1.
Company Logo

2. دوره آموزشی الزامات جدید ISO 14001:2015 & نگرش چرخه حیات مدرس: دکتر مسعود آقاجانی

3. اهداف دوره تاریخچه سیستم مدیریت زیست محیطی
شناخت تغییرات الزامات سیستم زیست محیطی در ویرایش جدید
آشنایی با ارزیابی چرخه حیات
اجرای نگرش چرخه حیات در جنبه های زیست محیطی

4. مختصری از سازمان بین المللی استاندارد
سازمان بین المللی استاندارد که مقر آن در ((ژنو)) می باشد مسئولیت تدوین استانداردهای بین المللی در کلیه رشته ها بجز برق و الکترونیک را بعهده دارد
کار تدوین استانداردهای بین المللی توسط کمیته های فنی مختلف و در رشته های گوناگون صورت می گیرد که به این کمیته ها Technical Committee یا به اختصار TC گفته می شود.
هر کمیته فنی یک دبیرخانه، یک رئیس و یک دبیر دارد
هر کمیته فنی بسته به ضرورت، یک یا چند زیر کیمته دارد
هر زیر کمیته درون خود داراری گروههای کاری یا گروههای تخصصی است که هریک عنوانی را تدوین می کنند
استاندارد ISO توسط کمیته فنی 207 ایزو و زیر کمیته شماره 1 تدوین می گردد.

5. تاریخچه پیدایش سیستم مدیریت زیست
کنفرانس سازمان ملل متحد درباره محیط زیست انسان - استکهلم 1972
ایجاد برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد
کنفرانس سازمان ملل متحد درباره محیط زیست و توسعه-27 اصل - ریودوژانیرو 1992
ایجاد گروه مشاوره استراتژیک در زمینه محیط زیست- اصل
ایجاد کمیته فنی 207 سازمان بین المللی استاندارد
ISO انتشار اولین سری استانداردهای
ISO آغاز فعالیت تجدید نظر استانداردهای

6. اصل 12 ريو اين اصل بر سه موضوع زير تاكيد دارد: 1-توسعه پايدار
اين اصل بر سه موضوع زير تاكيد دارد:
1-توسعه پايدار
2- تجارت آزاد جهاني
3- تدوين استانداردهاي بين المللي

7. ایزو در ایران
اولین مقاله فارسی درباره این استاندارد در آبان ماه 1374 منتشر شد
اولین سمینار آشنایی با این استاندارد در آذر ماه 1375 برگزار شد
اولین گواهینامه ایزو در ایران در تاریخ 29 آبان 1376 صادر شد که بنبال آن شرکتهای دیگری موفق به اخذ این گواهینامه شدند

8. مزایای استقرار ایزو 14001
تسهیل تجارت بین المللی و جلب مشتریان بیشتر در بازار جهانی
بهبود کیفیت محیط زیست انسانی و طبیعی و رسیدن به توسعه پایدار
برآوردن ضوابط و معیارهای مورد تائید فروشنده و خریدار
کاهش رویدادهایی که منجربه خسارت می گردد
اثبات داشتن مراقبت مسئولانه درخصوص مسائل زیست محیطی
ترغیب توسعه و مشارکت در راه حلهای زیست محیطی

9. نتایج عملی استقرار سیستم ایزو 14000
نتایج حاصل از اجرای ایزو در کارخانه جنرال موتور:
کاهش هزینه های مصرف برق به میزان 6درصد (240 هزار پوند صرفه جویی)
کاهش هزینه های مصرف برق ازطریق حذف خروج ناخواسته هوا ( 105 هزار پوند صرفه جویی)
کاهش مصرف گاز (26500 پوند صرفه جویی)

10. نتایج عملی استقرار سیستم ایزو 14000
تجربه یکی از سازمان انگلسیس:
هنگامی که ما با سیستم مدیریت زیست محیطی بر اساس ایزو کار را شروع کردیم، کارخانه توانست مصرف انرژی را تا پایان سال اول 14درصد و تا پایان سال دوم 48 درصد کاهش دهد.
این صرفه جویی ها به تنهایی بیش از دو برابر هزینه های مشاوره و دریافت گواهینامه ایزو بود.

11. مراحل پیاده سازی ISO14001 تدوین زمانبندی پروژه تدوین خط مشی
تدوین راهکارهای اجرایی
اجرای سیستم مدیریت زیست محیطی
رفع نواقص حاصله از اجرای آزمایشی
ممیزی داخلی
رفع نواقص حاصل از ممیزی داخلی
ممیزی نهایی
اجرای نهایی سیستم
تدوین زمانبندی پروژه
معرفی و اختصاص نماینده مدیریت
تشکیل کمیته راهبری
تشکیل کمیته تدوین مستندات (تخصصی)
تشکیل کمیته واکنش اضطراری
آموزشهای مرتبط
بازنگری اولیه شرایط عملیاتی زیست
محیطی سازمان
مستندسازی
تعیین تکلیف جنبه ها و پیامدها

12. هزینه های پیاده سازی ISO14001
صرف زمان پرسنل
هزینه استخدام مشاور
هزینه آموزش پرسنل
هزینه رسیدن به اهداف زیست محیطی و اجرای برنامه ها
هزینه اخذ گواهینامه

13. اصل پنجاهم قانون اساسی چه می گوید
در جمهوري اسلامي ایران ، حفاظت محيط زيست كه نسل امروز و نسل هاي بعد بايد در آن حيات اجتماعي رو به رشدي داشته باشند ، وظيفه عمومي تلقي مي گردد . از اين رو فعاليتهاي اقتصادي و غير آن كه با آلودگي محيط زيست يا تخريب غير قابل جبران آن ملازمه پيدا كند ، ممنوع است .

14. شناخت و حمايت محيط زيست
تعريف محيط زيست : محيطي شامل هوا ، آب ، خاك ، منابع طبيعي ، گياهان ، جانوران ، انسان و روابط متقابل بين آنها كه سازمان در آن فعاليت مينمايد. يادآوري : محيط در اين تعريف از درون يك سازمان تا سيستم جهاني را دربر مي گيرد. تعريف آلودگي: وارد شدن هرگونه ماده خارجي به آب ، هوا ، خاك و زمين به ميزاني كه كيفيت فيزيكي ، شيميايي يا بيولوژيكي آن را بگونه اي تغيير دهد كه به حال انسان يا ساير موجودات زنده يا گياهان يا آثار و ابنيه مضر باشد . اين آلودگي ممكن است در هريك از قسمتهاي محيط زيست بوجود آيد.

15. شناخت و حمايت محيط زيست آلاینده های هوا:
گازها از جمله گاز CO2,CO,Nox,SOx:
اکسیدکننده های فتوشیمیایی
هیدروکربنها و ترکیبات آلی فرار
ترکیبات فلوئور دار
مواد جامد معلق
مايعات معلق در هوا

16. شناخت و حمايت محيط زيست انواع آلاينده هاي آب
پسابهاي صنعتي: حاصل از فرآیند صنایع
فاضلابهاي انساني: مناطق اداری و مسکونی
آبروهاي آبهاي سطحي : روان آبهای ناشی از بارندگی

17. شناخت و حمايت محيط زيست
انواع آلاينده هاي خاك دورريز ضايعات به خاك زباله هاي صنعتي ، خانگي یا بهداشتي ضايعات فلزي مواد جامد خطرناك مثل آزبست ، سرب ، روي ، نيكل و... مايعات شامل پساب صنعتي مواد شيميايي مانند اسيدها و بازها ، انواع مواد شوينده(دترجنتها) مواد خطرناك مثل انواع سموم شيميايي ، حشره كش ها ، هگزان و... مواد سوختي و نفتي (گازوئيل ، مازوت و...) شيرابه زباله ها و زنگاب فلزات

18. سایرآلودگیها صوتی تصویری رادیواکتیو نفتی حرارتی تشعشعات
Company Logo

19. 32 مساله زیست محیطی به نقل از UNEP
آلودگي آبهاي زيرزميني
ضايعات و تشعشعات راديو اكتيو
بالا آمدن آب دريا
شور شدن خاكهاي حاصلخيز
افزايش پسماندها و پسابها
صيد بي رويه آبزيان
استفاده از سموم آفت كش
يوتريفيكاسيون
شيوع بيماري هاي ناشناخته
افزايش ناراحتي هاي رواني
وابستگي بيش از حد به ماشين و ابزار ماشيني
اسيدي شدن خاكها و آبها
كاهش منابع طبيعي
افزايش آلودگي محيط زيست
افزايش بلاياي طبيعي
نابودي كشتزارها بوسيله فرسايش خاك
بحران كم آبي
بيابان زايي
جنگل زدايي
تخريب لايه ازون
انقراض حيات وحش
كاهش ذخاير ژنتيكي
گرمایش جهاني
اثر گلخانه اي
آب شدن يخهاي قطبي
از بين رفتن گونه هاي گياهي
بارانهاي اسيدي
مه دود فتو شيميايي
تخريب زيستگاهها
رشد جمعيت
كمبود غذا
شكار بي رويه حيات وحش
32 مساله زیست محیطی به نقل از UNEP

20. چراISO ویرایش می شود؟
همه استانداردهای ISO هر چند سال جهت اعمال تغییرات مورد نیاز با شرایط موجود و مرتبط با بازار کنونی بازنگری می شوند. ISO 14001: 2015 پاسخگوی آخرین روندها می باشد و از سازگاری با سایر استانداردهای سیستم مدیریت مانند ISO 9001 اطمینان حاصل می کند.

21. تغییرات اصلی استانداردISO 14001:2015 شامل چه مواردی هستند؟
یکپارچگی سیستم
استانداردهای سیستم مدیریت اکنون از ساختار سطح بالای مشابهی پیروی می کنند که امکان یکنواختی و یکپارچگی بیشتر آنها را فراهم می کند.
رهبری برای اطمینان از موفقیت سیستم، یک بند جدید مرتبط با مسئولیت های خاص کسانی که در نقش رهبری قرار دارند جهت ترویج مدیریت زیست محیطی در سازمان اضافه شده است.
حفاظت از محیط زیست انتظارات از سازمان به منظور اقدامات پیشگیرانه برای حفاظت از محیط زیست از آسیب و تخریب، مطابق با چارچوب سازمان گسترش یافته است.متن اصلاح شده به اقداماتی شامل پیشگیری از آلودگی، استفاده از منابع پایدار، کاهش تغییرات آب و هوا و سازگاری، حفاظت از تنوع زیستی و اکوسیستم، و غیره تاکید کرده است.

