1. ការប្រើប្រាស់ធនធានហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍជាតិ និង
វឌ្ឍនភាពនៃកំណែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុ
ថ្ងៃទី ២៦ ខែមេសា​ ឆ្នាំ២០១៦
សាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង
បទបង្ហាញ
ហែម វណ្ណឌី អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងជាសមាជិកឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិ

2. មាតិកា រចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋ និងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ និង​ គោលដៅអាទិភាពនៃការអភិវឌ្ឍជាតិ
សណ្ឋាននៃសេដ្ឋកិច្ច និងប្រភពធនធានហិរញ្ញវត្ថុ
គោលការណ៏រួម​ និង យន្តការវិភាជថវិកា
គោលការណ៏រួមនៃការប្រើប្រាស់ហិរញ្ញប្បទានពីដៃគូ
វឌ្ឍនភាពសំខាន់ៗនៃកំណែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុ

3. រចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋ និងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
Unitary vs. Federal  Unitary រដ្ឋតែមួយមិនអាចបំបែកបាន
របបនយោបាយៈ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
អំណាចរដ្ឋៈ នីតិប្បញ្ញត្តិ នីតិប្រតិបត្តិ តុលាការ
របបសេដ្ឋកិច្ចៈ ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ
រដ្ឋសភាៈ អនុម័តថវិកាជាតិ ផែនការរដ្ឋ ការខ្ចី-ឲ្យខ្ចី ការសន្យាហិរញ្ញវត្ថុ​ និងកិច្ចការពន្ធដារ
ព្រឹទ្ធសភាៈ ពិនិត្យការអនុម័តរបស់រដ្ឋសភា
រដ្ឋសភា - ព្រឹទ្ធសភាៈ មានថវិកាស្វយ័តសម្រាប់ដំណើរការ

4. រចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋ និងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ (ត)
ច្បាប់គោលៈ ច្បាប់ស្តីពីប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ​(២០០៨)
ច្បាប់គ្រប់គ្រងៈ ច្បាប់-ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំ -កែតម្រូវ និង -ទូទាត់
ការិយបរិច្ឆេទៈ ០១ មករា - ៣១ ធ្នូ (បើគ្មានច្បាប់ អនុវត្ត ១/១២)
សិទ្ធិ-ទំនួលខុសត្រូវៈ រដ្ឋមន្ត្រី កសហវ (ជាសេនាធិការរាជរដ្ឋាភិបាល)
ក្រសួង-ស្ថាប័នៈ រដ្ឋមន្ត្រី - ប្រធាន ជាអាណាប័ក
របបរាយការណ៏ៈ រដ្ឋមន្ត្រីរាយការណ៏ជូនរដ្ឋសភា-ព្រឹទ្ធសភា ២ដង ក្នុងមួយឆ្នាំ​ (សវនកម្មដោយ អាជ្ញាធរជាតិ)
គោលការណ៏រួមៈ បូរណភាព សមាគតភាព សង្គតិភាព គណនេយ្យ ភាព តម្លាភាព ភាពគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ វិសាលភាព

5. រាជធានី-ខេត្តៈ ២៥, រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ, គ្រឹះស្ថានរដ្ឋបាលសាធារណៈ
ក្រសួង-ស្ថាប័នៈ ៣៧
រាជធានី-ខេត្តៈ ២៥, រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ,
គ្រឹះស្ថានរដ្ឋបាលសាធារណៈ

6. ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ និងគោលដៅអាទិភាពនៃការអភិវឌ្ឍជាតិ
ផែនការនិងគោលនយោបាយតាមវិស័យ

7. ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ និងគោលដៅអាទិភាពនៃការអភិវឌ្ឍជាតិ
គោលដៅជាយុទ្ធសាស្ត្រ ៤
-​ ធានាកំណើនសេដ្ឋកិច្ច(៧%), ស្ថិរភាពម៉ាក្រូ
- បង្កើតការងារ, ជំរុញវិនិយោគ
- កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រឲ្យបានជាង ១%/ឆ្នាំ
-​ បន្តពង្រឹងសមត្ថភាពនិងអភិបាលកិច្ចស្ថាប័នរដ្ឋ
វិស័យអាទិភាព ៤
-​ អភិវឌ្ឍន៏ធនធានមនុស្ស
- វិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ
-​ បង្កើនប្រសិទ្ធភាពសេវាសាធារណៈ និងកែលម្អ
បរិយាកាសវិនិយោគ​ (កំណែទម្រង់នានា)

