1. UTANG: DECISIÓN ADLAW-ADLAW
Leksyón 11 para Marzo 17, 2018

2. Sa pagkinabuhi may mga sitwasyon nga kinahanglan kita manghulam.
Sa Biblia makit-an naton ang praktikal nga laygay sa pag-atubang sini nga mga sitwasyon, kag kon ano ang mahimo sa paglikaw sini.
Sa Paglikaw:
Pagpanghulam.
Pagkuha subong.
Sa Pag-angkon:
Paging kontento sang ara aton.
Pagpalagyo sa kautangan.
Magdaginoton.

3. PAGPANGHULAM
Ang mga imol ginadumalahan sang mga manggaranon, kag ang mga nagautang ulipon sang mga nagapautang. (Hulubaton 22:7)
Sang ginputol ang mga kahoy agud makay-o ang eskuylahan, isa ka pamatan-ong lalaki aksidente nga nawad-an sa iyang wasay. Ang problema amo nga gihulaman lang ang wasay, kag wala siya kwarta nga ibayad.
Kini nga istorya nagpadumdum sa aton sang risgo, responsibilidad kag resulta sang paghulam sa isa ka butang.
Ang Biblia nagahambal sa aton nga nanghulam kag di niya ibalik isa ka di diosnon nga tawo (Salmo 37:21).
Dugang pa ini nagapakita nga sadtong di magsunod sa laygay sang Bibliya mahimong manugsond sa ila nga nagapautang (Deuteronomio 28:44).
Ang Dios nagabaton kon kaisa mahimong mangtangutang sa isang panahon (2 Mga Hari 4: 1- 7). Sa sini nga kaso, kinahanglan ibalik ang loan sa madali nga panahon.

4. PAGKUHA SUBONG
Ginhandum ni Eva nga insegeda mangin maalam (Génesis 3:6).
Ginusto ni Esaú nga makakaon insegeda (Génesis 25:29-34).
Gusto ni David maangkon dayon si Betseba (2 Samuel 11:2-4).
Ang dangatan sini nga mga tawo amo ang kalaglagan, kay ang ila tiyan amo ang ila ginapakadios. Ginapabugal pa nila ang mga butang nga kuntani dapat nila ikahuya. Ang ginahunahuna nila amo lang ang mga butang diri sa kalibutan.  (Filipos 3:19)
Sa subong, indi madali makuha dayon ang atong gusto bisan sa gamay nga pautang.
Hunahunaa ang peligro nga mahimo sini:
Sa ibang bahin si Jesus- ang atong ehemplo wala magpadala dayon sa pagpagusto bisan pa sa 40 ka adlaw nga pagpuasa.
Ayaw itugot nga ang imong mga gana magkontrol sa imo.

5. PAGIGING CONTENTO SANG ARA SA ATON
Kon sa bagay, kon ang tawo diosnon kag kontento sa iya pagkabutang, labaw pa siya sa manggaranon… Gani, kon may pagkaon kita kag may bayo, dapat kontento na kita. (1 Timoteo 6:6, 8)
Ang maalam nga tawo nagapangabay sa Dios: "Ayaw ako hatagi sang kakulang o mga bahandi; taga-e lang ako sang ginakinahanglan ko adlaw- adlaw "(Hulubaton 30: 8).
Importante nga makatuon kita sa pagkabuhi sa mga pamaagi sa atong masarangan, sa pag-adjust sa atong mga galastuhan sa atong kinitaan. Ang atong pangunang kabalaka kinahanglan indi sa pagsatipestso sa atong mga panginahanglan, apang sa pagpangita sa ginharian sa langit (Mateo 6:33).
Ang yabi sa pagkabuhi sa atong kinitaan amo ang paghimo badyet agud itandi ang kasagaran nga binulan nga mga galastuhan sa atong kinitaan.
Dumduma: ayaw paghimo gasto, o pagpasaligi sa imong kaugalingon kung di ka sigurado nga mahimo nimo ini (Lucas 14: )

