1. M UAMMOLI TA ’ LIM TEXNOLOGIYASINING MOHIYATI VA MAZMUNI. Abdusharipova Fazilat Farxodbekovna

2. R EJA : 1.Muammoli ta’lim vujudaga kelish tarixi. 2. Muammoli ta’lim haqida tushuncha. 3. Muammoli ta’limni qo’llash texnologiyasi. 4.Muammoli ta’limni qo’llash mahorati. 1.Muammoli ta’lim vujudaga kelish tarixi. 2. Muammoli ta’lim haqida tushuncha. 3. Muammoli ta’limni qo’llash texnologiyasi. 4.Muammoli ta’limni qo’llash mahorati.

3. M UAMMOLI TA ’ LIMNING VUJUDGA KELISH TARIXI M UAMMOLI O ’ QITISH AMERIKALIK FAYLASUF, PSIXOLOG VA PEDAGOG DJ. D YUNNING NAZARIYA QOIDALARIGA ASOSLANADI VA XX ASRNING 20-30- YILLARIDA TARQALA BOSHLADI. D J. DYUN O ’ QITISH UCHUN QUYIDAGILARNI ASOS QILIB BELGILADI : I JTIMOIY KONSTRUKSIYALASH, BADIIY IFODALASH, ILMIY – TADQIQIY. B U ASOSLARNI AMALGA OSHIRISH UCHUN QUYIDAGILAR TAVSIYA ETILADI : SO ’ Z, SAN ’ AT ASARLARI TEXNIK QURILMALAR, O ’ YINLAR VA MEHNAT M UAMMOLI DARSLARNI KEYINGI YILLA RDA YANGI NOM BILAN “T AFAKKUR BO ’ RONI ”, B.R.Q ODIROV, “M IYAGA HUJUM “, “ FIKRLAR TO ’ QNASHUVI ”, “F IKRLAR JANGI ” B.M K ARIMOVA “A QLIY HUJUM ” DEB NOMLANADI.

4. D ARS TUZILISHINING LOYIHASI ALOHIDA, DARSLARNI TUZISHDA FOYDALANILADIGAN DARS KONSPEKTI ORQALI IFODALANADI. D ARSNI TUZILISHI O ‘ QITUVCHINI DARSLARGA MASHQLARNI OQILONA TANLASHGA, MATERIALLARNI TO ‘ G ‘ RI JOYLASHTIRISH VA DARSDAGI YUKLAMANI MEOYORINI ANIQ BELGILASHGA YORDAM BERADI. D ARSNING TUZILISHI DASTUR MATERIALLARINI BELGILANGAN VAZIFA ASOSIDA IZCHIL O ‘ RGANISHNI YO ‘ LGA QO ‘ YADI. D ARS UCHUN REJALASHTIRILGAN VAZIFALARNIHAL QILISHDA QO ‘ LLANILADIGAN T A ’ LIMNING USULIYATIGA ANIQLIK KIRITADI VA UNI QO ‘ LLASH UCHUN DARSNING QISMLARI YOKI ULARNING AYRIM BO ‘ LAKLARIDAN QANDAY FOYDALANISH LOZIMLIGINI BELGILAYDI.

5. O‘ QUVCHILARNI MUSTAQIL ISHLASHI MASHG ‘ ULOTLARNI TASHKIL - LASHNING ALOHIDA SHAKLI SIFATIDAHAM, BELGILANGAN VAZIFALARNIHAL QILISH UCHUN O ‘ QUVCHI FAOLIYATINI TASHKILLASH USUSLIYATI TARZIDAHAM KO ‘ ZGA KO ‘ RINISHI MUMKIN. M USTAQIL ISHLASHNI O ‘ RGATISHNING ASOSIY VA XUSUSIY MAQSADI MASHG ‘ ULOTLARDA O ‘ QUVCHILARNI MUSTAQIL SHUG ‘ ULLANTIRILISHINI TARBIYALASH. O‘ QUVCHINING FAOLIYATIDAGI MUSTAQIL ISHLASH MALAKASINING DASTLABKI BELGILARI, TASHQARIDAN YORDAMSIZ YOKI AHAMIYATSIZ DARAJADAGI YORDAM BILAN ISHLASHI ORQALI NAMOYON BO ‘ LADI

