1. Багш: Холбооны салбарын дэд профессор (Ph.D) Л.Одончимэг
ШУТИС-ийн МХТС, Холбооны салбар, Мэдээллийн сүлжээ
IP сүлжээний гэмтэл илрүүлэлт, засварлалт J.IN321 Удиртгал хичээл Семинар 1.
Багш: Холбооны салбарын дэд профессор
(Ph.D) Л.Одончимэг

2. Оюутан юуг эзэмших вэ?
Оюутан сүлжээний хичээлүүдээр олж авсан мэдлэгээ бататган, симуляцийн програм ашиглах, практикт өргөн ашиглагдах протокол, технологиудыг сонгон бодит төхөөрөмж (Router, Switch, Firewall, Linux based Server) дээр туршиж практик дадал, чадвар олж авна.

3. Ашиглах ном сурах бичиг
Үндсэн сурах бичиг
[Сб1] Neal Allen “Network maintenance and troubleshooting guide”, second edition,2010.
[Сб2] Alan Sugano, “The real-World network troubleshooting manual”,2004
 Нэмэлт сурах бичиг
CCNA portable command guide , Cisco systems
Designing Cisco Network Service Architecture

4. Ашиглах вэб, блог
Оюутан дараах линкээр орж семинар, лабораторийн ажлын зааврыг татаж авах, бусад нэмэлт материалуудтай танилцах боломжтой.

5. Мэдлэг дүгнэх хэлбэр Ирц идэвхи-5 оноо
Лаборатори-25 оноо (5 лаборатори хийж хамгаалах)
Сорил-20 оноо (2 удаа 10:10)
Бие даалт-20 оноо (2 удаа 10:10)
Улсын шалгалт-30 оноо

6. Cables and Connections
This chapter provides information and commands concerning the following topics: • Connecting a rollover cable to your router or switch • Determining what your terminal settings should be • Understanding the setup of different LAN connections • Identifying different serial cable types • Determining which cable to use to connect your router or switch to another device • 568A versus 568B cables

7. Connecting a Rollover Cable to Your Router or Switch
Rollover Cable Connections:

8. Terminal Settings: illustrates the settings that you should configure to have your PC connect to a router or switch.
PC Settings to Connect to a Router or Switch

9. NT1 device or private integrated network exchange (PINX)
LAN Connections
Port or Connection
Port Type
Connected To
Cable
Ethernet
RJ-45
Ethernet switch
T1/E1 WAN
RJ-48C/CA81A
T1 or E1 network
Rollover
Console
8 pin
Computer COM port
AUX
8 pin
Modem
RJ-45
BRI S/T
RJ-48C/CA81A
NT1 device or private integrated network exchange (PINX)
BRI U WAN
RJ-49C/CA11A
ISDN network

10. Serial Cable Types Serial Cable (2500)
Figure 4-3 shows the DB-60 end of a serial cable that connects to a 2500 series router.
Smart Serial Cable (1700, 1800, 2600, 2800)
Figure 4-4 shows the newer smart serial end of a serial cable that connects to a smart serial port on your router. Smart serial ports are found on modular routers, such as the ISR (x800) series, or on older modular routers such as the 1700 or 2600 series.

11. V.35 DTE and DCE Cables
 Figure 4-5 shows examples of the male DTE and the female DCE ends that are on the other side of a serial or smart serial cable.
NOTE: CCNA focuses on V.35 cables for back-to-back connections between routers.

12. USB-to-Serial Connector for Laptops
Most laptops available today come equipped with USB ports, not serial ports. For these laptops, you need a USB-to-serial connector, as shown in Figure 4-6.

13. Which Cable to Use?
Table 4-2 describes which cable should be used when wiring your devices together. It is important to ensure you have proper cabling; otherwise, you might be giving yourself problems before you even get started.
Determining Which Cables to Use When Wiring Devices Together
If Device A Has A:
And Device B Has A:
Then Use This Cable:
Computer COM port
Console of router/switch
Rollover
Computer NIC
Switch
Straight-through
Crossover
Switch port
Router’s Ethernet port
Crossover (check for uplink button or toggle switch to defeat this)
Router’s serial port
Cisco serial DCE/DTE cables

