1. PENGURUSAN KEWANGAN DAN AKAUNTABILITI
PUSAT PERUBATAN UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA
PENGURUSAN KEWANGAN DAN AKAUNTABILITI

2. ISI KANDUNGAN PENGURUSAN KEWANGAN AWAM PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
FUNGSI UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN UKM
KAWALAN DALAMAN
AKAUNTABILITI DALAM PENGURUSAN KEWANGAN
RUMUSAN

3. ISI KANDUNGAN PENGURUSAN KEWANGAN AWAM PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
FUNGSI UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN UKM
KAWALAN DALAMAN
AKAUNTABILITI DALAM PENGURUSAN KEWANGAN
RUMUSAN

4. PENGURUSAN KEWANGAN AWAM
Proses di mana :
Guna cara tertentu untuk memperolehi sumber kewangan dan memperuntukkannya
- Melalui proses belanjawan dan berdasarkan
keutamaan tertentu
ii Perlu patuh pada prosedur dan kawalan (arahan-arahan dan peraturan) tertentu

5. 3 Aktiviti Utama :-
Tetapkan skop dan kandungan polisi fiskal dengan menentukan aktiviti serta peruntukan yang perlu untuk laksanakan program.
Wujudkan garis-garis panduan dan standard-standard umum – wang digunakan dengan jujur.
iii. Sediakan kawalan dan struktur organisasi.

6. PROSES PENGURUSAN KEWANGAN
PENGURUSAN KEWANGAN TRADISIONAL
Mempunyai 3 unsur
- Belanjawan (Sedia pelan kerja spesifik)
- Pembiayaan (Peruntukan sumber)
- Pengawalan (Perakaunan, laporan dan auditan)
PENGURUSAN KEWANGAN BERSEPADU
Mempunyai 5 unsur
- Perancangan – misi, matlamat, objektif dan keutamaan
- ‘Programming’ – pilih aktiviti terbaik
- Belanjawan
- Pembiayaan
- Penilaian

7. PRINSIP UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN
LEGALITI
Mematuhi semua peraturan dan undang-undang yang digubal untuknya
Peringkat-peringkat Pengurusan Kewangan :
i. Terimaan wang awam PER 96 PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN
ii. Simpanan wang awam PER 97 PP
iii. Pengeluaran wang awam PER 104 PP
iv. Bayaran wang awam
v. Perakaunan wang awam
AKAUNTABILITI
Memikul amanah untuk menjalankan aktiviti yang ditentukan secara bertanggungjawab ke atas kejayaan ataupun kegagalan.
“… to give answers and explanations concerning one’s action and performance to those with a right to require such answers and explanations”

8. KENAPA PENTINGNYA PENGURUSAN KEWANGAN
Sumber-sumber (Manusia, wang, bahan-bahan dan masa) adalah terhad
Namun permintaan terhadap sumber-sumber, tidak terhad
Terdapat alternatif dalam memperolehi dan menggunakan sumber-sumber tersebut

9. PIHAK BERKUASA MENGENAI PENGURUSAN KEWANGAN SEKTOR AWAM
UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN MENGENAI PENGURUSAN KEWANGAN AWAM (PERSEKUTUAN)
Perlembagaan Persekutuan
Akta Acara Kewangan 1957 (Pindaan 1972)
Arahan Perbendaharaan
Pekeling-pekeliling dan Surat-surat Pekeliling Perbendaharaan
Akta Audit 1957
Malaysian Accounting Standard (MASB) & International Accounting Standard (IAS)
PIHAK BERKUASA MENGENAI PENGURUSAN KEWANGAN SEKTOR AWAM
Perkara 39, PERLEMBAGAAN
Kuasa pemerintah persekutuan adalah terletak pada yang Dipertuan Agong dan kuasa itu boleh dijalankan oleh mana-mana Menteri yang diberi kuasa oleh Jemaah Menteri, tetapi Parlimen boleh dengan undang-undang memberi tugas-tugas pemerintah kepada orang-orang lain.