6. Nazorat qilib Ta’lim beradigantopshiriqlar orqali ko‘rsatma, vazifa berib darsning vazifasinihisobga olish bilan o‘quvchilarni mustaqil ijodiy faoliyatga yo‘naltiriladi. Bunday topshiriqlarhar bir sinf, dars, Ta’lim etapi uchun ishlab chiqiladi. Jismoniy tarbiya darslarida quyidagi nazo- rat-Ta’lim topshiriqlarining xillari qo‘llaniladi: a)harakat malakalari va ko‘nikmalarini shakllantirish bo‘yicha; b)umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlikni amalga oshirish bo‘yicha; v)harakat faoliyatining tashkillashni rasional shakllarini anglab olish o‘yinlar va musobaqalarda individual va guruhlar bilan bajariladigan mashqlarda taktik usullarni maqsadga muvofiq qo‘llash orqali. Topshiriqning birinchi qismi Ta’lim yo‘nalishiga ega (masalan, chigal yozish uchun tavsiya qilingan poyma-poy, chala mashqlardan ularni ketma-ketligiga rioya qilib kospleks tuzish), ikkinchi qismi-nazorat yo‘nalishi (masalan, tuzilgan kompleks bo‘yicha sinf bilan chigal yozish o‘tkazish).

7. Algoritm tipidagi Ta’lim programmasi asta-sekinlik bilan qiyinligi oshiriladigan, bir-biri bilan o‘zaro bog‘liq komplekslarni va sekin-astalik bilanharakat malakalarini muvaffaqiyatli o‘zlashtirishga yo‘naltirilgan o‘quv vazifalari-ni o‘z ichiga oladi. Kompleks 5-6 seriyadan iborat o‘quv vazifalaridan iborat. Birinchi seriyada o‘zlashtirilishi kerak bo‘lganharakat faoliyatini egallash uchun o‘quvchilar jismoniy tayyorgarligi darajasini oshirishga yo‘naltirilgan mashqlarni o‘z ichiga oladi. Ikkinchisi- o‘rganilayotganharakat faoliyatidagi dastlabkiholatni (yoki asosiy elementni) o‘zlashtirish uchun mashq beriladi. Uchinchi-o‘zlashtirilishi lozim bo‘lganharakat- ni bajarilishini taominlovchi mashq beriladi va uni yordami bilan faoliyat o‘zlashtiriladi. To‘rtinchi va beshinchi seriya-harakat faoliyati texnikaini ayrim qismlari (elementlari)ni o‘zlashtirilishi bilan bog‘liq mashqlarni, oltinchi seriya-texnikani takomillashtirishga yo‘naltirilgan mashqlarni o‘z ichiga oladi.

8. Darsda o‘quvchilarni mustaqil faoliyati bo‘yicha pedagogik zo‘r berishning mantiqiy yakuni, ularning yutuq va kamchi-liklarini aniqlashhaqida o‘tkaziladigan muhokamadir. Unda dars, o‘quvchi, o‘qituvchi faoliyati mukammal tahlil qilinadi va o‘quv faoliyatlarining xarakteri va to‘g‘riligiga baho beriladi. o‘quvchilarning mustaqil ishini samaradorligini oshirish uchun o‘quv jarayonining tashqi tomoni bilan birga qatorda ichki tomonining teskari aloqasini yo‘lga qo‘yilishi yaoni o‘quvchi-ning o‘zi mustaqil ishi natijalariga ko‘ra olgan, egallagan, o‘zlashtirgan bilimlarihaqida maolumotining ahamiyati katta.

