1. ارتعاش (Vibration)
یکی از منابع تولید کننده صدا در محیط کار سطوح مرتعش است.
انتقال انرژی ارتعاش به بدن و محیط و دستگاه نیز باعث آسیبها و خسارات زیادی می گردد.
نظریه ارتعاش و انواع آن:
ارتعاش یک حرکت نوسانی حول نقطه تعادل است
نظریه ارتعاش: حرکت نوسانی اجسام ،نیروهای مربوط و اثرات ناشی از انتقال آنرا به بدن انسان بررسی میکند.
کلیه اجسامی که دارای جرم و خاصیت کشسانی هستند قادر به ارتعاش می باشند
انواع ارتعاش و روابط امواج ارتعاشی کاملا شبیه صوت می باشند. بعنوان مثال ارتعاش نیز بدو دسته دوره ای و غیر دوره ای تقسیم که ارتعاشات دوره ای خود ممکنست ساده یا مختلط باشند.

2. ارتعاش(ادامه)
در ارتعاش جابجائی ، سرعت و شتاب از اهمیتی خاص برخوردارند. در یک حرکت ارتعاشی هارمونیک همچون صوت میتوان روابط زیر را نوشت:

3. انواع ارتعاش ارتعاش آزاد ارتعاش واداشته
ارتعاش را از نظر منشاء تولید به دو دسته تقسیم میکنند:
ارتعاش آزاد
ارتعاش واداشته
سیستم ارتعاشی همچون شکل زیر را سیستم ارتعاش آزاد می نامند:
اگر در این سیستم نیروی F جرم را از وضعیت تعادل
خارج کند سیستم شروع بنوسان میکند که دامنه جابجائی را
از رابطه معروف زیر بدست میآورند:
در صورتی که بجز نیروی محرکه اولیه نیروی دیگری به سیستم وارد نشود این سیستم را ارتعاش آزاد میگویند
جابجائی جرم از حالت تعادل (m)
ضریب فنریت (N/m)

4. ارتعاش آزاد
در این سیستم پس از گذشت مدت کوتاهی جابجائی به حد جابجائی استاتیک رسیده ( چون میرائی داخلی ندارد) و معادله حرکت بصورت زیر خواهد بود:
K وm هر دو مثبت هستند لذا میتوانیم بنویسیم:

5. ارتعاش آزاد(ادامه)
اگر بجای جرم برحسب وزن در فرمول قبلی قرار دهیم لذا داریم:
با توجه به اینکه شتاب ثقل نیز از قبل مشخص است میتوان رابطه فوق را بشکل زیر خلاصه نمود:
جابجائی استاتیک (m)

6. مثال
یک وزنه به جرم 40 کیلو گرم روی یک فنر با ضریب فنریت 800 نیوتون بر متر قرار گرفته و فنر از حالت تعادل خارج میشود. اگر سیستم ارتعاشی یک ارتعاش آزاد باشد( میرائی نداشته باشد) فرکانس ارتعاش و جابجائی استاتیک را محاسبه کنید؟
لذاداریم:
راه دیگر:

7. ارتعاش واداشته
در صورتیکه سیستم ارتعاشی تحت تاثیر نیروی محرکه سینوسی قرار گیرد با فرکانس این نیرو ارتعاش خواهد کرد، در صورت ادامه این نیرو ارتعاش سیستم از نوع واداشته است.
هر چه فرکانس نیروی محرکه به فرکانس طبیعی
سیستم نزدیکتر شود میزان مخرج کسر به صفر
نزدیکتر شده و نهایتا دامنه جابجائی ارتعاشات
افزایش خواهد یافت. حالت تشدید هنگامی است
که این دو فرکانس با هم برابر شوند
نیروی محرکه
فرکانس زاویه ای طبیعی سیستم

8. ارتعاش واداشته(ادامه)
یک سیستم ارتعاش واداشته علاوه بر فنریت و جرم دارای میراکنندگی نیز می باشد.
بخشی از نیروی محرکه در سیستم مستهلک شده و بصورت انرژی حرارتی از بین می رود.
نیروی میراکنندگی بصورت :
ضریب میرائی (N.s/m)
سرعت حرکت (m/s)