14. Pinouts for Different Cables
Straight-Through Cable
Crossover Cable
Rollover Cable
Pin 1 – Pin 1
Pin 1 – Pin 3
Pin 1 – Pin 8
Pin 2 – Pin 2
Pin 2 – Pin 6
Pin 2 – Pin 7
Pin 3 – Pin 3
Pin 3 – Pin 1
Pin 3 – Pin 6
Pin 4 – Pin 4
Pin 4 – Pin 5
Pin 5 – Pin 5
Pin 5 – Pin 4
Pin 6 – Pin 6
Pin 6 – Pin 2
Pin 6 – Pin 3
Pin 7 – Pin 7
Pin 7 – Pin 2
Pin 8 – Pin 8
Pin 8 – Pin 1

15. 568A Versus 568B Cables 1 White/green 3 RecvData + White/ orange 2
568A Standard
568B Standard
Pin
Color
Pair
Description 1
White/green 3
RecvData +
White/
orange 2
TxData +
Green
RecvData -
Orange
TxData -
Txdata + 4
Blue
Unused 5
White/blue 6 7
White/brown
brown 8
Brown

16. The Command-Line Interface
This chapter provides information and commands concerning the following topics: • Shortcuts for entering commands • Using the † key to enter complete commands • Using the question mark for help • enable command • exit command • disable command • logout command • Setup mode • Keyboard help • History commands • show commands

17. Shortcuts for Entering Commands
Router>enable = Router>enab
= Router>en
Entering a shortened form of a command is sufficient as long as there is no confusion about which command you are attempting to enter.
Router#configure terminal is the same as Router#config t

18. Using the † Key to Complete Commands
When you are entering a command, you can use the † key to complete the command. Enter the first few characters of a command and press the † key. If the characters are unique to the command, the rest of the command is entered in for you. This is helpful if you are unsure about the spelling of a command.
Router#sh † = Router#show

19. Using the Question Mark for Help
Router#?
Lists all commands available in the current command mode
Router#c?
clear clock
Lists all the possible choices that start with the letter c
Router#cl?
Lists all the possible choices that start with the letters cl
Router#clock
% Incomplete Command
Tells you that more parameters need to be entered
Router#clock ? Set
Shows all subcommands for this command (in this case, Set, which sets the time and date)
Router#clock set 19:50:00 14
July ? ®
Pressing the ® key confirms the time and date configured.
Router#
No error message/Incomplete command message means the command was entered successfully.

20. Enable Command Disable Command logout Command Setup Mode Exit Command
Router>enable
Moves the user from user mode to privileged mode
Exit Command
Router#exit Router>exit
Logs a user off
Router(config- if)#exit
Router(config)#
Moves you back one level
Router(config)#exit
Router#
Disable Command
Router#disable
Moves you from privileged mode back to user mode
logout Command
Router#logout
Performs the same function as exit
Setup Mode
Router#setup
Enters startup mode from the command line

21. Keyboard Help ¬ Router#config t Router(config)# Ctrl+A Ctrl+B
Shows you where you made a mistake in entering a command
Router#config t
Router(config)#
Ctrl+A
Moves cursor to beginning of line
Ctrl+B
Moves cursor back one word
Ctrl+B (or ≤)
Moves cursor back one character
Ctrl+E
Moves cursor to end of line
Ctrl+F (or ≥≤)
Moves cursor forward one character
Ctrl+F
Moves cursor forward one word
Ctrl+Z
Moves you from any prompt back down to privileged mode $
Indicates that the line has been scrolled to the left
Router#terminal no editing
Router#
Turns off the ability to use the previous keyboard shortcuts
Router#terminal editing
Reenables enhanced editing mode (can use above keyboard shortcuts)

22. History Commands Ctrl+P (or ¯)
Recalls commands in the history buffer in a backward sequence, beginning with the most recent command
Ctrl+N (or *)
Returns to more recent commands in the history buffer after recalling commands with the Ctrl+P key sequence
terminal history size_ number
See the next row for an example
Sets the number of commands in the buffer that can be recalled by the router (maximum 256)
Router#terminal history size 25
Causes the router to now remember the last 25 commands in the buffer
Router#no terminal history size 25
Sets the history buffer back to 10 commands, which is the default

