2. کارگاه طرح دوره، طرح درس
دکتر محمد رضا اندرواژ
خانم مریم نعمتی

3. مطالعه وضعیت موجود طرح دوره و طرح درس از بعد کیفی
با بررسی به عمل آمده از طرح درس های نوشته شده در ترم قبل ، دو مورد نقصان شناسایی شد:
نقصان در نوشتن اهداف در طرح درس
نقصان در ممیزی صحیح از طرح دوره و طرح درس های نوشته شده

4. کارگاه های طرح دوره، طرح درس
سطح کارشناسان
سطح مدیران
سطح کمیته ها
سطح درون گروهی
مشترک بین کارشناس، مدیر
EDO دانشکده پیرا پزشکی و نمایندگان گروهها
EDO واحد بین الملل و نمایندگان گروهها
EDO دانشکده داروسازی و نمایندگان گروهها
مشترک بین کارشناس،مدیر
EDO دانشکده پیراپزشکی و پرستاری آمل و نمایندگان گروهها
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه بیوشیمی- بیوفیزیک و ژنتیک
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه
طب ایرانی
ویژه کارشناسان EDO&HEDO
مشترک بین کارشناسان و مدیران
EDO&HEDO
EDO دانشکده دنداننپزشکی و نمایندگان گروهها
EDO دانشکده پرستاری بهشهر و نمایندگان گروهها
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه میکروب شناسی و ویروس شناسی
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه انگل شناسی پزشکی
مشترک بین کارشناسان،مدیر
HEDO دانشکده پزشکی و نمایندگان گروههای بالینی
EDO دانشکده پرستاری نسیبه و نمایندگان گروهها
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه ایمنی شناسی پزشکی
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه علوم قارچ شناسی پزشکی
EDO دانشکده پزشکی و نمایندگان گروههای علوم پایه
EDO دانشکده بهداشت و نمایندگان گروهها
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه فیزیولوژی و فارماکولوژی
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه علوم تشریح
کارگاه های طرح دوره، طرح درس
توسط EDC
سطح ستاد دانشگاه
سطح دانشکده ها
توسط EDO
مشترک بین کارشناس، مدیر
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه آداب پزشکی
مشترک بین کارشناس، مدیر
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه بیوتکنولوژی پزشکی
مشترک بین کارشناس، مدیر
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه
نانوتکنولوژی پزشکی
مشترک بین کارشناس، مدیر
EDO دانشکده پزشکی و نماینده گروه و اعضا گروه معارف اسلامی

5. هدف كلي كارگاه :
فراهم آوردن زمينه ي لازم براي مهارت تدوين و ممیزی طرح درس شركت كنندگان
توانمند سازی و پرورش مدرسین لازم در زمینه طرح دوره و طرح درس در مراکز EDO

6. از طريق : الف ) تبادل تجربه
ب ) آگاهي از برخي رهنمودهاي علمي در اين زمينه
و در نتيجه : توسعه ي شناخت و ادراك شركت كنندگان نسبت به تدوين طرح درس

7. اهداف آموزشی این جلسه شرکت کنندگان در کارگاه
سطوح مختلف اهداف یادگیری را در مثال از هم افتراق دهند.
اختلاف سطوح مختلف حیطه شناختی را باذکر مثال توضیح دهند.
اختلاف سطوح مختلف حیطه عاطفی را باذکر مثال توضیح دهند.
اختلاف سطوح مختلف حیطه روانی- حرکتی را باذکر مثال توضیح دهند.
برای هر یک از حیطه های یادگیری سه هدف، در سه سطح بنویسند.
یک هدف یادگیری (مطابق با 3 معیار) بنویسند.
برای یک درس، طرح دوره بنویسند.
برای یک جلسه از یک درس، طرح درس بنویسند.

8. مفاهيم برنامه درسي ، آموزش ، تدريس و يادگيري و هم پوشي آن ها
برنامه ي درسي :
به محتواي رسمي و غير رسمي ، فرايند محتوا ، آموزش هاي آشكار و پنهان اطلاق مي گردد ، كه به وسيله ي آن ها فراگير، تحت هدايت موسسه ي آموزشي ، دانش لازم را به دست مي آورد ، مهارت ها را كسب مي كند و گرايش ها ، قدر شناسي و ارزشها را در خود تغيير مي دهد .

9. کوریکولوم رسمی Formal Curriculum
کوریکولوم غیررسمی Informal Curriculum
کوریکولوم پنهان Hidden Curriculum

10. آموزش :
آموزش جریان تبادل اطلاعات و تجربیات بین یاددهنده و یادگیرنده در حیطه های دانشی ، نگرشی و توانشی (مهارتی) برای بهبود رفتار یا ایجاد رفتار جدید در یادگیرنده می باشد و یادگیرنده با رفتار جدید خود پاسخگوی نیازی از جامعه خواهد بود.

