1. SOFTWARE SOFTVER

2. Skup programa u sistemu
sistemski programi
Operativni sistem
Uslužni programi
Kompajleri /prevodioci
drajveri
aplikativni/korisnički programi
Opšte namjene
Posebne namjene

3. PODJELA SOFTVERA
SISTEMSKI – skup programa koji upravljaju radom računara ili pomažu korisniku da zadaje svoje zahtjeve računaru
APLIKATIVNI – skup programa namijenjenih za realizaciju korisničkih zahtjeva

4. SISTEMSKI SOFTVER
OPERATIVNI SISTEM (OS) – kompleksan program koji upravlja hardverom računara
KOMPAJLERI – programi prevodioci, prevode program pisan u nekom programskom jeziku na mašinski jezik
DRAJVERI – programi za pravilno korištenje raznih perifernih uređaja
POMOĆNI USLUŽNI PROGRAMI – programi za arhiviranje, programi za održavanje sistema i sl.

5. OPERATIVNI SISTEM Operativni sistem upravlja: Procesorom Memorijom
Ulazno/izlaznim jedinicama
Podacima
Drugim programima

6. OPERATIVNI SISTEMI
DOS
Windows
LINUX
UNIX

7. Windows Windows 1.0 Windows 2.0 Windows 3.0 Windows NT workstation 3,5
Windows 98 SE
Windows Me
Windows 2000 Profesional
Windows XP
Windows Vista
Windows 7.0
Windows 8.0
Windows 8.1
Windows 10

8. vrste operativnih sistema
jednokorisnički
jednoprogramski
višeprogramski
višekorisnički

9. Podjela prema mogućnostima koje pruža korisniku:
Jednokorisnički-jednoprogramski (DOS)
Jednokorisnički-višeprogramski (Windows)
Višekorisnički-jednoprogramski
Višekorisnički-višeprogramski (UNIX)

10. JEDNOKORISNIČKI – svi računarski resursi stavljaju se na raspolaganje samo jednom korisniku.
Jednoprogramski OS mogu nadzirati rad samo jedne aplikacije, dok je pokretanje više aplikacija onemogućeno (primjer: MS DOS).
Višeprogramski OS mogu pokrenuti više aplikacija istovremeno uz korištenje jednog procesora, te omogućuju prelazak iz jedne u drugu aplikaciju (multi-tasking). (primjer: MS Windows 95 pa nadalje).
VIŠEKORISNIČKI – upravlja radom računara koji radi pod jednim OS. Budući da se radi o većem broju računara koji istovremeno mogu raditi na različitim aplikacijama, takav je sistem višeprogramski sistem.

11. Multi-korisnički OS omogućavaju da više korisnika istovremeno koriste resurse računara. Pristup više korisnika obezbjeđuje se preko mreže.
Primjer takvih OS: Unix, Linux, itd…
Glavni Računar
Terminali

12. DOS - Windows DOS – tekstualni interface Windows – grafički interface
DOS – jedan program
Windows – više programa “istovremeno”

13. Korisnički okruženje je okruženje unutar kojeg korisnik vrši interakciju sa operativnim sistemom.
Tipovi:
Komandna linija: Korisnik preko tastature upisuje komande koje izvršava operativni sistem (primjer: MSDOS, Unix).
GUI (Graphic User Interface): Korisnik u grafičkom okruženju, obično u obliku prozora, mišem tastaturom i drugim ulaznim uređajima vrši interakciju sa OS-om.

14. KONTROLA RAČUNARA
Stariji operativni sistemi su svu kontrolu prepuštali aplikativnom programu.
Današnji operativni sistemi kontrolu zadržavaju za sebe, pa kontrolišu i sam program koji se izvodi
OS ne komunicira direktno sa hardverom, nego koristi BIOS.
Aplikacije međusobno mogu da razmjenjuju podatke, pod kontrolom OS-a

15. APLIKACIJA 1
APLIKACIJA 2
APLIKACIJA 3
OPERATIVNI SISTEM
Driver
BIOS
HARDVER

16. STRUKTURA OS-a
Jezgro (engl. kernel) – najniži sloj OS-a, skup programa za očitavanje tastature, prikaz slike na monitoru, komunikaciju sa diskovima (traka, sektor, blok)
Izvršioc (engl. executive) – srednji sloj OS-a zadužen za logičku organizaciju podataka, za čitanje i snimanje podataka i sl.
Ljuska (engl. shell) – najviši nivo OS-a zadužen za komunikaciju sa korisnikom (interface OS-a)

17. APLIKATIVNI SOFTVER Programi za obradu teksta – tekst procesori
Programi za rad sa tabelarnim podacima
Programi za rad sa bazama podataka
Programi za obradu crteža
Programi za obradu slika
Programi za animaciju
Programi za obradu zvuka
Programi za proračune u nauci i tehnici
Programi za zabavu - igre

20. ANTI-APLIKATIVNI SOFTVER
Teško se mogu svrstati u neku od kategorija
Vrste štetnih programa:
Virusi
Trojanski konji
Kameleoni
Softverske bombe
Logičke bombe
Vremenske bombe
Crvi

21. BORBA PROTIV “ŠTETOČINA”
ANTIVIRUSNI PROGRAMI
Detektori (scaners) – samo ispituju prisustvo virusa
Čistači (cleaners) – pokušavaju oporaviti datoteku, ako ne uspiju izbrišu je
Štitovi (shields) – pokušavaju spriječiti zarazu računara
Norton Antivirus, McAfee VirusScan Deluxe, Sophos Antivirus, F-Prot Professional ...