1. NÂNG CAO KỸ NĂNG & HIỆU QUẢ THUYẾT TRÌNH
TS. Lê Văn Hảo 1

2. Tác giả Phòng ĐBCL& Thanh tra – Trường ĐH Nha Trang ĐT: 0905102855 2

3. Giới thiệu
Bài giảng nhằm mục tiêu cung cấp các hướng dẫn cần thiết để trên cơ sở đó thực hành nâng cao kỹ năng và hiệu quả thuyết trình trong các trường hợp khác nhau.
Đối tượng của bài giảng là sinh viên bậc đại học và những ai quan tâm đến việc nâng cao kỹ năng và hiệu quả của thuyết trình.
(Có thể tiếp cận file ppt này tại trang web của Phòng ĐBCL&TT, mục Diễn đàn đổi mới PPGD – Tư liệu tham khảo – PPGD) 3

4. Suy ngẫm “Public speaking is not a talent – it is a skill.” Unknown
“The human brain starts working the moment you are born and never stops until you stand up to speak in public.”
George Jessel 4 4

5. “According to most studies, people’s number one fear is public speaking. Number two is death.”
Jerry Seinfeld 5

6. 1. BƯỚC CHUẨN BỊ 6 6

7. 1.1Xác định rõ mục đích và mục tiêu
Buổi thuyết trình nhằm mục đích gì?
VD: - Giới thiệu một sản phẩm, chuyên đề
- Bảo vệ một đề tài NCKH/khóa luận tốt nghiệp
Các mục tiêu cần đạt được?
VD: - Giúp khách hàng hiểu rõ các tính năng của một sản phẩm và chế độ hậu mãi
- Giới thiệu các nội dung cốt lõi của chuyên đề/đề tài NCKH/khóa luận tốt nghiệp 7 7

8. 1.2 Xác định rõ đối tượng nghe
Trình độ của đối tượng nghe? Lứa tuổi?
Số lượng người tham dự?
Mong muốn của người nghe?
“The simplest way to customize is to phone members of the audience in advance and ask them what they expect from your session and why they expect it. Then use their quotes throughout your presentation.” Alan Pease 8 8

9. 1.3 Xác định điều kiện cơ sở vật chất
Có đủ chỗ ngồi cho người nghe?
Bố trí chung của phòng họp?
Các phương tiện hỗ trợ trình bày và trao đổi?
Các tài liệu có sẳn cho người nghe?
Phòng họp có kết nối internet?
Sự tác động của môi trường chung quanh (âm thanh, mùi vị, người qua lại, …)?
...... 9 9

10. 1.4 Chuẩn bị nội dung trình bày
Chọn phương pháp trình bày phù hợp với mục tiêu, đối tượng người nghe, điều kiện cơ sở vật chất (powerpoint, bảng-phấn, chỉ có bục thuyết trình, …)
Chuẩn bị nội dung trình bày phù hợp với phương pháp trình bày 10 10

11. Xây dựng nội dung trình bày theo một câu chuyện (story) khi có thể
“Bộ não của chúng ta có khuynh hướng ghi nhớ những câu chuyện có kịch tính, cao trào tốt hơn là những lời nói suông. Chính vì vậy, hãy xây dựng kịch bản cho bài thuyết trình của bạn như một câu chuyện, có mục tiêu, có cao trào, có đấu tranh và có kết quả”. (

12. Chuẩn bị đa dạng các tài liệu, công cụ hỗ trợ (tờ rơi giới thiệu, sách tư liệu, bút laser, phần mềm minh họa, video, thiết bị minh họa, …)
“It takes one hour of preparation for each minute of presentation time.” Wayne Burgraff 12 12

13. 1.5 Chuẩn bị trang phục
Trang phục có phù hợp với mục đích, mục tiêu, đối tượng người nghe?
Lưu ý để tránh các “sự cố” về trang phục 13 13

14. 1.6 Tập dượt Trình bày trước ở nhà để tính thời gian
Thu âm/thu hình để nghe/xem lại và tự điều chỉnh
Trình bày trước trong nhóm bạn để thêm tự tin, cùng nhau rút kinh nghiệm
“There are always three speeches, for every one you actually gave. The one you practiced, the one you gave, and the one you wish you gave.” Dale Carnegie 14 14

15. 2. BƯỚC TRÌNH BÀY 15 15

16. 2.1 Các nguyên tắc chung
Khai thác tối đa các hình thức ngôn ngữ trong khi thuyết trình (lời nói, điệu bộ, ánh mắt, …)
Luôn tạo ra sự tương tác với người nghe (thông qua ánh mắt, trao đổi, …) 16 16