11. تدريس :
عبارت است از تعامل يا رفتار متقابل استاد درس و فراگير ، بر اساس طراحي منظم و هدف دار استاد براي ايجاد تغيير در رفتار فراگير . اين تعريف دو ويژگي خاص براي تدريس مشخص مي كند .
1- وجود تعامل يا رابطه متقابل بين معلم و فراگير
2- هدف دار بودن فعاليت هاي معلم

12. curriculum Teaching Learning Instruction يادگيري :
عبارت است از فرايند تغييرات نسبتاً پايدار در رفتار بالقوه فرد بر اثر تجربه .
curriculum
Teaching
Learning
Instruction

13. دوره Course
دوره Course درزبان عامه همان واحد درسی است و به اشتباه درس خوانده می شود . مثلا
در رشته پرستاری « درس بیوشیمی-دوواحد»یک دوره محسوب می شود . هر دوره دو واحدی تئوری معمولا از 17 جلسه یا درس Lesson تشکیل می شود . لطفا دقت کنید که ازاین پس این کلمات با همین تعریف بکارگرفته شده و باید تعاریف قبلی را فراموش کنید

14. طرح دوره Course plan
مستندی است که در آن مشخصات طراحی یک دوره بطور کامل ثبت می گردد.
طرح درس نیز چنین است تنها در محدوده یک درس (با تعریف بالا) انجام می شود . برای کامل بودن کار برای هر دوره باید به تعداد جلسات آموزشی طرح درس تهیه شده باشد.

18. تعريف طرح درس :
عبارت است از برنامه ريزي و سازمان دادن به مجموعه فعاليت هايي كه مدرس در رابطه با هدف هاي آموزشي ، محتواي درسي و توانايي هاي فراگيران براي يك زمان مشخص تدوين مي كند .

19. انواع طرح درس :
روزانه
ماهانه
ترمي
سالانه

20. طرح درس روزانه : الف ) مرحله ي طراحي (( فعاليت هاي قبل از تدريس ))
موضوع درس
هدف كلي درس
اهداف جزئي درس (اهداف اختصاصی)
اهداف رفتاري درس
روش و فنون تدريس و وسايل كمك آموزشي
ب ) مرحله ي اجرا (( فعاليت هاي ضمن تدريس ))
ارزش يابي تشخيصي و آزمون ورودي
ارائه ي درس : - ايجاد انگيزه ( آمادگي مدرس و فراگير)
- تدريس هدف هاي رفتاري ( از ساده به مشكل )
ج ) ارزشيابي : 1- ارزشيابي از جريان تدريس
2- تعيين تكليف

23. مراحل نگارش و تنظيم طرح درس روزانه
1. موضوع يا عنوان درس
عنوان درس بايد به طور دقيق نوشته شود؛ مثلاً اگر عنوان درس را «فشارسنج» بنويسيم، عنوان گويايي نيست، بلکه بهتر است بنويسيم: «چگونه مي توان از فشارسنج استفاده کرد؟» يا «طريقه ي استفاده از فشارسنج ها».
استاد هر اندازه به تجزيه و تحليل موضوعات مسلّط باشد بهتر مي تواند براي آن، عنوان مناسب انتخاب کند.

24. 2. نوشتن هدف كلّي درس
هدف های کلّی(goals) یک مبحث درسی، بيان گسترده اي است كه نتيجه ي كار معلّم یا استاد را كه، همان هدف تدريس است، نشان مي دهد. مانند:«درك يك پديده خاص»، «كسب مهارت در يك فعاليت»، «ايجاد علاقه به يك موضوع»، «درك مفاهيم يك مبحث درسي» و... که معمولاً به علّت عدم صراحت، مبهم و قابل تعبیر وتفسیر هستند. مادر اهداف جزئی و رفتاری هست.

25. اهداف كلي
انتخاب و يا تدوين اهداف كلي به مشخص كردن محدوده ي محتواي مورد بحث كمك مي كند و چون با وجود اهداف كلي استاد مي توان براي تدريس هر جلسه از درس خود محدوده ي خاصي را در نظر داشته باشد . بنابراين خود به خود محتوي به طور صحيحي از ساده به پيچيده مطرح شده و در هر جلسه استاد به قسمتي خاص از آن پرداخته و از تداخل مطالب با يك ديگر جلوگيري مي كند.
با توجه به دلايل وجود اهداف كلي :
هر هدف كلي بايستي يك حالت كلي مبهم و گنگ را دارا باشد.
بايستي پس از حصول چند هدف جزئي مورد دستيابي قرار گيرد.
مثال : هدف كلي : آشنا كردن استادان با طراحي طرح دوره و طرح درس.
توسعه تفکر انتقادی
پی گیری محدودیت نمک در رزیم غذایی

26. ويژگي هاي هدف كلّي
1) اهداف كلّي، نياز ها و خصوصيّات فراگيرندگان را مورد توجّه قرار دهد. 2) اهداف كلّي درس، مقاصد و انتظارات با واژه هاي غير رفتاري و مبهم بيان گردد. 3) فهرست اهداف كلّي تمام نتايج واحد درسي را در برگيرد (منظور حيطه هاي سه گانه و طبقات آن هاست).