9. ارتعاش واداشته(ادامه)
با در نظر گرفتن ضریب میرائی معادله حرکت در ارتعاش واداشته بصورت زیر خواهد بود:
و فرکانس طبیعی بصورت زیر خواهد بود:

10. ارتعاش واداشته(ادامه)
اگر عامل میراکنندگی آنقدر بزرگ باشد تا سیستم را ازارتعاش بیاندازد، ثابت میرائی را ثابت میرائی بحرانی میگویند.
پارامتر (پسای) نیز در محاسبات ارتعاش مفید است:
اثر میرائی در دامنه ارتعاشات را میتوان از شکل مشاهده نمود.
فرکانس تشدید در یک سیستم ارتعاش واداشته عبارتست از:
فرکانس تشدید
فرکانس نیروی محرکه

11. مثال
اگر یک دستگاه در اثر نیروی داخلی 30 نیوتون و ضریب فنریت 500 نیوتون بر ثانیه مرتعش گردد در صورتی که میرائی داخلی 12 نیوتون ثانیه بر متر باشد فرکانس طبیعی و جابجائی استاتیک آن چقدر است؟

12. مثال
سیستم مرتعشی مرکب از جرم، فنر و میرا کننده مفروض است. مشخصات سیستم بترتیب زیر میباشند.
W(نیروی وزن)=22.68 N, K=35.7 N/m g=9.8 m/s C=5.79 N.s/m
فرکانس طبیعی سیستم را با میراکننده ، بدون میرا کننده و نسبت میرائی و همچنین معادله سیستم بدست آورید؟
حل:
فرکانس طبیعی بدون میراکنندگی

13. حل
فرکانس زاویه ای ( بدون میراکنندگی)
فرکانس زاویه ای ( با میراکنندگی)

14. مدل مکانیکی بدن انسان ارتعاشات انسانی شامل:
همانطور که از شکل زیر دیده میشود معمولا فرکانسهای بحرانی برای از 1 تا 60 هرتز است ولی استانداردها را تا 80 هرتز ارئه می دهند.
ارتعاشات انسانی شامل:
ارتعاش تمام بدن (whole body vibration (W-B)) ( که در آن محدوده فرکانس از یک هرتز تا 80 هرتز است استاندارد ISO 5439)
ارتعاش دست- بازو (Hand-Arm Vibration (H-A)) که در آن محدوده فرکانس را تا 1500 هرتز در نظر میگیرند استاندارد ISO 2631)

15. مدل مکانیکی بدن انسان ( جهات ورودی ارتعاش)
جهات ورودی ارتعاش تمام بدن شامل:
X: پشت به سینه
Y: شانه به شانه
Z: در امتداد طول بدن
جهات ورودی ارتعاش دست- بازو شامل
X: از کف به پشت
Y: در جهت پهنای دست (از انگشتان کوچک به انگشت شست)
Z: در امتداد طول بدن(از نوک انگشتان به سمت بازو)

16. کمیات فیزیکی اندازه گیری ارتعاش
در حرکت ارتعاشی کمیات فیزیکی همچون جابجائی سرعت و شتاب اندازه گیری میشوند
شتاب: یکی از کمیاتی است که بیشترین کاربرد را در بحث ارتعاش منتقله به انسان را دارا بوده ومعمولا بر حسب متر بر مجذور ثانیه یا g (شتاب ثقل) ارائه میشود.
انواع مختلف شتاب تعریف شده که تعدادی از آنها عبارتند از:
شتاب حداکثر
شتاب متوسط حسابی
شتاب موثر (rms)
شتاب معادل
شتاب معادل محدود ( جهت بیان شتاب معادل در یک محدوده زمانی)

17. مثال
اگر کارگری بترتیب 3،2،1و 4 ساعت در معرض ارتعاش با شتاب موثر 13،12،18و10 متر بر مجذور ثانیه باشد شتاب معادل کلی وی چه میزان خواهد بود؟