8. សណ្ឋានសេដ្ឋកិច្ច

9. សណ្ឋានសេដ្ឋកិច្ច

10. ប្រភពធនធានហិរញ្ញវត្ថុ
ចំណូលសារពើពន្ធ
+ អគ្គនាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករ
* ពន្ធគយក្នុងប្រទេស
* ពន្ធពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេស
​​ + អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ
* ពន្ធផ្ទាល់
* ពន្ធប្រយោល
+ សារពើពន្ធផ្សេងៗ
ចំណូលថវិកាថ្នាក់ជាតិ
ចំណូលមូលធនក្រៅប្រទេស
ចំណូល មូលធន ក្នុងប្រទេស
ចំណូល ចរន្ត
ចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធ
+ សម្បទាននានា
​​ + ជួលនិងចំណេញពីសហគ្រាស
+ ផលទុននានា
​ + ប្រៃសណីយ៏ និងទូរគមនាគមន៍
។ល។
ចំណូលមូលធនក្រៅប្រទេស
+ មូលនិធិទ្រទ្រង់ថវិកា
​​ + មូលធនដោយហិរញ្ញប្បទានក្រៅប្រទេស
+ ចំណូលថវិកាថ្នាក់ក្រោមជាតិ = ចំណូលថវិការដ្ឋ

11. មុខសញ្ញាចំណាយថវិកា ចំណាយថវិកាថ្នាក់ជាតិ
ចំណាយមូលធនដោយហិរញ្ញប្បទានក្រៅប្រទេស
ចំណាយមូលធន ក្នុងប្រទេស
ចំណាយចរន្ត
ការទូទាត់ ការខ្ចី
+ ចំណាយលើបន្ទុកបុគ្គលិក
+ ចំណាយក្រៅពីបន្ទុកបុគ្គលិក
+ ចំណាយមិនទាន់បែងចែក
*មូលនិធិថែទាំផ្លូវ
*ចំណាយចរន្តក្នុងការអនុវត្តគម្រោង
*ការប្រាក់
*ឧបត្ថម្ភកធនដល់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ
*សង VAT
*ចំណាយត្រៀមបំរុង
+ ចំណាយថវិកាថ្នាក់ក្រោមជាតិ = ចំណាយថវិការដ្ឋ

12. គោលការណ៏រួម និង យន្តការវិភាជថវិកា
គោលការណ៏គន្លឹះ ១១ យ៉ាង នៃថវិកាៈ
១. ភាពជាអាជ្ញា ២. ការិយបរិច្ឆេទមានកាលកំណត់មួយឆ្នាំ ៣. ភាពគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ
៤. ឯកត្តភាព ៥. សកលភាព ៦. វិសេសភាព
៧. តុល្យភាព ៨. គណនេយ្យភាព ៩. តម្លាភាព
១០.​ ស្ថិរភាព ១១. សមិទ្ធកម្ម
ការរៀបចំថវិកា និងយន្តការវិភាជថវិកាៈ
មីនា​ - មេសាៈ រៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រថវិកា
មិថុនា - កញ្ញាៈ រៀបចំកញ្ចប់ថវិកា
តុលា - ធ្នូៈ ការអនុម័តថវិកា
កសហវ
គណៈរដ្ឋមន្ត្រី
រដ្ឋសភា (គ២-ពេញអង្គ)
ព្រឹទ្ធសភា (គ២-ពេញអង្គ)
ព្រះមហាក្សត្រ
ព្រះរាជក្រម
អនុក្រឹត្យ
អនុវត្ត
ប្រកាស-
សារាចរណែនាំ