27. سوال
آیا تفکیک هدف به سه حیطه ی شناختی، عاطفی و روانی – حرکتی ضروری است؟

28. برای پاسخ به این سوال لازم است ابعاد یادگیری بررسی شود
برای پاسخ به این سوال لازم است ابعاد یادگیری بررسی شود. بطور معمول در تعریف یادگیری گفته می شود « تغییر نسبتاً پایدار در رفتار بالقوه ی یادگیرنده ». برای بوجود آمدن تغییر در رفتار یادگیرنده چه شرایطی لازم است؟ به عبارت دیگر ارکان یادگیری کدامند؟

29. یکی از ارکان یادگیری شناخت و آگاهی است
یکی از ارکان یادگیری شناخت و آگاهی است. یعنی اگر یادگیرنده به فهم و درک نائل نشود یادگیری تحقق پیدا نمی کند. منظور از درک وفهم، دانستن رابطه ی اجزای یک مفهوم و شناخت ویژگی های ذاتی آن مفهوم است.

30. ولی شناخت برای یادگیری موثر، کافی نیست
ولی شناخت برای یادگیری موثر، کافی نیست. علاقه و گرایش فرد به موضوع نیز رکن یادگیری است. تا فرد از درون نسبت به چیزی انگیزه نداشته باشد برای یادگیری آن چیز به تلاش و تکاپو نمی افتد و رفتار او تغییر نمی کند. عمل کردن و تجربه ی عملی شرط دیگر یادگیری است.

31. با توجه به این که تفکیک اهداف لازم است، به دو نکته هم باید توجه داشت: 1) تفکیک اهداف به حیطه های سه گانه نباید این تصور را به وجود آورد که در یادگیرنده سه بخش جدا از هم وجود دارد که هر کدام مجزا از بخش دیگر دارای مکانیسم خاصی است و الزاماً برای تحقق هر بخش آن باید روش های ویژه ای پیش بینی کرد. بلکه انسان یک کل واحدی است که به اجزا و بخش های مختلف، تجزیه و تفکیک پذیر نیست و یک شخصیت دارد. به همین دلیل یادگیری نیز یک امر واحدی است و تفکیک آن به سه حیطه فقط جنبه ی اعتباری دارد و برای سهولت برنامه ریزی است.

32. شناختی
عاطفی
روانی-حرکتی

33. 2) سهم و جایگاه حیطه های سه گانه در همه ی موضوعات و زمینه ها یکسان نیست. با این که در هر یادگیری هرسه حیطه نقش دارند، اما به تناسب ماهیت موضوع یادگیری، یکی از این سه حیطه «محور» قرار می گیرد و دو حیطه ی دیگر در خدمت آن قرار می گیرند.

34. 4) هماهنگي اهداف كلّی درس 5) هر يك از هدف هاي كلّي، فقط شامل يك محصول يادگيري باشد. مانند: روش علمي را مي داند و آن را به شيوه ي موثري به كار مي برد.

35. 6) هدف كلّي بر حسب حاصل يادگيري (نه به صورت فرايند يادگيري) ارائه شود
6) هدف كلّي بر حسب حاصل يادگيري (نه به صورت فرايند يادگيري) ارائه شود. 7) هدف هاي كلّي آموزشي قابل حصول باشند (توانايي دانش آموزان، تسهيلات، زمان لازم و ... براي آن ها در نظر گرفته شود). 8) هر يك از اهداف كلّي بر حسب انتظاري كه از دانش آموز مي رود (نه برحسب كاري كه معلّم بايد انجام دهد) بيان شود. مثال هدف هاي کلی: - فراگیر در پایان دوره آموزشی با بیماریهاي شایع داخلی آشنا شود. - مثال هدف کلی: آشنایی فراگیران با بیماریهاي عروق کرونر قلب

36. 3. اهداف جزئي درس (اهداف اختصاصی)
. اين دسته از اهداف آموزشی، دارای جنبه هاي عملي بيشتر بوده و واضح و روشن بيان می شوند و به همين دليل قابل تعبير و تفسير نخواهند بود.
اهداف اختصاصی برخلاف اهداف كلي محدودتر، مشخص تر و قابل اندازه گيری هستند و آنچه انتظار داريم در فراگير پس از يادگيري مطلبي خاص رخ دهد، را مشخص مي كند.
ساده ترین راه برای نوشتن اهداف جزیی ,تنظیم آنها بر اساس رئوس مطالب است.
بیمار غذاهای حاوی سدیم بالا را نام ببرد.
با محدودیت نمک در رژیم غذایی موافقت نماید.
يك الگو براي طراحي منظم آموزشي معرفي كند.

37. مثال اهداف اختصاصی:
از فراگیران انتظار می رود در پایان دوره قادر باشند:
بیماریهاي عروق کرونر را تعریف نماید.
اپیدمیولوژي بیماریهاي عروق کرونر را بفهمد.
با تظاهرات بالینی بیماریهاي عروق کرونر آشنا شود.
روش هاي تشخیص بیماریهاي عروق کرونر را درك کنند.
درمان بیماریهاي عروق کرونر آشنا شود.