10. ISI KANDUNGAN PENGURUSAN KEWANGAN AWAM PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
FUNGSI UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN UKM
KAWALAN DALAMAN
AKAUNTABILITI DALAM PENGURUSAN KEWANGAN
RUMUSAN

11. PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
Satu proses yang melibatkan jentera pentadbiran dan kaedah-kaedah di mana dana untuk membiayai perbelanjaan UKM diperolehi, dibelanja dan diperakaunkan
PIHAK BERKUASA MENGENAI PENGURUSAN KEWANGAN UKM
Naib Canselor
Bendahari/Pegawai Eksekutif Kewangan
Pegawai-pegawai yang diberi kuasa

12. ISI KANDUNGAN PENGURUSAN KEWANGAN AWAM PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
FUNGSI UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN UKM
KAWALAN DALAMAN
AKAUNTABILITI DALAM PENGURUSAN KEWANGAN
RUMUSAN

13. FUNGSI UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
Pengurusan Belanjawan
Pengurusan Perolehan
Pengurusan Bayaran (termasuk Gaji dan Elaun Kakitangan)
Pengurusan penerimaan (termasuk Penjanaan Pendapatan, Kewangan Pelajar)
Pengurusan Aset
Pengurusan Akaun

14. SISTEM BELANJAWAN DIUBAHSUAI
1. PENGURUSAN BELANJAWAN
Pernyataan hasil dan perbelanjaan bagi masa hadapan yang digunakan sebagai alat perancangan dan pengurusan sumber-sumber ekonomi negara untuk memenuhi keperluan rakyat.
SISTEM BELANJAWAN DIUBAHSUAI
IALAH
Sistem yang menitikberatkan perhubungan antara
INPUT
OUTPUT
IMPAK

15. OBJEKTIF MBS
Membantu pengurus program mempertingkatkan lagi prestasi program
Memudahkan Akauntabiliti
Memperbaiki pengagihan peruntukan sumber
2 PRINSIP PENTING MBS
‘Lets manager manage’ – Kuasa membuat keputusan perlulah diberikan seberapa praktikal yang boleh kepada peringkat bawahan
Kuasa membuat keputusan perlulah bersesuaian dengan peringkat akauntabiliti

16. CIRI-CIRI MBS BATAS PERBELANJAAN
Perjanjian program dan laporan pengecualian
Pusingan penilaian program
Pendekatan yang lebih menyeluruh terhadap kawalan perbelanjaan
BATAS PERBELANJAAN
Satu jumlah peruntukan wang yang ditetapkan diperingkat permulaan proses belanjawan tahunan sebagai peruntukan bagi sesuatu agensi untuk membiayai dasar sedia ada tahun berkenaan. Jumlah peruntukan ini tidak boleh dilampaui dalam mengemukakan cadangan perbelanjaan bagi dasar sedia ada.

17. FORMULA BATAS PERBELANJAAN
PERJANJIAN PROGRAM
Satu perjanjian antara agensi dengan Perbendaharaan mengenai input yang akan digunakan serta pencapaian output dan impak yang akan dihasilkan dalam sesuatu tahun kewangan bagi setiap aktiviti.
BP (TAHUN BARU) = DASAR SEDIA ADA (TAHUN LEPAS) +
DASAR BARU (TAHUN LEPAS) +
3% KENAIKAN –
1% DIVIDEN KECEKAPAN

18. LAPORAN PENGECUALIAN
Bertujuan memberi penjelasan terhadap petunjuk-petunjuk (kewangan atau bukan kewangan) yang mana pencapaian input/output adalah terkeluar daripada tahap varian yang dipersetujui (tidak perlu mengemukakan laporan pengecualian, dinyatakan dalam bentuk peratusan atau nilai mutlak sebenar) di dalam perjanjian program.
ISTILAH YANG DIGUNAKAN DALAM MBS
Dasar sedia ada – aktiviti dijalankan tahun semasa (kecuali ‘One Off’ yang telah mendapat kelulusan)
Dasar baru – aktiviti termasuk tambahan atau peluasan kepada dasar sedia ada (Penubuhan unit baru)
‘One-off’ – perbelanjaan tidak berulang, luarbiasa dan tidak dapat dielakkan (Pindah pejabat, ubahsuai, mengecat bangunan)

19. THRESHOLD
Suatu nilai yang ditetapkan oleh Perbendaharaan yang digunakan sebarai ukuran untuk menentukan jumlah peruntukan tambahan yang wajar diluluskan oleh Perbendaharaan dalam menimbang sesuatu cadangan dasar baru / ‘one-off’ itu.
BAGAIMANA THRESHOLD DIGUNAKAN
Bagi dasar baru atau ‘one-off’ yang nilainya melampaui paras ‘threshold’ agensi berkenaan, nilai lebihan sahaja akan diberikan.
Contoh :
Nilai ‘One-off’ RM
Paras ‘Threshold’ RM
Peruntukan diberi RM

20. 2 PENGURUSAN PEROLEHAN
Aktiviti untuk mendapatkan bekalan barang-barang atau perkhidmatan atau kerja bagi menjalankan operasi sesebuah organisasi
OJEKTIF PEROLEHAN 6B : ~ Mutu yang Betul ~ Masa yang Betul ~ Kuantiti yang Betul ~ Tempat yang Betul ~ Pembekal yang Betul ~ Harga yang Betul

