جمله های آغازین، میانی، و پایانی ارائه شده اند؟
آیا استنادها و نقل قول ها بجا و روشمند ارائه شده اند؟
آیا حجم (طول) مقاله متناسب با موضوع است؟
آیا چکیده مقاله بازگو کننده محتوای آن می باشد؟
آیا کلیدواژه ها بدرستی انتخاب شده اند؟

57. پنج نکته کليدي قبل از ارسال مقاله به مجله
بررسي سطح مجله مورد نظر
رعايت دقيق قواعد نگارش و مراحل ارسال مقاله بر اساس دستور العمل منتشر شده توسط مجله
آشنايي با روش و فرايند داوري مقاله در مجله مورد نظر
دقت در نظرات داوران و تدوين پاسخ مناسب به نظر آنان در رفع نقايص مقاله و نه توجيه آنچه وجود دارد
آشنايي با چگونگي ارسال دوباره متن اصلاح شده

58. برخي مهارت های مورد نیاز در مقاله نویسی
آشنایی با نرم افزار Word
آشنایی با نرم افزار Power point
تسلط نسبي به زبان انگليسي

59. نکته پایانی قسمت اول
بخوانید، بخوانید، بخوانید بیندیشید، بیندیشید، بیندیشید بنویسید، بنویسید، بنویسید

60. قسمت دوم مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش در مقاله ها1

61. مقدمه 1
هر پژوهش متكي به پژوهشها و آثار پيش از خود است . مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش يكي از مراحل مقدماتي و در عين حال مهم در انجام يك پژوهش علمي است كه نياز به مهارت خاص دارد. در اين اسلایدها، ضمن برشمردن اهميت و هدف مرور نوشتارها، رهنمودهاي لازم براي نگارش آن ارائه شده است .

62. مقدمه - ادامه
مرور و بررسي نوشتارها يكي از مقدمات اساسي و يكي از نخستين مراحلي است كه براي انجام بسياري از پژوهشها ، از جمله پايان نامه ها ، طرح هاي تحقيقاتي و مقاله هاي پژوهشي ضرورت دارد . هدف اين مقاله ، ارائه رهنمودهايي براي فهم جنبه هاي مختلف مرور نوشتارها و چگونگي تهيه و نگارش اصولي آن براي دانشجويان تحصيلات تكميلي و اعضاي هيات علمي دانشگاهها در حوزه علوم انساني_ اجتماعي است .

63. اهداف و اهميت نگارش مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش
هدف كلي از تهيه و نگارش مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش آن است كه : مشخص شود چه كارهايي در زمينه مورد نظر پژوهشگر به انجام رسيده و منتشر شده است و چه نكته هايي به تحقيق بيشتر نياز دارد .

64. بيان اهداف مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش از ديدگاهاي مختلف: الف) از دیدگاه آري ، جاكوبز ، رضويه
1. مشخص كردن محدوده تحقيق 2. برقراري ارتباط سؤال هاي تحقيق با تحقيقات قبلي 3. محدود كردن سؤال ها و مشخص ساختن مفاهيم عمده در تحقيق 4. روشن ساختن نكات و نتايج متضاد در تحقيقات گذشته در يك حوزه تخصصي 5. شناسايي روشهاي كارآمد و نيز نامناسب تحقيق 6. جلوگيري از دوباره كاري و تكرار تحقيقات گذشته 7. توانا ساختن پژوهشگر در تفسير اهميت نتايج بدست آمده از تحقيق خود .

65. بيان اهداف مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش از ديدگاهاي مختلف : ب) از دیدگاه سرمد ، بازرگان ، حجازي
1. تعريف و تحديد مسئله 2. قرار دادن يافته هاي تحقيق در چارچوب تحقيقات قبلي 3. اجتناب از دوباره كاري 4. انتخاب روشها و ابزار اندازه گيري

66. بيان اهداف مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش از ديدگاهاي مختلف : ج) از دیدگاه راهنماي نگارش دانشگاه مينه سوتا
1. آشنا ساختن خواننده نسبت به متون موجود 2. شناساندن نويسندگان و پژوهشگران معتبر 3. شناسايي نظريه ها ، فرضيه ها و مباحث عمده در زمينه موضوع مورد پژوهش

67. بيان اهداف مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش از ديدگاهاي مختلف : د) از دیدگاه خود پژوهشگر
1. مي تواند ادعا كند كه كار وي براساس پژوهشهاي پيشين بنا نهاده شده است و از پايه هاي نظري كافي برخوردار مي باشد .
2. زمينه هاي خالي تحقيق را ( كه تاكنون توسط ديگران مورد بررسي و پژوهش قرار نگرفته است ) مشخص سازد تا خود بتواند موضوعي براي پژوهش بيابد .
3. كيفيت اين بخش به عنوان يكي از شاخص هاي داوري اينگونه آثار قلمداد مي شود و توجه زيادي را به خود جلب مي كند .