38. هنگام تجزيه ي هدف هاي كلّي و تبديل آن ها به هدف هاي جزيي، زياده روي نكنيد. هدف هاي خيلي جزيي مفيد نيستند، زيرا اين گونه هدف ها نه تنها ممكن است موضوع مورد آموزش را بيش از حد كوچك و كم اهميت جلوه دهد بلكه وجود يك فهرست طولاني از هدف هاي آموزشي موجب بي اعتنايي معلّم و يادگيرندگان به آن ها مي شود.
بنابراين، در نوشتن هدف هاي آموزشي خود نه خيلي كل گرا باشيد و نه بيش از حد جزگرا.

39. 4. نگارش و تنظيم هدف هاي رفتاري درس
پس از نوشتن هدف هاي جزئي، طراح بايد هدف هاي جزئي را تبديل به هدف هاي رفتاري نمايد. هدف هاي رفتاري هر جلسه تدريس بايد با توجّه به شرايط، ضوابط و امکانات متناسب با سطوح مختلف حيطه هاي يادگيري تنظيم شود. سپس براساس سلسله مراتب از آسان به مشکل و يا به صورت پيش نياز و پس نياز مرتّب گردد.

40. فوائد استفاده از هدف های رفتاری
استفاده از این نوع هدفها کار طرح و اجرای آموزش را برای معلم آسان می کند
هدفهای رفتاری عمل ارزشیابی معلم از آموخته ها ی دانشجویان را آسان می سازد
اگر یادگیرنده بداند که معلم در پایان درس از او چه انتظاراتی خواهد داشت و معلم این انتظارات را به طور آشکار به یادگیرنده بگوید، با آرامش خاطر به یادگیری می پردازد.

41. 1) هدف رفتاری به وضوح و قابل فهم بیان شده است.
ويژگي هاي هدف رفتاري
1) هدف رفتاری به وضوح و قابل فهم بیان شده است.
2) افعال بکار برده شده کاملاً قابل رويت و اندازه گيري و مانع از اشتباه ارزش يابي است.
3) هدف رفتاری با توجّه به فعالیت های فراگیران تهیه و تنظیم شده است.
4) هدف رفتاری معیارهای مشخصی را برای سنجش یادگیری دانش آموزان فراهم ساخته است.
5) هدف رفتاری در 3 بعد دانش ها، نگرش ها و مهارت ها تنظیم شده است.
6) هر يك از هدف هاي رفتاري با هدف كلّي مربوط ارتباط دارد.

42. 7) هدف رفتاری واقع بينانه تنظيم شده است.
8) اهداف رفتاری به صورت نتايج يادگيري مورد نظر ارائه گرديد.
9) هر يك از اهداف رفتاری در يك جمله تدوين گرديد. (به صورت سوم شخص، زمان حال ساده).
10) تعداد اهداف رفتاري براي توصيف و بيان هدف كلّي، كافي است.
11) نيل به هدف ها براي تمام فراگیران ميسّر است.
12) اهداف با اصول اساسي يادگيري هماهنگي دارند. (آمادگي، انگيزش، دوام يادگيري و ارزش انتقال يادگيري)

43. اهداف رفتاري
هدفي را رفتاري گويند كه (( رفتار )) ويا عملي كه بروز آن از فراگير انتظار مي رود به صورت فعلي قابل مشاهده و اندازه گيري تدوين كرده باشند .
يك هدف رفتاري دقيقاً به مدرس و فراگير نشان مي دهد كه در پايان دوره چه رفتار يا عملكردي از فراگيران انتظار مي رود و مورد سنجش قرار مي گيرد.

44. در يك هدف رفتاري سه نوع اطلاعات وجود دارد :
1- عملكرد : performance
بخش عملکردی یک هدف آنچه را که فراگیر در پایان دوره بخوبی و با مهارت انجام خواهد داد را بیان می کنداین جزء یک فعالیت یا رفتاری است که باید در طول دوره یاد گرفته شود و پس از آن نشان داده شود جمله عملکرد همیشه دارای یک فعل است و انتخاب آن معمولا به نوع وظیفه ای که باید یاد گرفته شود مربوط می شود.
رفتار قابل مشاهده اي كه فراگير بايد از خود نشان دهد .
مثال :
فراگير بتواند براي تدريس درس بخصوصي يک طرح درس طراحی نماید .

45. در يك هدف رفتاري سه نوع اطلاعات وجود دارد :
2- شرايطcondition of performance :
تشريح موقعيت، محدوديت ها، ملزومات، ابزار، تجهيزات و موادي كه تحت تاثير آن ها رفتار يا عملكرد صورت مي گيرد .
مثال :
فراگير بتواند :
در يك كارگاه آموزشي و با استفاده از سرفصل درس که در اختیارش قرار می گیرد، در جدول خالی از قبل طراحی شده ، براي تدريس درس بخصوصي يک طرح درس طراحی نماید.