18. کمیات فیزیکی اندازه گیری ارتعاش (ادامه)
گاهی اوقات کمیات لگاریتمی نیز اندازه گیری می شوند.
تراز جابجائی ارتعاش
تراز سرعت ارتعاش
تراز شتاب ارتعاش
تراز معادل شتاب
تراز معادل شتاب محدود

19. فاکتور قله ارتعاش (Crest factor)
نسبت یا لگاریتمی از نسبت کمیت مطلق شتاب به حداکثر شتاب موثر یا اختلاف تراز حداکثر و تراز موثررا فاکتور قله میگویند.
هر چه فاکتور قله بیشتر باشد اثر صدمه رسانی موج بیشتر خواهد بود.
تراز آماری ارتعاش:
همچون صدا در خصوص ارتعاش نیر میتوان L10,L50&L90 را با استفاده از منحنی تجمعی داده ها و یا اینکه بر اساس زمان اندازه گیری محاسبه کرد

20. وسائل اندازه گیری ارتعاش

21. وسائل اندازه گیری ارتعاش
در دستگاههای ارتعاش سنج گاهی اوقات از شبکه های توزین استفاده میکنند.

22. روشهای اندازه گیری و ارزیابی ارتعاش
اندازه گیری ارتعاش
تمام بدن
اندازه گیری ارتعاش دست وبازو

23. استانداردهای ارتعاش تمام بدن
ISO 2631 (1985)
سه معیار اصلی جهت ارزیابی ارتعاشات وارده به بدن ارائه نموده :
مرز کاهش آسایش (Reduced Comfort Boundary (RCB))
بیشتر برای حفظ راحتی افرادی است که با وسائط نقلیه سفر میکنند ارائه میشود. این حد برای یک دقیقه مواجهه حدود 119 دسیبل یا 0.9 متر بر مجذور ثانیه است.
مرز کاهش مهارت و خستگی (Fatigue-Decreased Proficiency Boundary (FDPB))
مواجهه مقادیر بیشتر از این حد باعث خستگی و کاهش راندمان کار می شود. این حد برای یک دقیقه مواجهه حدود 129 دسیبل یا 2.8 متر بر مجذور ثانیه است
حد اکثر مجاز مواجهه (Exposure limit (EL))
جهت جلوگیری از اختلالات فیزیولوژیک و صدمات رعایت این حد ضروری است. این حد برای یک دقیقه مواجهه حدود 135 دسیبل یا 5.6 متر بر مجذور ثانیه است

24. استانداردهای ارتعاش تمام بدن(ادامه)
وقتی شتاب را در چند جهت داریم میتوان از طریق فرمول زیر برآیند شتاب را محاسبه کرد.

25. از نمودار صفحه قبل:
وقتی میزان شتاب موثر 0.5 متر بر مجذور ثانیه باشد زمان تماس مجاز برای محدوده کاهش آسایش فقط نیم ساعت و برای محدوده کاهش کارآئی چهار ساعت در روز و برای حد تماس یازده ساعت در روز است.

26. مثال
اگر در فرکانس 8 هرتز مرز کاهش مهارت در اثر خستگی (FDPB) برای 8 ساعت کار در محور z برابر متر بر مجذورثانیه باشد. حد مجاز مواجهه در این فرکانس برای 8 ساعت کار چند دسی بل خواهد بود؟

27. استانداردهای ارتعاش تمام بدن(ادامه)
مقادیر مجاز مواجهه را با توجه به آنالیز فرکانس 3/1 اکتاو باند در محور z را میتوان از جداول زیر بدست آورد:( فرمول جهت آنترپوله کردن) مثال

28. استانداردهای ارتعاش تمام بدن (ادامه)
مقادیر مجاز مواجهه را با توجه به آنالیز فرکانس 3/1 اکتاو باند در محور x وy را میتوان از جداول زیر بدست آورد:
حدود ارائه شده در فرکانس 2.5 و 4 هرتز برای 8 ساعت باید اصلاح شود. اعداد بر 10 تقسیم شوند.