68. نكته
مرور نوشتار و پيشينه پژوهش تنها سياهه اي از منابع و مقاله هاي ديگر نيست ، بلكه بيان اين مفهوم است كه : دانش موجود و انديشه هاي مطرح در يك موضوع خاص تا كجا پيش رفته است .

69. چارچوب و مراحل انجام مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش
ديدگاه كريشنار كومار : نوشتن پيشينه پژوهش در دو مرحله بايد انجام شود : مرحله اول : مرور كلي بر مطالعات گذشته به منظور آشنايي با اظهارنظرها ، تجربه ها و نظريه هاي پيشگامان مرحله دوم : مرور عميق براي كسب دانش دقيق درباره نتايج پژوهشها ، شيوه هاي گرداوري داده ها ، فنون و ابزار تحليل و تفسير داده ها

70. چارچوب كلي شامل چهار مرحله است
1 - سازماندهي اطلاعات گردآوري شده بر اساس مقاصد ، فرضيه ها و سؤال هاي تحقيق 2- ارائه نتايج به صورت فشرده 3- شناسايي نكات متضاد در پژوهش هاي ديگر 4- ارائه سؤال هايي براي تحقيقات بيشتر

71. الف ) تعيين نوع مرور نوشتارها ب ) شناسايي منابعي كه بايد مرور شود
نكات مهمي كه رعايت آنها منتهي به نتايج مطلوب در تهيه و نگارش مرور پيشينه پژوهش خواهد شد عبارتند از
الف ) تعيين نوع مرور نوشتارها
ب ) شناسايي منابعي كه بايد مرور شود
ج ) چگونگي مطالعه و مرور نوشتارها
د ) يادداشت برداري از مطالب مرور شده
ه ) ساختار مرور نوشتارها
و ) سبك نگارش مرور نوشتارها

72. الف ) تعيين نوع مرور نوشتارها
مرور نوشتارها و پيشينه پژوهش ممكن است به يكي از سه شكل زير باشد : 1 - مرور توصيفي 2 - مرور تحليلي 3 - مرور انتقادي و يا تركيبي از اينها

73. 1 - مرور توصيفي
تنها به بازگو كردن كلي نوشتارها و پژوهشهاي انجام گرفته ، با اشاره اي كوتاه به موضوع و يافته هاي عمده مي پردازد .
نكته : توصيه نمي شود كه مرور نوشتارها تنها جنبه توصيفي داشته باشد، بلكه بهتر آن است كه از رويكرد تحليلي يا انتقادي براي تهيه مرور نوشتارها استفاده شود .

74. 2 – مرور تحليلي
با ديدي علمي تر به بررسي نوشتارها و پژوهشهاي مورد نظر مي پردازد . در اين نوع مرور لازم است به جايگاه و تاثير برخي نوشتارها و پژوهشهاي موجود در كل حوزه مورد بررسي و نيز پژوهش در دست خود اشاره كرد .

75. 3 – مرور انتقادي
در اين نوع مرور لازم است به جنبه هاي مثبت و نقاط ضعف احتمالي هر يك از متون و پژوهشهاي مورد بررسي از نظر روش تحقيق ، روايي و پايابي ابزار گردآوري داده ها و مواردي از اين قبيل توجه نمود .

76. ب ) شناسايي منابعي كه بايد مرور شود
مراحل شناسايي به ترتيب عبارتند از : 1 – مراجعه به منابع مقدماتي ( دائره المعارف ها ، متون علمي تفصيلي و پايه ، مشورت با استادان راهنما و مشاور ) 2 – مراجعه به ابزارهاي بازيابي اطلاعات (LISA-ISA-Dissertation Abstracts-ERIC-Psychlit ) 3 – مراجعه به منابع دست اول

77. 3 – مراجعه به منابع دست اول
شامل : 1 ) گزارش طرحهاي پژوهشي 2 ) پايان نامه هاي كارشناسي ارشد و دكترا 3 ) مقاله هاي پژوهشي و علمي 4 ) مقاله هاي مروري 5) مقاله هاي توصيفي و تحليلي

78. 1 ) گزارش طرح هاي پژوهشي
اين نوع منابع كه معمولا تعدادشان زياد نيست ، حاصل يك كار پژوهشي جدي است كه از بخشهاي زير تشكيل شده است : - مقدمه - پيشينه تحقيق - روش پژوهش - يافته ها - بحث ، نتيجه گيري و پيشنهادات

79. 2 ) پايان نامه هاي كارشناسي ارشد و دكترا
پايان نامه ها نيز بخش هاي مشخصي همچون گزارش طرح هاي پژوهشي دارد . بخش مرور نوشتارها وپيشينه پژوهش در پايان نامه ها نسبت به گزارش طرح هاي پژوهشي كاملتر است و آثار بيشتري را مورد بررسي و تحليل قرار مي دهد .

