1. Pengkelasan Bahan Perpustakaan
Sistem Pengkelasan
Perpuluhan Dewey
Oleh:
Annie T. John
Unit Pengurusan Sumber Pendidikan

2. Definisi Pengkelasan
Proses mengumpulkan bahan-bahan perpustakaan mengikut susunan tertentu secara teratur. Melalui proses ini bahan-bahan yang berkaitan dari segi perkara dapat disimpan.

3. Tujuan Pengkelasan
Untuk menentukan bahan-bahan perpustakaan tersusun dalam satu kelompok yang sama.

4. Skim Pengkelasan Dewey Decimal Classification (DDC)
Library of Congress Classification (LCC)
Universal Decimal Classification (UDC)

5. Kaedah Mengkelas
Sebelum bahan dikelas, kenalpasti isi kandungannya. Rujuk kepada judul, jadual kandungan, pendahuluan, tajuk-tajuk bab, sinopsis, dsb.
Sekiranya bahan mempunyai perkara-perkara yang berbeza, pilih perkara yang lebih banyak dibincangkan.

6. Kaedah Mengkelas
Untuk bahan-bahan yang mengandungi perkara-perkara yang spesifik atau mengandungi lebih dari 3 topik, kelaskan di bawah nombor kelas am yang mengandungi kesemua topik-topik itu.

7. Kaedah Mengkelas
Bagi arahan-arahan bukan buku, perlulah diletakkan tanda letak bahan di atas nombor panggilan untuk membezakan dengan bahan buku.

8. D D C - Sistem Pengkelasan Dewey
Sejarah
Ciptaan Mevil Dewey 1876
Telah disunting beberapa kali
Edisi 21 ialah pada 2000
Kementerian Pendidikan Malaysia telah memilih DDC kerana mudah difahami dan kesesuaiannya dengan koleksi sekolah

9. SEPULUH BAHAGIAN UTAMA dalam DDC

10. BAHAGIAN KECIL dari Bahagian Utama

11. SEPULUH BAHAGIAN UTAMA dengan NOTASI dalam DDC
000 Karya Am
100 Falsafah dan Psikologi
200 Agama
300 Sains Kemasyarakatan
400 Bahasa
500 Sains Jati (Tulen) & Matematik
600 Teknologi (Sains Gunaan)
700 Kesenian
800 Kesusasteraan
900 Ilmu Alam (Geografi) & Sejarah

12. Pembahagian lebih khusus (Ringkasan Ketiga)
510 Matematik (Am)
511 Prinsip Am
512 Aljabar
513 Kira-kira
514 Topologi
515 Geometri
519 Matematik Gunaan
Operasi
Siri
Sistem Nombor
Kiraan Cepat

13. Pembahagian lebih khusus (contoh)
590 - Haiwan
595 – Invertebrata
597 - Ikan / Amfibia
598 - Burung
599 - Mamalia

14. Pembahagian Mengikut Geografi & Sejarah
Geografi Kawasan Sejarah
915 Asia 950
Asia Tenggara 959
Malaysia
Brunei

15. Pembahagian Bagi Bahasa dan Kesusasteraan
Bahasa Kesusasteraan
420 Inggeris
430 German
440 Perancis
450 Itali
460 Sepanyol
470 Latin
480 Greek

16. Peruntukan Nombor DDC Untuk Bentuk Tulisan
-01 Falsafah dan teori
-02 Pelbagai (ilustrasi, direktori, radas)
-03 Kamus, ensiklopedia
-04 Tajuk khas
-05 Terbitan bersiri’
-06 Organisasi dan pengurusan
-07 Pendidikan, penyelidikan
-08 Sejarah dan huraian (orang
-09 Dari sudut sejarah, geografi, orang
Pastikan supaya nombor DDC yang dibentuk dengan menggunakan nombor tambahan ini belum lagi
diperuntukkan.

17. Cara Mengkelas Perkara yang perlu diambil kira:- Karya itu sendiri
jadual kandungan
pendahuluan
ciri-ciri istimewa
teks
tajuk
Dari punca lain
buku rujukan
pakar

18. Cara Mengkelas Pilih nombor DDC ikut
1. Tentukan bahagian utama bidang berkenaan
2. Dapatkan bahagian kecilnya
3. Pilih nombor yang paling tepat.
Letakkan bahan di bawah nombor pengkelasan yang anda fikir paling sesuai dan akan dicari oleh ramai pengguna.