30. استانداردهای ارتعاش تمام بدن (ادامه)
ISO 2631 (1997)
در این استاندارد میزان برآیند شتاب حاصل از سه محور از رابطه زیر بدست می آید.
فاکتور جهت
نوع ارزیابی و حالت بدن کارگر حین کار kx ky kz
برای تعیین مخاطره ارتعاش
1.4 1
برای تعیین افت تمرکز و راحتی
ایستاده
نشسته با تکیه گاه
0.8
1.5
0.4
ارتعاش منتقله به پا
0.25
در حالت خم شده

31. استانداردهای ارتعاش تمام بدن(ادامه)
اثر زمان در روشهای مختلف متفاوت است. دو روش در این خصوص موجود است که عبارتند از:

32. استانداردهای ارتعاش دست و بازو
استاندارد ACGIH

33. استانداردهای ارتعاش دست و بازو(ادامه)
استاندارد انگلیسی

34. استانداردهای ارتعاش دست و بازو(ادامه)
استاندارد ISO-5349
در این استاندارد ابتدا شتاب موثر 4 ساعته محاسبه می شود و آنگاه اثر دز تجمعی با ارتعاش بصورت در صد افرادمبتلا به عوارض عصبی عروقی با رابطه زیر محاسبه می گردد.
این رابطه برای سالهای مواجهه 1 تا 25 سال و در صد بین 10 تا 50 صادق است
درصدی از افراد که مبتلا به ناراحتی های عصبی عروقی می شوند
طول زمان مواجهه با ارتعاش قبل از بروز سفید انگشتی

35. استانداردهای ارتعاش دست و بازو(ادامه)

36. مثال
اگر شخصی به ترتیب 2 و 5 ساعت در معرض ارتعاش با شتاب موثر 11 و 10 متر بر مجذور ثانیه باشد. شتاب معادل کلی و چهار ساعته او به چه میزان است؟همچنین اگر افرادی مانند وی در این محیط فعالیت داشته باشند پس از 3 سال چه درصدی از آنان به عوارض عصبی عروقی امکان ابتلا خواهند داشت؟

37. استانداردهای انگلیسی ارتعاش
BS (Guide to Evaluation of human exposure to vibration in buildings (1 Hz to 80 Hz))
BS (Guide to Measurement and evaluation of human exposure to whole-body mechanical vibration and repeated shock))
BS (Guide to Measurement and evaluation of human exposure to vibration transmitted to the hand)
BS (Evaluation and measurement for vibration inbuildings — Part 1: Guide for measurement of vibrations and evaluation of their effects on buildings)
BS (Evaluation and measurement for vibration in buildings — Part 2: Guide to damage levels from groundborne vibration )

38. ابتدا باید شتاب موثر در جهات 3 گانه اندازه گیری شود
ارزیابی مواجهه کارگر
ارزیابی مواجهه با ارتعاش تمام بدن
ابتدا باید شتاب موثر در جهات 3 گانه اندازه گیری شود
اگر معیار مورد نظر شتاب کلی است
باید ابتدا شتاب معادل کلی با توجه به زمان مواجهه محاسبه شود
برآیند شتاب معادل کلی محاسبه گردد
آنگاه با جداول و نمودارها مقایسه شود
اگر معیار بر اساس مقادیر شتاب در فرکانسهای اکتاو باشد
مقادیر شتاب کلی محاسبه شود
آنگاه با نمودار استاندارد مربوطه مقایسه شود
در این حالت مقادیر محاسبه شده ( مثلا برای تراز شتاب معادل 8 ساعته ) روی منحنی آنالیز ثبت و سپس با آن مقایسه می شود

39. ارزیابی مواجهه با ارتعاش تمام بدن

40. ارزیابی مواجهه با ارتعاش دست و بازو
ابتدا شتاب موثر در جهات 3 گانه محاسبه میشود
با توجه به زمان مواجهه شتاب معادل کلی محاسبه میشود
مقادیر جهتی که از همه بیشتر است جهت مقایسه با استاندارد استفاده میشود
اگر استاندارد بر اساس مقادیر شتاب برای شیفت 8 ساعته باشد باید ابتدا کمیت معادل 8 ساعته محاسبه و سپس مقایسه شود
در صورتی که معیار مورد نظر زمان مواجهه روزانه باشد ، مقادیر شتاب همراه ساعت مواجهه مجموع روزانه با معیار مقایسه میشود
در صورتی که معیار بر حسب توزیع فرکانس باشد، باید در تمام فرکانسهای مرکزی ،کمیت اندازه گیری شده و با توجه به ساعت مواجهه با معیار مقایسه نمود