22. تغییرات اصلی استاندارد شامل چه مواردی هستند؟
عملکرد زیست محیطی با توجه به مفهوم بهبود مستمر یک تغییر در تاکید از بهبود سیستم مدیریت به بهبود عملکرد زیست محیطی وجود دارد. سازگار با تعهدات سیاست سازمان ، سازمان ملزم به کاهش تولید گازهای گلخانه ای، فاضلاب و زباله می باشد.
چرخه حیات علاوه بر نیاز فعلی مدیریت جنبه های زیست محیطی مرتبط با محصولات و خدمات تهیه شده، سازمان نیاز به گسترش کنترل و نفوذ بر اثرات زیست محیطی مرتبط با استفاده از محصول و مراحل پایان زندگی و دفع پسماندهای محصول دارد.

23. تغییرات اصلی استاندارد شامل چه مواردی هستند؟
ارتباطات توسعه استراتژی ارتباطات با تاکید برابر بر ارتباطات داخلی و خارجی اضافه شده است و ایجاد مکانیسمی برای افراد تحت کنترل سازمان به منظور ایجاد پیشنهاداتی در مورد بهبود سیستم مدیریت زیست محیطی می شود. تصمیم به برقراری ارتباطات خارجی توسط سازمان حفظ شده است، اما نیاز به در نظر گرفتن گزارش اطلاعات حساب مورد نیاز سازمان های نظارتی و انتظارات سایر اشخاص ذینفع نیز می باشد.
مستندات منعکس کننده تکامل سیستم های مبتنی بر کامپیوتر برای اجرای سیستم های مدیریت می باشد. روی واژه "اطلاعات مستند"، به جای "اسناد" و "پرونده" ویرایش شده است.

24. الزامات استاندارد سیستم مدیریت محیط زیست ISO 14001: 2015

25. ساختار استانداردهای ویرایش جدید چگونه است؟
الزامات در قالب 10 بند به شرح زیر سازمان دهی شده اند:
1- دامنه کاربرد
2- استاندارد های مرجع
3- واژگان و تعاریف
4- زمینه سازمان
5- رهبری
6- برنامه ریزی سیستم مدیریت
7- پشتیبانی
8- اجرا
9- ارزیابی عمکرد
10- بهبود

26. مقایسه ساختار استاندارد ویرایش جدید و قدیم

27. 1- دامنه کاربرد
این استاندارد بین المللی برای هر سازمانی صرفنظر از اندازه، نوع و ماهیت آن قابل استفاده بوده و برای جنبه های محیط زیستی فعالیتها، محصولات و خدمات که سازمان با چشم انداز چرخه حیات مشخص نموده کاربرد دارد.
این استاندارد زمانی مورد تایید است که تمامی الزامات اجرا شده باشد.
دستاوردهای مورد نظر سیستم مدیریت محیط زیست عبارتند از:
ارتقای عملکرد محیط زیستی
برآورده سازی الزامات انطباقی
تحقق اهداف زیست محیطی

28. 2- استاندارد مرجع
این استاندارد دارای استاندارد مرجعی نمی باشد. این بند بدان منظور آورده شده است که ترتیب شماره بندی حفظ شود.

29. 3.تعاریف و اصطلاحات اصطلاحات مرتبط با سازمان و رهبری
اصطلاحات مرتبط با طرح ریزی
اصطلاحات مرتبط با پشتیبانی و عملیات
اصطلاحات مرتبط با ارزیابی عملکرد و بهبود

30. 3- واژگان و تعاریف 3-1- واژگان مرتبط با سازماندهی و رهبری
سیستم مدیریت : مجموعه ای از عناصر وابسته و مرتبط در یک سازمان برای ایجاد خط مشی ها و اهداف و فرایندهای دستیابی به اهداف.
سیستم مدیریت محیط زیست: بخشی از سیسم مدیریت برای مدیریت جنبه های زیست محیطی، انطباق با الزامات و درنظر گرفتن ریسکها و فرصتها.
خط مشی زیست محیطی : مقاصد و جهت گیری یک سازمان در ارتباط با عملکرد زیست محیطی که بصورت رسمی از سوی مدیریت ارشد اعلام می شود
3-1-4-سازمان: شركت ، بنگاه ، اداره ، مجتمع اقتصادی ، نهاد مسئول يا موسسه ، يا بخش يا تركيبي از آنها ، اعم از ثبت شده يا نشده ، عمومي يا خصوصي كه داراي وظايف و تشكيلات اداري خاص خود باشد.
مدیریت ارشد: شخص یا گروهی از افراد که یک سازمان را در بالاترین سطح رهبری و کنترل می کنند.
طرف ذینفع: شخص یا سازمانی که می تواند بواسطه تصمیم یا فعالیتی اثرگذار یا اثرپذیر باشد. مثال: مشتریان، تامین کنندگان، جامعه، کارکنان...

31. 3- واژگان و تعاریف 3-2- واژگان مرتبط با طرح ریزی
محیط زیست: محیط پیرامون سازمان شامل هوا، آب،زمین، منابع طبیعی، گیاهان، جانوران، انسانها و روابط متقابل بین آنها که سازمان در آن فعالیت می کند
جنبه زیست محیطی: بخشي از فعاليتها یا محصولات يا خدمات يك سازمان كه بتواند با محيط زيست تاثير متقابل داشته باشد.
شرایط زیست محیطی: وضعیت یا ویژگی محیط زیست که در یک نقطه مشخص در زمان تعیین می شود.

32. 3-2- واژگان مرتبط با طرح ریزی
پیامد زیست محیطی: هر تغييري در محيط زيست ، اعم ازمطلوب يا نامطلوب ، كه تمام يا بخشي از آن ناشي از جنبه های زیست محیطی يك سازمان باشد.
هدف : نتیجه ای که باید بدست آید
هدف زیست محیطی: هدفی که توسط سازمان و در راستای خط مشی زیست محیطی تعریف می شود.
پیشگیری از آلودگی: استفاده از فرايند ها ، تجربیات، فنون ،مواد، محصولات، خدمات یا انرژی برای اجتناب ، كاهش يا كنترلِ ایجاد، انتشار یا تخلیه هر نوع آلاینده یا مواد زائد، بمنظور کاهش پیامدهای نامطلوب زیست محیطی.

33. 3-2- واژگان مرتبط با طرح ریزی
الزام: نیاز یا انتظاری که تصریح می گردد.
الزامات انطباقی: الزامات قانونی و سایر الزامات
الزامات قانونی: الزاماتی که سازمان موظف به انتباق با آن است
سایر الزامات: سازمان مجبور یا خواستار انطباق با آن است
برون سپاری کردن: برقراری ترتیباتی با یک سازمان بیرونی جهت اجرای بخشی از عملکرد یا فرایند سازمان
فرآیند: مجموعه ای از فعالیتهای بهم مرتبط یا بر هم تاثیرگذار که ورودی ها را به خروجی ها تبدیل می کند.

34. 3-3- واژگان مرتبط با پشتیبانی و اجرا
ممیزی: فرایند سیستماتیک، مستقل و مدون برای کسب شواهد ممیزی و ارزیابی مبتنی بر واقعیت آن بمنظور تعیین میزان برآورده شدن معیارهای ممیزی
انطباق: برآورده شدن یک الزام
3-4-3-عدم انطباق: برآورده نشدن یک الزام
3-4-4-اقدام اصلاحی: اقدامی بمنظور حذف عدم انطباق و جلوگیری از وقوع مجدد آن
3-4-5-بهبود مداوم: فعالیتی تکرار شونده برای ارتقاء و بهبود عملکرد

35. 3-4- واژگان مرتبط با ارزیابی عملکرد و بهبود
اثربخشی: گستره ای که برحسب آن فعالیتهای طرح ریزی شده تحقق یافته و نتایج طرح ریزی شده بدست آمده اند.
3-4-7-شاخص: بیان قابل اندازه گیری از موقعیت یا وضعیت عملیات، مدیریت یا شرایط
پایش: تعیین وضعیت یک سیستم، یک فرایند یا یک فعالیت
اندازه گیری: فرایند تعین مقدار
عملکرد: نتیجه قابل اندازه گیری
عملکرد زیست محیطی: عملکرد مرتبط با جنبه های زیست محیطی

36. 4-2- درک نیازها و انتظارات طرف های ذینفع
4. ماهیت سازمان
4-1- درک سازمان و ماهیت آن
4-2- درک نیازها و انتظارات طرف های ذینفع
4-3- تعیین دامنه کاربرد سیستم مدیریت محیط زیست
4-4- سیستم مدیریت محیط زیست

37. 4-1- درک سازمان و ماهیت آن
سازمان باید موضوعات داخلی و خارجی مرتبط با اهداف و موارد اثرگذار بر توانایی دستیابی به نتایج مورد نظر سیستم مدیریت محیط زیست خود را تعیین نماید. این موضوعات باید شامل شرایط محیط زیستی باشد که یا سازمان بر روی آنها اثر می گذارد و یا آن شرایط، توانایی اثرگذاری بر روی سازمان را دارند.
Such issues shall include environmental conditions being affected by or capable of affecting the organization.
A. B.
C. D.

38. 4-1- درک سازمان و ماهیت آن
external issues: market, regulators, competitors, customers, society, communities, partner, suppliers, investors/finance market, insurances, NGO, state of the art or BAT (best available technology)
 Trends, technological changes, legal framework
internal issues: strategy, activities, processes, products and/or services, culture and capabilities, employees
 values, knowledge, availability of resources
environmental conditions are: climate (change), quality of air or of water, use land/soil, existing contamination, natural resources, biodiversity (flora, fauna)
 limiting factors
environmental conditions being affected by or capable of affecting the organization, for example
Increase of temperature due to climate change
An organization located in an area, (for example in a valley, or often inversions (meteo.) where air quality is unsatisfactory.
A production unit located at a river, using river water and groundwater for cooling and production and having waste water disposal. Aridity periods increase.