6. PAGPALAGYO SA KAUTANGAN
Wala sing pag-intiendi ang tawo nga nagapromisa nga magbayad sang utang sang iban. (Hulubaton 17:18)
Ang laygay: likawi ang mga utang, o maging guarantor sa utang sa iban.
Ang mangungutang ara sa kaluoy sa nagpautang sa institusyon man o sa indibidwal.
Bisan ang utang indi isa ka sala apang ini makahalit sa atong espirituhanon nga kinaalam kag may negatibong epekto sa pinansyal nga buluhaton sang Dios.
Ang mga utang makabuhin sa atong abilidad sa paghatag sa iban, kag padiotayon ang mga oportunidad sa pagbaton sa mga pagpakamaayo sang Dios.
“Atipana ang mga senselyo, kag ang mga dalagku mag-atipan sa ilang mga kaugalingon."
E.G.W. (CS, pg. 257)

7. Ang manggad nga nakuha sa malain nga paagi madali lang madula, pero ang manggad nga ginpangabudlayan nagadugang pa gid. (Hulubaton 13:11)
MAGDAGINUTON
Ang tulugyanan nagadaginot sa mga panginahanglan sa pamilya kag namuhunan sa langit sa mga gintugyan sa ila sang Dios (1 Timoteo 5: 8).
Sulod sa badyet sang pamilya kinahanglan atong ilakip ang binulan nga tinipig (savings). Ilikaw ta ang pipila ka mga galastohan nga di kinahanglanon ka tama.
Dumduma ang mga Kristohanong prayoridad nga gintudlo Jesus sa aton. (Mateo 6:33).
Mangin-alamon nga pagdministrar sang 100% nga kwarta nga gintugyan sang Dios.
Prioridad 1: Pag-uli sa Dios sang iya bahin (ikapulo).
Prioridad 2: Pasalamat sa naghatag (halad kag bulig sa nagakinahanglan).
Prioridad 3: Pagsugata sa atong kinahanglan kagastohanan.
Prioridad 4: Pagdaginot.
Ang sobra magamit sa iban nga kagastohanan.

8. “Kada semana kinahanglan mag butang lima o napulo ka dolyar kag tipigan ini, indi gamiton luwas kon sa kaso sa sakit. Sa imong pagdaginot mahimo nimo ibutang nga may interes. Pinaagi sa maalamon nga pagdumala sang kwarta mahimo ka makatipon sang isa ka butang tapos magbayad sa imong mga utang.
Nakakita ako sang isa ka pamilya nga nagabaton baynte dolyar sa usa ka semana kag ginagasto ubos gid ang among kantidad, samtang may isa pamilya amo man kadakuon sang mga tawo nga nagabaton lamang napulo'g duha ka dolyar sa isa ka semana, nagadaginot pinaagi sa pagdumili sa pagbakal sang mga di gid kinahanglanon."
E.G.W. (Selected Messages, vol. 2, ch. 36, pg. 329)
Note: $20 in Ellen’s time are equivalent to $600 today..

9. “Madamo, madamo ang wala makatuon sa pagtipig sa ilang mga gasto sa sulod sa mga limitasyon sa ilang mga income. Wala sila makatuon sa pagpahiangay sa mga kahimtang, kag sila nagapanghulam balik-balik kag sa among paagi nalumos sila sa mga utang, tungod sina nawad-an sila kadasig kag nagluya ...
Kinahanglan mag-alisto kita di tugutan atong kaugalingon sa pagasto sa di kinahanglan mga butang nga nagsirbi lamang sa pagpadayaw. Kinahanglan di naton tugutan ang atong mga kaugalingon sa pagpatuyang sa mga kanami nga naggiya sa aton sa pagsunod sa mga kostumbre sang kalibutan kag pagkadula sa bahandi sang Ginoo. "
E.G.W. (Counsels on Stewardship, ch. 48, pg. 249)