21. Bermula dengan perancangan perolehan (apa, bila, siapa dan bagaimana)
AKTIVITI PEROLEHAN
Bermula dengan perancangan perolehan (apa, bila, siapa dan bagaimana)
Memastikan peruntukkan telah diluluskan dan disediakan
Membuat kajian pasaran (AP169) bagi asas penyediaan penentuan
Penyediaan penentuan barangan
Membuat pembelian atau pesanan (pelbagai kaedah)
Memeriksa dan menyelia penyerahan dan pelaksanaan kontrak
Membuat bayaran
Penggunaan
Penggantian

22. KAEDAH PEROLEHAN Panjar Wang Runcit Belian Terus
- Untuk kegunaan segera dengan harga tidak melebihi RM100.00
Tiada dokumen pembelian diperlukan (memadai dengan resit
sahaja).
- Tiada sijil pendaftaran diperlukan.
Belian Terus
Harga setiap jenis barangan sehingga RM10, setiap pesanan dan tidak melebihi RM50, setahun boleh dibuat dari syarikat yang tidak berdaftar dengan Kementerian Kewangan

23. sambungan
Harga setiap jenis barangan yang melebihi RM10, sehingga RM50, setiap pesanan dan tidak melebihi RM100, setahun boleh dibuat dari syarikat Bumiputera di dalam daerah berkenaan yang berdaftar dengan Kem. Kewangan dalam bidang yang berkenaan
Bagi perolehan kerja yang bernilai tidak melebihi RM20,000.00, perolehan boleh dibuat secara lantikan terus di kalangan kontraktor kelas “F” yang berdaftar dengan Pusat Khidmat Kontraktor (PKK) di bawah kepala dan sub kepala yang berkaitan.
Gunakan Pesanan Kerajaan (Local Order) atau inden sebagai dokumen pembelian/perolehan mengikut mana yang berkaitan.

24. PROSES DAN PERINGKAT PEROLEHAN Ten/SH
2. Penyediaan spesifikasi
1. Perancangan
3. Penyediaan Dokumen Tender/SH
10. Penerimaan Tender/SH
4. Iklan/Pemberitahuan Tender/SH
PROSES DAN PERINGKAT PEROLEHAN Ten/SH
9. Lembaga/Mesy Tender/SH
5. Bantahan spesifikasi
8. Taklimat Tender/SH
7. Penilaian Tender/SH
6. Pembukaan Tender/SH

25. i. keperluan mendesak (memudaratkan / menjejaskan perkhidmatan
Rundingan Terus
Bukan kaedah perolehan tetapi merupakan pengecualian bagi kaedah perolehan biasa. Perolehan ini dibuat setelah mendapat Kelulusan Khas Perbendaharaan Malaysia, keadaan-keadaan :
i. keperluan mendesak (memudaratkan / menjejaskan perkhidmatan
ii. Bagi maksud penyeragaman
iii. Satu punca pembekalan (pembuat/pemegang franchise)
iv. Kontrak dengan syarikat pembuat Bumiputera

26. TANGGUNGJAWAB PERBELANJAAN / BAYARAN
PENGURUSAN BAYARAN
TANGGUNGJAWAB PERBELANJAAN / BAYARAN
Pegawai Pengawal bertanggungjawab sepenuhnya :
Betul atau tidak semua perbelanjaan dilakukan
Memastikan sesuatu perbelanjaan tidak melebihi kuasa yang sepatutnya dan bayarannya boleh dibuat hanya jika baki peruntukan masih mencukupi untuk menyelesaikan
tanggungan.
AP 92

27. TANGGUNGJAWAB PEGAWAI PEMBAYAR
Hendaklah berpuashati – semakan yang teliti
Perkhidmatan atau bekalan telah diterima dengan sempurna
Amaun dituntut bertepatan
Apa-apa kelulusan yang diperlukan
Perhitungan dan pengiraan adalah betul
Penerima adalah pihak yang berhak menerima bayaran
Bayaran adalah pertanggungan yang sepatutnya
Wang mencukupi dan tidak dipertanggungkan bagi maksud lain
AP 93