39. 4-2- درک نیازها و انتظارات طرفهای ذینفع
سازمان باید تعیین نماید:
طرفهای ذینفع مرتبط با سیستم مدیریت محیط زیست
نیازها و انتظارات مرتبط (بطور مثال الزامات) این طرفهای ذینفع
آن دسته از نیازها و انتظاراتی که الزامات انطباقی آن سازمان می شوند

40. 4-2- درک نیازها و انتظارات طرفهای ذینفع
الزام قانونی
جنبه مرتبط
عملکرد
طرف ذینفع

41. 4-3- تعیین دامنه کاربرد سیستم مدیریت زیست محیطی
در زمان تعیین دامنه، سازمان باید به موارد زیر توجه کند: 1- عوامل داخلی و خارجی ارجاع شده به بند الزامات انطباقی ارجاع شده به بند واحدهای سازمانی، عملکردها و مرز فیزیکی 4- فعالیتها، محصولات و خدمات 5- اختیارات و توانایی برای اعمال کنترل و نفوذ زمانی که دامنه کاربرد تعریف می شود، لازم است تمامی فعالیتها، محصولات و خدمات سازمان موجود در آن دامنه، در سیستم مدیریت محیط زیست گنجانده شود. دامنه کاربرد باید مدون و در دسترس طرفهای ذینفع قرار گیرد.

42. 4-4- سیستم مدیریت زیست محیطی
برای دستیابی به نتایج موردنظر که شامل ارتقاء عملکرد محیط زیستی می باشد سازمان باید یک سیستم مدیریت محیط زیست که مشتمل بر فرایندهای لازم و اثرات متقابل آنها بوده و بطور مداوم بهبود بخشد. سازمان باید هنگام تدوین و نگهداری سیستم مدیریت محیط زیست دانش بدست آورده در بندهای 4-1 و 4-2 را در نظر بگیرد.

43. 5-3- نفش ها و مسئولیت ها و اختیارات سازمانی
5. رهبری
5-2- خط مشی محیط زیست
5-3- نفش ها و مسئولیت ها و اختیارات سازمانی
5-1- رهبری و تعهد

44. 5-1- رهبری و تعهد
مدیریت ارشد باید رهبری و تعهد خود را به سیستم مدیریت محیط زیست با درنظر گرفتن موارد زیر نشان دهد:
پاسخگویی نسبت به اثربخشی سیستم مدیریت محیط زیست
حصول اطمینان از ایجاد خط مشی زیست محیطی
حصول اطمینان از یکپارچگی الزامات سیستم مدیریت زیست محیطی با فرایندهای سازمان
حصول اطمینان از اینکه منابع مورد نیاز برای سیستم مدیریت محیط زیست در دسترس می باشد
اهمیت سیستم مدیریت محیط زیست اثربخش و انطباق آن با الزامات سیستم مدیریت محیط زیست را اطلاع رسانی نماید
حصول اطمینان از اینکه سیستم مدیریت محیط زیست به دستاوردهای مورد نظر دست یافته اند
هدایت و حمایت کارکنان جهت مشارکت در اثربخشی سیستم
ترویج بهبود مداوم
از سایر نقشهای مدیریتی مرتبط برای نشان دادن رهبری آنها در حیطه مسئولیتشان حمایت نماید

45. 5-2- خط مشی زیست محیطی
مدیریت ارشد باید خط مشی زیست محیطی را که در آن دامنه کاربرد سیستم تعریف شده به نحوی ایجاد، برقرار و نگهداری نماید که:
متناسب با هدف و محتوای سازمان باشد
چارچوبی را برای ایجاد اهداف زیست محیطی سازمان فراهم کند
مشتمل بر تعهد به حفاظت از محیط زیست از جمله پیشگیری از آلودگی باشد.
شامل تعهد برای تحقق الزامات قانونی باشد
شامل تعهد به بهبود مستمر باشد
خطی مشی باید:
بصورت اطلاعات مدون نگهداری شود
در سازمان اطلاع رسانی شود
در دسترس طرفعای ذینفع باشد

46. 10 نکته در خط مشی تعهد به بهبود مستمرو پیشگیری از آلودگی کند.
تعهد به بهبود مستمرو پیشگیری از آلودگی کند
تعهد به رعایت الزامات قانونی و سایر الزامات کند
چارچوبی برای اهداف کلان باشد
به اطلاع تمامي كاركنان برسد
در دسترس همه قرار داشته باشد
بوسيله مديريت رده بالا تعيين شود
مدون گردد
اجرا شود
برقرارنگهداشته شود
متناسب باماهيت،وسعت وپيامدهاي مخاطرات فعاليت ها، محصولات و خدمات سازمان باشد

47. 5-3- نقشهای سازمانی، مسئولیت و اختیارات
مدیریت ارشد باید از تخصیص و اطلاع رسانی مسئولیتها و اختیارات برای نقشهای مرتبط در سازمان اطمینان حاصل نماید.
مدیریت ارشد باید مسئولیت و اختیارات را برای موارد زیر اختصاص دهد:
- حصول اطمینان از اینکه سیستم مدیریت محیط زیست با الزامات این استاندارد انطباق دارد
-ارائه گزارش عملکرد سیستم مدیریت محیط زیست از جمله عملکرد محیط زیستی به مدیریت ارشد

48. شرح وظایف
شرح وظایف کلیه پرسنل باید مشخص و به آنان ابلاغ گردد که مربوط به سیستم می باشد
شرح وظایف کارگران، پیمانکاران، بازدیدکنندگان و کلیه گروههایی که کار مشابهی دارند می تواند بصورت کتابچه تهیه و به آنان ارائه گردد

49. 6. طرح ریزی 6-1- اقدامات مرتبط با کاهش ریسک 6-1-1- کلیات
جنبه های محیط زیستی
الزامات انطباقی
طرح ریزی و اجرا

50. 6-1- اقدامات متناظر با ریسکها و فرصتها 6-1-1- کلیات
در زمان طرح ریزی سیستم مدیریت محیط زیست سازمان باید موارد زیر را درنظر گیرد:
موضوعات ارجاع شده در بند 2-4
الزامات ارجاع شده در بند 2-4
دامنه کاربرد سیستم مدیریت محیط زیست خود

51. جنبه های زیست محیطی
سازمان باید آن جنبه هایی که اثر زیست محیطی بارز دارند و یا می توانند داشته باشند
(یعنی جنبه هایی که با استفاده از معیارهای ایجاد شده بارز تلقی می شوند) را با چشم انداز چرخه حیات تعیین کند. زمانی که سازمان جنبه ها راشناسایی می کند موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرد:
جنبه های تغییرات اعم از توسعه یا تغییر در محصول یا خدمات.
شرایط غیر عادی و اضطراری
سازمان باید اطلاعات مدون زیر را نگهداری نماید:
جنبه های زیست محیطی و اثرات زیست محیطی مرتبط
معیارهای مورد استفاده برای تعیین جنبه های زیست محیطی آن
جنبه های بارز زیست محیطی

52. قبل از ارزیابی جنبه ها موارد زیر باید مشخص باشد:
هدف از ارزیابی
نفراتی که مسئول انجام این کارند
مدت زمان انجام این کار
روشی که استفاده می کنیم

53. تعیین عدد ریسک
ميزان ريسك همراه با يك خطر را بايد از دو جنبه تعريف نمود:
شدت بالقوه آسيب ناشي از خطر (S)
احتمال وقوع آسيب (P)
RPN = S * P

54. شدت اثر نام طبقه شرح فاجعه بار 5
رتبه
شرح
فاجعه بار 5
تولید و انتشار آلودگی شدید و خارج از سازمان . تخریب شدید و غیر قابل جبران منابع . مصرف منابع بیش از حد نیاز سازمان با هدر رفت بسیار شدید منابع . تولید ضایعات به میزان بسیار زیاد. پراکندگی شدید ضایعات در سازمان و اطراف آن. آلودگی شدید تصویری .
خيلي بحراني 4
تولید و انتشار آلودگی زیاد و خارج از سازمان . تخریب زیاد منابع و غیر قابل جبران . مصرف منابع بیش از حد نیاز سازمان با هدر رفت زیاد منابع . تولید ضایعات به میزان زیاد . پراکندگی زیاد ضایعات در سازمان . آلودگی تصویری زیاد .
بحراني 3
.تولید و انتشار آلودگی متوسط در داخل سازمان . تخریب زیاد منابع و قابل جبران . مصرف منابع در حد نیاز سازمان . هدر رفت زیاد منابع . تولید ضایعات زیاد . پراکندگی ضایعات در اطراف دپارتمان تولید کننده . آلودگی تصویری متوسط .
متوسط 2
تولید و انتشار آلودگی کم در اطراف دپارتمان . تخریب منابع کم و قابل جبران . مصرف منابع در حد نیاز سازمان . هدر رفت کم منابع . تولید ضایعات کم . پراکندگی ضایعات کم و در اطراف تجهیزات . آلودگی تصویری کم .
ضعيف 1
تولید و انتشار آلودگی ناچیز . تخریب ناچیز منابع و قابل جبران . مصرف منایع در حد نیاز سازمان و با هدر رفت ناچیز . تولید و پراکندگی ضایعات ناچیز است .

55. جدول احتمال وقوع شرح احتمال وقوع رتبه 1 2 3 4 5
ردیف
شرح احتمال وقوع
رتبه 1 2 3 4 5
حداقل 1 بار در روز اتفاق می افتد
حداقل 1 بار در هفته اتفاق می افتد
حداقل 1 بار در ماه اتفاق می افتد
حداقل 1 بار در سال اتفاق می افتد
هر چند سال 1 بار اتفاق می افتد .

