1. ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE
LÊ HOÀNG NINH

2. NỘI DUNG Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Tại sao phải đánh giá tác động sức khỏe?
Ai là người đánh giá tác động sức khỏe?
Những cái khác mà bạn cần biết trong đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Làm thế nào để thực hiện đánh giá tác động sức khỏe?

3. Đánh giá tác động sức khỏe là gì? Health impact assessment ( HIA)
HIA là một qui trình thường qui nhằm tiên lượng các ảnh hưởng về chính sách trên sức khỏe, phúc lợi ( wellbeing) và trên những bất công bằng về sức khỏe. HIA được áp dụng trong chính sách cấp trung ương hay địa phương, và rất có hiệu quả khi triển khai ứng dụng sớm trong quá trình phát triển xây dựng chính sách

4. Đánh giá tác động sức khỏe là gì? Health impact assessment ( HIA)
Định nghĩa: HIA là sự kết hợp các qui trình, các phương pháp, các dụng cụ mà các chính sách được xem xét cân nhắc dựa trên tác động lên sức khỏe của cộng đồng và sự phân phối các tác động nầy trên dân số.
Có 2 kiểu HIA:
Policy level HIA
Project level HIA

5. Đánh giá tác động sức khỏe là gì? Health impact assessment ( HIA)
HIA ở mức độ chính sách: tập trung trên sức khỏe và các yếu tố quyết định nhưng khi HIA áp dụng trong quản lý môi trường thì sức khỏe chỉ là một thành tố.
HIA liên kết với chính sách có căn bản, nguồn gốc từ y tế công cộng và ghi nhận sức khỏe được quyết định bởi phần lớn những yếu tố khác. Như vậy để đạt được mục tiêu của các chính sách thì việc ra quyết định phải dựa trên hệ quả ( outcome-based decision making) chứ không phải là output. Thí dụ: giảm tỷ lệ thuốc lá là outcome, chương trình ngừng hút thuốc lá là output)

6. Đánh giá tác động sức khỏe là gì? Health impact assessment ( HIA)
HIA dựa trên công nhận tình trạng sức khỏe của người dân và cộng đồng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố năm ngoài lãnh vực y tế thí dụ như xã hội và kinh tế
HIA :
ảnh hưởng dương của chính sách được thúc đẩy
ảnh hưởng âm/ tiêu cực trên sức khỏe có thể được giảm thiểu/ loại bỏ
Bất công bằng về y tế/ chăm sóc sức khỏe thu hẹp

7. TẠI SAO PHẢI ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
Gíup nhà lập chính sách sử dụng các tiếp cận phát triển bền vững
Giúp nhà lập chính sách nắm được, nêu được các yêu cầu về luật và chính sách về y tế công cộng
Giúp các nhà lập kr61 hoạch đưa các chứng cứ vào việc ra các chính sách
Động viện các hoạt động liên ngành bằng cách thúc đẩy các nhà lập chính sách phối hợp với các ngành nghề khác

8. TẠI SAO PHẢI ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
5. Động viện sự tham gia, các tiếp cận tư vấn vào việc ra chính sách.
6. Cải thiện sức khỏe và bất công bằng trong chăm sóc y tế
7. Giúp các nhà lập chính sách xem xét các đạo luật xử lý những tình huống / tình trạng đâc biệt

9. AI NÊN ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
Nhà lập chính sách ở tất cả bộ phận công nên dùng các đánh giá tác động sức khỏe cho những chính sách có ý nghĩa: thí dụ giao thông, kế hoạch, chính sách xã hội, môi trường
Health policy markers ….

10. NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHÁC
Health ?
Y tế công cộng ?
Health determinants và health outcome:
Determinants :
social and cultureal factors ;
Economic factors
Environmental factors
Population based services: health, disability, leisure services
Individual/ behavioral factors: physical activity, smoking
Biological factors
Outcome : hệ quả sức khỏe cá nhân, nhóm dân số, cộng đồng
Bất công bằng trong chăm sóc y tế

11. CÁCH THỰC HIỆN HIA 4 giai đoạn trong qui trình HIA:
Screening
Scoping
Appraisal and reporting
Evaluation
Trong giai đoạn appraisal có 3 phần:
Chọn công cụ appraisal
Hoàn chỉnh giai đoạn đánh giá tác động
Phát triển các kiến nghị thực tế để giảm thiểu tác động tiêu cực, tăng cường các tác động tích cự

12. Qui trình đánh giá tác động sức khỏe
Hình 3 trang 21

13. Bước 1: sàng lọc ( screening)
Là bước căn bản quan trọng trong qui trình:
Cần tiến hành HIA không
Nếu không cần thì liệu có những kiến nghị/ đề nghị gì để những tác động âm tính/ bất lợi cho sức khỏe được kiểm soát
Nếu như chưa thể ra quyết định do thông tin chưa phù hợp, thì sự sàng lọc sẽ được lập lại sau khi có được thông tin đầy đủ