80. 3 ) مقاله هاي پژوهشي و علمي
بويژه مقاله هايي كه مبتني بر پايان نامه ها و طرح هاي پژوهشي است . مقاله هاي پژوهشي و علمي فشرده اي از يك كار پژوهشي مي باشد و ساختاري تقريبا مشابه با پايان نامه و گزارش پژوهشي ، اما فشرده تر دارد .

81. 4 ) مقاله هاي مروري
اين منابع در واقع ارزيابي و نقد منابع موجود در يك حوزه يا يك محدوده خاص مي باشند . بهترين راه شناسايي ساير منابع مربوط و نيز افراد كليدي در يك حوزه ، يافتن اين گونه مقاله ها است .

82. 5 ) مقاله هاي توصيفي و تحليلي
اين گونه مقاله ها كه معمولا نظريه خاصي را بيان مي دارند و يا به انتقاد آن مي پردازند ، مي توانند در شناسايي دامنه موضوع مورد بررسي و نيز عناصر مرتبط با آن مورد استفاده قرار گيرند .

83. راههاي يافتن آثار هسته و نويسندگان كليدي
1- منابعي را جستجو كرد كه خود داراي بخش مرور نوشته ها و پيشينه باشند . 2- شناسايي منابع مرتبط با هم از طريق مراجعه به نمايه نامه هاي استنادي 3- مراجعه به صاحب نظران و درخواست كمك از آنها براي معرفي منابعي كه احتمالا مي شناسند . 4- مقاله هاي مروري ( بهترين راه )

84. ج ) چگونگي مطالعه و مرور نوشتارها
بدون شك لازم نيست منابعي را كه براي مرور انتخاب شده اند تماما و از ابتدا تا انتها مطالعه كرد . چنانچه نوشتارها داراي چكيده اند بايد چكيده ها را با توجه به جنبه هايي چون نوع و روش پژوهش ، ابزار گردآوري داده ها ، يافته ها و نتايج مطالعه كرد .در مورد تك تك نوشته ها و پژوهشها ، لازم است آنها را با پژوهش در دست انجام خود مقايسه كرده و وجوه تشابه و تمايز را مشخص كرد . اين كار بدان علت صورت مي گيرد تا از انجام يك پژوهش تكراري جلوگيري نماييم و يا وجوه متمايزو منحصر به فرد پژوهش خود را نسبت به ساير پژوهش ها مشخص كرد .

85. د ) يادداشت برداري از مطالب مرور شده
لازم است نكات و اطلاعات مهمي را كه بايد در مرور نوشتارها گنجانيده شود ، روي برگه ها يا كارتهاي مخصوص يادداشت برداري ، ثبت كرد . اين يادداشت ها بايد بر اساس موضوع خاص آنها و هدفي كه از نوشتن آنها مورد نظر بوده است تنظيم گردد تا بعدا به راحتي بتوانند مورد استفاده قرار گيرند .

86. ه ) ساختار مرور نوشتارها
پس از يادداشت برداري ، بايد برگه هاي يادداشت را بر اساس آنچه كه از پيش در نظر گرفته شده است تنظيم كرد ، يعني بر اساس مقوله هاي موضوعي ، تاريخي ، و يا مكاني . اين بهترين ساختار براي بيان جنبه هاي مختلف يك موضوع و آشنا ساختن خواننده با محدوده كار است .

87. و ) سبك نگارش مرور نوشتارها
شيوه نگارش ، نبايد بيان صرف و متوالي نام پژوهشگران مختلف و كارهاي آنان باشد . بويژه ، جايز نيست كه هر پاراگراف با نام نويسنده مورد بررسي آغاز شود . بهتر آن است كه در ابتداي هر پاراگراف مباني نظري مفهوم يا سؤال مورد نظر ارائه شود تا ذهن خواننده براي آشنايي با آثار در دست مرور آماده گردد .