56. جدول سطح بندی جنبه RPN شرح اقدامات کنترلی 15 و بالاتر زیر 15
بارز و دارای اولویت در تصمیم گیری باید تحت کنترل قرار گیرد
غیر بارز و بعد از بارز تحت کنترل قرار می گیرد .

57. کنترل آلودگی شامل مراحل زیر است:
کنترل جنبه های بارز
کنترل آلودگی شامل مراحل زیر است:
حذف کامل آلودگی
کاهش آلودگی
بازیافت
دفع بهداشتی
تذکر: از بالا به پائین از اهمیت آن کاسته می شود

58. 6-1-3- الزامات انطباقی سازمان باید:
الزامات انطباقی مرتبط با جنبه های زیست محیطی را تعیین کرده و به آن دسترسی داشته باشد
تعیین کند که چگونه این الزامات انطباقی در سازمان بکار گرفته می شود
این الزامات انطباقی را در زمان ایجاد، استقرار، نگهداری و بهبود مداوم سیستم مدیریت زیست محیطی خود درنظر گیرد
سازمان باید اطلاعات مدون شده الزامات انطباقی خود را نگهداری نماید

59. الزامات انطباقی شناسایی تغییرات یا قوانین جدید اقدامات لازم جهت انطباق
شناخت الزامات
ابلاغ اثرات به واحدهای
مختلف سازمانی
دستیابی به قوانین
تجزیه و تحلیل تأثیر آنها
( تفسیر)

60. مثال هایی از سایر الزامات عبارتند از
الزامات مربوط به یک محصول خاص؛ مثل قوانین وزارت نفت و صنایع ملی پتروشیمی برای پتروشیمی ها
الزامات مربوط به محل جغرافیایی سازمان؛ مثل الزامات مربوط به یک شهرک صنعتی
سایر الزامات مربوط به طرف های ذینفع.

61. 6-1-4- طرح ریزی اقدام سازمان باید موارد زیر را طرح ریزی نماید:
الف-درنظر گرفتن اقدامات متناسب با:
-جنبه های زیست محیطی بارز
-الزامات انطباقی
-ریسکها و فرصتهای شناسایی شده
ب- چگونگی:
-یکپارچه سازی و برقراری اقدامات مرتبط با فرآیند سیستم مدیریت زیست محیطی خود و سایر فرایندهای تجاری
-ارزیابی اثربخشی این اقدامات

62. کنترل جنبه های بارز
جنبه های بارز به یکی از 4 روش زیر تحت کنترل قرار می گیرند
ارائه هدف و برنامه
ارائه آموزش
ارائه دستورالعمل کنترلی
ارائه طرح مطالعاتی

63. با خط مشی زیست محیط سازگار باشد
6-2- اهداف زیست محیطی وطرح ریزی برای دستیابی به آنها اهداف زیست محیطی
سازمان باید اهداف زیست محیطی را در سطوح و کارکردهای مرتبط، با توجه به جنبه های زیست محیطی و الزامات انطباقی و درنظر گرفتن ریکسها و فرصتها ایجاد کند
اهداف زیست محیطی باید:
با خط مشی زیست محیط سازگار باشد
قابل اندازه گیری باشد
پایش شود
اطلاع رسانی شود
بطور متناسب بروز شود
سازمان باید اطلاعات مدون مربوط به اهداف زیست محیطی را نگهداری نماید

64. اهداف زیست محیطی اهداف کلان سایر خط مشی های سازمان خط مشی زیست محیطی.
سایر خط مشی های سازمان
خط مشی زیست محیطی
ارزیابی ریسک
اهداف کلان
نقطه نظرات
طرف های علاقه مند
الزامات انطباقی
شکایات زیست محیطی
گزینه های فن آوری

65. اهداف بايستيSMART باشند
اهداف زیست محیطی
اهداف بايستيSMART باشند
Specific مشخص باشد
Measurableقابل اندازه گیری باشد
Achievableقابل دستیابی باشد
Realisticواقعی باشد
Timelyزماندار باشد

66. مثال اهداف
خط مشی : به حداقل رسانیدن آلودگیها اهداف کلان: کاهش آلودگی هوا به میزان 50% ظرف 2سال اهداف خرد: کاهش غبار خروجی از فیلتر A از 200ppm به 50ppm تا پایان سال جاری

67. 6-2-2- طرح ریزی اقدامات برای دستیابی به اهداف زیست محیطی
هنگام طرح ریزی نحوه دستیابی به اهداف زیست محیطی سازمان باید تعیین گردد:
چه انجام خواهد شد؟
چه منابعی مورد نیاز خواهد بود؟
چه کسی مسئول خواهد بود؟
چه زمانی به پایان خواهد رسید؟
نتایج که شامل شاخصهایی برای پایش پیشرفت به سوی دستیابی به اهداف زیست محیطی قابل اندازه گیری است، چگونه ارزیابی خواهد شد.

68. 6.2.2 Planning actions to achieve environmental objectives

69. مثال هدف: کاهش غبار خروجی از فیلتر A از 200ppm به 50ppm به مدت 16 ماه
برنامه های این هدف:
الف) گرفتن تعهد مدیریت ارشد/مسئول واحد ایمنی/2 ماه/نامه نگاری
ب) انتخاب پیمانکار / واحد پیمانکاران / 3ماه / ارزیابی پیمانکاران
پ) خرید تجهیزات / واحد خرید کالا / 3ماه / 8 میلیون ریال
ج) نصب و راه اندازی فیلتر جدید / 5 ماه / پیمانکار / 100 میلیون ریال
د) کنترل چگونگی عملکرد دستگاه / واحد محیط زیست / 3 ماه / 10نفر روز

70. اولویت بندی اهداف
انتخاب و اولویت بندی اهداف کلان مبنایی برای تصمیم گیری سازمان در ارتباط با بهبود و کنترل های خاص می باشد.
بیشترین اولویت بایستی به اهداف کلان مربوط به الزامات قانونی داده شود.
در ابتدا باید اهدافی مورد توجه قرار گیرند که دستیابی به آنها نسبتاً آسان تر و ارزان تر باشد.

71. 7. پشتیبانی 7-1- منابع 7-2- صلاحیت 7-3- آگاهی 7-4- ارتباطات
7-5- اطلاعات مستند شده

72. 7-1- منابع
سازمان باید منابع مورد نیاز برای ایجاد، استقرار، نگهداری و بهبود مداوم سیستم مدیریت محیط زیست را تعیین و تامین نماید

73. 7-2- صلاحیت
سازمان باید:
صلاحیت مورد نیاز شخص یا اشخاصی را که کارشان تحت کنترل سازمان و موثر بر عملکرد زیست محیطی بوده و اینکه توانایی تحقق الزامات انطباقی را دارند را تعیین نماید.
اطمینان حاصل نماید که این اشخاص براساس تحصیلات،آموزش یا تجربه مناسب دارای صلاحیت می باشند
نیازهای آموزشی مرتبط با جنبه های زیست محیطی و سیستم مدیریت محیط زیست را تعیین نماید.
هرجا که قابل اجرا باشد، اقداماتی برای کسب صلاحیت مورد نیاز را انجام و اثربخشی این اقدامات را مورد ارزیابی قرار دهد.

74. 7-2- صلاحیت

75. 7-3- آگاهی
سازمان باید از آگاهی کارکنان شاغل تحت کنترل خود درخصوص موارد زیر اطمینان حاصل نماید:
خط مشی زیست محیطی
جنبه های بارز محیط زیستی و پیاودهای بالفعل و بالقوه مرتبط با کارشان
سهم ایشان در میزان اثربخشی سیستم مدیریت محیط زیست
عواقب عدم انطباق با الزامات سیستم مدیریت محیط زیست شامل برآورده نشدن الزامات انطباقی سازمان

76. نکته
جهت اجرای بهتر سیستم، می توان در سازمان کمیته هایی تشکیل داد که شامل:
کمیته راهبری: متشکل از مدیران رده بالای سازمان می باشد که کار سیاستگذاری، رهبری و هدایت کارکنان جهت رسیدن به اهداف استراتژیک می باشد.
کمیته اجرایی: که متشکل از مدیران میانی و سرپرستان واحدها می باشد که در تهیه و اجرای سیستم نقش دارند.
کمیته های فرعی: که بسته به عملکردشان شامل، کمیته شناسایی جنبه ها، کمیته دستیابی به قوانین، کمیته تدوین اهداف، کمیته ممیزی، کمیته مدیریت ضایعات و...

77. چه افرادي نيازمند آموزش مي باشند؟
1- كاركنان پيمانكاراني كه در سايت حضور دارند.
2- افراد تازه استخدام شده.
3- افراد كه به پستهاي جديد منتقل شده اند.
4- افرادي كه فعاليت آنها اثر زيست محيطي بارز دارد.
5- افرادي كه تجهيزات جديدي را براي انجام كارها به خدمت گرفته اند.
6- افرادي كه نحوه انجام فعاليتشان بواسطه تغيير نوع فرآيند، تغيير پيدا كرده است.
7- افرادي كه نحوه انجام فعاليتشان بواسطه تغيير‎ در قوانين و مقررات، مي بايست اصلاح شود.
8- افرادي كه نحوه عملكرد آنها رضايت بخش نيست.

