Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
Published byOybek Primqulov Modified about 1 year ago
1
A1 Intellektual va ekspert tizimlariga kirish.Bilimlar bazasi. A 2 Sun’iy intellekt va ekspert tizimlari. A 3 Bilimlarni ifodalashning usul va modellari A 4 Bilimlarni ifodalashning mantiqiy modeli A 5 Bilimlarni ifodalashning mantiqiy modeli A 6 Bilimlarni ifodalashning freymli modeli A 7 Bilimlarni ifodalashning tarmoq modeli A 8 Bilimlarni ifodalashning produksion modeli A 9 Sun’iy intellekt algoritimlari. A 10 Qarorlar daraxti. A 11 Regression algoritimlar. A 12 Bilimlarni neyron tarmoqlar orqali namoyish etish A 13 Neyron tarmoqni o’qitish xususiyatlari A 14 Noravshan bilimlarini namoyish etish A 15 Intellektual ma’lumotlarni tahlil qilish usullari va vositalari
3
Reja: 1.Intellektual tizimlar. 2.Ekspert tizimlar. 3.Bilimlar bazasi.
4
Kompyuterning tarixi INTELLEKTUAL TIZIMLAR Intellekt tushunchasi (lot. intellectus) aql, mantiqiy o‘ylash qobiliyati, ratsional anglash va o‘ylash qobiliyati. Ushbu qonuniyatdan kelib chiqib turli xildagi masalalarni xotirada saqlab qolish orqali maqsadli foydalanish va bilimni qabul qilish. Bu intellektual sifatlar tufayli miya faoliyati ko‘plab turdagi masalalarni yechishi mumkin, bundan tashqari bir masaladan boshqa masalaga o‘tish jarayonida osonligicha qayta ishlashi mumkin. Ushbu jarayon asosan tajriba asosida ma’lumotlarni qabul qilib, eslab qolish va maqsadli bilimlarni o’zlashtirish, hamda har xil sharoitlarda moslashtirishga asoslangan bo’ladi.
5
Kompyuterning tarixi INTELLEKTUAL TIZIMLAR Intellektual tizim (IT) - bu dasturiy ta’minotga ega bo’lgan texnikaviy qurilma (komyuter) bo’lib, tashqi holat va ta’sirlarga qarab o’z parametrlarini sozlab, masalani yechish qobiliyatiga ega bo’lgan qurilma hisoblanadi. Intellektual axborot texnologiyalari (IAT) – bu siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va texnik vaziyatlarni tahlil qilishda hamda boshqaruv yechimlarini sintez qilishni tezlashtirishda insonga yordamlashuvchi axborot texnologiyalaridir. IAT amaliyotida quyidagi belgilar bilan xarakterlanuvchi muammoli sohaning belgilarini hisobga olinishini nazarda tutadi: · Qaror qabul qilishning tezkorligi va sifati; · Maqsadlarning noaniqligi va chegaralar; · Muammoni hal qilishda ishtirok etuvchi sub’ektlar jamlanmasi; · Muhitning tartibsizligi, kvantlanganligi; · O‘zaro ta’sirlashuvchi faktorlar jamlanmasi; · Vaziyatlarning kuchsiz shakllantirilganligi, noyobligi; · Axborotning layoqatliligi, yashiringanligi va noravshanligi; · Kichik harakatlar ahamiyati; · Yechim mantig‘ining kutilmaganligi va boshqalar.
7
Kompyuterning tarixi INTELLEKTUAL TIZIMLAR
10
Kompyuterning tarixi EKSPERT TIZIMLAR Ekspert tizimida ma’lum bir predmet sohasini ifodalaydigan bilimlar bazasidan foydalaniladi. Ekspert tizimi - bu ayrim mavzu sohalarida bilimlarni to‘plash va qo‘llash, uyushtirish usullari hamda vositalari majmuidir. Ekspert tizimi mutaxassislarning yuqori sifatli tajribasiga suyangan holda qarorni tanlash chog‘ida muqobil variantlar ko‘pligi uchun yanada yuqori samaraga erishadi. Strategiyani tuzish paytida yangi omillarni baholab, ularning ta’sirini tahlil etadi. Ekspert tizimlari sun’iy intellektdan foydalanishga asoslangan.omillarni baholab
11
Ekspert tizimi tuzilishi
12
Ma’lumot tushunchasi. Inson sezish a`zolari, texnikada turli asboblar va hokazolar yordamida qayd etiladigan tashqi dunyo dalillari ma`lumotlar deb ataladi. Inson o`z hayotida tug`ilgan kunidan boshlab doimo ma`lumotlar bilan ish ko`radi
13
Ma’lumotlar bazasi Ma’lumotlar bazasi - bu, shaxsiy kompyuter xotirasida saqlanadigan va muammo soha holatini aks ettiruvchi, maxsus tartibda tashkil qilingan va o’zaro bog’langan ma’lumotlarning majmuidir.