41. زمان مجاز مواجهه زمان مجاز مواجهه برای ارتعاش تمام بدن
شتاب مجاز مواجهه تمام بدن برای 10 دقیقه 4 متر برمجذور ثانیه ( برآیند کلی)
شتاب مجاز مواجهه تمام بدن برای محور z ، 2.8 و برای محور x وy ، 2 متر بر مجذور ثانیه است
زمان مجاز مواجهه (دقیقه)
حداقل زمان مرجع ( 10 دقیقه)
شتاب معادل کلی

42. دز ارتعاش
یکی از راههای اعلام چگونگی مواجهه کارگران باارتعاش میزان دز دریافتی ارتعاش می باشد.
مثال: اگر کارگری در مواجهه با ارتعاش تمام بدن ، 2 ساعت با شتاب کلی 2.3 متر بر مجذور ثانیه و یک ساعت با شتاب کلی 0.5 متر بر مجذور ثانیه در تماس باشد، دز دریافتی این کارگر چند درصد است؟ بر اساس نمودار اسلاید 6 زمان مجاز به ترتیب 0.5 و 11 ساعت است.
حل:
زمان مواجهه کارگر با ارتعاش (ساعت)
زمان مجاز مواجهه با ارتعاش ( ساعت)

43. مثال
کارگری در محور اصلی (z) ، 2 ساعت با شتاب 2 و 3 ساعت با شتاب 3 متر بر مجذور ثانیه در معرض ارتعاش تمام بدن قرار دارد، دز دریافتی وی را محاسبه کنید؟
حل: ابتدا شتاب معادل کلی را محاسبه میکنیم:
آنگاه زمان مجاز مواجهه را با توجه به رابطه زیر تعیین میکنیم:
سپس دز دریافتی محاسبه میشود:

44. مثال
کارگری با ارتعاش دست و بازو بمدت 5 ساعت در روز با شتاب معادل 6 متر بر مجذور ثانیه مواجهه دارد، دز دریافتی او را محاسبه کنید؟
حل:
بر اساس جدول (اسلاید 14) حدود مواجهه بین 2 تا 4 ساعت حداکثر 6 متر بر مجذور ثانیه مجاز است.لذا خواهیم داشت:

45. کنترل ارتعاش
وجود ارتعاش اضافی یا منتقله به سطوح معمولا جزء پروسه تولید و وظایف اصلی دستگاه نبوده بلکه بعنوان منبع اتلاف انرژی محسوب می گردد.
کنترل ارتعاش میتواند منجر به کنترل صدا نیز بشود
اهداف کنترل ارتعاش میتواند
حفاظت از دستگاه
حفاظت افراد در برابر صدمات ارتعاش
کنترل صدای ناشی از ارتعاش

46. اصول پیشگیری و کنترل ارتعاش
کنترل ارتعاش در موقع طراحی و ساخت دستگاه
کنترل ارتعاش درمنبع تولید
جلوگیری از انتقال ارتعاش به سطوح مجاور ( استفاده از میرا کننده ها یا ایزولاتورها)
پیشگیری از تماسهای طولانی
استفاده از وسایل حفاظت فردی

47. کنترل ارتعاش درمنبع تولید ( در مرحله نصب و بهره برداری)
کنترل ارتعاش درمنبع تولید ( در مرحله نصب و بهره برداری)
جهت کنترل ارتعاش همواره سه مشخصه m,k,C (میرائی ، فنریت و جرم) را مد نظر داشته باشید.
سیستمهائی که جهت کنترل ارتعاش در این مرحله انجام میشود تحت عنوان ایزولاتورهای ارتعاش هستند.

