به نام خداوند بخشنده و مهربان

آموزش اساس درمان دیابت است انجمن دیابت ایران شاخه اسلامشهر دکتر داود عباسی

مطابق توصیه های انجمن دیابت آمریکا در سال 2007،کنترل دیابت وظیفه یک گروه است نفر اصلی گروه فرد دیابتی کسب آگاهی واطلاعات انگیزه کافی

طبق استاندارد فدراسیون جهانی دیابت،هر فرد دیابتی باید سالانه حداقل 15 ساعت آموزش ببیند

دیابت مزمن و مادام العمر افزایش قند خون عدم کنترل صحیح عوارض خطرناک

کوری سکته قلبی سکته مغزی نارسایی کلیه قطع پا

دیابت قاتل خاموش

شایعترین علت نارسایی کلیه

مهمترین عامل مرگ و میربیماران دیابتی سکته قلبی مهمترین عامل مرگ و میربیماران دیابتی سکته قلبی

هر 30ثانیه یک پا در اثر دیابت قطع می شود

خوشبختانه با بررسیهای اخیر که انجام شده است به این نتیجه رسیده اند که در صورت درمان مناسب وکنترل سخت گیرانه می توان تا حدود زیادی جلوی عوارض دیابت را گرفت

دیابت قابل پیشگیری و قابل درمان

چرا قند خون بالا می رود ودیابت بوجود می آید؟ چرا قند خون بالا می رود ودیابت بوجود می آید؟

I G I I G عملكرد انسولين

تنظیم قند خون انسولین سنتز گلیکوژن تبدیل قند به چربی مهارگلوکونئوژنز مهارگلیکوژنولیز سنتز گلیکوژن انسولین تنظیم قند خون سنتز گلیکوژن تبدیل قند به چربی

قند ناشتای طبیعی 100-70

قند دو ساعت بعد از غذا نرمال کمتر از 140

دیابت خرابی قفل(مقاومت به انسولین) عدم وجود کلید(ناتوانی لوزالمعده در تولید انسولین) خرابی قفل(مقاومت به انسولین) قند خون

دیابت قند ناشتای >=126 قند غیر ناشتا>=200+علائم

علائم دیابت شایعترین علامت دیابت بی علامتی

پرادراری پرنوشی پرخوری کاهش وزن در صورت کمبود انسولین پرادراری

سایر علائم خستگی خارش بدن گزگز دست و پا تاری دید دیر خوب شدن زخم ها عفونت مکرر ادراری و زنانگی

انواع دیابت نوع 1 نوع 2 ديابت بارداري سن کمتر از 30 سال تخریب سلولهای بتا لوزالمعده ناتوانی درتولیدانسولین(کلید) نیاز به تزریق انسولین نوع 2 شایعترین نوع دیابت سن بالای 30 سال مقاومت به انسولین(خراب شدن قفل) چاق درمان:رژیم غذایی،ورزش،دارو و در نهایت انسولین ديابت بارداري

دیابت پنهان قند خون ناشتای مختل 125-100 اختلال در تحمل قند(2ساعت بعد از خوردن 75 گرم قند در حالت ناشتا ،قند خون 199-140میلی گرم بر دسی لیتر)

افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع2 سابقه فامیلی درجه یک دیابت نوع دو چاقی بخصوص چاقی شکمی سن بالای 45 سال فشار خون بالای 80/130 تری گلیسرید بالای 150 چربی خوب زیر 35 بی تحرکی سابقه دیابت بارداری دیابت پنهان سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم متابولیک (مقاومت به انسولین) چاقی شکمی(دور شکم خانمها>88 آقایان>102 سانتی متر) تری گلیسرید بالای 150 اچ دی ال زیر 35 فشار خون بالای80/130 قند ناشتای مختل یا اختلال تحمل قند

عوارض مزمن دیواره عروق سلولهای عصبی

آب مروارید آب سیاه آسیب به شبکیه آسیب به عروق مغزی آسیب به عروق قلبی دفع پروتئین افزایش فشارخون نارسایی کلیه تخریب اعصاب آسیب عروق زخم پا خطر قطع پا

هدف از درمان و کنترل دیابت با درمان و کنترل مناسب می توان جلوی عوارض دیابت را گرفت

اهداف درمان رسیدن به وزن مطلوب قند ناشتا و قبل از غذاها بین120-80 قند دوساعت بعد از غذاها کمتر از 160 هموگلوبین ای وان سی کمتر از 7درصد فشار خون کمتر از 80/130 تری گلیسرید کمتر از 150 ال دی ال(چربی بد)کمتراز 100 اچ دی ال (چربی خوب)بالای40آقایان و 50 خانم ها

HbA1C(قند سه ماهه) نشان دهنده میانگین قند خون در سه ماه گذشته مقدار هدف برای بیشتر افراد دیابتی زیر 7 درصد است بهترین آزمایشی که می توان قند خون بیمار دیابتی را ارزیابی کرد هر 2تا3 ماه باید تکرار شود