46. در يك هدف رفتاري سه نوع اطلاعات وجود دارد :
3- معیار ( ملاك ها ) : Criteria
معيارعبارت است از حداقل ميزان قابل قبول بروز رفتار مورد نظر. در يک هدف رفتاري می توان محورهای زير را مدنظر قرار داد:
تعيين محدوده زماني برای انجام رفتار
تعيين محدوده تعداد پاسخ هاي درست
درصد يا نسبت مربوط به رفتار
ويژگي هاي رفتار يا عملکرد مورد نظر
در يك كارگاه آموزشي و با استفاده از سرفصل درس که در اختیارش قرار می گیرد، در جدول خالی از قبل طراحی شده ، در ظرف 30 دقیقه براي تدريس درس بخصوصي يک طرح درس طراحی نماید.

47. مثال:
دانشجو بتواند:
قد نوزاد را در حالت خوابیده و با 1 درصد خطا اندازه گیری کند.
محتوا شرائط معیار فعل رفتاری
اجزای تشکیل دهنده دندان را از خارج به داخل به ترتیب نام ببرد.
محتوا شرائط معیار فعل رفتاری
مثال: دستیار سال چهارم زنان در حضور استاد سه مورد زایمان دیستوسی
شاخه را با 90 % صحت انجام دهد شرائط
معیار فعل رفتاری

48. فراگیر قادر باشد در پایان دوره آموزشی فرایند CPR یک نفره را با حداکثر 50 درصد خطا روی مولاژ اجرا نماید.
طرح درس نوشته شده را با استفاده از جدول ارزیابی با دقت صد درصد ارزیابی نماید.

49. طبقه بندي و تحليل هدف هاي صريح آموزشي در حيطه ي آموزشي
منظور از طبقه بندي و تحليل هدف هاي صريح آموزشي ، تعيين راه ها و مراحل دقيق و مشخصي است كه بعد از تحقيق آن ها تغييرات لازم در تفكر ، احساسات و مهارت هاي عملي فراگيران به وجود آيد .
طبقه بندي هاي مختلفي از هدف هاي آموزشي ارائه شده است كه معروف ترين آن ها طبقه بندي بنيامين بلوم و همكاران او است، در طبقه بندي بلوم ، هدف هاي آموزشي در سه حيطه ي :
شناختي ، عاطفي ، رواني – حركتي قرار مي گيرند .

50. 1 ) سطوح يادگيري در حيطه ي شناختي
1- دانش : بازشناسي و يادآوري آموخته ها
2- درك و فهم : تفسير ها ، ترجمه ها ، خلاصه هاي اطلاعات معين و برون يابي
3- كاربرد : به كارگيري اطلاعات در موقعيتي متفاوت از آن چه
عيناً آموخته و فهميده شده است
4- تجزيه و تحليل : تجزيه كل به اجزاي تركيبي
براي شناخت عناصر تشكيل دهنده ي آن
5- تركيب : تركيب اجزاء براي تشكيل چيزي نو
6- ارزشيابي : تصميم گيري ، قضاوت
يا انتخاب مبتني بر معيارها و منطق علمي

51. طبقه بندی اهداف آموزشی Bloom حیطه شناختی: 1- دانش: Knowledge
کسب يا به خاطر آوردن آنچه فراگير قبلا آموخته است در اين حيطه قرار می گيرد.یادگیری صرفا حفظی است. استفاده از افعالی مانند تعريف می کند، مشخص می کند، بيان می کند، نام می برد، نشاندهنده اين سطح است.
(اطلاعات منفرد- روشها و جریان عملها - مفاهیم و اصول و قوانین عام)
- فراگیر قادر باشد پس از پایان دوره آموزشی سه شیوه اصلی درمان بیماران مبتلا به سرطان را نام ببرد.
- قراگیر قادر باشد پس از پایان دوره آموزشی سه مورد از اقدامات پرستاري قبل از ترانسفوزیون خون را بیان کند

52. 2- فهمیدن: Comprehension
فهميدن و دريافت معناي يک مطلب و بيان آن با زبان خود فراگير مشخصه اين سطح است. افعالی مانند توضيح می دهد، برگردان می کند، تميز می دهد، مثال می زند، استنتاج می کند، بسط می دهد، در اين سطح مورد استفاده قرار می گيرد.  
( درک اصول و مفاهیم- تفسیر متون ، نمودارها و تصاویر- تخمین نتایج آتی مخفی در اطلاعات – توجیه روشها و جریان عملها)
فراگیر باید قادر باشد پس از پایان دوره آموزشی، فیزیوپاتولوژي بیماریهاي عروق کرونر را با 95 % صحت توضیح دهد.
- فراگیر قادر باشد پس از پایان دوره فیزیوپاتولوژي اصطلاحات مربوط به واحد سرطان (نظیر متاپلازي و دیسپلازي) را به درستی از یکدیگر تفکیک نماید.