48. ایزولاسیون ارتعاش
ایزولاسیون پسیو: این نوع عایق سازی شامل فنر و میراکننده است ( فنر ارتعاشات را نرم تر میکند و میراکننده انرژی آنرا میگیرد)
مثال برای این نوع ایزولاتور را میتوان سیستم فنر و کمک فنر یک ماشین در نظر گرفت.
در هر فنر یک عامل ارتجاعی وجود دارد که فشارها و اثرات جاده را نرمتر میکند و عامل دیگر در این سیستم یک جاذب شوک (کمک فنر) میباشد.
فنر خیلی سخت باعث میشود که ماشین روی جاده ناصاف پرتاب شود و فنر خیلی نرم باعث میشود که ارتباط بین لاستیک و جاده از دست برود.
وقتی که میزان میرائی زیاد است تقریبا عوامل ایزولاسیون از بین میروند. در حالی که وقتی که میراکنندگی خیلی ضعیف است تعداد زیادی پیکهای رزونانس در سیستم دیده میشود. بهمین جهت برای هر سیستم باید یک میزان بهینه محاسبه و انتخاب نمود.

49. ایزولاسیون ارتعاش (ادامه)
ایزولاسیون اکتیو: در این سیستم در فنر یک سیستم فید بک وجود دارد و در آن یک شتاب سنج پیزو الکتریک، یک مدار کنترل الکتریکی و یک مبدل ارتعاشي وجود دارد.
در این سیستم نیروی محرکی درست هم اندازه نیروی وارده توسط سیستم مرتعش با 180 درجه اختلاف جهت ایجاد و به سیستم اعمال میشود

50. ایزولاسیون پسیو
در صورتیکه نیروی اعمال شده یک سیستم نیروئی مثل F باشد ( ) ( این نیرو سیستم را به ارتعاش در می آورد)
اگر این سیستم توسط یک ایزولاتور به محل اتکاء وصل شده باشد مقداری از این نیرو از دستگاه به محل اتکاء منتقل میشود.نسبت ماکزیمم نیروی منتقله به ماکزیمم نیروی محرکه را ضریب انتقال میگویند.
ضریب انتقال درجه و میزان ایزولاسیون را تعیین میکند.

51. ایزولاسیون پسیو(ادامه)
زمانیکه نسبت فرکانس به فرکانس طبیعی برابر 1 است، دامنه جابجائی در محیط بینهایت شده و تشدید اتفاق می افتد وقتی این نسبت از یک بیشتر میشود مرحله ایزولاسیون شروع میشود که در این نکته کاملا محسوس است.
اگر نسبت فوق الذکر برابر 10 باشد میزان انتقال ارتعاش بسیار کم خواهد بود.
البته عملا برای دستیابی به این هدف از میرا کننده ها استفاده میکنند ( در این حالت میرائی بحرانی اثر ویژه دارد)
هر چه نسبت میرائی به میرائی بحرانی کوچکتر باشد نتیجه بهتری بدست می آید

52. ایزولاسیون پسیو(ادامه)
اگر میزان میرائی صفر باشد یا بعبارتی سیتم ارتعاش یک سیستم آزاد باشد. از رابطه قبلی خواهیم داشت:
ناحیه ایزولاسیون از نسبت فرکانس به فرکانس طبیعی 1.4 به بالا آغاز می شود
بهترین حالت برای کنترل اینست که میراکننده همراه فنر باشد.

53. ایزولاتورهای ارتعاش
ایزولاتورهای دینامیک: برای سیستمهای ارتعاش که در یک باند محدود فرکانس تولید میشوند مورد استفاده قرار میگیرند.
این نوع ایزولاتور درواقع یک سیستم ارتعاشی محرکه است که بر روی سیستم ارتعاشی مورد نظر قرار میگیرد.
دامنه ارتعاشی جدید:
دامنه جابجائی سیستم محرکه