چگونه می توان به اهداف درمانی مناسب رسید؟ رژیم غذایی فعالیت بدنی دارو کنترل و اندازه گیری قند در منزل توسط بیمار تغییر و اصلاح شیوه زندگی

برنامه ریزی غذایی چه غذاهایی را باید بخورم وچه غذاهایی را نباید بخورم؟ از هر غذایی چه میزان می توانم بخورم؟ چه زمانهایی باید غذا بخورم؟

هدف ازرژیم غذایی،ایجاد محدودیت نیست بلکه رعایت اصول تغذیه سالم ومناسب است

تاثیر فعالیت بدنی بر دیابت کاهش وزن افزایش حساسیت سلولهای عضلات نسبت به انسولین پائین آوردن فشار خون کاهش چربی خون کاهش استرس

قبل از شروع ورزش حتما با پزشک خود مشورت کرده ونسبت به سلامت قلب وعروقتان اطمینان کامل کسب کنید. حداقل روزی نیم ساعت پیاده روی سبک داشته باشید در صورتی که قند خونتان کمتر از 70 و بالاتر از 300 است ار ورزش پرهیز کنید درهنگام ورزش مراقب کاهش قند خونتان باشید اگر حوصله ورزش کردن ندارید می توانید در کار منزل به خانواده کمک کنید یا اینکه اتومبیل خود را اندکی دورتر از مقصد پارک نمایید تا قدری پیاده روی کنید

داروهای خوراکی ضددیابت رژیم غذایی و فعالیت بدنی مهمترین قسمت درمان انسولین به صورت خوراکی مصرف نمی شود داروهای خوراکی انسولین نیستند اگر داروی ضد دیابت لازم باشد معمولا با یک دارو، درمان شروع می شود و براساس مقدار قند خون و علائم بیمار میزان دارو تغییر می کند و در صورت لزوم داروی دوم اضافه میشود بیمار ممکن است نیاز به مصرف سه داروی مختلف داشته باشد تا قند خونش کنترل شود حتی ممکن است انسولین به داروهای خوراکی اضافه شود

متفورمین گلوتازون گلی بن کلامید آکاربوز

انسولین انسولین به صورت خوراکی مصرف نمی شود ترس از انسولین نوش دارو بعد از مرگ سهراب

موارد تجویز انسولین دیابت نوع یک بارداری و شیردهی عدم پاسخ به داروهای خوراکی در دیابت نوع دو ممنوعیت داروهای خوراکی در دیابت نوع دو جراحی و عفونت های شدید شروع زود هنگام انسولین در دیابت نوع دو

توصیه های زیررا با جدیت کامل عمل کنید تصمیم گیری در مورد نوع ومیزان دارو بر عهده پزشک شما می باشد،پس هیچگاه میزان مصرف دارو را به دلخواه خود تغییر ندهید. دقت کنید که تمام داروها را طبق دستورپزشک خود ودر زمانهای تعیین شده مصرف نمائید. اگر مصرف یک نوبت از دارو را فراموش کردید،میزان مصرف دارو را در نوبت بعد دو برابر نکنید. اگر فکر می کنید که دارو برای شما عوارض به همراه داشته،با پزشکتان مشورت کنید،اما هیچگاه خودتان دارو را قطع نکنید. اگر داروی دیگری نیز مصرف می کنید پزشک خود را از این موضوع مطلع کنید.

کنترل و اندازه گیری قند خون توسط بیماردرمنزل قند خون در طول روز تغییرات نسبتا زیادی می کند غذا،استرس،داروها،فعالیت و...روی قندخون تاثیرمیگذارند بهترین وسیله برای اندازه گیری،دستگاه تست قندخون است انجمن دیابت آمریکا اندازه گیری قند خون توسط دستگاه رابرای افراد دیابتی ضروری می داند

درمنزل مراقب افزایش یا کاهش قند خونمان باشیم

افت قند خون   70

علائم و نشانه هاي افت قند خون علائم دستگاه عصبي خودكار طپش قلب تعریق لرزش گزگز لبها گرسنگي ضعف علائم مغزی -هذیان -خواب آلودگی -کما -تشنج

درمان افت خفيف قند خون قند خون را اندازه گيري كنيد درمان مواد قندي سريع الجذب(15 گرم ) مواد قندي با جذب آهسته 15دقیقه بعد قند خون را مجددا اندازه گيري كنيد افت قند خون را ثبت كنيد در صورت افت قند مکرر با پزشکتان تماس بگیرید

علل افت قند مصرف انسولین یا دارو بیش از حد فعالیت بیش از حد حذف یک وعده غذایی اصلی یا یکی از میان وعده ها

هيپر گلايسمي افزايش سطح قند خون 4 8 180

علائم خستگی تاری دید گزگز دست وپا خارش بدن پرادراری پرنوشی گرسنگی

علل افزایش قند خون فراموش کردن دارو یا انسولین پرخوری بی تحرکی عصبی شدن عفونت داروها(دگزامتازون،بتامتازون،هیدروکورتیزون،کورتون های طولانی اثرو.....)

