1. Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon
Cyfarwyddiadau
Sue Palmer
Addasiad Cymraeg gan Delyth Eynon

2. Mae testun cyfarwyddiadau
*yn dweud sut mae gwneud rhywbeth
*yn nhrefn amser ( yn gronolegol)
neu mewn cyfres o gamau sy’n dilyn ei gilydd ( mewn dilyniant)

3. cyfarwyddiadau llyfr ffeithiol llyfr ‘DIY’ rysáit patrwm gwnïo neu weu
Dyma enghreifftiau lle mae testun cyfarwyddiadau yn cael ei ddefnyddio…
llyfr ffeithiol
(e.e. chwaraeon, celf, technoleg)
llyfr ‘DIY’
rysáit
patrwm gwnïo neu weu
cyfarwyddiadau
arbrawf gwyddonol
llawlyfr technegol
(e.e. ar gyfer car, cyfrifiadur)
posteri arwyddion rheolau
cyfarwyddiadau
ar becynnau
( e.e. bwyd, dillad, glud)

4. Cynllun cyfarwyddiadau
Teitl:
Beth sydd i’w
wneud?
Efallai……
diagram wedi
ei labelu
Beth sydd ei angen arnoch?
Beth i’w wneud, un cam ar y tro
Ar ôl i chi wneud eich sgerbwd ar gyfer y siart llif, ysgrifennwch baragraff neu adran ar bob rhan o’r siart llif.

5. Nodweddion iaith cyfarwyddiadau
Pwyswch y blawd...
iaith syml ac eglur
berfau gorchmynnol
(rhai eithriadau )
yr ail berson (fel arfer)
gwybodaeth angenrheidiol yn unig
rhifau a/neu gysyllteiriau amser
Torrwch y papur...
Toddwch y menyn…
Cofiwch ddefnyddio’r offer cywir...
Peidiwch â mynd...
Ewch â’r sbwriel...

6. Pwrpas Cynulleidfa Mae angen: cynllun clir diagramau a lluniau
helpu’r darllenydd i
gyflawni’r hyn mae
am ei wneud
Cynulleidfa
rhywun sydd am wybod
sut mae gwneud rhywbeth
Mae angen:
cynllun clir
diagramau a lluniau
gwybodaeth neu awgrymiadau ychwanegol mewn bocsys

7. Cyfarwyddiadau yn y trydydd person
Tîm A i gynnig…
Os oes mwy nag un person yn rhan o’r dasg, e.e. chwarae gêm, yna dylech ysgrifennu:
yn y trydydd person
yn yr amser presennol
gan roi enwau neu
labeli
Tim B… i roi...
Rhaid i Tîm 1 sgorio pwyntiau * *
Rhaid i Tîm 2 eu stopio nhw *
Yr ochr sy’n batio i…
Yr ochr sy’n bowlio i…

8. Ysgrifennu cyfarwyddiadau
Gwnewch y gweithgaredd (neu ei actio) Gwnewch nodiadau bras wrth fynd yn eich blaen.
Gwnewch y canlynol:
*rhestr o “Beth sydd ei angen”
*siart llif o’r hyn sydd i’w wneud
*diagramau os oes angen
Trowch y siart llif yn gyfarwyddiadau ysgrifenedig.

9. Pan fyddwch yn ysgrifennu gyda phartner cofiwch...
Ymarfer *
Dywedwch bob ymadrodd neu frawdeg yn uchel. *
Ceisiwch wella eich gwaith, os yw’n bosib.
Ysgrifennu
Un i ysgrifennu,
ac un i helpu.
Ail-ddarllen
Darllenwch dros y gwaith i wneud yn siwr ei fod yn swnio’n iawn ac yn gwneud synnwyr.