53. 3- کاربرد: Application
توانايي به کار بردن اصول علمی فرضیه ها قضایا در موقعيت هاي جديد و واقعي. استفاده از افعالی مانند محاسبه می کند، به کار می برد، تهيه می کند، حل می کند، نمايش می دهد، مربوط به اين سطح از حيطه شناختی است. 
(کاربرد مفاهیم و قوانین در موقعیتهای جدید- کاربرد قوانین ونظریه ها درموقعیتها عملی- تبدیل متون نوشتاری به فرمولهای ریاضی- تهیه جدولها و نمودارها- نمایش روش صحیح انجام دادن یک کار)
فراگیر قادر باشد پس از پایان دوره آموزشی با توجه به وضعیت بالینی بیمار و بر اساس نتایج آزمایش ABG بیمار نوع اختلال اسید و باز را با صحت کامل تشخیص دهد.

54. 4- تجزیه وتحلیل:Analysis
قابليت تفکيک يک مطلب به اجزا تشکيل دهنده آن. در اين سطح استفاده از افعالی مانند تجزيه می کند، مشخص می کند، تصوير می کند، طراحی می کند، ارتباط می دهد، انتخاب می کند، تفکيک می کند، معمول است. 
(پی بردن به مفروضات بیان نشده یک متن- پی بردن به تناقضات موجود در یک استدلال- تمیز حقایق از حدسیات- تخمین میزان ارتباط اطلاعات- تجزیه ساختار محتوایی یک کار)
- فراگیر قادر باشد پس از پایان دوره آموزشی نتایج حاصل از یک نمودار آماري را با 90 % صحت تفسیر نماید.
- فراگیر قادر باشد پروتکل درمانی آرتیمی هاي قلبی را با 90 % صحت تفسیر نماید.
- فراگیر قادر باشد بر اساس شواهد کلینیکی و پاراکلینیکی، دستورات دارویی صحیح را در پرونده بیمار ثبت نماید.

55. 5- ترکیب:Synthesis
توانايي قرار دادن اجزا و عناصر جدا شده در کنار هم و تشکيل يک کل جديد. افعال در اين سطح عبارتند از: طبقه بندی می کند، ترکيب می کند، خلق می کند، اصلاح می کند، اختراع می کند، طرح می دهد
( نوشتن یک متن کاملا منسجم- ارائه یک سخنرانی سازمان یافته- نوشتن یک داستان کوتاه جدید – ارائه طرح یک تحقیق- ترکیب یادگیریهای متفرق به منظور حل یک مسئله یا مشکل- ارائه چارچوبی برای تقسیم بندی اشیاء ،پدیده ها ،یا حوادث )
- فراگیر قادر باشد پس از پایان دوره آموزشی، یک مقاله در رابطه با آموزش به بیماران مبتلا به صرع بنویسد.
- فراگیر قادر باشد پس از پایان دوره آموزشی، طرح مراقبت از خود بیمار دیابتیک را براساس مطالب آموخته شده به درستی تدوین نماید

56. قضاوت یا ارزشیابیJudgment OR Evaluation
عالی ترین سطح حیطه شناختی، ارزشیابی است که پیچیده ترین سطح توانایی عقلی می باشد. کسانی که به این سطح از مهارت رسیده اند، می توانند درباره ارزش کارها، اندیشه ها، بیانی ها، راه حل ها، دستورالعمل ها، گزارش های تحقیقاتی و روشهای روبرو شدن با مسائل و ... برا ساس معیارها یا ضابطه های مناسب داوری آگاهانه انجام دهند.
- فراگیر قادر باشد پس از پایان دوره آموزشی، شیوه هاي درمان دارویی بیماري سل ریوي را براساس رفرانس هاي معتبر پزشکی با هم مقایسه نماید و بهترین درمان را براي بیمار خود تجویز نماید.
فراگیر قادر باشد تئوري رويROY را با تئوري اورم OREM مقایسه نماید.

57. نمونه افعال رفتاری درحیطه شناختی
1- دانش ( تعریف کردن ، بیان کردن ، نوشتن ) 2- درک ( شرح دادن ، اشاره کردن ، نام بردن ، فرموله کردن ، طبقه بندی کردن ) 3- کاربرد (برگزیدن ، پیدا کردن، نشان دادن ،محاسبه کردن، استفاده کردن ) 4- تحلیل ( تحلیل کردن ، نتیجه گیری کردن ، مقایسه کردن ، نقد کردن ) 5- ترکیب ( دوباره گفتن ، خلاصه کردن ، استدلال کردن ، بحث کردن ، تعمیم دادن ) 6- ارزشیابی ( قضاوت کردن ، ارزشیابی کردن ، حمایت کردن ، دفاع کردن ، حمله کردن ، برگزیدن ، اجتناب کردن )

58. فراگیر بتواند مثالهایی برای غذاهای کم کالری بیاورد.
دلایل افزایش وزن بعد از 30 سالگی را توضیح دهد.
فراگیر بتواند یک رژیم غذایی برای خودش تعیین کند.
فراگیر بتواند مسائل خانوادگی خود را حل کند.
فراگیر اجزای مختلف بدن انسان را مشخص کند.
فراگیر بتواند واقعیتهای علمی را از عقاید مردم متمایز سازد.
فراگیر بتواند برای مشکل اعتیاد یک طرح آموزشی ابتکاری ارائه دهد.
فراگیر بتواند یک داستان را نقد و بررسی کند.

