SOFTVER (SOFTWARE)

Hardver (hardware) predstavlja materijalni dio tj Hardver (hardware) predstavlja materijalni dio tj. fizičke komponente (dijelove) računara (kućište, monitor, procesor, tastatura, miš, štampač, itd.) Softver (software) predstavlja skup programa, instrukcija i podataka koji omogućavaju rad računara i unos, obradu, čuvanje, prenos i prezentovanje podataka.

Skup programa u sistemu sistemski programi Operativni sistem Uslužni programi Kompajleri /prevodioci drajveri aplikativni/korisnički programi Opšte namjene Posebne namjene

PODJELA SOFTVERA SISTEMSKI – skup programa koji upravljaju radom računara ili pomažu korisniku da zadaje svoje zahtjeve računaru. APLIKATIVNI – skup programa namijenjenih za realizaciju korisničkih zahtjeva

SISTEMSKI SOFTVER OPERATIVNI SISTEM (OS) – kompleksan program koji upravlja hardverom računara KOMPAJLERI – programi prevodioci, prevode program pisan u nekom programskom jeziku na mašinski jezik DRAJVERI – programi za pravilno korištenje raznih perifernih uređaja POMOĆNI USLUŽNI PROGRAMI – programi za arhiviranje, programi za održavanje sistema i sl.

OPERATIVNI SISTEM Operativni sistem upravlja: Procesorom Memorijom Ulazno/izlaznim jedinicama Podacima Drugim programima

OPERATIVNI SISTEMI DOS Windows LINUX UNIX MS DOS 1.0 (1981.) – prva verzija MS DOS 6.22 (1994.) – posljednja verzija Windows LINUX UNIX

MS Windows MS Windows 1.xx (predverzija 1983.) MS Windows 2.xx (za mikroprocesor "386") MS Windows 3.xx (pravi GUI, Program i File Manager) MS Windows 3.11 (zadnje verzije koje su još imale DOS ispod) Windows NT workstation MS Windows 95 MS Windows 98 Windows 98 SE MS Windows Me (Millenium Edition)

MS Windows Windows 2000 Windows XP Windows Vista Windows 7 Windows 2000 Professional Windows 2000 Server Windows 2000 Advanced Server Windows 2000 Datacenter Server Windows XP Professional Edition Home Eition Media Center Edition Windows Vista Windows 7

MS Windows NT Prva verzija Windows NT je bila 3.1 32-bitni operacijski sistem Windows NT 3.51 (razvoj u dva smjera) Windows NT 4.0

vrste operativnih sistema jednokorisnički jednoprogramski višeprogramski višekorisnički

Podjela prema mogućnostima koje pruža korisniku: Jednokorisnički-jednoprogramski (DOS) Jednokorisnički-višeprogramski (Windows) Višekorisnički-jednoprogramski Višekorisnički-višeprogramski (UNIX)

JEDNOKORISNIČKI – svi računarski resursi stavljaju se na raspolaganje samo jednom korisniku. Jednoprogramski OS mogu nadzirati rad samo jedne aplikacije, dok je pokretanje više aplikacija onemogućeno (primjer: MS DOS). Višeprogramski OS mogu pokrenuti više aplikacija istovremeno uz korištenje jednog procesora, te omogućuju prelazak iz jedne u drugu aplikaciju (multi-tasking). (primjer: MS Windows 95 pa nadalje).   VIŠEKORISNIČKI – upravlja radom računara koji radi pod jednim OS. Budući da se radi o većem broju računara koji istovremeno mogu raditi na različitim aplikacijama, takav je sistem višeprogramski sistem.

DOS - Windows DOS – tekstualni interface Windows – grafički interface DOS – jedan program Windows – više programa “istovremeno”

Aplikativna programska podrška Programi za obradu teksta EDIT, Wordstar, WordPerfect (stari programi) MS Word Ventura Publisher TeX HTML (Hiper Text Markup Language) Programi za obradu crteža i slika CorelDraw, Corel Photo Paint Paintbrush, Paint Shop Pro MS Photo Editor Painter

Aplikativna programska podrška Programi za rad sa baza podataka Paradox, dBase, Clarion MS Access Ingres, Informix, Oracle Tablični kalkulatori – rad sa tabelarnim podacima Lotus 123 MS Excell Antivirus programi Sophos Internet alati MS FrontPage Dreamweaver ...

ANTI-APLIKATIVNI SOFTVER Teško se mogu svrstati u neku od kategorija Vrste štetnih programa: Virusi Trojanski konji Kameleoni Softverske bombe Logičke bombe Vremenske bombe Crvi

BORBA PROTIV “ŠTETOČINA” ANTIVIRUSNI PROGRAMI Detektori (scaners) – samo ispituju prisustvo virusa Čistači (cleaners) – pokušavaju oporaviti datoteku, ako ne uspiju izbrišu je Štitovi (shields) – pokušavaju spriječiti zarazu računara Norton Antivirus, McAfee VirusScan Deluxe, Sophos Antivirus, F-Prot Professional ...