1. Proyekto sa SPEC 13 (Filipino IV)

2. Gusto ko pong hanapin ang kasagutan. Pwedemo ba akong tulungan?
Oo naman, ikaw pa. Basta sundin mo lang ang nakasulat dito sa may bibig ko.

3. Narito ang iyong gagawin upang mahanap mo ang iyong kasagutan.
Ang laman sa sulat
Narito ang iyong gagawin upang mahanap mo ang iyong kasagutan.
“Gumawa ng isang konseptong papel. Kailangang ang bawat bahagi ng iyong konseptong papel ay may laman”.
Nasa kahon ang mga bahagi ng iyong kpnseptong papel.
Good Luck!!!!

4. Rasyunal
Layunin
Metodolohiya
Inaasahang Resulta
Ebidensya

5. TULA’Y TUNGO SA PAGBALIK, PAGLAGANAP AT PAGPAPAHALAGA NA MAY KINALAMAN SA PANITIKAN ni Marina B. Bornillo BEED III-A

6. I. Rasyunal
Ang panitikan ay mahalaga sa lahat ng bagay. Napapaloob dito ang damdamin ng gustong ipahayag ng mga manunulat. Bakit nga ba tulay tungo sa pagbalik, paglaganap at pagpapahalaga na ukol sa panitikan ang aking napiling paksa? Tulay tungo sa pagbalik dahil alam kong ang panitikan ay unti- unti ng nawawala dahil sa bagong henerasyon natin ngayon. Parang binabalewala nalang ito. Dahil sa mga naikokolekta ng mga tula, kanta o iba pa ay gusto kong huwag itong isantabi kung gusto nating ipalaganap ito sa buong mundo. Dito naman binabahagi ang mga nararamdaman ng mga taong may karanasan sa buhay. At higit sa lahat ang pagpapahalaga ng panitikan ay mabigyang kulay ang ating buhay hanggang sa maintindihan natin na may paraan at dahilan kung bakit nakamtan parin natin ngayon.

7. II. Layunin
Ang gusto ko lamang ihangad sa aking paksa ay mabigyang puri ang mga naikolekta na kwento o mga kanta kung saan ay nais ko ring ipahayag ito base sa aking nakuhang mga detalye. Ang mga detalye na ito ay sisiguraduhin kong maibalik ang mga lumang kanta o kwento at isa-isip ito na kahit luma ay may mga kahulugan parin ito tungkol sa buhay ng tao. Mabigyang linaw rin ang mga mamababasa na may kinalaman rin ang panitikan sa ating buhay. Nais kong ang panitikan ay huwag burahin sa ating puso at damdamin dahil nga sa inaanyayahan ang lahat sa paglaganap nito upang mas malinawagan ang mga mambabasa. Gusto kong ang pagpapahalaga ukol sa panitikan ay gabay at maging sanhi kung bakit patuloy parin tyong lilikas sa ganitong uri. Samakatwid, hangad kong paulit-ulit nating tingnan ang tungkulin at positibong napulot tungkol sa panitikan.

8. III. Metodolohiya
Dahil sa panitikan, gusto kong ibalik, ipalaganap at pahalagahan ito kung saan may mga estratehiya akung napili o naihanda upang bigyang hustisya ang mga napulot na impormasyon at iba pa. Ang napili kong estratehiya ay ang pag-interbyew sa mga taong may edad na 70 pataas. Kung saan sa Almeria Biliran ko lamang ito isinagawa ang pag- interbyew. Hangang sa lima lamang ang aking naging respondante.

9. Narito ang mga DETALYE sa aking pananaliksik
Pangalan
Kasarian
Edad
Anak
Lugar kung saan nakatira
Mga kwento o kanta na NALIKOM

10. KASARIAN NG MGA RESPONDANTE

11. Makikita natin na isa lamang ang lalaki na respondante at apat na babae ang naisaliksik.

12. EDAD NG MGA RESPONDANTE

13. Ipinakita dito na dalawa ang may edad na 70-75, dalawa rin ang may edad na at isa lamang ang may edad na at wala sa

14. BILANG NG KANILANG ANAK

15. Pinakita dito na may limang anak unang respondante, may apat na anak ang pangalawang respondante, sa pangatlong respondante naman ay may sampong anak, ang pang-apat na respondante ay may limang anak at sa panglimang respondante ay may limang anak.

16. LUGAR KUNG SAAN NAKATIRA

17. Biliran at wala sa Tamarindo, Almeria Biliran.
Ipinakita dito na dalawang respondante ang nakatira sa Salangi, Almeria, Biliran. Tatlo sa Poblacion, Almeria,
Biliran at wala sa Tamarindo, Almeria Biliran.

18. MGA ILANG KANTA ANG NALIKOM

19. Ipinakita dito na ang unang respondante ay may lima na kanta ang nailokom. Sa pangalawang respondante ay may tatlo, pangatlong respondante ay isa, pang-apat na respondante ay apat at sa panglimang respondante ay isang kanta ang nailikom.

20. IV. Inaasahang Resulta
Mas higit na nabigyang halaga ang panitikan dahil sa mga respondanteng may nalikom na mga kanta kung saan ipinahayag nila ang kanilang kasaysayan sa buhay. Pinikata dito ang resulta kung saan bakit nabibilang sila sa tula’y sa pagbalik, paglaganap at pagpapahalaga sa panitikan dahil sa mga kantang kanilang nailikom at naipahayag.

