1. Aðferðafræði og menntarannsóknir 50. 00. 04 http://starfsfolk. khi
Megindlegar rannsóknir – hugtök, snið og aðferðir
Jóhanna-MÞ-SRJ-KKS 13. febrúar 2008, Kennaraháskóla Íslands

2. Rannsókn: Kerfisbundin aðferð við öflun upplýsinga
Hvað eru sannar og áreiðanlegar upplýsingar?
Virginia Woolf: If the truth is not to be found on the shelves of the British Museum, where, I asked myself, ...is truth? ...
...research involves a systematic process...not simply going to the library, gathering information on a topic, and doing a research paper. Rather information is gathered directly from individuals, groups, documents, and other sources.
J.H.McMillan

3. Fræðileg sjónarhorn: Hvernig er sannra upplýsinga aflað?
Megindleg rannsókn: Byggir á pósitívisma (vissuhyggju), þ.e. trú á vísindalegar aðferðir þar sem veruleikinn sé rannsakaður hlutlægt (tölfræði) með sams konar aðferðum og stundaðar eru í raunvísindum. Reynslu og túlkun rannsakenda má ekki taka inn í myndina.
Eigindleg rannsókn: Byggir á konstrúktivisma (hugsmíðihyggju), þ.e. trú á aðferðir sem leyfa túlkun og afstæði (reality is socially constructed), þ.e. að skýringar á því sem rannsakað er séu háðar samhengi og reynslu þeirra sem eiga í hlut.
J.H.McMillan

4. Umræða – samantekt Í umræðukafla (Umræða=Discussion) er:
meginniðurstaða rannsóknar dregin saman og sett í samhengi við kenningar og aðrar rannsóknir.
eðlilegt að fjalla um hugsanlegar takmarkanir og galla í framkvæmd rannsóknarinnar.
vakin athygli á atriðum í niðurstöðum sem gefa tilefni til áframhaldandi rannsókna.
viðbúið að framsetning og snið geti verið breytilegt allt eftir því hvers eðlis rannsóknaspurningar og rannsóknasnið voru.
J.H.McMillan

5. Megindlegar rannsóknir
Rannsóknarsnið

6. Verkefni úr síðasta tíma
Rannsóknarhugmyndin- spurningin
Var réttmætið tryggt í spurningalistunum?
Gáfu spurningarnar rétta mynd af því sem átti að rannsaka?
Hvernig er réttmætið tryggt í rannsóknum?

7. Megindlegar rannsóknir
Rannsóknarsnið sem byggjast ekki á tilraunum kafli 8 (Nonexperimental Research Designs)
Tilraunasnið (Experimental Research Designs) Kafli 9
Eigindlegar

9. Lýsandi rannsóknir
Notuð lýsandi tölfræði eins og tíðni meðaltal og stundum dreifing
Spurningarkannanir
Hversu oft eru próf?
Hvers konar mat er í skólanum?
Hversu margir eru fyrir ofan meðaltal í skólanum?
Viðhorf nemenda til heimavinnu

10. Mat á lýsandi rannsóknum
Niðurstöður af lýsandi rannsóknum á að taka með varúð
Að skoða tengsl á milli breyta út frá einföldum lýsingum er óáreiðanlegt

11. Mat á lýsandi rannsóknum
Gera grein fyrir þátttakendum og mælitækjum
Voru þátttakendur valdir af handahófi eða tóku bara þeir þátt sem höfðu sjálfviljugir boðið sig fram?

12. Samanburður og fylgni Með því að kanna tengsl á milli breytna er hægt
Að finna hugsanlegar ástæður fyrir t.d. námsárangri nemenda
Að skoða breytur sem mætti hugsanlega kanna með tilraunum
Að álykta um eina breytu út frá annari eða öðrum breytum

13. Samanburðarrannsóknir
Skoðað hvort tengsl eru á milli tveggja breytna með því að skoða hvort háða breytan er breytileg á milli hópa.
Samanburður á einkunnum karla og kvenna
Námsaðferðir og árangur

14. Mat á samanburðarrannsóknum
Góð lýsing á þátttakendum
Hvernig voru hóparnir fundnir?
Varist ályktanir um orsakasamband
Rýnið í myndir

15. Fylgni- rannsóknir Correlation studies
Tvær eða fleiri breytur eru tengdar með fylgnistuðlum
Dæmi tími sem er eytt í heimavinnu og námsárangur
Skoða þarf
áreiðanleika,
mælitækin,
dreifinguna,
fjölda

16. Forspárrannsóknir Ein breyta notuð til að spá fyrir um aðra
Aðhvarfsgreining
Einkunnir eru notaðar til að spá fyrir um námsgengi
Einfaldara að spá fyrir um eitt atriði
Fleiri en ein breyta notuð til að spá fyrir um námsgengi
Margar breytur spá betur fyrir en ein breyta
Fjölbreytu aðhvarfsgreining
Fylgnistuðulinn er stórt R.