13. ការចរចាថវិកា ឥទ្ធិពលនៃកំណែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ
ប្តូរផ្នត់គំនិតនៃការរៀបចំថវិកា
ការប្តូរប្រព័ន្ធនៃការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុទាំងមូល (ទំនើបកម្ម, ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា, អភិបាលកិច្ច)
ការបោះជំហានលើវិថី វិមជ្ឈការ និង វិសហមជ្ឈការ
ការបង្កើតនូវស្មារតីទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា លើជោគវាសនាប្រទេសជាតិ
ការប្តូរទស្សនៈវិស័យនៃប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលសាធារណៈ

14. ការអនុវត្តថវិកា ស្នើសុំធានាចំណាយ ផ្តល់ធានាចំណាយ កិច្ចលទ្ធកម្ម ការបើក
ក្រសួង-ស្ថាប័នសាមីៈ រដ្ឋមន្ត្រី-ប្រធាន ជាអាណាប័កទទួលខុសត្រូវ
ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និង ហិរញ្ញវត្ថុៈ ជាអភិបាលហិរញ្ញវត្ថុ
ចំណាយតាមខ្ទង់ឥណទានអនុម័ត
ស្នើសុំធានាចំណាយ
ផ្តល់ធានាចំណាយ
កិច្ចលទ្ធកម្ម
ការបើក
ផ្តល់-បុរេប្រទាន
ការទូទាត់ជម្រះ

19. គោលការណ៏រួមនៃការប្រើប្រាស់ហិរញ្ញប្បទានពីដៃគូ
ឥណទានឥតសំណង ជំនួយបច្ចេកទេស
១. បម្រើឲ្យផ្នែកមនុស្សធម៌-សង្គមកិច្ច ផ្នែកទន់ (លើកកម្ពស់សមត្ថភាព ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ​....)
២. បម្រើឲ្យគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ ប៉ុន្តែការតម្រង់ទិសអាទិភាពអនុលោមតាមយុទ្ធសាស្ត្រជំនួយរបស់ដៃគូ
៣. រដ្ឋាភិបាលរួមចំណែកជាបដិភាគ (មិនមែនជាសាច់ប្រាក់ៈ ពន្ធជាបន្ទុករដ្ឋ បុគ្គលិក ទីកន្លែង។ល។)
៤.​ ភាគច្រើនត្រូវគោរពតាមនីតិវិធីអនុវត្ត និងលក្ខខណ្ឌរបស់ដៃគូ​
ការខ្ចី (ឥណទានឥតការប្រាក់ ឥណទានសម្បទាន)
យុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់គ្រងបំណុល ២០១៥-២០១៨​ (គោលការណ៍គន្លឹះទាំង ៤)
ខ្ចីឥណទានក្នុងទំហំសមស្របដែលស្ថានភាពថវិកា និងសេដ្ឋកិច្ចទ្រាំទ្របាន
ខ្ចីតែឥណទានមានកម្រិតសម្បទាន និងលក្ខខណ្ឌអនុគ្រោះខ្ពស់
ខ្ចីសម្រាប់តែវិស័យអាទិភាពទ្រទ្រង់ចីរភាពកំណើន និងវិស័យបង្កើនផលិតភាពសេដ្ឋកិច្ច
ត្រូវប្រើប្រាស់ឥណទានទាំងនោះ ដោយតម្លាភាព គណនេយ្យភាព ស័ក្តិសិទ្ធភាព និង ប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់បំផុត។

21. Other Bilaterals = VN (24. 84) + THA (55. 11) + IND (43
Other Bilaterals = VN (24.84) + THA (55.11) + IND (43.25); Other Multilaterals = IFAD (47.05) + NDF (9.77) + OFID (30.96)

