1. Kawalan dan Pengurusan Sambungan/pautan Mengetahui tugas lapisan pautan data Mekanisma kawalan aliran dan ralat

2. Pengurusan talian/sambungan merangkumi proses membina (setup) dan memutuskan sambungan Kawalan aliran memastikan penghantaran data dlm bentuk kerangka adalah teratur, cthnya suatu peranti penghantar tidak akan menghantar data pada kadar yg lebih cepat berbanding dgn keupayaan peranti penerima menerima data Kawalan ralat pada lapisan pautan data berasaskan (automatic repeat request) ARQ, iaitu penghantaran semula data

3. Keupayaan Sambungan (Link throughput) Sblm mendalami ttg kawalan aliran, perlu memahami bgimana aliran data diukur apabila melalui suatu sambungan Kadar data suatu sambungan = batas atas (upper limit) utk transmisi data Secara praktisnya, kadar transmisi sebenar blh jadi lebih rendah Kebykan sistem komunikasi data membahagikan data kpd kerangka (suatu blok data yg tetap) Keupayaan sambungan = bil bit data dlm kerangka/total masa diambil utk transmisi dan memperakukan kerangka

4. Faktor throughput < kadar data Frame overhead Bukan semua kandungan kerangka merupakan bit data Pengepala (alamat dan no. turutan kerangka) dan ekor (bit semakan ralat) Kerangka lazimnya mengandungi 1072 bit dan hanya 1024 adalah bit data > 5% keupayaan telah berkurang wlupun sebelum kerangka dihantar

5. Faktor throughput < kadar data Propagation delay Masa yg diambil utk kerangka berpindah dr satu hujung ke hujung sambungan yg lain Kira drp saat bit pertama meninggalkan peranti penghantar hingga ia tiba ke peranti penerima Lazimnya kecil, ttpi dlm sesetengah situasi seperti sambungan satelit, akan mengurangkan throughput jika perakuan digunakan

6. Faktor throughput < kadar data Acknowledgement – lazimnya suatu bentuk ARQ digunakan akan mengambil masa jika menunggu perakuan (ACK) tiba ke peranti penghantar Retranmission Bila berlaku ralat Penghantaran semula diiringi ACK jika ARQ digunakan Jika kadar ralat tinggi, akan mengurangkan throughput

7. Faktor throughput < kadar data Processing time Masa yg diambil pd peranti penghantar dan penerima dlm memproses data Termasuklah mengesan dan membetulkan ralat dan mengenakan kawalan aliran Jika modem digunakan, masa pemprosesan lebih lama krn libatkan proses pemodulatan dan penyahmodulatan

8. Kedudukan Lapisan Pautan Data

9. Tugas Lapisan Pautan Data Pempaketan Pengalamatan Kawalan ralat Kawalan aliran Kawalan capaian

10. Sub-lapisan Kawalan Sambungan Logikal (LLC) dan Kawalan Capaian Media (MAC)

11. Projek 802 Pada tahun 1985, Persatuan Komputer IEEE memulakan projek yg bernama Projek 802, utk membuat piawaian bagi membolehkan komunikasi antara pelbagai peralatan drp pelbagai pengeluar Ia meliputi 2 lapisan terbawah dalam model OSI dan sebahagian lapisan ke-3 Projek 802 telah memecahkan lapisan pautan data kpd dua sub-lapisan yg berbeza: Kawalan Sambungan Logikal (LLC) Kawalan Capaian Media (MAC)

12. Kawalan Sambungan/Pautan Logikal IEEE 802.2 LLC merupakan sub-lapisan teratas dalam lapisan pautan data Fungsinya termasuklah pengalamatan logikal, maklumat kawalan dan data

13. Kawalan Capaian Media MAC merupakan sub-lapisan terbawah Lapisan ini menyelesaikan masalah perebutan (contention) utk media yg dikongsi Ia mengandungi spesifikasi penyelarasan (synchronization), flag, kawalan aliran dan ralat yang diperlukan utk menggerakkan data dr satu tempat ke tempat lain Ia juga mengandungi alamat fizikal nod seterusnya yg akan menerima dan menunjukkan laluan paket Bhgn ini diajar dlm TK3133 – kaedah capaian bergantung kpd jenis rangkaian