54. مثال
بخش متحرک یک ماشین 2 تنی با سرعت 240 دور دردقیقه در حال چرخش است. اگر این ماشین با فرکانس طبیعی 2 هرتز توسط یک فنر روی بتون با جرم اتکای 6 تن قرار گیرد و جهت کنترل دینامیک این سیستم ارتعاشی از یک سیستم محرکه دینامیک به جرم 12 کیلوگرم و دامنه استاتیک 100 میلی متر استفاده نماییم، مطلوبست:
دامنه جابجائی استاتیکی ماشین در حالت ارتعاش آزاد
ضریب فنریت مورد نیاز هر پایه
ضریب عبور T
دامنه استاتیکی در هنگام نصب ایزولاتور بدون در نظر گرفتن فنداسیون
دامنه استاتیکی در هنگام نصب ایزولاتور با در نظر گرفتن فنداسیون

55. حل دامنه جابجائی استاتیکی ماشین در حالت آزاد
چون این دستگاه روی 4 فنر قرار گرفته لذا فنریت مورد نیاز برای هر پایه:

56. حل (ادامه)
میزان ضریب عبور را در حالتی که میراکنندگی وجود ندارد میتوان از رابطه زیر بدست آورد:
جهت مطالعه اثر ایزولاسیون بدون فنداسیون داریم:
جهت مطالعه اثر ایزولاسیون با درنظر گرفتن فنداسیون داریم:

57. ایزولاتورهای ارتعاش (ادامه)
ایزولاتورهای فنری
یکی از پرمصرفترین عایقهای ارتعاشی میباشند
فنرها دارای جابجائی زیاد و همچنین میرائی بسیار بالا می باشند
( لذا بیشتر برای ارتعاشات با فرکانسهای بین 1تا 10 هرتز بکار می روند)
برای حصول نتیجه بهتر بهمراه فنر از یک میرا کننده هم استفاده میشود.
وجود فنداسیونهای بتونی جهت نصب پایه های فنری ( حداقل جرم بتون 1.5 برابر جرم دستگاه)
با توجه به جداول ذیل میتوان با داشتن فرکانس طبیعی سیستم و یا فرکانس ارتعاشات و درصد ایزولاسیون مورد نیاز میزان جابجائی استاتیکی فنر مورد نیاز را تعیین کرد. آنگاه با داشتن میزان بار وارده به هر فنر ضریب فنریت فنر مورد نیاز را با استفاده از اطلاعات تولید کننده ها ( کاتالوگها و..) بدست آورد.

59. مثال
یک ماشین بجرم 100 کیلوگرم با سرعت چرخش 1500 دور دردقیقه مفروض است، اگر این ماشین بر روی 4 پایه فنری نصب شود و ایزولاسیون 80% مد نظر باشد مطلوبست:
جابجائی استاتیکی فنر
ضریب سختی فنر
حل:
ضریب عبور
از طرفی با توجه به روابط موجود قبلی میتوان نوشت:
نیروی وارد برهر پایه

60. ایزولاتورهای ارتعاش (ادامه)
ایزولاتورهای قابی
از یک کلاف چهار گوش فولادی که در زیر آن چهار فنر مارپیچ بصورت زوج قرارگرفته اند تشکیل شده است.
کاربرد این ایزولاتورها برای فرکانسهای پایین است.
برای افزایش کارآئی میتوان جرم آنرا با پرنمودن کلاف با بتون افزایش داد.
جرم کلاف و بتون متصل آن باید از 1.5 برابر جرم دستگاه کمتر نباشد.

61. ایزولاتورهای ارتعاش (انواع دیگر)
ایزولاتورهای الاستومریIsolator) (Elastomeric
ایزولاتورهای صفحه ای (بالشتکی) (Pad Isolator)
صفحات پلاستیکی (Plastic Pad)
صفحات چوب پنبه ای (Cork pads)
صفحات نمدی (Felt pads)
صفحات پشم شیشه (Fiber glass pads)
ایزولاتورهای مارپیچی (Helical Isolator)
بالشتکهای هوا (Pneumatic Isolator)
کمک فنرها (shock absorber)
اتصالات قابل ارتجاع (Flexible connectors)

62. کنترل ارتعاش بمنظور کنترل صدا
جهت کنترل صدای پیکری ناشی از ارتعاش ، باید ارتعاشات منتقله به سطوح را کنترل کرد.
میزان کاهش صدای پیکری به میزان ایزولاسیون ارتعاش وابسته است.
میزان تراز توان صوت کاهش یافته

63. Thanks for Listening