17. Mat á fylgnirannsóknum
Varast að draga ályktanir um orsakasamband
Fylgnin á ekki að vera hærri eða lægri en raunveruleg tengsl
Skoða fylgnitölur og hvað fylgnin spáir mikið fyrir um dreifinguna
Fylgnitölur r= 0,40 til 0,60 fyrir hópa, en r=0,75 fyrir einstaklinga

18. Rannsóknir til að finna orsakasamhengi
Staðreyndir skoðaðar síðar (Ex post facto)
Fundnir tveir hópar annar hópurinn hefur breyst, t.d.fengið inngrip
Notað til að finna orsakasamband þegar ekki er hægt að nota tilraunir –fara samt varlega í að álykta um orsakasamband
Dæmi
Tónlistarkennsla í leikskóla, fundnir tveir sambærilegir hópar, helst sambærilegir fyrir inngrip

19. Spurningakannanir Þversniðsrannsóknir (cross-sectional)
Upplýsingar eru fengar úr einum eða fleiri hópum á sama tíma
Langsniðsrannsóknir (longitutional)
Sömu þátttakendur eða hópar eru skoðaðir í lengri tíma
Cross sectiotional surveyes eru

20. Vefkannanir Vefpóstur (Email) Vefurinn (Web) Flottar kannanir
Kosta lítið
Nota lykilorð til að tryggja nafnleynd
Tryggja að þátttakandi svari en ekki einhver annar
Aðgangur að tölvu

21. Tilraunasnið 9 kafli Tilrauna snið (Experimental Designs)
Innra réttmæti-Ytra réttmæti
Einliða snið (Single Subject Designs)

22. Einkenni tilrauna Hafa stjórn á háðu breytunni Gagnreyndar aðferðir
Í menntarannsóknum er verið að athuga mismunandi kennsluaðferðir
Gagnreyndar aðferðir
Lögð áhersla á að skólar noti kennsluaðferðir sem rannsóknir hafa sýnt að skili árangri (Public law, 2002)

23. Gagnreyndar aðferðir Evidence Based Pratice
Niðurstöður nýjustu rannsókna
Reynsla og þekking
sérfræðingsins
Þarfir skjólstæðingsins

24. Lykilskref –Gagnreyndar aðferðir
Stig 1: Orða spurninguna
Stig 2: Finna gögn og sannanir
Stig 3: Meta rannsóknir og gögn
Stig 4: Ákveða hvaða aðferð verður notuð

25. Tilraunir- reyna að hámarka innra réttmæti
Innra réttmæti segir okkur um hversu mikið háða breytan skýrir breytingarnar
hátt innra réttmæti ef háða breytan skýrir breytingar
Lágt innra réttmæti ef aðrar breytur hafa áhrif á breytinguna

26. Ógn við innra réttmæti Tími, hversu langt er milli mælinga
Val á hópnum (tilviljunarkennt)
Þroski
Forpróf
Mælingar
Endurtekning inngrips
Brottfall þátttakenda
Tölfræði

27. Ógn við innra réttmæti framh
Inngrip
Rannsakandinn
þátttakendur

28. Ytra réttmæti
Hvað er hægt að yfirfæra á sambærilega hópa á aðrar mælingar, aðrar aðstæður
Ógnir við yrtra réttmæti
Þátttakendur
Aðstæður
Tími
Inngripið
Mælingar (sjá töflu bls 227)

29. Rannsóknarsnið Einfalt hópsnið A X O Án forprófunar Með forprófun
Hvort sniðið er minni ógn við innra réttmæti?
Hópur
Inngrip
Prófun A X O
Forpróf

30. Rannsóknarsnið Tveir hópar eða fleiri Hóparnir ekki sambærilegir A X O
Með forprófun
Án forprófunar
Inngrip getur verið
t.d. X1 eða X2
Hópur
Inngrip
Prófun A X O B
Forpróf

31. Rannsóknarsnið Raðað tilviljunarkennt í hópana
Tilviljunin verður að vera þannig að möguleiki hvers og eins sé jafn
Eins og áður með eða án forprófunar
Eins og áður geta inngripin verið mismunandi
Hópur
Inngrip
Prófun A X O B
Forpróf

32. Tilraunasnið Prófun á orsakatengslum Inngripið þarf að vera stýrt
Rannsóknarsniðið þarf að vera skýrt
Þarf að koma í veg fyrir áhrif annara breyta
Trúmennska (fidelity) er inngripið gert eins og það var áætlað
Það verður að vera hægt að endurgera rannsóknina
Mælingarnar verða að vera næmar á að mæla breytingar

33. Einliðasnið
Mikið notað í rannsóknum þar sem hegðun einstaklingsins er skoðuð
Mælingar þurfa að vera áreiðanlegar
Endurteknar mælingar
Einstaklingur er borin saman við sjálfan sig
Grunnlína (baseline) inngrip grunnlína
A-B-A

34. Dæmi um einliðasnið