21. Lugar kung saan nakatira Mga Kwento O Kanta Na Naalala
Pangalan
Kasarian
Edad
Lugar kung saan nakatira
Mga Kwento O Kanta Na
Naalala
Catalino Mongosiera
Lalaki 76
Salangi, Almeria, Biliran
Kunbation Ug Kasakit
Inday Pinangga Ko Ikaw
Ug Dili Mahimung Lumsan
Sa Mga Takna Nga Ako
Ako Ang Lalaking Bukidnon
Leodegaria Bornillo
Babae 72
Poblacion, Almeria, Biliran
Hinalaran Ko
Kamingaw Sa Payag
Pobreng Kahoy
Isabela Sedurante 77
Inusara
Maria Paz Balondo 87
Ang Gugma Sa Inahan
We Were Alone
Look At The Moon
Solana Anima 70

23. CATALINO MONGOSIERA
Ayon sa kanya, sa panahon ng hapon ay napakahirap talaga lalong- lalo na sila ay mga bata pa. Ang kanyang naalala noon ay may mga eroplanong nahulog sa may Tamarindo, Almeria, Biliran. At sa lungsod rin ng Almeria ay may mga eroplano lumulipad. Mayroon ding mga barko na naglalayag patungong Higatangan. Sa kanyang mga kantang naipahayag ay isa lamang ang kanyang nabigyan ng liriko na pinamagatang “ Kunbatiun ug Kasakit” dahil ang iba ay pamagat nalang sa kanta ang kanyang naalala.

24. Kunbatiun ug Kasakit
Kunbation ug kasakit, Kunbation ug kalaay. Og wala nay molipay, Modangop ang kakapoy. Unya sa luha mopatulo, Maunay nahimu, Ang pagpasalub- on. Luha gigabayan ang kasakit. Ingon man luha alang sa walay palad, Luha ang kauban sa walay kappa-ingnan. Kay ang dughan ko, Sa mga kagul- anan kana nga luha. Nganung luha? Ming luha na akong kasingkasing, Duna’y tawo, ang pag-abay kanako. Og dili ng magdugay, Maguban ra kita.

25. Narito rin ang iba niyang kanta
Inday Pinangga Ko Ikaw
Ug Dili Mahimung Lumsan
Sa Mga Takna Nga Ako
Ako Ang Lalaking Bukidnon

26. LEODEGARIA BORNILLO
Ayon sa kanya, dalawang taon palamang siya noong panahon ng mga hapon kung saan ay kasama niya ang kanyang magulang na mi tong2x sila sa bato sa panahon na ng gira. Yun lamang ang kanyang naalala.

27. Narito ang kanyang mga kanta
Kamingaw Sa Payag
Pobreng Kahoy
Gugma sa inahan
Kamingaw sa payag
May usa ka dakong kahoy
Sa tanang bahandi
Kani atong gipuy-an
Dinhe ning kalibutan
Kitang duha
Nga ming turok ka niya
Naghigugmaay
Ang tanan mahanaw
Wala na ang
Apan wala kadto nahibalu-i
Kahayag
Tanan may katapusan
Ug nganung napukan
Nga midam-ag
Apan ang gugma sa inahan
kanato.
Gi-adto, gisusi sa mga silingan.
Hangtod sa kahangturan.

28. Maria Paz Balondo
Ayon sa kanya, marami siyang natutunan lalong-lao na sa pagluluto at pag- aaral noong unang panahon.

29. Narito ang kanyang mga kanta
May Tamsi May tamsi pula og dughan Diyutay pula og hig dakpan Ug galing-ling- ling Kay gisalipdan Sa lubi hing dakpan I Saw Nakita Ko I saw Nakita ko Bird is flying Langgam naglupadlupad Is sweet, is sweet Tamis kaayo

30. We were alone, do you remember? The man and the star
Will shining bright
I saw you in my arm
And said, I Love You So.

31. Look at the moon Oh! Look at the moon It is shining there
Oh! Mother it looks like
A lamp in the air
Last week, it was smaller and round
Like an O.
But now it is bigger.

32. Ang Gugma Sa Inahan Ang gugma sa inahan Dile og dile tupngan
Bisan tanan bahandi
Dinhe ning kalibutan
Ang tanan nahanaw
Tanan may katapusan
Dayun sa giliw
Napaagay sa luha.

33. Isabela Sedurante
Noong panahon ng hapon, ay walong taong gulang palamang siya. Nakahiga sila sa may “kalibunan” o isang luna na malaki. Dahil sa magaling magsalita ng panghapon ang kanyang tatay ay nakaligtas sila sa tulong rin ng mga hapon. Naalala rin niya na may 90 na eroplano ang dumaan. Ang mga hapon rin daw ay “gibumbahan” pagdaan ng mga Amerikano.

34. Ang inday wala nay nanguyab Nagdako nas inday , daga na
Inusara
Ang inday wala nay nanguyab
Nagdako nas inday , daga na
Ugari ko nanay adunay libertad
Mouli o galing mamunga ang tanan

35. Solana Anima
Ayon sa kanya, noong panahon ng mga hapon ay tumago sila sa mga bato. May mga maraming eroplanong dumaan sa kanilang bahay at hindi nalang niya na digmaan na pala iyon.

36. Hinalaran Ko Hinalaran, pasayloa ako Gingpukaw, patulugon mo
Ang imong kahayag sama sa bulan
kinsa’y dili mabihag
ang imung kaayo atalagsaon.

37. Ebidensya

41. BEED III-A Ginoong Miguel E. Supremo, Jr. Inahanda ni:
Binibining Marina B. Bornillo
BEED III-A
Inahanda para kay:
Ginoong Miguel E. Supremo, Jr.

42. Maraming Salamat Sir!!!!! 