19. Cara Mengkelas (Sambungan)
Jika lebih daripada satu perkara atau aspek dibincangan
1. Pilih satu nombor pengkelasan yang dapat merangkum semua perkara atau aspek tersebut.
2. Pilih perkara yang ditegaskan melalui jumlah muka surat, atau pun perkara yang mencerminkan hasrat penulisnya
3. Jika dua perkara diberi penekanan yang sama, pilih mana yang sebut dulu

20. Panduan Am Pengkelasan
Sesebuah buku atau bahan itu perlulah diberikan nombor pengkelasan yang anda fikir paling sesuai dan yang akan dicari oleh ramai pengguna.
Anda hendaklah ada alasan mengapa sesebuah buku atau bahan itu diletakkan pada nombor yang anda pilih itu.

21. Bahan-Bahan Khas
Buku-buku Rujukan biasanya dikelaskan sebagai satu bahan khas, dan ada peraturan khas untuk meminjamnya. Buku ini biasanya dibezakan daripada koleksi lain dengan menambahkan ‘R’ sebelum nombor pengkelasannya.
Nombor pengkelasan (DDC) bagi Fiksyen Melayu ialah Biasanya sepertiga daripada koleksi PSS, terutamanya di sekolah rendah, ialah fiksyen. Untuk memudahkan kerja, pustakawan boleh menggantikan nombor ‘899.23’ kepada ‘F’.

22. Bahan Khas (Bentuk Bahan)
Dengan perkembangan teknologi maklumat yang pesat, bentuk media juga turut berubah. Supaya mudah diakses, bahan-bahan seperti kaset video, kaset audio, cakra padat dan lain-lain perlu dikhaskan kelas dan tempatnya.
Contohnya
CD599.67
GAJ Cakra padat mengenai “Gajah”
VID599.67
GAJ Pita video mengenai “Gajah”

23. Pengkelasan - Panduan Am
Mana-mana sistem pengkelasan boleh digunapakai asalkan:-
Munasabah
Membantu pengguna mengesan bahan
‘User friendly’

24. Nombor Panggilan
Nombor Panggilan ialah alamat kepada bahan-bahan dalam pusat sumber.
Ia terdiri daripada:-
Nombor Pengkelasan
3 Abjad awal ‘entri utama’.
Biasanya ia ditulis / dipaparkan di bahagian bawah tulang (spine) buku.

25. Nombor Panggilan
Setiap bahan diberi nombor panggilan yang mengandungi notasi untuk kelas (nombor kelas) dan nombor buku.
Nombor kelas berdasarkan nombor-nombor yang terdapat dalam sistem Pengkelasan Perpuluhan Dewey

26. Nombor Panggilan
Nombor buku adalah dari tiga huruf awal dari entri utama. Tujuan utama nombor buku adalah untuk membezakan karya-karya yang berlainan mengenai perkara yang sama.

27. Nombor Panggilan
Gabungan nombor pengelasan dan tiga huruf pertama nama pengarang atau tiga huruf pertama judul buku (jika buku tiada pengarang)

28. Nombor Panggilan Contoh untuk ‘labelling’ Buku Fiksyen
Tippy, The Tortoise / by Daisy Kon F
KON
Buku bukan fiksyen (Pengarang melayu)
Teknik-teknik bijak belajar / Dr. Shukri Abdullah
153.8
SHU

29. Nombor Panggilan Buku bukan fiksyen oleh pengarang orang Inggeris
Alternative energy sources/ by Sally Morgan
MOR
Buku bukan fiksyen yang tiada pengarang.
Ambil judul buku:
Undang-Undang Siber
Malaysia
UND

30. Nombor Panggilan
Buku bukan fiksyen yang mempunyai lebih dari 3 pengarang
Kurikulum sekolah menengah masa kini/ oleh Kamariah Latif … [et.al.]
373.10
KUR
Buku bukan fiksyen / kamus (sebagai buku rujukan)
BBC English Dictionary R
423
BBC

31. Nombor Panggilan Contoh bahan bukan buku CDRI CDRI Smart school 420
ENG
CDRI Smart school
English Language Smart School Version: Year Three
VID
599.67
GAJ
Pita Video
Gajah

32. Sekian, Terima Kasih