17. Biết pha trò/hài hước đúng lúc
“Once you get people laughing, they’re listening and you can tell them almost anything.”
Herbert Gardner 17

18. Dùng cách diễn đạt càng đơn giản càng tốt
Đến sớm để chuẩn bị và tìm hiểu môi trường, người nghe, …
Tìm cách gây sự chú ý của người nghe ngay từ lúc đầu (VD: đề cập một sự kiện có liên quan)
Thể hiện nhiệt huyết về nội dung thuyết trình
“The audience only pays attention as long as you know where you are going.” Philip Crosby 18 18

19. Tuyệt đối không đọc nguyên văn slide/tài liệu có sẳn19

20. Làm quen với thính giả, mời họ cùng tham gia trình bày, hỗ trợ bạn khi cần.20

21. 2.2 Giới thiệu bản thân và khách
Dành một slide để tự giới thiệu bản thân hoặc giới thiệu bằng lời: chỉ cung cấp các thông tin cần thiết.
Có thể để người nghe tự giới thiệu (nếu họ cần thiết phải biết nhau, nếu không quá đông) 21 21

22. 2.3 Trình bày
2.3.1 Trình bày với powerpoint
Lưu ý về cở chữ: đảm bảo người ngồi xa nhất có thể đọc được. Thông thường: ≥28
Lưu ý về số từ/slide: chọn lọc để đưa các từ trọng tâm. Viết tắt nếu cần thiết. Thông thường: ≤10 từ/dòng
Chọn số lượng màu, màu chữ và màu nền phù hợp 22 22

23. Tránh dùng nhiều hiệu ứng trình bày (animation)
Sử dụng hình ảnh để tránh nhàm chán
Nêu ý chính trên mỗi slide và giải thích, không đọc slide
Cần khống chế số slide theo thời gian cho phép. Thông thường: < 40 slides 23 23

24. Chọn vị trí phù hợp 24

25. Cố gắng sử dụng nhiều màu phấn
2.3.2 Trình bày với bảng
Cố gắng sử dụng nhiều màu phấn
Sử dụng không gian bảng hợp lý, mỹ thuật; tránh xóa nhiều lần
Viết cấu trúc nội dung thuyết trình lên bảng theo cách truyền thống (Phần I, II, III, …) hoặc dùng Sơ đồ tư duy (Mind map) 25 25

26. Ví dụ về Sơ đồ tư duy 26

27. 2.3.3 Trình bày chỉ với tư liệu
Cầm theo cấu trúc nội dung thuyết trình theo cách truyền thống (Phần I, II, III, …) hoặc theo Sơ đồ tư duy (Mind map)
Cầm theo các tài liệu chi tiết có liên quan 27 27

28. 3. BƯỚC KẾT THÚC 28 28

29. 3.1 Chọn lời kết Trình bày tóm tắt nội dung thuyết trình (nếu cần)
Đưa ra một vài kết luận quan trọng
Giới thiệu một phát biểu/châm ngôn nổi tiếng có liên quan 29 29

30. 3.2 Trao đổi – thảo luận Gợi ý một số nội dung cần trao đổi/thảo luận
Có thể đặt câu hỏi cho người nghe (tùy tính chất buổi thuyết trình)
Thành thật, trung thực, cầu thị khi trả lời câu hỏi 30 30

31. Có thể mời người hỏi, người nghe tham gia trả lời câu hỏi
Nhắc lại câu hỏi cho mọi người cùng nghe
Ghi lại các câu hỏi. Không nên quá tin vào “bộ nhớ” của mình! 31

32. Khen câu hỏi hay, câu trả lời hay! (tùy trường hợp)32

33. 3.3 Kết thúc buổi thuyết trình
Ra lời kêu gọi hưởng ứng một phong trào (nếu có)
Cảm ơn Ban tổ chức (nếu có), những người hỗ trợ/phục vụ, người nghe
Cung cấp thông tin cá nhân để liên hệ (ĐT, , địa chỉ cơ quan, …) 33 33

34. “Talk low, talk slow, and don’t talk too much.” John Wayne34 34

35. Một số trang web tham khảo tốt

38. Thực hành
Sử dụng sơ đồ tư duy (mind map) để trình bày (tại lớp) một vấn đề bất kỳ mang tính thời sự.
Xây dựng một file PowerPoint (có khoảng slides) nhằm chuẩn bị cho một báo cáo về một vấn đề bất kỳ mang tính thời sự. Đối tượng nghe: khoảng 200 SV đại học thuộc tất cả các ngành, các khóa.