78. 7-4- ارتباطات کلیات
سازمان باید فرآیند مورد نیاز برای ارتباطات داخلی و خارجی مرتبط با سیستم مدیریت محیط زیست شامل موارد زیر را ایجاد، برقرار و نگهداری نماید:
-چه چیزی اطلاع رسانی خواهد شد
-زمان برقرار نمودن ارتباط
-مخاطب ارتباط
-چگونگی برقراری ارتباط

79. 7-4-2- ارتباطات داخلی سازمان باید:
بصورت داخلی اطلاعات مرتبط با سیستم مدیریت محیط زیست شامل تغییرات سیستم مدیریت محیط زیست را بصورت متناسب در بین سطوح و عملکردهای مختلف سازمان اطلاع رسانی نماید
اطمینان حاصل کند که فرایندهای ارتباطی قادر هستند افراد شاغل تحت کنترل سازمان را در بهبود مداوم مشارکت دهد

80. ارتباطات خارجی
سازمان باید بصورت خارجی اطلاعات مرتبط با سیستم مدیریت محیط زیست را برای ایجاد فرایندهای ارتباطی سازمانی و درصورت لزوم با الزلملت انطباقی خود اطلاع رسانی نماید

81. ارتباطات ارتباطات مؤثر بایستی برای موارد زیر وجود داشته باشد :
ارتباطات داخلی ( بالا به پایین)
ارتباطات داخلی ( پایین به بالا)
ارتباطات خارجی ( بیرون به درون)
ارتباطات خارجی ( درون به بیرون)

82. ارتباطات
الگوي پل ارتباطي بين ارتباطات برون سازماني و درون سازماني در يك سازمان .
نماينده مديريت
مدير عامل
روابط عمومي سازمان
محيط زيست
بررسي و تهيه پاسخ
ثبت پيام الكترونيكي و ارجاع به مدير عامل
ملاحظه و ارجاع به نماينده مديريت

83. 7-5- اطلاعات مدون شده 7-5-1- کلیات
سیستم مدیریت محیط زیست سازمان باید شامل موارد زیر باشد:
اطلاعات مدونی که توسط این استاندارد بین المللی الزام شده است
اطلاعات مدونی که توسط سازمان برای اثربخشی سیستم مدیریت محیط زیست تعیین شده است

84. فرم ها، چک لیست ها، داده ها و...
مستند سازی .
خط مشی
EMS
نظامنامه EMS
روش های اجرایی
دستورالعمل های کاری
فرم ها، چک لیست ها، داده ها و...

85. حجم مستند سازی در یک سازمان بستگی به موارد زیر دارد:
پیچیدگی سازمان و فعالیت های آن
میزان جنبه هایی که باید کنترل شوند
الزامات قانونی که مستلزم وجود مستنداتی در سازمان می باشند

86. تهیه و بروز رسانی
هنگام تهیه و بروزرسانی اطلاعات مدون، سازمان باید ازمتناسب بودن موارد زیر اطمینان حاصل کند:
- مشخصه و شرح (مانند: عنوان، تاریخ، نویسنده یا شماره مرجع)
شکل یا فرمت (مانند: زبان، ویرایش نرم افزار، گرافیک) و رسانه ها
(مانند: کاغذی و الکترونیک)

87. کنترل اطلاعات مدون
اطلاعات باید کنترل شوند تا اطمینان حاصل شود که در هر زمان و مکان که لازم باشد مناسب برای استفاده و در دسترس باشند
برای کنترل اطلاعات مدون، سازمان باید فعالیتهای زیر را انجام دهد:
- توزیع، دسترسی، بازیابی و استفاده
- ذخیره سازی و حفاظت، از جمله حفاظت ازخوانایی
- کنترل تغییرات (مانند کنترل ویرایش)
- نگهداری و امحاء

88. کنترل مدارک اطلاعات صحیح……………………..( Right Information)
در زمان صحیح………………………….. (Right Time )
در مکان صحیح (Right Place )
با ویرایش صحیح (Right Revision )

89. 8-1- کنترل و طرح ریزی عملیات 8-2- واکنش و آمادگی در شرایط اضطراری
8. عملیات
8-1- کنترل و طرح ریزی عملیات
8-2- واکنش و آمادگی در شرایط اضطراری

90. 8-1- طرح ریزی و کنترل عملیات
سازمان بایدد فرآیندهای مورد نیاز برای برآورده کردن الزامات سیستم مدیریت زیست محیطی را ایجاد، برقرار و کنترل و نگهداری نماید
سازمان باید تغییرات طرح ریزی شده را کنترل و عواقب تغییرات ناخواسته را بازنگری نماید تا درصورت نیاز درجهت هرگونه اثرات نامطلوب آن اقدام کند
سازمان باید اطمینان حاصل کند که فعالیتهای برون سپاری شده تحت کنترلند
با چشم انداز چرخه حیات سازمان باید:
اطمینان حاصل کند که الزامات زیست محیطی فرآیند طراحی و توسعه برای خدمات یا محصول درنظر گرفته شده
تعیین الزامات زیست محیطی برای خرید کالا و خدمات
اطلاع رسانی الزامات مرتبط به خود تامین کنندگان خارجی از جمله پیمانکاران
نیاز به تهیه اطلاعات درباره پیامدهای بارز زیست محیطی بالقوه مرتبط با حمل و نقل و تحویل کالا، استفاده، رفع آلودگی در پایان کار و دفع نهایی زایدات محصول و خدمات

91. کنترل عملیات پیمانکاران
کنترل عملیات پیمانکاران بر اساس مشخصات زیر متفاوت است:
- نوع و حساسیت فعالیت آنها
- محل فعالیت آنها در داخل و خارج سازمان
اعمال نگرش محیط زیستی در ارزیابی آنان
اطمینان از استفاده از پیمانکاران ارزیابی شده
ممیزی از پیمانکاران
اعمال ممنوعیت برای برخی ار کالاها و...

92. نمونه هايي از عملياتي كه بايد تحت كنترل باشند:
تحقيق، توسعه و عمليات طراحي و مهندسي
خريد
قراردادها
جابجايي و انبارش مواد اوليه، مياني و محصول
مكانيزمهاي مربوط به توليد و نگهداري محصول
آزمايشگاهها
حمل و نقل

93. نمونه هايي از عملياتي كه بايد تحت كنترل باشند (ادامه):
خدمات پس از فروش
بازاريابي و تبليغات فروش
فعاليت پيمانكاران
نگهداري مخازن
تصفيه پساب
مديريت دفع ضايعات
كاركرد ديگهاي بخار
تعميرات و نگهداري

94. 8-2- آمادگی و واکنش اضطراری
سازمان باید فرایندهای مورد نیاز جهت آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری بالقوه شناسایی شده را ایجاد و برقرار نگهدارد.سازمان باید:
- برای پیشگیری و کاهش اثرات نامطلوب محیط زیستی در وضعیتهای اضطراری اقدامات طرح ریزی شده برای واکنش را تهیه نماید
- به وضعیتهای اضطراری واقعی واکنش نشان دهد
- بصورت دوره ای اقدامات واکنشی طرح ریزی شده را در جایی که قابلیت اجرا دارد آزمایش نماید
- فرآیندها و اقدامات واکنشی طرحریزی شده بویژه بعد از وقوع وضعیتهای اضطراری و یا مانورها را بصورت دوره ای مورد بازنگری و تجدیدنظر قرار دهد
- اطلاعات و آموزشهای مرتبط با آمادگی و واکنش اضطراری را بطور متناسب برای طرفهای ذینفع وابسته ازجمله پرسنل شاغل تحت کنترل خود تهیه نماید.
سازمان باید برای اطمینان از اینکه فرایندها براساس طرحریزی انجام می شوند اطلاعات مدون را درحد لزوم نگهداری کند.

95. نكات برجسته : 1- شناسايي شرايط اضطراري
2- تدوين روشهاي اجرايي براي هر كدام از شرايط اضطراري (Action plan)
3- انجام تمرينهاي دوره اي
4- ثبت شرايط اضطراري
5- تجديد نظر در روشهاي موجود به خصوص پس از وقوع حوادث

96. يك طرح مقابله (Action plan) مي‎تواند شامل موارد زير باشد:
1- تشريح وضعيت اضطراري
2- تعيين فردي كه مسئوليت تام در شرايط اضطراري دارد.
3- جزئيات اقداماتي كه بايد صورت پذيرد.
4- مسئوليت، وظايف و حدود اختيارات افرادي كه در شرايط اضطراري نقشي خاص را ايفا مي كنند. نظير كاركنان آتش نشاني، ....
5- نحوه تخليه افراد به محلهاي امن
6- انجام مانور و تمرینات

97. 9-1- پایش و اندازه گیری ، تجزیه تحلیل وارزیابی انطباق
9. ارزیابی عملکرد
9-1- پایش و اندازه گیری ، تجزیه تحلیل وارزیابی انطباق
9-2- ممیزی داخلی
9-3- بازنگری مدیریت

98. 9-1- پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل 9-1-1- کلیات
سازمان باید موارد زیر را تعیین کند: - آنچه که نیاز به پایش و اندازه گیری دارد - روشهای پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلی و ارزیابی درصورت کاربرد، برای حصول اطمینان از اعتبار نتایج - معیارهایی که سازمان براساس آن عملکرد خود را ارزیابی خواهد کرد و تعیین شاخصهای مناسب. - زمانی که پایش و اندازه گیری باید انجام شود سازمان باید اطمینان حاصل کند که تجهیزات اندازه گیری کالیبره می باشند

99. تعدادی از پارامترهایی که باید اندازه گیری شود:
پایش و اندازه گیری
تعدادی از پارامترهایی که باید اندازه گیری شود:
خروجی های هوا
خروجی آب
استاندارد هوای پاک (اکسیدهای فتوشیمیاییCO , SO2 , NO2, Dust ,)
صوت زیست محیطی

100. نكاتي مفيد براي تدوين روش اجرايي
قبل از تدوين روش اجرايي به سئوالات زير پاسخ دهيد:
چه اندازه گيريهايي بايد صورت گيرد؟
از چه تجهيزاتي بايد براي اندازه گيري استفاده شود؟
اندازه گيري ها توسط خود سازمان صورت مي گيرد يا توسط ديگر ارگانهاي خارج از سازمان؟
كاليبراسيون تجهيزات اندازه گيري چگونه بايد انجام شود؟
فواصل زماني بين اندازه گيريها چگونه باشد؟
از چه مكان يا نقاطي بايد اندازه گيري صورت گيرد؟

101. نكاتي مفيد براي تدوين روش اجرايي (ادامه)
پايش نتايج توسط چه كسي بايد صورت گيرد؟
درصورت بروز عدم انطباق چه بايد كرد؟
نحوه نگهداري سوابق بايد چگونه باشد؟
روش پايش برنامه هاي زيست محيطي چگونه بايد باشد؟
درصورت يافتن سئوالات فوق مي توانيد به تدين روش اجرايي اقدام كنيد