88. نكاتي در مورد سبك نگارش مرورنوشتارها
1- در مواردي كه آثار پژوهشگران نتايج تقريبا مشابهي داشته است مي توان همه آنها را در يك جمله كلي منعكس كرد . 2- چنانچه يك يا چند پژوهش از برخي جنبه ها نسبت به ساير آثار برجسته تر است ، بايد آنها را بطور جداگانه و با ذكر برجستگي يا تفاوت مورد نظر منعكس ساخت . 3- شيوه نقل قول مستقيم و نيز شيوه استناد به نويسندگان و پژوهش هاي آنان بايد به صورتي استاندارد و يكدست ( يعني براساس يكي از شيوه نامه هاي معتبر ) ارائه گردد .

89. نمونه اي از شيوه هاي نقل قول مستقيم
( نام نويسنده ، سال نشر ، شماره صفحه )
چنانچه به يك اثر از يك نويسنده استناد شود : ( حري ، 1377 ، 35 )
چنانچه به بيش از يك اثر از يك نويسنده استناد شود ، به ترتيب تاريخ نشر عمل مي شود : ( سلطاني ، 1365 ، 248 ، 1371 ، 39 )
به همين شكل چنانچه به آثار نويسندگان مختلف استناد شود : ( آزاد ، 1372 ، 11 ؛ مهرداد ، 1373 ، 114 – 1375 ،98 ؛ فرج پهلو ، 1378 ، 42 )
چنانچه از شيوه فوق استفاده شود ، بايد مشخصات كامل كتابشناختي آنها را درپايان مرورنوشتارها به ترتيب الفبايي نام خانوادگي و مطابق با استانداردهاي يكي از شيوه نامه هاي معتبر اضافه كرد .

90. بازنگري نهايي مرورنوشتارها
در اين مرحله بايد با ديدي انتقادي عمل كرد . چند روز پس از نوشتن متن كامل ، مجددا ان را مورد بررسي و انتقاد قرارمي دهيم . وجود يك سياهه وارسي ( نكات مهمي كه بايد مورد توجه قرار گيرد )مي تواند بسيار مؤثر باشد . توصيه مي شود حاصل كار را به يكي از همكاران علاقمند و تيزبين خود بدهيد تا از ديد فرد ديگري نيز مورد بررسي قرار گيرد .

91. نتيجه گيري
مرورنوشتارها و پيشينه پژوهش يكي از مراحل مقدماتي و در عين حال اساسي در انجام پژوهش ها بويژه پايان نامه هاي كارشناسي ارشد و دكترا است . آنچه كه مرورنوشتارها را منسجم و مفيد مي كند ، وجود ساختاري مناسب و رويكردي انتقادي و تحليلي است . توجه به هدف مرورنوشتارها و در دسترش داشتن يك سياهه وارسي مي تواند موفقيت آن را تضمين كند .

92. مراحل انجام مرورنوشتارها و پيشينه پژوهش ( به طور خلاصه)
مراحل انجام مرورنوشتارها و پيشينه پژوهش ( به طور خلاصه)
1- مشورت با استادان راهنما و مشاور و برخي از صاحبنظران 2- تعيين چارچوب و مراحل انجام مرورنوشتارها و پيشينه پژوهش 3- تعيين نوع مرورنوشتارها 4- شناسايي منابعي كه بايد مرور شود 5- مراجعه به منابع دست اول 6- مطالعه ، تحليل و نقد نوشتارها ، و يادداشت برداري از مطالب مرور شده

93. مراحل انجام مرورنوشتارها و پيشينه پژوهش ( به طور خلاصه)- ادامه
مراحل انجام مرورنوشتارها و پيشينه پژوهش ( به طور خلاصه)- ادامه
7- دسته بندي يادداشت ها و مطالب بر اساس مقوله هاي مشخص 8- نوشتن متن اصلي بر اساس يك ساختار مشخص و تقسيم بندي شده 9- استنتاج از مطالعات گذشته و مرتبط كردن پژوهش هاي انجام شده با سؤالات ، فرضيه ها و هدف هاي تحقيق 10- بازنگري نهايي مرورنوشتارها و ويرايش آن

94. قسمت سوم
پایگاه اطلاعاتی

95. پایگاه های اطلاعاتی معتبر یافتن مقاله رایگان
لاتین
فارسی

96. پایگاه های معتبر غیررایگان لاتین

97. پایگاه های معتبر غیررایگان لاتین

98. پایگاه های معتبر غیررایگان فارسی

99. اینفوگراف های یافتن مقاله

103. http://iauh.ac.ir اینفوگراف ها از پایگاه زیر برگرفته شده اند:
این پاورپوینت با استفاده از کتب روش تحقیق و پاورپوینت های مختلف تدوین شده است.
اینفوگراف ها از پایگاه زیر برگرفته شده اند:
همچنین از جناب آقای دکتر علیرضا اسفندیاری مقدم تشکر ویژه می گردد