9. M USTAQIL ISH PAYTIDA ICHKI ALOQA VA UNI TESKARISINI YUZAGA KELTIRISHNING IMKONIYATI O ‘ Z - O ‘ ZINI NAZORAT VA O ‘ ZINI - O ‘ ZI TEKSHIRISH ORQALI YO ‘ LGA QO ‘ YILSA NATIJA KUTILGANDEK BO ‘ LADI. O‘ Z - O ‘ ZINI NAZORAT QILISH MALAKASINI RIVOJLANGANLIGI DARAJASINING KO ‘ RSATGICHI JISMONIY MASHQLARNI BAJARISHDA VA PEDAGOG TOMONIDAN QO ‘ YILGAN VAZIFANING NATIJASINI O ‘ QUVCHI TOMONIDAN MUSTAQIL MUVOFIQLASHTIRA OLISHI QOBILIYATI ORQALI NAMOYON QILADI. O‘ QUVCHINING O ‘ ZINI, O ‘ Z FAOLIYATI BO ‘ YICHA KAMCHI - LIKLARI VA YUTUQLARIHAMDA O ‘ ZINING IJOBIY TOMONLARIHAQIDAGI FIKRINING MAVJUDLI, SHULARHAQIDA SUHBAT, BAXS, MUNOZARAGA MAXTALLIGINI TARBIYA JARAYONIDAGI MOHIYATI BEQIYOSDIR.

10. J ISMONIY TARBIYA DARSIGA QUYIDAGI TALABALAR QO ‘ YILADI : - JISMONIY TARBIYA DARSLARI MUAYYAN UMUMIY VA XUSUSIY VAZIFALARGA EGA BO ‘ LISHI ; UMUMIY VAZIFALAR BARCHA DARS YOKI DARSLAR TURKUMI JARAYONIDA, XUSUSIY VAZIFALAR ESA ALOHIDA OLINGAN BIR DARS MOBAYNIDAHAL QILINISHI ; DARS USULIY TOMONDAN VA TARBIYAVIY JIHATDAN TO ‘ G ‘ RI TASHKIL QILINISHI ; OLDINGI O ‘ QITILGAN MATERIALLARNI MASHG ‘ ULOTLARDA IZCHIL DAVOM ETTIRISH VA AYNI PAYTDA ULAR YAXLIT TUGALLANGAN, MUAYYAN DARAJADA BO ‘ LG ‘ USI DARSNING VAZIFASI VA MAZMUNI BILAN BOG ‘ LANISHI ;

11. O ‘ QUVCHILARNING TARKIBI, ULARNING YOSHI, JINSI, JISMONIY RIVOJLANISHI VA JISMONIY TAYYORGARLIGIHAR TOMONLAMA JISMONIY RIVOJLANISH, SOG ‘ LIKNI MUSTAHKAMLASH, QADDI QOMATNI SHAKLLANTIRISHDEK TARBIYALASH UCHUN YORDAM BERUVCHI MASHQLAR VA O ‘ YINLARNI TO ‘ G ‘ RI TANLASH ; DARSNI O ‘ QUVCHILAR UCHUN QIZIQARLILIGI ULARNIHARAKAT FAOLIYATGA DAOVAT ETTISHI ; JISMONIY TARBIYA DARSI O ‘ QUV KUNI TARKIBIDAGI BOSHQA DARSLAR BILAN MUVOFIQ, UZVIY OLIB BORILISHIDEK TALABLAR JISMONIY TARBIYA DARSINING ASOSIY TALABLARIDIR. O ‘ QUVCHILARNING TARKIBI, ULARNING YOSHI, JINSI, JISMONIY RIVOJLANISHI VA JISMONIY TAYYORGARLIGIHAR TOMONLAMA JISMONIY RIVOJLANISH, SOG ‘ LIKNI MUSTAHKAMLASH, QADDI QOMATNI SHAKLLANTIRISHDEK TARBIYALASH UCHUN YORDAM BERUVCHI MASHQLAR VA O ‘ YINLARNI TO ‘ G ‘ RI TANLASH ; DARSNI O ‘ QUVCHILAR UCHUN QIZIQARLILIGI ULARNIHARAKAT FAOLIYATGA DAOVAT ETTISHI ; JISMONIY TARBIYA DARSI O ‘ QUV KUNI TARKIBIDAGI BOSHQA DARSLAR BILAN MUVOFIQ, UZVIY OLIB BORILISHIDEK TALABLAR JISMONIY TARBIYA DARSINING ASOSIY TALABLARIDIR.