10. Rhagor o ’ sgerbydau’ i’ch helpu i wneud nodiadau
stribed comig
llinell amser
rhestr

11. ‘Sgerbydau gwag’

12. Beth sydd ei angen

13. Beth i’w wneud, un cam ar y tro.

14. Posteri Cyfarwyddo

15. Pamffled Cyfarwyddiadau

16. Pamffled Cyfarwyddiadau

17. Hunanasesu Ysgrifennu Cyfarwyddiadau
Ydy’ch gwaith chi’n cynnwys:
Ydy
Nac ydy
Dim angen
Teitl
Offer/ deunyddiau sydd eu hangen
Gwybodaeth am y mesuriadau a’r pwysau sydd eu hangen
Darlun wedi ei labelu
Cyfres o gamau yn eu trefn
Iaith eglur, syml
Ydych chi wedi defnyddio:
Ydw
Nac ydw
Ffurfiau gorchmynnol (ail berson unigol neu luosog)
Amser presennol y ferf
Ffurfiau amhersonol
Ansoddeiriau ac adferfau er mwyn egluro
Rhifau, er mwyn gosod y drefn
Cysyllteiriau amser / dilyniant

18. Enghreifftiau o Ysgrifennu Cyfarwyddiadau
Sut i frwsio dannedd
1. Yn gyntaf, gwlychwch ei brwsh dannedd a rhowch ychydig o bast dannedd ar y brwsh.
2. Yna, symudwch y brwsh i fyny ac i lawr dros eich dannedd blaen ac at eich deintgig.
3. Yn ofalus, symudwch eich brwsh yn ôl ac ymlaen dros eich dannedd cefn.
4. Nesaf, symudwch y brwsh yn ofalus dros y dannedd cefn ar yr ochr sydd tu fewn i’r geg.
5. Wedyn, trowch y brwsh i lanhau cefn eich dannedd blaen.
6. Yn olaf, symudwch y brwsh yn bwyllog dros ymyl y dannedd lle’r ydych yn cnoi. Poerwch y past allan a golchwch eich ceg gyda dŵr oer.

19. Examples of ‘skeletons’ in use
Taken from ‘How to teach Writing Across the Curriculum’ (KS1/2) by Sue Palmer, with many thanks to David Fulton Publishers

20. Skeleton HOW TO MAKE A PERSONAL PHOTO FRAME You will need:
A good photo of yourself
A rectangle of thick card, bigger than your photo
4 strips of thinner coloured card
Scissors
Glue
Coloured crayons or pens
1. Put the photo of yourself on the thick card, right in the middle.
Use a dab of glue to stick it in position.
2. Lay one of the strips of coloured card across the top of your photo.
Trim the strip so that it covers the thick card and overlaps the photo a tiny bit.
3. Do the same with the others to cover the thick card
at the bottom and sides of the photo.
4. Glue the four strips together at the corners so they make a frame.
Use the coloured crayons or pens to decorate it with pictures of things you like.
5. Glue the frame over your photo on to the thick card.
6.Put your personal framed photo in the class display.
Strip of card
Photo
Thick card
Glue strips together
Skeleton

21. decorate with pics you like
Trim card to fit
photo
Strips
glue
thick card
stick on
glue together
Display
decorate with pics you like
Text

22. How to make a papier mâché bowl
You need: half a cup of flour
half a cup of water
a tablespoon of salt
a container for mixing paste
newspaper, torn into thin strips
a balloon, blown up and knotted
a strip of card (about 30cm by 4cm)
sticky tape and scissors
paint and brushes
varnish and brush
First make the paste. Put the flour and salt into a container and gradually mix in the water until it is thick and creamy.
Dip the strips of newspaper into the paste and smooth them down on to the unknotted end of the balloon. Cover enough of the balloon to make a bowl shape. Use three or four layers of paper strips. Leave to dry.
Make a base for the bowl by taping the card into a circle shape, and taping it on to the balloon. Cover with a few more paper strips to hold it in place.
Pop the balloon and remove its plastic skin. Ask a grown-up to help you trim the bowl, and smooth more paste strips over the edge to finish it off. Leave to dry.
Paint the bowl in bright colours. When dry , brush on a final coat of varnish.
Papier mâché is the French for ‘chewed paper’! It is a mixture of paper and paste that hardens when dry.
Skeleton

23. Text 2. Paper the balloon 3. Make base 1. Make paste 5.
3-4 layers of paper strips
card circle 2.
Paper the balloon 3.
Make base 1.
Make paste
tape and paper strips
flour and salt and water 5.
Paint and varnish 4.
Pop balloon Trim bowl
Finished bowl
Adult help
Text