1. Fyrirlestur um fyrirlestra
Örfá orð um kennsluaðferðir í háskólum
Hvað geta háskólakennarar lært af rannsóknum á góðum kennurum?
Álitamál um fyrirlestra og nokkur ráð
Bent á heimildir
Ingvar Sigurgeirsson Febrúar.2012

2. Nokkrar spurningar
Hvaða kennsluaðferðir í háskólakennslu eru algengastar? Hver er hlutur fyrirlestra?
Hversu vel duga þær til að ná markmiðum háskólakennslunnar? Eru þetta örugglega bestu aðferðir sem völ er á?
Hversu traustur vísindagrunnur er á bak við val okkar á kennsluaðferðum?
Hvaða fræðilega leiðsögn er að hafa?

3. Hvað vitum við um kennsluaðferðir í háskólum?
Fyrirlestrar: 50–80%
Málstofur, hópvinnutímar: 20–50%
Verkleg kennsla, vettvangsnám, starfsþjálfun, vinna á tilraunastofum: Mismunandi eftir deildum
Leiðsagnartímar

4. Rannsóknir á góðum kennurum
Slíkar rannsóknir skipta hundruðum
Leitarorð:
effective ... excellent ... outstanding ... expert ... master teachers

5. Einkenni góðra kennara!?
Framkoma
Tjáning
Raddbeiting
Smitandi
áhugi
Virk hlustun
Líkamstjáning
Augnsamband
Skýrt skipulag
Markvissar spurningar
Miklar
væntingar +
kröfur
Góðar
útskýringar
Sanngirni
Niðurstöður
rannsókna
Jákvæð
samskipti
Hlýleiki -
kímni

6. Mótsögnin mikla!
Fáar kennslu-aðferðir eru meira notaðar en fyrir-lestrar
Fáar kennslu-aðferðir hafa sætt harðari gagnrýni en einmitt fyrir-lestrar

7. Dæmi um gagnrýni á fyrirlestra
Áheyrendur eru óvirkir
Erfitt að halda athygli – athygli eru takmörk sett
Erfitt að meta hvort áheyrendur skilja
Rætt er við alla sem einn
Miklar kröfur til fyrirlesara
Ofuráhersla á þekkingarmiðlun / mötun / yfirborðsatriði
Tímafrek aðferð
Ofnotuð aðferð

8. Rannsókn (IS) á fyrirlestrum í HÍ og KHÍ benti til ...
Þeir urðu oft of langir
Fyrirlesarar ætluðu sér um of (of mikið efni og of flókið)
Fyrirlesarar gáfu sér (fá) sjaldan tíma til að ljúka máli sínu
Kennslutækni var oft ábótavant

9. Góð ráð Varast langar einræður Einbeita sér að meginatriðum
Gæta að tilbreytingu
Ætla sér ekki um of
Sýna áhuga
Varast upplestur
Gæta að augnsambandi
Gæta að röddinni
Markviss notkun kennslutækja
Halda sér við efnið
Einbeita sér að meginatriðum
Mundu: þú ert sérfræðingur – það eru áheyrendur yfirleitt ekki
Skrá (birta) ný hugtök, heiti, formúlur
Kímni
Mat á fyrirlestrum
...

10. Að brjóta upp fyrirlestraformið
Varpa fram spurningum
Kalla eftir spurningum
Leggja álitamál eða þraut fyrir nemendur
Biðja nemendur að taka efnið saman eða vinna úr því með öðrum hætti
Stutt hópverkefni
Einn, fleiri, allir aðferðin (Think - Pair – Share)
Æfingar, dæmi
Stutt próf, könnun
Þankahríð (Brainstorming)

11. Dæmi um aðferðir til að bæta sig í kennslu
Hugsun - ígrundun (!)
Samræður / samvinna (t.d. í tengslum við undirbúning námskeiða)
Félagamat (tveggja eða þriggja manna teymi)
Fylgjast með kennslu annarra
Lestur handbóka – fagrita
Prófa mismunandi aðferðir skipulega
Upptökur
Nýta viðhorfakannanir

12. Hin leiðin
Reverse Teaching, Reverse Instruction, Flip Teaching, The Flipped Classroom, The Backwards Classroom, Backward Learning

13. Kennsluaðferða- vefurinn
Meira efni á Netinu
                              
Kennsluaðferða- vefurinn
Á heimasíðu IS: Eitt og annað um háskólakennslu