28. MENJELASKAN BIL BUTIR-BUTIR BAYARAN
Semua bil-bil hendaklah disampaikan tidak lewat daripada bulan yang berikutan dengan bekalan, perkhidmatan dan kerja.
Semua bil-bil hendaklah dijelaskan dalam tempoh 14 hari atau apa-apa tempoh yang ditetapkan dalam kontrak. (SPP6/2006)
BUTIR-BUTIR BAYARAN
Baucer disokong dengan butir-butir yang lengkap
Nama pegawai tidak boleh ditunjukkan sebagai penerima bayaran
Perakuan oleh pegawai yang menuntut ganti bayaran
Baucer bagi barang dibeli atau kerja dilaksanakan mengikut harga kontrak
Baucer hanya satu penama
Pembayaran kepada orang lain yang dinamakan dalam baucer
Tandatangan ringkas pada lembaran baucer
Penerima tidak tahu menulis – disaksi dan diperakui oleh dua pegawai

29. KAEDAH BAYARAN Panjar wang runcit bagi perbelanjaan segera (<RM100)
Bayaran melalui cek – terutama Pesanan Kerajaan meliputi perolehan bekalan / perkhidmatan / kerja.
Secara pukal – kaedah khas pembayaran bil-bil utiliti
Bayaran gaji dan elaun
Bayaran kontrak secara berperingkat-peringkat
Bayaran tuntutan - elaun-elaun.
Bayaran Jurnal – antara satu jabatan dengan jabatan lain di bawah satu Pejabat Pembayar.

30. PERBELANJAAN YANG TIDAK DIAKUI
TERMASUKLAH :
Bayaran dua kali
Bayaran kepada pihak yang tidak berhak menerima
Tidak ada keterangan yang ia dilakukan, dibenarkan dan diselesaikan dengan sepatutnya.
Bayaran bagi perbelanjaan yang tidak diperuntukkan
Bayaran bagi perbelanjaan tanpa peruntukkan
Bayaran mengakibatkan ‘over-draft’ – akaun panjar
Perbelanjaan tanpa kuasa
Tiada tandatangan pegawai yang diberi kuasa
Bayaran pendahuluan tanpa kebenaran

31. PENGURUSAN PENERIMAAN
Sumber
- Geran Kerajaan
- Sumber dalaman (yuran, sewa, aktiviti komersial)
OBJEKTIF :
Menguruskan pengaliran wang tunai dengan berkesan – pengurusan perbelanjaan yang lebih efektif dan sistematik
Menanggung perbelanjaan dengan hasil yang dikutip – meringankan beban kerajaan

32. PEMATUHAN
Semua kadar bayaran dipungut di bawah bidang kuasa suatu undang-undang dan hendaklah disemak dan dikemaskini dari masa ke semasa
Tindakan bagi memungut tunggakan hasil
Pengeluaran resit rasmi bagi terimaan
Penyimpanan selamat buku resit, lesen dan sebagainya
Memasukkan kutipan ke bank seberapa segera
Penyediaan penyata pungutan hasil

33. PENGURUSAN ASET Selenggara daftar aset Pemeriksaan fizikal aset
Penyelenggaraan aset
Pengiraan susutnilai
Pelupusan aset
Insuran aset

34. PENGURUSAN AKAUN PENYEDIAAN AKAUN Buku tunai Penyata penyesuaian bank
Penyata kewangan tahunan
- Lembaran Imbangan
- Penyata pendapatan
- Penyata perubahan ekuiti
- Penyata aliran tunai
- Nota kepada penyata kewangan

35. ISI KANDUNGAN PENGURUSAN KEWANGAN AWAM PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
FUNGSI UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN UKM
KAWALAN DALAMAN
AKAUNTABILITI DALAM PENGURUSAN KEWANGAN
RUMUSAN

36. KAWALAN DALAMAN
Keseluruhan pelan organisasi dan semua kaedah serta tatacara yang digunakan oleh pengurusan sesebuah entiti dalam membantu melaksanakan pengurusan entiti untuk mencapai matlamat organisasi.
OBJEKTIF :
Menjaga keselamatan aset daripada kehilangan, kerosakan
atau kecurian
Memastikan ketepatan dan kesempurnaan rekod akaun
Mengelak dan mengesani penipuan serta kesilapan

37. OBJEKTIF :
Meningkatkan kecekapan operasi
Mematuhi polisi pengurusan yang telah ditetapkan
Menyedia maklumat kewangan yang boleh dipercayai tepat
pada waktu ia diperlukan
JENIS KAWALAN DALAMAN
Kawalan pentadbiran – berkaitan polisi spt kenaikan
pangkat dan etika kerja
Kawalan perakaunan – pelan penjagaan aset dan
kebolehpercayaan rekod kewangan

38. ASPEK KAWALAN DALAMAN :
Penurunan kuasa
Pengasingan tugas
Kelulusan transaksi atau aktiviti
Penyelenggaraan rekod perakaunan
Penyelenggaraan buku vot
Penyelenggaraan panjar
Pengesahan dan penyesuaian
Kawalan fizikal
Auditan dan pemantauan