درمان با فواصل کمتری قند خونتان را اندازه گیری کنید مایعات بدون قند بیشتری بنوشید مصرف دارو وانسولین را طبق برنامه ادامه دهید در صورت عدم وجود کتون در ادرار به فعالیت بیشتری بپردازید در صورت وجود کتون در ادرار و یا پائین نیامدن قند خون با پزشکتان تماس بگیرید

چه زمانهایی و چند بار باید قند خونم را اندازه گیری کنم؟

آخرین توصیه های انجمن دیابت کانادا به شرح زیر است اگرتحت درمان با انسولین هستید،حداقل روزی 3تا4بار اگر تحت درمان با قرص یا رژیم غذایی هستید،حداقل روزی یکبار بهترین زمان اندازه گیری قند خون،صبح به صورت ناشتا،قبل و2ساعت بعد از هر یک از وعده های غذایی

مراقبت های دوره ای مراجعه به پزشک هر 2تا 3 ماه اندازه گیری هموگلوبین ای وان سی هر 2 تا 3 ماه کنترل فشار خون در هر ویزیت اندازه گیری چربی خون بطور دوره ای بررسی کبد و کلیه های بیمار در هر مراجعه

معاینات سالیانه معاینه چشم پزشکی نوار قلب و درصورت لزوم اکو و تست ورزش آزمایش ادرار 24 ساعته از نظر میکروآلبومین معاینه پا توسط پزشک معاینه دندان پزشکی

به ياد داشته باشيد: هر روز پاهاي خود را چك كنيد در صورت بروز هر مشكلي در پاهايتان با پزشك مشورت كنيد پا برهنه راه نرويد

پاهاي خود را هرروز بشوئيد‍،لمس كنيد و با دقت معاينه كنيد دماي آب را كنترل كنيد بين انگشتان پا را بشوئيد و خشك كنيد از پمادها و داروهاي گياهي اجتناب كنيد پاهاي خود را در نور كافي معاينه كنيد People who are at high risk must learn to wash, touch and look at their feet every day. Soaking feet is not recommended as it dries out the natural oils in the skin. Because most of these people have no sensation at all in their feet, it is imperative that they learn how to: Test water temperature with their hands or elbows – surprising number of people put their feet in boiling water, provoking burns Avoid using herbal treatments and ointments such as ‘Tiger Balm’ – again, because burning is not perceived Examine feet under good light – many of these people may have diabetes-related eye damage Wipe feet using a light-coloured towel – any blood or pus will show on the towel Make sure the spaces between the toes are dried properly as moisture can lead to macerations and infections Inspect all parts of the feet Feel around every nail for sharp edges – these can cut into the adjacent toe, causing ulceration Learn to use a mirror to check their feet and/or ask a family member to assist.

چگونه از ناخنها نگهداري كنيم ناخنهاي خود را كوتاه نگه داريد ناخنهاي خود را به صورت مستقيم كوتاه كنيد لبه هاي تيز ناخن را سوهان كنيد از يكي از دوستان يا بستگان خود كمك بگيريد Cutting toenails is an important issue. The correct way to do this is to cut the toenails with clippers. People should not allow nails to grow too long and should always cut nails straight across the end. People are advised to check for sharp edges and use a file where necessary to reduce sharpness. People who are at high risk should have their nails cut by a podiatrist. However, this is not always possible. Family members should learn how to help with toenail cutting and checking feet. If nails are thick, these should be reduced – the thick nail can cause ulceration.

هنگامي كه كفش مي خريد: بعد از ظهر خريد كنيد هر دو پا را امتحان كنيد براي بررسي كفش، سرپا بايستيد كفش نو را هرگز براي تمام روز نپوشيد Below are some recommendations when buying shoes. To avoid choosing a shoe that is too tight, people should buy shoes in the afternoon, when feet are naturally more swollen. Both feet should be measured – they can be of different sizes – when standing up. Note that shoe manufacturers use different size systems. It is most important to explain to people that they will not be able to feel if the shoe is too small. Where possible, people should be advised to show new shoes to a footcare specialist so that these can be checked. People need to wear the shoes in slowly. They should wear the shoes at home for 30 minutes and then take off shoes and socks to make sure that no red marks or rubs have been provoked on their feet. The wearing time should be extended until the shoe can be worn almost all day. When this has been done for two or three days, the shoes can be worn outdoors. Shoes must be worn at all times. It is important to have slippers next to the bed in case people have to get up during the night.

Using tools to detect peripheral neuropathy is very helpful Using tools to detect peripheral neuropathy is very helpful. However, it has been shown unequivocally that the most important step in foot assessment is to take off people’s shoes and examine their feet. It is not sufficient simply to ask them if they have any problems with their feet. Remember, most people with neuropathy are insensate and will not be aware of a problem. كفشهاي خود را درآوريد!

گرچه ابتلا به دیابت خوشایند نیست اما می توان با کنترل آن نیز شاد زیست دکتر راگنار هاناس