59. 2 ) حيطه ي عاطفي 3- ارزش گذاري : نشان دادن رفتاري منطبق بر عقيده
1- دريافت : آگاهي و توجه نسبت به پديده يا محرك معين
2- واكنش : پذيرش انتظارات از طريق توجه و واكنش نسبت به محرك ها
3- ارزش گذاري : نشان دادن رفتاري منطبق بر عقيده
در موقعيت هايي كه اجباري براي اطلاعات در ميان نباشد
4- سازمان بندي : نشان دادن رفتاري حاكي از
تعهد نسبت به ارزش ها
5- تبلور ارزش ها : رفتار كلي مبتني بر
ارزش هاي دروني شده

60. 1- دریافت و توجه: Attending or Receiving
تمايل براي توجه به يک پديده، محرک يا موضوعات خاص. میل به شنیدن دیدن .فراگیر از حالت غیر فعال بیرون می آید. جلب و حفظ و هدایت توجه فراگیرنسبت به آموزش. افعالی مانند گوش می دهد، می پرسد، توصيف می کند، اشاره می کند، قرار می دهد، در اين سطح به کار می روند.
(جذب، حفظ وهدایت توجه نسبت به عامل و محرک - آگاهی یا درک پدیده - توجه خاص به شیء یا پدیده )
- مثال: فراگیر در تمام مراحل مختلف تدریس با حرکات سر و برقراري ارتباط چشمی نسبت به موضوع آنمی فقر آهن توجه نشان دهد.

61. 2- پاسخ Responding
مشارکت فعالانه مخاطب و نشان دادن واکنش او نسبت به موضوع مورد نظر. از پیروی ومتقاعد شدن شروع تا اقدام داوطلبانه و پاسخ همراه رضایت پیش می رود. افعالی مانند جواب می دهد، کمک می کند، اجرا می کند، تمرين می کند، مطالعه می کند، می گويد، می نويسد، در اين سطح است.   
(مطالعه موارد تعیین شده- مطالعه بیش از حد تعیین شده- مطالعه برای کسب لذت- ادامه و استمرار فعالیتها، صرفا برای کسب رضایت شخصی )
- مثال: فراگیر در مراحل مختلف تدریس بررسی سیستم قلب و عروق در بحث هاي گروهی فعالانه شرکت می کند.

62. 3-ارزش گذاری Valuing
ارزش قائل شدن براي پديده يا موضوع خاص، درونی کردن بعضی ارزشها.عقیده از ثبات بیشتری برخوردار است.فرد دیگران را ترغیب می کند تا نظر او را بپذیرند. افعالی مانند تصديق می کند، کامل می کند، دفاع می کند، سهيم می شود، تشکيل می دهد، ، گزارش می دهد، ويژه اين سطح است.
( قبول یک ارزش- احساس مسئولیت درقبال یک ارزش- رفتار به نحوی که قبول ارزش در ورای آن قابل درک باشد)

63. 4- سازماندهی ارزشها: Organization Of Values
جمع بين ارزش هاي مختلف و ساختن يک نظام ارزشی.افعالی چون تعميم می دهد، ارتباط می دهد، تکميل می کند، ادغام می کند، سازمان می دهد در اين سطح است.
( تلفیق ارزشهای مختلف از طریق درک و سازماندهی آنها- حل و رفع تناقضات موجود بین ارزشهای مختلف- ایجاد یک مجموعه ارزشی واحد و منسجم)
- مثال: جهت مداوا و بهبود وضعیت بیمار بد حال در مواقع غیر کشیک از بیمار عیادت می کند

64. 5- وجدانی کردن ارزشها Characterization by a: value complex :
بالاترين سطح در حيطه عاطفی است که با تبلور ارزش ها در رفتار و شيوه زندگي فراگير و حفظ عادات خوب مشخص می شود.در اين سطح افعالی مانند رسيدگی می کند، تشخيص می دهد، استفاده می کند، تجديدنظر می کند، پيگيری می کند، مورد استفاده قرار می گيرد.
( داشتن یک مجموعه ارزشی که تمام اعمال فرد را دربرگیرد- داشتن یک مجموعه ارزشی که رفتار آتی فرد بر مبنای آن قابل پیش بینی باشد – داشتن یک مجموعه ارزشی که به صورت مشخصه فرد درآید)
مثال: فراگیر در جهت کسب مجدد سلامتی بیماران، همیشه صادقانه با سایر کارکنان بخش و بیمارستان همکاري می نماید.