102. شاخصهای عملکرد زیست محیطی
تعدادی از این شاخصها مانند:
تعداد پیشنهادهای کارکنان برای بهبود وضعیت زیست محیطی
دفعات میمزی های سیستم مدیریت محیط زیست
تعداد افراد آموزش دیده در زمینه محیط زیست
میزان مؤثر بودن آموزشها
میزان مطابقت با کنترل های جنبه
زمان لازم برای ترتیب اثردادن به شکایات یا پیشنهادات
تعداد حوادث

103. ارزیابی انطباق
سازمان باید فرآیندهای مورد نیاز برای ارزیابی انطباق خود را ایجاد، برقرار و نگهداری نماید.
سازمان باید:
- دوره زمانی که انطباق ارزیابی خواهد شد را تعیین کند
- انطباق را ارزیابی و درصورت نیاز اقدام کند
- دانش و درک از وضعیت انطباق خود را حفظ کند

104. مثال هایی از علل ریشه ای عدم انطباق ها
انتخاب اقدام های کنترلی جنبه بر اساس نتایج ارزیابی ریسک نامناسب یا ناقص
اجرای ضعیف اقدامات کنترلی
پایش و اندازه گیری نامناسب یا ناقص
اقدامات کنترلی انجام گرفته ولی غیر موثر
ارتباطات ضعیف داخل یا خارج سازمانی

105. 9-2- ممیزی داخلی 9-2-1- کلیات
سازمان باید ممیزی های داخلی را در فواصل زمانی برنامه ریزی شده انجام دهد بمنظور تهیه اطلاعات درمورد اینکه آیا سیستم مدیریت زیست محیطی :
- انطباق با الزامات سازمان و خود استاندارد دارد یا خیر
- بطور موثر مستقر و نگهداری شده است یا خیر

106. برنامه ممیزی داخلی
سازمان باید برنامه ممیزی داخلی، شامل تناوب، روشها، مسئولیتها، الزامات
طرح ریزی شده و گزارش دهی را ایجاد، برقرار و نگهداری نماید.
سازمان باید:
معیارها و دامنه کاربرد را برای هر ممیزی مشخص کند
ممیزان را انتخاب و آموزش دهد
نتایج ممیزی را برای مدیران مرتبط گزارش نماید

107. 9-3- بازنگري مديريت
مديريت عالی سازمان بايد در فواصل طرح ریزی شده، كه خود تعيين مي نمايد، سيستم مديريت زيست محيطي را بازنگري نمايد تا نسبت به تداوم تناسب، کفایت و اثربخشی آن اطمينان حاصل نمايد.
فرايند بازنگري مديريت بايد بنحوي باشد كه اطمينان حاصل شود كه اطلاعات لازم جمع آوري مي گردد تا به مديريت امكان دهد كه اين ارزيابي را بعمل آورد.
اين بازنگري بايد مدون و سوابق آن باید نگهداری شود

108. بازنگري مديريت گزارشات نماینده مدیریت نتایج ممیزی داخلی و خارجی.
گزارشات نماینده مدیریت
نتایج ممیزی داخلی و خارجی
خط مشی و اهداف کلان جدید
اقدامات اصلاحی
شکایات و نقطه نظرات طرف های علاقمند
آمار حوادث و اتفاقات
اقدامات برای بهبود مستمر
ورودیها
بازنگری مدیریت
خروجیها
وضعیت عدم انطباق ها
پیگیری و بازنگری
گزارش اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه
انجام اقدامات اصلاحی
پیگیری تصمیمات جلسه بازنگری مدیریت قبلی
مسئولیت ها و زمان بندی
تغییرات در فعالیت ها، دستگاه ها، قوانین
گزارشات شرایط اضطراری
کفایت منابع موجود

109. 10-1. عدم انطباق و اقدام اصلاحی
10. بهبود
10-1. عدم انطباق و اقدام اصلاحی
10-2. بهبود مداوم

110. 10-1- کلیات
سازمان باید فرصتهای بهبود را تعیین نماید و هرگونه اقدام لازم برای دستیابی به دستاوردهای مورد انتظار سیستم خود را بکار گیرد.

111. 10-2- عدم انطباق و اقدام اصلاحی
سازمان بايد روش هاي اجرايي براي تعيين مسئوليتها و اختيارات براي پرداختن به عدم انطباق ها و كاوش پيرامون آنها ، اقدام به كاهش هرگونه پيامدهاي حاصله و نيز براي شروع و تكميل اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه ايجاد نموده و برقرار نگهدارد.
هرگونه اقدام اصلاحي يا پيشگيرانه اي كه براي حذف علل بالفعل و بالقوه عدم انطباق ها انجام ميشود بايد متناسب با ابعاد مسئله بوده و هم ارز پيامد زيست محيطي حاصله باشد.
سازمان بايد هرگونه تغييرات ناشي از اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه در روشهاي اجرايي مدون را اعمال و ثبت نمايد.

112. مواردي كه بايد در تدوين روش اجرايي لحاظ شود عبارتند از:
1- شناسايي عدم انطباق
2- شناسايي علت عدم انطباق
3- مشخص كردن اقدام اصلاحي لازم و اجراي آن
4- اجراي كنترلهاي ضروري يا ايجاد تغيير در آنها به منظور اجتناب از تكرار عدم انطباق
5- ثبت هر گونه تغييرات ناشي از اقدام اصلاحي در روشهاي اجرايي مكتوب

113. اقدامات اصلاحی وپیشگیرانه.
ممیزی های داخلی
پایش واندازه گیری
پیشنهادات کارکنان
تغییر قوانین
سایر منابع
اقدامات اصلاحی وپیشگیرانه
بازنگری مدیریت
کارکنانی که در خط تولید هستند یا سایرفعالیتهای جاری سازمان را پیگیری می کنند
در موقعیت مناسب تری جهت ارائه پیشنهادات سازنده برای بهبود قرار دارند.

114. مدل پيشنهادي جهت انجام اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه.
تشكيل كميته
اقدام اصلاحي و
پيشگيرانه
ابلاغ به مسئول
مربوطه
(نماينده مديريت)
بروز مشكل در سيستم
پيگيري توسط نماينده
مديريت و حصول اطمينان
از مناسب بودن آن
اجرا توسط واحد مربوطه
ابلاغ به واحد
ذيربط جهت اجرا

115. 10-3- بهبود مداوم
سازمان باید بطور مداوم تناسب، کفایت و اثربخشی سیستم مدیریت زیست محیطی را برای ارتقاء عماکرد محیط زیستی بهبود بخشد.

116. LCA

117. ارزیابی چرخه حیاتی
ارزیابی چرخه حیاتی که تحت عنوان آنالیز چرخه حیاتی, تعادل اکولوژیکی و همچنین آنالیز گهواره تا گور خوانده می‌شود روشی است که برای ارزیابی تأثیرات زیست محیطی همراه با تمامی مراحل گوناگون زندگی محصول از گهواره تا گور استفاده می‌شود
LCA می‌تواند به اجتناب از ارائه دیدگاه‌ها در رابطه با نگرانی‌های زیست محیطی به صورت زیر کمک کند:
توجه به مسائل مربوط به انرژی‌های مرتبط و همچنین نهاده‌های ماده و رهاسازی زیست محیطی؛
ارزیابی تأثیرات بالقوه همراه با نهاده‌های مشخص شده و رهاسازی آن ها؛
تفسیر نتایج برای کمک به اتخاذ تصمیمات آگاهانه تر

118. تاریخچه
آغاز ارزيابي‌ محيط‌ زيستي‌ محصولات‌ به‌ اواخر دهه‌ 1960 و اوايل‌ دهه‌ 1970 ميلادي‌ برمي‌گردد. روش‌شناسي‌ ارزيابي‌ چرخه‌ حيات‌ با با بكارگيري‌ نگاه‌ چرخه‌ حيات‌ جهت‌ يك‌ سيستم‌ توليد در ايالات‌ متحده‌ انجام‌ گرفت‌ كه‌ بر روي‌ اثرات‌ محيط‌ زيستي‌ انواع‌ مختلف‌ ظروف‌ نوشابه‌ بوده‌ است‌.
در اوايل‌ دهه‌ 1980 توجه‌ مردم‌ اروپا به‌ استفاده‌ گسترده‌ منابع‌ جهت‌ بسته‌بندي‌ محصولات‌ شكل‌ گرفت‌. بنابراين‌ LCA، رنسانسي‌ را از طريق‌ مطالعات‌ مصرف‌ منابع‌ و مواد منتشره‌ به‌ محيط‌زيست‌ براي‌ سيستمهاي‌ ظروف‌ مختلف‌ نوشيدني‌ (از قبيل‌ آب‌جو و شير) در كشورهاي‌ اروپايي‌ آغاز كرد.
نتايج‌ چرخه‌ حيات‌ در بعضي‌ موارد با يكديگر اختلاف‌ داشت‌ زيرا اطلاعات‌ و روشهاي‌ بكارگرفته‌ شده‌ در مطالعات‌ با يكديگر متفاوت‌ بود. اين‌ موضوع‌ طبعاً رضايت‌بخش‌ نبوده‌ و نياز توسعه‌ سيستماتيك‌تري‌ را در روش‌شناسي‌ ارزيابي‌ محيط‌زيستي‌ محصولات‌ به‌ نمايش‌ گذاشت‌

119. اهداف LCA
مقایسه محدوده کاملی از تأثیرات زیست محیطی مرتبط با محصولات و خدمات و کمی سازی تمامی نهاده‌ها و خروجی‌های جریان مواد و ارزیابی این مسئله است که چگونه جریان این مواد می‌تواند بر محیط تأثیر گذارد. این اطلاعات برای بهبود فرایندها، پشتیبانی از سیاست‌ها و ارائه مبانی مناسب برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه ارائه شده است.
عبارت چرخه حیاتی نشان دهنده این مساله است که یک ارزیابی آگاهانه و کل نگر نیازمند ارزیابی تولید مواد خام، توزیع، کاربرد و دفع و دورریز می‌باشد که در آن تمامی مراحل جابجایی ضروری و یا ایجاد شده به دلیل وجود محصولات مورد توجه قرار گرفته است.