14. Senibina Projek 802 IEEE 802 dibahagikan kebeberapa bidang fungsian, dikenalpasti melalui: Nombor 802.1 ~ internetworking 802.2 ~ LLC Modul MAC 802.3 ~ CSMA/CD (Ethernet) 802.4 ~ Token Bus 802.5 ~ Token Ring Others (802.6 ~ DQDB, 802.11 ~ Polling)

15. Senibina Projek 802

16. DISIPLIN TALIAN ENQ/ACK TINJAU/PILIH  Aturan penghantaran data  Siapa yang perlu hantar dulu? Komunikasi peer-to-peer (mana2 peranti blh mulakan komunikasi) Komunikasi primer ke sekunder

17. ENQ/ACK Disiplin yang digunakan dalam penyambungan titik ke titik Peranti penerima ENQ/ACK mempunyai 2 perakuan menyambut pelawaan sambungan: 1. ACK :Sedia terima data 2. NAK :Tidak bersedia terima data Setelah semua data dihantar sistem penghantar menamatkan komunikasi dengan menghantar 1 kerangka EOT

18. Disiplin Talian ENQ/ACK Stesyen AStesyen B ENQ ACK DATA ACK DATA ACK EOT

19. Disiplin Tinjau/Pilih Sesuai untuk topologi yang perantinya dikhususkan kepada primer & sekunder. Peranti primer mulakan komunikasi hantar kerangka tinjau/pilih untuk mengetahui sekunder ada data atau tak Peranti sekunder boleh menyambut dengan kerangka NAK / ACK Setiap peranti sekunder mempunyai alamat yang unik. Data dari peranti primer guna alamat penerima, data dari peranti sekunder guna alamat penghantar

20. TINJAU Primer Tinjau NAK Tinjau Data ACK S1S2S3

21. PILIH Primer Tinjau NAK Tinjau Data S1S2S3

22. Kawalan Aliran Prosedur yang memberitahu penghantar berapa banyak data boleh dihantar sebelum ia menunggu perakuan penerima. 2 isu timbul: 1.Pemprosesan lebih lambat daripada penghantaran, penimbal kena simpan data sblm diproses bila penimbal penuh penerima mestilah boleh memberitahu penghantar untuk hentikan penghantaran 2. Kerangka masuk perlu di perakukan sama ada kerangka demi kerangka/beberapa kerangka pada 1 masa, jika ada ralat pada kerangka yang tiba penerima kena hantar 1 mesej ralat (kerangka NAK).

23. Kaedah mengawal aliran data Henti & Tunggu Tetingkap Longsor

24. Kawalan Henti dan Tunggu Kaedah penghantar menghantar 1 kerangka dan tunggu perakuan terima dari penerima sebelum hantar kerangka seterusnya. BAIK: Mudah – setiap kerangka disemak & diperaku sblm kerangka seterusnya dihantar BURUK: Tidak berapa berkesan kerana prosesnya sangat perlahan

25. Operasi Normal –Henti dan tunggu

26. Merujuk kepada lebihan penimbal yang mesti disediakan pada penghantar & penerima Boleh simpan beberapa kerangka & beri had bilangan maksimum bingkai yang boleh dihantar Kerangka boleh dihantar selagi tetingkap belum penuh Kerangka dinomborkan mengikut modulo n; no 0 ke n-1 Kawalan Tetingkap Longsor (sliding window ) Contoh: n=8; saiz tetingkap = n-1 = 8-1 = 7

27. Tetingkap Longsor Penghantar Mengecil dari kiri masuk ke dalam Apabila bingkai data dihantar Mengembang dari kanan ke luar Apabila perakuan ACK diterima

28. Tetingkap Longsor Penghantar 012345670123 45 Arah Dinding ini bergerak ke kanan bila kerangka dihantar Dinding ini bergerak ke kanan apabila kerangka ACK diterima