22. ស្ថានភាពបំណុល ២០១៥
ការប្រៀបធៀបចំណោមប្រទេសទាំង ១៧៧ លើសកលលោក តាមលំដាប់ពីខ្ពស់មកទាប
ល.រ.
ប្រទេស
បំណុលក្នុងមនុស្សម្នាក់
% ធៀប ផសស
% ធៀបចំណូលថវិកាជាតិ ១
កម្ពុជា
$ ៣៩៣ (#១៣៣)
២៣,២% (#១១៤)
១៤៧,៦% (#៨៤) ២
ចិន
$ ៦៦៤ (#១២០)
៨,៥% (#១៦២)
៣៩% (#១៥៩) ៣
វៀតណាម
$ ៧៧៤ (#១១៧)
២៣% (#១១៥)
១១៥,៧% (#១១១) ៤
ឡាវ
$ ១,០៧០ (#១០៩)
៤២,២% (#៦៦)
២៣៧% (#៥២) ៥
ជប៉ុន
$ ២៤,១០៩ (#២៥)
៦២,៨% (#៤៩)
១៨២,៤% (#៧៤) ៦
អាមេរិក
$ ៤៨,៩៥៥ (#២០)
៩៣,២% (#៣៧)
៥១៧,៧% (#១៤) ៧
បារាំង
$ ៨៣,៤៧៤ (#១៥)
២១៥,១% (#១៦)
៣៥៦,៤% (#២៨)
កម្រិតសម្បទាននៃបំណុលកន្លងមក
អត្រាការប្រាក់ៈ ០% - ២% ក្នុងមួយឆ្នាំ រយៈពេលសងៈ ២០ - ៤០ ឆ្នាំ
រយៈពេលអនុគ្រោះ: ៧ - ១៥ ឆ្នាំ ធាតុអំណោយៈ យ៉ាងតិច ៣៥%

23. កំណែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ៣
ផ្សារភ្ជាប់ថវិកា ទៅនឹងគោលនយោបាយ
ចាប់ផ្តើមតាំងពីឆ្នាំ ២០០៣ ៤
បង្កើនគណនេយ្យភាពសមិទ្ធកម្ម ២
បង្កើនគណនេយ្យភាពហិរញ្ញវត្ថុ ១
បង្កើនភាពជឿទុកចិត្តលើថវិកា

24. ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងថវិកាផែ្អកលើលទ្ធផលៈ ថវិកាកម្មវិធី
ពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពចំណាយតាមរយៈថវិកាកម្មវិធី
ការចំណាយត្រូវផ្សារភ្ជាប់នឹងគោលនយោបាយអាទិភាព
បង្កើនប្រសិទ្ធភាពក្នុងកម្រិតវិភាជន៍ និងកម្រិតប្រតិបត្តិការ
បន្តបង្កើនបៀវត្សជូនមន្ត្រីរាជការ ដោយផ្សារភ្ជាប់ជាមួយការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនិងផលិតភាព
រឹតត្បិតចំណាយមិនមែនបៀវត្សមិនចាំបាច់និងមិនមែនអាទិភាព (ចាយឲ្យចំ-ចាយឲ្យច្បាស់)
បង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើចំណាយដែលបង្កើនផលិតភាព ទ្រទ្រង់កំណើន (អប់រំ បណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ សុខាភិបាល សំណាញ់សុវត្ថិភាព កសិកម្ម ដីធ្លី អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ទឹកស្អាត សាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យ...)

25. វឌ្ឍនភាពសំខាន់ៗនៃកំណែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុ
* បង្កើនបៀវត្ស
* បើកទាន់ពេល
* ផ្ទេរតាមធនាគារ
* លែងមានបំណុល
កកស្ទះដូចមុន
* កំណើនសេដ្ឋកិច្ច
ខ្ពស់ ហើយថេរ
* ស្ថិរភាពម៉ាក្រូ
* អតិរេកសាច់ប្រាក់
* ភាពជាម្ចាស់
* ធ្វើបានដោយមិន
ថែមបន្ទុកពន្ធដារ
* ឈានទៅកែប្រព័ន្ធ
ដោយមិនដួលរលំ
* ធានាបានធនធាន
សម្រាប់អភិវឌ្ឍជាតិ
* កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ
* កែទម្រង់វិស័យ
សាធារណៈ
* គណនេយ្យភាព
* ការទទួលខុសត្រូវ
* ភាពជឿទុកចិត្ត
* ការលើកទឹកចិត្ត
ធ្វើកំណែទម្រង់
* មានប្រព័ន្ធរឹងមាំ
* ផ្ទេរដល់មូលដ្ឋាន
* លើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធ ភាពសេវា
មាត្រា ៥ នៃច្បាប់ប្រព័ន្ធ

26. សូមអរគុណ!