120. ارزیابی چرخه حیات میتواند در موارد ذیل کمک کند
شناسایی فرصت ها به منظور بهبود عملکرد زیست محیطی محصولات در نقاط مختلف چرخه حیات آنها،
آگاهی دادن به تصمیم گیرندگان در صنایع، سازمان های دولتی یا غیر دولتی (به عنوان مثال، به
منظور برنامه ریزی راهبردی، اولویت بندی، طراحی یا طراحی مجدد محصول یا فرآیند)،
انتخاب شاخصهای مرتبط با عملکرد زیست محیطی، از جمله فنون اندازه گیری،
بازاریابی (مانند اجرای یک طرح برچسبگذاری زیست محیطی، ادعای زیست محیطی، یا ایجاد اعلامیه زیست محیطی محصول).

121. وسعت ارزیابی چرخه حیات
جنبه های زیست محیطی و پیامدهای بالقوه زیست محیطی را در سراسر چرخه حیات یک محصول از مرحله به دست آوردن ماده خام در طول تولید، استفاده، پایان عملیات حیات، بازیافت تا دفع نهایی دربرمیگیرد (به عبارت دیگر زگهواره تا گور).

122. مراحل ارزیابی چرخه حیات
A- مرحله تعریف هدف و دامنه
B- مرحله تجزیه و تحلیل سیاهه (LCI)
C- مرحله ارزیابی پیامد (LCIA)
D- مرحله تفسیر

123. مراحل ارزیابی چرخه حیات
A- مرحله تعریف هدف و دامنه
دامنه کاربرد، شامل مرز سیستم و سطح جزئیات در یک ارزیابی چرخه حیات به موضوع و استفاده مورد نظر در مطالعه بستگی دارد. عمق و وسعت ارزیابی چرخه حیات به طور عمده بسته به هدف خاص ارزیابی چرخه حیات، میتواند متفاوت باشد.
B- مرحله تجزیه و تحلیل سیاهه (LCI)
دومین مرحله ارزیابی چرخه حیات است . این مرحله، شامل سیاهه داده های درونداد /برونداد در ارتباط با سیستم مورد مطالعه است . این مرحله جمع آوری داده های لازم برای مطابقت با اهداف تعریف شده مطالعه را دربرمیگیرد.

124. مراحل ارزیابی چرخه حیات
C- مرحله ارزیابی پیامد (LCIA)
هدف از ارزیابی پیامد چرخه حیات، فراهم کردن اطلاعات اضافی برای کمک به ارزیابی نتایج سیاهه چرخه حیات یک سیستم محصول برای درک بهتر اهمیت زیستمحیطی آنها است.
D- مرحله تفسیر
مرحله نهایی روش اجرایی ارزیابی چرخه حیات است که در آن نتایج یک سیاهه چرخه حیات یا ارزیابی پیامد چرخه حیات یا هر دو باهم، به عنوان پایه ای برای نتیجهگیریها، پیشنهادات و تصمیم گیریها مطابق با تعریف هدف و دامنه، خلا صه شده و مورد بحث قرار میگیرند

125. Input - Output
به‌طوركلي‌ ورودي‌هاي‌ سيستم‌ مي‌تواند به‌ دو نوع‌ تقسيم‌ گردد:
ورودي‌هاي‌ موادخام‌ و اوليه‌ و منابع‌ انرژي‌ (وروديهاي‌ محيط‌زيستي‌)
وروديهاي‌ محصولات‌، محصولات‌ نيمه‌ انتهايي‌ يا انرژي‌ كه‌ خروجي‌ ديگر فرآيندها مي‌باشد (ورودي‌ اقتصاد)
نيز مشابه‌ آن‌ دو نوع‌ خروجي‌ وجود دارد:
مواد منتشره‌ به‌ محيط‌زيست‌ (خروجيهاي‌ محيط‌زيستي‌)
خروجي‌ به‌ عنوان‌ يك‌ محصول‌، محصول‌ نيمه‌ انتهايي‌ يا انرژي‌ (خروجي‌ اقتصادي‌).

126. Process chain – Input/Output

127. کاربردهای LCA
بر مبنای تحقیق افراد حرفه‌ای در زمینه LCA که در سال 2006 انجام شده است، بیشترین کاربرد آن پشتیبانی از استراتژی‌های تجاری و R&D برای تولید یا طراحی فرآوری و بیان جنبه‌های تولیدی می‌باشد.
آنچه که اهمیت ویژه‌ای دارد، کاربرد فزاینده LCA برای برچسبها تحت عنوان بیانیه‌های محصول زیست محیطی می‌باشد که به صورت داده‌های زیست محیطی کمی شده برای یک محصول و طبقه‌بندی‌های از پیش تعیین شده پارامترهای گوناگون است. برچسب‌هایی بر مبنای LCA تعریف شده است که نشان دهنده مبانی حائزاهمیت بیشتر برای ارزیابی جنبه‌های زیست محیطی نسبی محصولات رقابتی می‌باشد.
گواهی‌های مستقل نشان دهنده فعالیت‌های شرکت برای تولید محصولات مطلوب تر از نظر زیست محیطی و ایمن تر برای مصرف کنندگان و سازمان‌های غیردولتی می‌باشد.
همچنینLCA نقش‌های عمده‌ای در ارزیابی تأثیرات زیست محیطی، مدیریت تلفیقی مواد دفعی و همچنین تحقیقات پیرامون آلودگی‌های ایفا می‌نماید.

128. نمونه هایی از اولینLCA های انجام شده
ارزيابي‌ چرخه‌ حيات‌ براي‌ كاهش‌ گازهاي‌ گلخانه‌ ايي‌، در بخش‌ خودرو در كشور هند
ارزيابي‌ و طراحي‌ چرخه‌ حيات‌ - تجربه‌ شركت‌ خودروي‌ ولو: در اين‌ مطالعه‌ مقايسه‌ عملكرد محيط‌ زيستي‌ يك‌ بخش‌ از خودرو با استفاده‌ از سه‌ ماده‌ مختلف‌ پلاستيكي‌، فولاد و آلومينيم‌ از درب‌ عقب‌ خودرو در طول‌ تمام‌ چرخه‌ حيات‌ آن‌ بررسي‌ گرديده‌ است‌.
مقايسه‌ خودروهاي‌ ديزلي‌، بنزيني‌، الكتريكي‌ و هيبريدي‌
ارزيابي‌ چرخه‌ حيات‌ براي‌ تكنولوژي‌هاي‌ مهار دي‌ اكسيد كربن‌ از گازهاي‌ خروجي‌ كارخانه‌ زغال‌ سنگ‌ در اين‌ مطالعه‌ چرخه‌ كامل‌ انرژي‌ با استفاده‌ از رويكرد LCA استفاده‌ مي‌شود و در نهايت‌ با استفاده‌ از تكنولوژي‌، مقدار مهار دي‌ اكسيد كربن‌ خروجي‌ را بر مقدار گرمايش‌ جهاني‌ مشخص‌ مي‌كند

129. انتشار به هوا، آب و زمین را در هر مرحله از چرخه حیات کمی کنند.
فوايد انجام‌ LCA
فرآیندLCA می تواند به تصمیم گیران در انتخاب محصول یا فرآیند با کمترین اثرات زیست محیطی کمک کند.  با انجام LCA، تحلیل گران می توانند:
اثرات زیست محیطی همراه با یک یا چند محصول یا فرآیند را مورد بررسی قرار دهند.
به دریافت پذیرش افراد ذینفع (جامعه و غیره) برای یک برنامه طرح ریزی شده کمک کنند.
انتشار به هوا، آب و زمین را در هر مرحله از چرخه حیات کمی کنند.

130. فوايد انجام‌ LCA
داده‌هاي‌ LCA، انتقال‌ جريانات‌ محيط‌ زيستي‌، از يك‌ محيط‌ به‌ محيط‌ ديگر (مثلاً مواد منتشره‌ به‌ هوا بوسيله‌ احتراق سوخت‌) و يا از يك‌ مرحله‌ به‌ مرحله‌ مي‌باشد.
اگر LCA انجام‌ نشود انتقال‌ جريانات‌ محيط‌زيستي‌ ممكن‌ نيست‌ تشخيص‌ داده‌ شوند و نهايتاً تجزيه‌ تحليل‌ بطور شايسته‌اي‌ صورت‌ نمي‌گيرد. مثال:
وقتي‌ كه‌ انتخاب‌ بين‌ دو محصول‌ رقيب‌ انجام‌ مي‌گيرد ممكن‌ است‌ گزينه‌ اول‌ از نظر محيط‌زيستي‌ بهتر به‌ نظر برسد به‌ دليل‌ آنكه‌ مواد زائد جامد كمتري‌ نسبت‌ به‌ گزينه‌ دوم‌ توليد مي‌كند با اين‌ وجود بعد از انجام‌ LCA ممكن‌ است‌ كه‌ گزينه‌ اول‌ به‌طور واقعي‌، اثرات‌ محيط‌زيستي‌ بيشتري‌ توليد كند (مثلاً ممكن‌ است‌ باعث‌ خروجي‌هاي‌ شيميايي‌ بيشتري‌ در طول‌ مراحل‌ چرخه‌ حيات‌ گردد) بنابراين‌ محصول‌ دوم‌ (كه‌ مواد زائد جامد توليد مي‌كند) ممكن‌ است‌ واقعاً اثرات‌ يا مضرات‌ محيط‌زيستي‌ كمتري‌ نسبت‌ به‌ تكنولوژي‌ اولي‌ داشته‌ باشد.