39. MASALAH DALAM MEWUJUDKAN KAWALAN DALAMAN BERKESAN
Ketiadaan / ketidakcukupan arahan atau garispanduan
dalam melaksanakan sistem yang baru
Kakitangan awam yang kurang berpengetahuan
Kekurangan staf perakaunan yang terlatih
Kegagalan sistem kawalan dalaman - konsep tidak
dipatuhi, ketidakpatuhan kepada undang-undang dan
berlaku penyelewengan
Sukar menerima sebarang perubahan

40. ISI KANDUNGAN PENGURUSAN KEWANGAN AWAM PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
FUNGSI UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN UKM
KAWALAN DALAMAN
AKAUNTABILITI DALAM PENGURUSAN KEWANGAN
RUMUSAN

41. AKAUNTABILITI UNTUK SIAPA?
Tanggungjawab individu atau organisasi yang menjalankan tugas dan tanggungjawab menguruskan sumber-sumber awam melalui perwakilan kuasa. Mereka yang menerima kuasa perlu melaporkan balik kepada pihak yang mewakilkan kuasa segala yang dicapai. Mereka juga adalah bertanggungjawab ke atas bagaimana kuasa yang diwakilkan kepadanya digunakan.
UNTUK SIAPA?
Diantara pihak yang memegang kuasa dengan pihak yang diberi kuasa
Pihak berkuasa yang lebih kanan mengikut hirarki
Hubungan peringkat bawahan kepada peringkat atasan (bottom-up)

42. STRUKTUR AKAUNTABILITI (Dalam sistem belanjawan yang diubahsuai)
PENGURUSAN PERINGKAT ATASAN
Kuasa yang diserahkan melalui perjanjian program
Akauntabiliti melalui laporan-laporan
PENGURUSAN PERINGKAT BAWAHAN

43. JENIS-JENIS AKAUNTABILITI
Akauntabiliti fiskal kewangan – pematuhan undang-undang,
peraturan dan arahan yang berkaitan kewangan, pendedahan am maklumat serta integriti dalam laporan kewangan dan akaun
Akauntabiliti pengurusan – kecekapan dan keberkesanan
pihak pengurusan dalam menggunakan sumber-sumber
awam.
Akauntabiliti program – pelaksanaan perjanjian program
khususnya spesifikasi output dan impak seperti yang
dipersetujui. Menentukan samada sasaran prestasi untuk
petunjuk-petunjuk tertentu tercapai atau tidak.

44. UNSUR-UNSUR PENTING DALAM AKAUNTABILITI
Amanah (Integriti)
Ketelusan (Transparency)
Mematuhi semua undang-undang dan peraturan
Menggunakan sumber-sumber dengan cekap dan berkesan
AKAUNTABILITI DALAM KERAJAAN
Amanah Rakyat kepada Kerajaan dari segi pelbagai program dan aktiviti
Kepentingan bagi melaksanakan program dan aktiviti dengan cekap dan berkesan
Mematuhi undang-undang dan peraturan yang ditetapkan
Nilai dan etika kerja yang mulia

45. HUBUNGKAIT TANGGUNGJAWAB DAN AKAUNTABILITI
TANGGUNGJAWAB (RESPONSIBILITY)
UNDANG-UNDANG DAN PERATURAN
AKAUNTABILITI
LAPORAN

46. SYARAT-SYARAT PENTING AKAUNTABILITI

47. PUNCA-PUNCA KELEMAHAN
Kurang pematuhan kepada peraturan dan arahan
Penempatan kakitangan tidak ikut kepakaran
Kurang kemahiran
Bimbingan dan tunjuk ajar
Ahli Lembaga kurang prihatin
Tindakan tatatertib dan surcaj kurang berkesan
Undang-undang dan peraturan yang kabur

48. ISI KANDUNGAN PENGURUSAN KEWANGAN AWAM PENGURUSAN KEWANGAN UNIVERSITI
FUNGSI UTAMA PENGURUSAN KEWANGAN UKM
KAWALAN DALAMAN
AKAUNTABILITI DALAM PENGURUSAN KEWANGAN
RUMUSAN

49. RUMUSAN Keberkesanan dan kecekapan pengurusan kewangan bergantung kepada :
Peranan dan komitmen pengurusan atasan
Pematuhan kepada prinsip/prosedur kewangan
Tadbir urus pengurusan kewangan
Budaya kerja kelas pertama
Pengurusan sumber yang cekap
Penghayatan akauntabiliti dan integriti
Usaha peningkatan kualiti pengurusan kewangan

50. SEKIAN, TERIMA KASIH