29. Penghantar

30. Tetingkap Longsor Penerima Mengecil dari kiri masuk ke dalam Apabila kerangka data diterima Mengembang dari kanan ke luar Apabila perakuan ACK dihantar

31. Penerima

32. Tetingkap Longsor Penerima 012345670123 45 Arah Dinding ini bergerak ke kanan bila kerangka diterima Dinding ini bergerak ke kanan apabila kerangka ACK dihantar

33. Kawalan Ralat Merujuk kepada kaedah pengesanan dan penghantaran semula data. Kawalan ralat pada lapisan pautan berdasarkan kepada ARQ. Penghantaran semula data bergantung kepada 3 keadaan : 1. Kerangka telah rosak 2. Kerangka hilang 3. Perakuan hilang

34. ARQ Minta ulang automatik ARQ Henti & Tunggu Henti & Tunggu ARQ Tetingkap Longsor Tetingkap Longsor ARQ-n Balik Undur ARQ-n Balik Undur ARQ penolakan ARQ penolakan & pilihan & pilihan

35. ARQ Henti-Tunggu Satu bentuk kawalan aliran henti & tunggu yg tlh diperlanjutkan utk memasukkan penghantaran semula data sekiranya kerangka data telah rosak Peranti penghantar simpan 1 salinan data terakhir Mekanisme Asas Kawalan Aliran Kerangka data : 0 Kerangka ACK : 1, secara selang seli Kerangka NAK bagi tahu p’hantar, hantar semula kerangka akhir Jika perakuan tdk diterima phantar anggap kerangka data terakhir hilang masa p’hantaran

36. ARQ Henti–Tunggu, kerangka hilang

37. ARQ Henti–Tunggu, kerangka ACK hilang

38. ARQ Tetingkap Longsor Mekanisme utk kawalan ralat penghantar berterusan 3 perkara tambahan : 1.P’hantar simpan semua bingkai data tlh dihantar hingga dpt p’akuan penerima 2.Penerima hantar 1 bingkai NAK shj sekiranya ada bingkai yang rosak 3.Dilengkapi pemasa utk tujuan hilang

39. ARQ-n Balik Undur Jika 1 kerangka hilang atau rosak semua kerangka yang telah dihantar bermula dari kerangka terakhir yg mendapat perakuan perlu dihantar semula

40. ARQ-n Balik Undur, operasi biasa

41. ARQ-n Balik Undur, kerangka hilang

42. Saiz tetingkap penghantar

43. Saiz tetingkap penghantar dlm ARQ –n undur balik mesti kurang dr 2 kuasa m, dan saiz penerima mesti sentiasa 1

44. ARQ penolakan & pilihan Hanya kerangka yang rosak atau hilang sahja yang akan dihantar semula oleh penghantar

45. ARQ penolakan & pilihan, kerangka hilang

46. ARQ penolakan & pilihan

47. Dlm ARQ penolakan & pilihan, saiz tetingkappenghantar dan penerima mesti <= 2 kuasa m-1

48. Perbandingan ARQ tetingkap longsor ARQn-Balik-UndurPenolakan-Pilihan Kerangka Rosak Kerangka rosak dihantar semula, kerangka lain tdk diterima hingga kerangka rosak diganti kerangka rosak dihantar semula, kerangka yg lain terus diterima Kerangka Hilang Penerima hantar no kerangka yg dilangkau,tolak penerimaan kerangka lain Penerima tdk hantar apa2,p’hantar anggap kebisuan sbg perakuan hilang Perakuan Hilang Konsep pemasa diguna utk hadkan masa tunggu p’hantar, t’lalu lama p’hantar hantar semula kerangka yg dah dihantar dr kerangka t’akhir yg m’dpt perakuan

49. Perbandingan ARQ-n-Balik-Undur ARQ Penolakan-Pilihan 1.Mekanisme mudah dilaksanakan. 1.Pengendalian yg lebih kompleks 2.Teknik murah 2.Teknik mahal 3. Tdk bebankan p’hantar & penerima dgn overhed yg tdk perlu 3.Prestasi lebih baik