131. فوايد انجام‌ LCA توسط‌ انجام‌ يك‌ LCA محققان‌ مي‌توانند:
ارزيابي‌ سيستماتيك‌ پيامدهاي‌ محيط‌زيستي‌ يك‌ محصول‌ را بهبود بخشند
بده‌ و بستان‌ محيط‌زيستي‌ يك‌ يا چند محصول‌، فرآيندهاي‌ ويژه‌ را تجزيه‌ تحليل‌ كنند
كمك‌ به‌ شناسايي‌ تغييرات‌ مهم‌ ناشي‌ از اثرات‌ محيط‌زيستي‌ در ميان‌ مراحل‌ چرخه‌ حيات‌ و محيط‌هاي‌ هوا، آب‌، زمين‌
شناسايي‌ اثرات‌ بر يك‌ يا چند حوزه‌ محيط‌زيستي‌ ويژه‌ (هوا، آب‌، زمين‌)

132. محدوديتهاي‌ LCA
زمان‌بر و هزينه‌بر است‌، جمع‌آوري‌ داده‌ بسيار مشكل‌ و قابل‌ دسترس‌ بودن‌ داده‌ها مي‌تواند بر صحت‌ نتايج‌ نهايي‌ اثر گذارد.
جنبه‌هاي‌ اقتصادي‌ در نظر گرفته‌ نمي‌شود و مانند ديگر مدلها، LCA نيز يك‌ ساده‌سازي‌ از سيستم‌ فيزيكي‌ است‌ و ادعاي‌ ارزيابي‌ كامل‌ و مطلقي‌ را ندارد
ممكن‌ است‌ نتايج‌ مطالعات‌ LCA كه‌ بر موضوعات‌ جهاني‌ و منطقه‌اي‌ تأكيد دارند براي‌ كاربردهاي‌ محلي‌ مناسب‌ نباشند مثلاً، شرايط‌ محلي‌ ممكن‌ است‌ به‌ اندازه‌ كافي‌ بيانگر شرايط‌ منطقه‌اي‌ يا جهاني‌ نباشد.

133. ارزيابي‌ چرخه‌ حيات‌ و توسعه‌ پايدار
كاهش‌ تأثيرات‌ منفي‌ ناشي‌ از يك‌ محصول‌ بر منابع‌ طبيعي‌ منجر به‌ افزايش‌ بهره‌وري‌ از اين‌ منابع‌ شده‌ و قابليت‌ استفاده‌ از آنرا تداوم‌ مي‌بخشد.
در بررسي‌ چرخه‌ حيات‌ يك‌ محصول‌ از زمان‌ اكتشاف‌ و استخراج‌ ماده‌ اوليه‌ تا زمان‌ دورانداختن‌ آن‌، عوامل‌ متعددي‌ وجود دارند كه‌ بايد جنبه‌هاي‌ مختلف‌ آن‌ مورد بررسي‌ قرار گيرند و بهينه‌سازي‌ گردد
LCA براي‌ اهداف‌ داخلي‌: LCA به‌ مديريت‌ در بهبود كيفيت‌ محيط‌زيستي‌ محصول‌ و تصميم‌گيريهاي‌ استراتژيك‌ كمك‌ مي‌كند.
LCA براي‌ اهداف‌ بيروني‌ شركت‌: LCA به‌ بهبود انتخاب‌ (در بازار) با ارتباط‌ برقرار كردن‌ برنامه‌هاي‌ برچسب‌گذاري‌ و با آگاهي‌ سرمايه‌گذاران‌ متنوع‌ كمك‌ مي‌كند.

134. بررسی چرخه حیات در استاندارد ISO 14001:2015
در 4 جا از استاندارد درخصوص چرخه حیات صحبت شده است.
1-دامنه کاربرد. این استاندارد برای سازمانهای مختلفی که جنبه های خود را با چشم انداز چرخه حیات مشخص نمودند قابل کاربرد است.
2- در تعاریف که چرخه حیات را تعریف نموده
3- در بند شناسایی جنبه ها: سازمان باید آن جنبه هایی که اثر زیست محیطی بارز دارند و یا می توانند داشته باشند را با چشم انداز چرخه حیات تعیین کند
4- در بند 8-1 طرح ریزی و کنترل عملیات: سازمان باید بانگرش چرخه حیات عملیات را کنترل کند.

135. ISO 14001:2015 - What does "life cycle perspective" mean?
The new standard does not require a formal life cycle analysis, or quantification, but does require organizations to look upstream and downstream of the processes performed on-site and try to reduce environmental impacts.
ورژن جدید ایزو نیاز به اجرای پروژه ارزیابی چرخه حیات و محاسبات زیست محیطی ندارد بلکه از سازمان خواسته تا جریان بالادست و پایین دست محصول را درنظر بگیرند و سعی در کاهش اثرات زیست محیطی داشته باشند.
Specifically, the life cycle perspective is related to the organization's environmental aspects and impacts (Section 6.1.2). It requires careful consideration of the life cycle stages that the organization can control or influence, including acquisition of raw materials, production and transportation, use and maintenance, and recycling or disposal.
استاندارد از سازمان میخواهد جنبه و اثرات زیست محیطی مراحل چرخه حیات محصول یا خدمات خود را که می تواند کنترل و یا تاثیر گذار باشد را با دقت درنظر بگیرد. شامل: مواد خام اولیه، محصول، حمل و نقل، استفاده و نگهداری، بازیافت و دفع نهایی.
Ref:

136. ISO 14001:2015 - What does "life cycle perspective" mean?
In doing this, the organization needs to create records as evidence that they have considered each life cycle stage.
بدین منظورسازمان باید سوابق و شواهدی را در این زمینه ایجاد کند.
The standard also requires the organization to provide information to its external service providers and contractors about the potentially significant environmental impacts of its products and services. It must also consider the need to provide this information to transporters, end-users and disposal facilities (8.1). By providing this information, the organization can potentially prevent or mitigate adverse environmental impacts during these life cycle stages.
در بند کنترل عملیات استاندارد از سازمان خواسته تا درخصوص پیمانکارانی که فعالیتشان دارای جنبه بارز است نیز این اقدام صورت گیرد. با داشتن این اطلاعات سازمان می تواند پتانسیل اثرات زیست محیطی در طی چرخه حیات را حذف و یا کاهش دهد.

137. آیا اجرای LCAدر ISO 14001:2005 یک الزام است؟
No, it is not a requirement as clearly stated in Annex to ISO A6.1.2: ‘When determining environmental aspects, the organization considers a life cycle perspective. This does not require a detailed life cycle assessment; thinking carefully about the life cycle stages that can be controlled or influenced by the organization is sufficient. Typical stages of a product life cycle include raw material acquisition, design, production, transportation/delivery, use, end-of-life treatment and final disposal. The life cycle stages that are applicable will vary depending on the activity, product or service.‘
Ref:

138. چرا استاندارد جدید تاکید بر نگرش چرخه حیات دارد؟
‘Some of the organization’s significant environmental impacts can occur during the transport, delivery, use, end-of-life treatment or final disposal of its product or service. By providing information, an organization can potentially prevent or mitigate adverse environmental impacts during these life cycle stages. The organization considers the extent of control or influence that it can exert over activities, products and services considering a life cycle perspective.
فعالیت برخی از سازمانها در طی حمل و نقل، تحویل کالا، حین مصرف محصول و یا دفع نهایی محصول می تواند جنبه بارز ایجاد کند. با اجرای نگرش چرخه حیات و ایجاد این دسته از اطلاعات سازمان می تواند اثرات زیست محیطی محصول و خدمات خود را حذف و یا کاهش دهد.
Ref:

139. Practical help – Life cycle perspective
زمانیکه سازمان نگرش چرخه حیات را ایجاد می کند بهتر است موارد زیر درنظر گرفته شود:
مراحل چرخه حیات را مشخص کند
میزان کنترلی که درمراحل می تواند داشته باشد را مشخص کند (بعنوان مثال: در مرحله تولید، طراح محصول میتواند مواد اولیه را بگونه ای انتخاب کند مواد اولیه کمتری مصرف یا ضایعات کمتری تولید شود)
میزان تاثیری که در مراحل می تواند داشته باشد را مشخص کند (بعنوان مثال: تاثیر در انتخاب بهترین متد دفع)
عمر محصول
تاثیر سازمان در زنجیره تامین کنندگان
طول زنجیره تامین کنندگان
پیچیدگی تکنولوژی تولید

140. Organizations need to look up their supply chain to understand the environmental impacts caused by their suppliers and those supplying their suppliers.   In doing so, the organization may be able to identify environmental impacts of which they had been previously unaware. 
 سازمان به بررسی زنجیره تامین مواد بالادست نیاز دارد. با این بررسی سازمان به بسیاری از جنبه هایی که در گذشته واقف نبوده آگاهی میابد.
Similarly, organizations will need to look down supply chains to identify environmental impacts that derive from the use of their products or services by their customers and end users.
بطور مشابه سازمان نیاز به بررسی زنجیره مواد پایین دست نیزدارد. که شامل مصرف محصول توسط مصرف کننده و دفع نهایی خواهد بود.
Once these up chain and down chain impacts have been identified, 2015 expects that organizations endeavor to address the environmental aspects that are causing these impacts where practical
با بررسی جریان بالادست و پایین دست مواد، حال استاندارد جدید از سازمان انتظار دارد، در جهت تاثیر گذاری بر آن تا حد امکان تلاش کند.

141. شواهد نگرش چرخه حیات در طی ممیزی
اثبات اینکه نگرش چرخه حیات در شناسایی جنبه ها آعمال شده به ممیز بسیار دشوار است
هنوز شرکتهای گواهی دهنده به نتیجه واحدی نرسیدند که دقیقا چه شواهدی و به چه میزانی نیاز است تا این بند مورد پذیرش قرار گیرد.
At minimum we recommend some discussion of how a Life Cycle Perspective was used perhaps in the high level documentation like an EMS Manual or in the documented procedure how the organizations addressed the requirements of Clause 6 Planning.
توصیه: در مستندات مرتبط همانند نظامنامه و روش اجرایی درخصوص اجرای نگرش چرخه حیات در شناسایی جنبه ها و کنترل آنها توضیح داده شود.
Ref:

142. Ref:

143. با آرزوی موفقیت و شاد کامی مسعود آقاجانی
با آرزوی موفقیت و شاد کامی مسعود آقاجانی

148. Process chain – Input/Output

149. Comparison of treatment technologies in environmental potential impacts