65. نمونه افعال اجرایی درحیطه عاطفی
1- دریافت ( گوش دادن ،پذیرفتن ، طرفداری کردن ) فراگیر مایل است به اتفاقات کلاس اموزشی توجه نماید 2- پاسخدهی ( بیان کردن ، فهرست کردن ، ایجاد کردن ) فراگیر بطور داوطلبانه پمفلت بهداشت روان را مطالعه می کند 3- ارزش گذاری ( مشارکت کردن ، به دست آوردن ، تصمیم گرفتن ، تاثیر گذاردن ) فراگیر در بحث گروهی از انجام فعالیت بدنی دفاع می کند 4- سازماندهی ( سازمان دادن، مرتبط کردن ، شکل دادن ، پیوند دادن ) فراگیر باورهای خود را در هم می امیزد و یک نظام ارزشی برای خود بوجود می اورد 5- تبلورشخصیت ( تغییر دادن ، نمایش دادن ، معین کردن ) فراگیر در موقعیتهای مختلف متناسب با نظام ارزشی خود رفتار می کند

66. جهت دخول سند فولی همکاری کند.
محدودیتهای زندگی با بیماری قلبی را قبول کند.
اعمالی با الگوی یک والد خوب به طور تثبیت شده انتخاب کند.
قانون رفتاری ثابت جهت احترام به سلامت خود و سایرین ارائه کند.

67. 3 ) حيطه ي رواني - حركتي 5- عادي شدن : انجام كامل يك مهارت يا بيشتر
1- تقليد : مشاهده ي مهارت و تقليد از آن
2- اجراي مستقل : انجام عمل بدون كمك گرفتن از ديگران
3- دقت : انجام عمل با صحت ، دقت و ظرافت كافي
4- هماهنگي حركات : آميختن بيش از يك مهارت و
انجام هماهنگ
5- عادي شدن : انجام كامل يك مهارت يا بيشتر
به آساني و به طور خودكار

68. حیطه روانی - حرکتی از دیدگاه dave تقلید و آمادگی: Imitation
فراگير رفتاری را که مربی انجام می دهد مشاهده می کند تا بتواند از حرکات و رفتار مربی تقليد کند. افعالی مانند دنبال می کند، الگوبرداری می کند، پياده می کند، جدا می کند، برای نوشتن اهداف در اين سطح کاربرد دارند.
بیمار سرنگ انسولین را مانند پرستار در دست خود قرار می دهد.
- فراگیر به کمک مربی خود در اتاق پراتیک، شیوه صحیح پانسمان به روش استریل را با 10 % خطا انجام دهد.
- فراگیر به کمک مربی خود در اتاق پراتیک نحوه کنترل فشار خون را با 10 % خطا عملا نشان دهد.

69. اجراي مستقل (Independent Performance)
: در اين سطح وابستگی به مربی ناچيز بوده و نيازی به کمک مستقيم او نيست، هر چند نظارت و هدايت او تداوم دارد. لازمه آن آمادگی ذهنی عاطفی و فیزیکی است .افعالی مانند اندازه می گيرد، مرتب می کند، قرار می دهد، انجام می دهد، در اين سطح مورد استفاده قرار می گيرند.
- فراگیر قادر باشد تحت نظارت مربی، پانسمان ناحیه کلستومی را با 10 % خطا تعویض نماید.
- فراگیر قادر باشد بطور مستقل و با نظارت مربی، حداکثر با 5% خطا یک مسیر وریدي مناسب براي بیمار برقرار نماید.

70. سرعت ودقت Acceleration and Accuracy
در اين سطح، فراگير با دقت، سرعت و ظرافت رفتار آموخته شده را انجام می دهد و اشتباهات خود را به حداقل می رساند. استفاده از همان افعال مرحله قبل ولی با بيان مناسب قيدهای سرعت، دقت و يا طرافت مشخصه اين سطح است.
- مثال: فراگیر قادر باشد تزریق عضلانی را با 100 % صحت و عرض دو دقیقه انجام دهد.

71. هماهنگي حرکات (Coordination of Actions):
در اين سطح، بين مجموعه ای از اعمال هماهنگی برقرار می شود و فراگير توانايي انجام چندين حرکت را به طور همزمان دارد.
- فراگیر قادر باشد بوسیله اتوسکوپ گوش بیمار را بدرستی و در عرض یک دقیقه معاینه کند.
فراگیر قادر باشد وجود جسم خارجی را در چشم بیمار به کمک دستگاه Slit- lamp - در عرض دو دقیقه تشخیص دهد.

72. عادي شدن (Normality):
بالاترين مرحله يادگيری در حيطه روانی حرکتی است که در آن فراگير رفتار را به صورت خودکار و بدون نياز به تفکر و صرف انرژی برای هماهنگ کردن فعاليت ها انجام می دهد. افعالی که بر جنبه ماهرانه انجام يک فعاليت تاکيد دارند، در اين سطح به کار می روند.
بیمار بتواند تزریق انسولین را بطور صحیح انجام دهد.
- مثال: فراگیر قادر باشد در حین معاینه چشم با افتالمسکوپ، از بیمار شرح حال دقیق بگیرد.

81. خدایا چنان کن که فرجام کار
تو خشنود باشی و ما رستگار

82. بهترین های زمین، زمان و آسمان را از خداوند برایتان آرزو می کنم.
بهترین های زمین، زمان و آسمان را از خداوند برایتان آرزو می کنم.
ازبذل توجه شما متشکرم