14
Bilim tushunchasi Bilim — kishilarning tabiat jamiyat hodisalari haqida hosil qilgan voqelik ma ʼ lumotlarining inson tafakkurida aks etishi. Kundalik tasavvurimizda nimaning nima ekanligiga ishonsak va bu ishonchimiz biz odatlangan voqea va hodisalarga (qoidalarga) zid kelmasa bunday ishonch bilim hisoblanadi. Mutanosiblilik Ishonarlilik Asoslanga nlik Bilim Voqelik
15
Bilimlar bazasi. Bilimlar bazasi - bu ayrim predmet sohalari murakkab vazifalar yechimini topish uchun tahlil va xulosalarni yuzaga keltiruvchi model, qoida, omillar (ma’lumotlar) majmuidir.
16
FAQ Elektron jadvallar Web portallarHelp Brauzerdagi kengaytmalar Word fayllarPdf fayllar Bilimlar bazasini tashkil etuvchilari. Bilimla r bazasi
17
Bilimlar bazasining turlari Internal - bilimlar bazasi Hosted - bilimlar bazasi Self-hosted - bilimlar bazasi Customer - bilimlar bazasi Open-source sowtware- bilimlar bazasi External - bilimlar bazasi
18
MB va BB o’rtasidagi farq. Ma'lumotlar bazasiBilimlar bazasi 1. Ma'lumotlar bazasida faktlar orasidagi murakkab munosabatlar mavjud emas. 1. Bilimlar bazasida faktlar orasidagi murakkab munosabatlar mavjud. 2. Ma'lumotlar bazasida faktik va evristik bilimlar mavjud emas. 2. Bilimlar bazasi ham faktik, ham evristik bilimlarni o'z ichiga oladi. 3. Bu qaror qabul qilishni taqlid qilmaydi.3. Insonlarga xos qaror qabul qilish jarayonlarini taqlid qiladi. 4. Bu bilimlarni qo'lga kiritmaydi va tarqatmaydi.4. U bilimlarni to'playdi va tarqatadi. 5. Bu tizimlar izchil emas.5. Bilimlar tizimlari aniq va izchil. 6. Ma'lumotlar bazasi tizimlari ishonchli emas.6. Bilimlar bazasi tizimlari ishonchli. 7. Ma'lumotlar bazasini yangilash uchun ma'lumotlar bazasi mutaxassisi kerak. 7. Bilimlar bazasini yangilash uchun domen bo'yicha ekspert bilimlari zarur. 8.Bu tizimlar ko’p daromad keltirmaydi.8. Bu tizimlar ko’proq foyda keltiradi.
19
Sun’iy intellekt Kompyuter ilmining (Computer Science) alohida sohasi hisoblanib, inson ongi bilan bog’liq imkoniyatlarga ega bo’lgan kompyuter tizimlarini yaratish va o’rganish bilan shug’ullanadi. Mashinaviy o’qitish Berilgan ma’lumotlardan foydalangan holda kiruvchi va chiquvchi ma’lumotlar o’rtasidagi qonuniyatni aniqlovchi hamda yangi kiruvchi ma’lumot uchun chiquvchi ma’lumotni bashorat qiluvchi modellar va algoritmlarni o’z ichiga oluvchi sun’iy intellekt ostsohasi hisoblanadi. Sun’iy intellekt & Mashinaviy o’qitish
20
Artificial intelligence Machine learning Deep learning Data Science Data Mining Big Data Computer Science Sun’iy intellekt & Mashinaviy o’qitish
21
Tijoratda - onlayn do’konlar; -tezkor yetkazib berish xizmatlari va h.k; Sanoatda - ishlab chiqarilgan mahsulotni baholash; - transport masalalari va h.k Telekommunikatsiyada - tarmoq xavfsizligini ta’minlash va baholash; - yangi tarmoq uchun optimal tarmoq protokollarini taklif qilish; - mijozlarni o’rganib ularga mos ta’riflarni taklif qilish va h.k. Tibbiyotda - kasallik tarixi hamda alomatlari yordamida tashxis qo’yish; - so’rovlarni to’g’ri yo’naltirish va h.k. Bank ishida - mijozlarning kredit masalalarini hal qilish; - valyuta kurslarini oldindan bashorat qilish; - mijozlar holatidan kelib chiqib takliflar ishlab chiqish va h.k. QO'LLANILISH SOHALARI
22
E’tiboringiz uchun rahmat!
Similar presentations
© 2025 SlidePlayer.com Inc.
All rights reserved.