14. Bước 1: sàng lọc
Từng đề mục chính sách, ý kiến chính sách, hệ quả chính sách:
Lướt qua bảng kiểm ( bảng 1) và khoanh tròn vào 1 trong 3 chọn lựa: yes, no, do not know
Từng câu hỏi các bạn phải ước lượng mức độ chắc chắn của câu trả lời của bạn theo 3 cấp độ
Ra các phán quyết dựa vào các thông tin trong bảng. Thật ra rất khó, điều quan trọng là có cảm nhận chung-> need for HIA or not

15. Bước 2: nội dung ( Scoping)
Scoping: good project management
> write an assessment plan to set out the work
> decide on the HIA and which appraisal tool to use
> evaluating HIA

16. Bước 2: nội dung ( Scoping)
Xác định ranh giới của các công việc ( kể cả phân tích sâu nhu cầu và xếp hạng nhu cầu và sự liên hệ tới những công việc khác như thế nào
Xác định mục tiêu cho những việc nầy
Xác định nhu cầu nguồn lực cho việc đánh giá kể cả xác định nhóm đề án gồm những ai

17. Bước 2: Nội dung ( scoping)
Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)
Mục đích và mục tiêu của HIA?
Phạm vi và các giới hạn của HIA:?
What is to be includes ( nhận vào) và loại ra ?
Khu trú thời gian và đĩa điểm?
Khi nào sẽ đánh giá?
Mất thời gian bao lâu?

18. Bước 2: Phạm vi ( scoping)
Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)
Ai sẽ đánh giá và những kỹ năng cần có là gì?
Những mấu chốt, nồng cốt tham gia vào đánh giá chính sách là gì?
Địa dư/ địa lý nào?
Phạm vi thời gian của HIA ( bạn quan tâm tới những gì sẽ xảy ra trong 5 hay 20 năm tới)?
Nếu như toàn bộ chính sách không được đánh giá thì phần được đánh giá là gì?

19. Bước 2: Phạm vi ( Scoping)
Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)
So sánh chính sách: giữa các chính sách hay so sánh với hiện trạng
Nếu hệ quả của chính sách không biết, thì những giả định nào cần có để tiên lượng hệ quả có khả năng xảy ra
Cộng đồng có quan tâm / hay gia tăng sự quan tâm trong lãnh vực chính sách không?

20. Bước 2: phạm vi ( Scoping)
Ai là người chủ chốt để tham vấn
Kế hoạch đánh giá có thể liệt kê ra những điểm chính và khung thời gian không?
Nhưng tham số dùng để đánh giá là gì
Kinh phí và nguồn kinh phí
Nhưng phương pháp nào được dùng để đánh giá …

21. Bước 3: định giá và báo cáo
Bước định giá gồm 4 phần:
Xác định các nhân tố quyết định sức khỏe tương ứng với chính sách được đánh giá
Dùng các công cụ định giá để xác định các tác động
Đánh giá tác động sức khỏe có ý nghĩa
Báo cáo các thay đổi tthu75c hành làm thay đổi đối với chính sách
2 công cụ đánh giá:
Health lens
Health appraisal tool

22. Bước 3: định giá và báo cáo
Các thành tố cua chính sách:
Mục đích và mục tiêu
Nội dung và chiều hướng
Giá trị
Ưu tiên/ goal
Dân số đích/ cộng đồng/ nhóm dân số
Đầu ra
Hệ quả dự kiến

23. Bước 3: định giá và báo cáo
Các phương pháp định giá:
Không có phương pháp nào là tối ưu
Tất cả phương pháp đều hướng đến xác định và đo lường các hệ quả, giải thích được các hệ quả đó
Range of method can be used at difference stages in process. Ex: checklist/ screening, scoping; system model : env. System and link different environmental components
Combination of methods

24. Bước 3: định giá và báo cáo
Xác định các nhân tố quyết định sưc khỏe: ( trang 36)

25. Bước 3: định giá và báo cáo
Công cụ định giá:
Health lens: concise list questions
Health appraisal tool:
Impacts of policy proposal on determinants of health
Appraisal for partnership, participation and protection
Inequalities appraisal

26. Bước 3: định giá và báo cáo
HIA process and the people. Org and resources involved
Phương pháp dùng đánh giá
Báo cáo về sự tham gia, định giá bảo vệ và tham gia
Báo cáo tác động
Kiến nghị: tăng tích cực/ hạn chế tiêu cực, âm tính

27. Bước 4: Đánh giá
Đánh giá phải được phân thành các thành tố vào trong quá trình đánh giá tác động sức khỏe, không nên quá phức tạp và quá rộng
Gồm các phần việc của cơ quan, tổ chức, giá thành trong gia đoạn xác định nội dung
Mục tiêu hia phải rõ ràng/ có đạt được không

28. Bước 4: đánh giá
Nên dùng cả hai: đánh giá qui trình và đánh giá tác động
Đánh giá qui trình: đánh giá làm cách nào/ bằng cách nào mà HIA được làm và cung cấp thông tin cho các HIA sau đó
Đánh giá tác động phân tích các nội dung để đưa ra các kiến nghị về chính sách
Đánh giá hệ quả: đánh giá những tác động được tiên lượng trước.