23. Show Commands Displays information about the current Cisco
Router#show version
Displays information about the current Cisco
IOS Software
Router#show flash
Displays information about flash memory
Router#show history
Lists all commands in the history buffer

24. GNS3 ПРОГРАМЫН ТАНИЛЦУУЛГА
GNS3-нь бодит сүлжээн дээрх шиг ижил үйлдлийн системийг ажиллуулахын тулд хэд хэдэн emulation(орлуулах) програмыг дэмжин ажилладаг. Үүнд:
Dynamips нь бодит Циско IOS-ын параметр болон командуудыг
Virtual box нь десктоп болон сервер үйлдлийн системүүдийг
Qemu, Pemu нь Циско ASA, PIX галт хана, Циско IPS төхөөрөмжүүдийг хийсвэр байдлаар ажиллуулах боломжтой болгодог.
GNS3 нь таныг линукс суулгасан машинтай бодит сүлжээний төхөөрөмжүүдийг холбон эдгээр ажлуудыг хамтад нь гүйцэтгэхэд тусална. GNS3 нь сүлжээний инженер, администратор болон CCNA, CCNP ба CCIE зэрэг Сиско сертифкатуудад бэлтгэгч хүмүүсийн хувьд бодит сүлжээний лабораторийн орчинг бүрдүүлэх бөгөөд бодит сүлжээний орчинг виртуалаар тестлэх боломжийг олгодог гол хэрэгсэл юм. Энэ програм нь виртуал орчноор секундэд 1000 пакетийг дамжуулдаг. Энгийн рутер нь хамгийн ихдээ секундэд пакетийг дамжуулдгаараа давуу талтай.

25. GNS3 ПРОГРАМЫН ХЭРЭГЛЭЭ
GNS3 нь бодит Циско IOS шиг ажилладаг тул IOS-н дэмждэг параметр болон командуудыг ашигладаг. Мөн GNS3 нь open source, үнэгүй програм бөгөөд ( сайтаас татах боломжтой.
Алхам 1 – GNS3 суулгах
Алхам 2- VirtualBox суулгах
Алхам 3- GNS-д virtualbox холбох
Алхам 4- EtherSwitch Router
Алхам 5- Энгийн топологи үүсгэж өгөгдлийн урсгалыг хянах

26. Алхам1. GNS3 програм дээрээ өгөгдсөн топологийг үүсгэхдээ төхөөрөмжөө чирч байрлуулсны дараа төхөөрөмж дээрээ х.б.т дарж Idle PC-г уншуулж CPU –гийн үзүүлэлтийг багасгах хэрэгтэй.
Task Manager цонхыг нээж үзүүлэлтээ хянана уу. Үүний дараа бүх төхөөрөмжөө чирч авчиран топологио үүсгэн доорх зааврын дагуу тохируулга хийнэ.

27. Дасгал ажил 1. Алхам 1.Зургийн дагуу топологийг үүсгэнэ.

28. Алхам2. Төхөөрөмжүүдийн ерөнхий тохиргоог хийн IP хаягуудыг тохируул.
Алхам3. WAN -д /29 сүлжээг хамгийн зохимжит байдлаар хуваан эхний сүлжээг WAN1-д сүүлийн сүлжээг WAN2-т олго. R2 рутерт сүлжээний эхний хаягуудыг өгнө үү.
Алхам 4. LAN-д /24 сүлжээг хостын тооноос хамааруулж хуваана уу.
LAN1 60 хосттой
LAN2 80 хосттой.
Эхний хаягуудыг R1, R3-н LAN портонд, сүүлийн хаягуудыг PC-нд олго.
Алхам5. PC-нд хаяг олгохдоо Virtual PC Simulator-VPCS.exe горим руу орж хаягуудыг өгнө.

29. Алхам6. Статик замчлал тохируулан замчлалын хүснэгтийг шалга.
Алхам7. Төхөөрөмжүүдийн хооронд Ping явуулж холболтыг шалга.
Алхам8. C1-C2 –н хооронд Ping явуулан багцыг Wireshark програм дээр capture-лаж харж үр дүнг тайлбарла.

30. Статик замчлал тохируулах

31. Алхам8. C1-C2 –н хооронд Ping явуулан багцыг Wireshark програм дээр capture-лаж харж үр дүнг тайлбарла.

32. Анхаарал тавьсанд баярлалаа.