1. Cynhadledd Genedlaethol Anghenion Dysgu Ychwanegol CBAC
13-14 Mehefin 2013
Siaradwyr gwadd:
Rhiannon W. Jenkins M Add
Ceri W. Jenkins BA(Anrh)

2. Adnabod a chynnal dygwyr ag anghenion dysgu ychwanegol
Tîm ADY
Nedd Port Talbot
Arweinydd Hayley Lervy

3. Ym mis Medi 2011 aeth y tîm ati drwy gyfrwng y Saesneg i gychwyn peilot er mwyn gweithio yn fwy effeithiol ac effeithlon ag ysgolion yr Awdurdod. Pwrpas y peilot oedd gwella cysondeb a pharhad yn y dull cynhwysol. Byddai hyn yn galluogi’r dysgwyr i gael mynediad i’w haddysg o fewn prif ffrydiau ysgolion cynradd ac uwchradd yr Awdurdod.

4. Cychwynnwyd y peilot dros ddau glwstwr Saesneg yn cynnwys dwy ysgol uwchradd a deg o ysgolion cynradd oedd yn eu bwydo.
Roedd y rhaglen yn cwmpasu 3 cyfnod:-
Cyfnod 1 – Edrych ar y prosesau oedd yn bod i sicrhau cymorth i ddysgwyr ADY, hunanwerthuso a chanfod problemau’n gynnar
Cyfnod 2 – Casglu a dadansoddi data ar gyfer ymyrraeth effeithiol
Cyfnod 3 – Gwerthuso cynnydd y dysgwyr.

5. Y Cynnydd hyd yn hyn
Mae tystiolaeth yn dangos bod ymyrraeth gynnar a datblygu ymwybyddiaeth seinyddol yn bwysig. Gall hyn wella lefelau isel o lythrennedd.
Penderfynodd Awdurdod NPT weithredu'r un asesiad diagnostig i ddysgwyr Blwyddyn 1 ar draws y ddau glwstwr er mwyn i’r athrawon adnabod y dysgwyr oedd angen cymorth.
Defnyddiwyd prawf MIST (Middle Infant Screening Test) i gychwyn rhaglen ymyrraeth.
Cynhaliwyd ysgolion gyda threfniant dosbarth, hyfforddiant, adnoddau a strategaethau i dargedu dysgwyr oedd yn perfformio yn is na’r disgwyl.

6. Rhwng y prawf cyntaf a’r ail brawf gwelwyd y cynnydd canlynol yn y dysgwyr a dargedwyd. (Awrdurdod NPT)
Sgiliau gwrando a deall
Gwybodaeth o seiniau (graffem/ffonem) llythrennau
Geirfa Ysgrifenedig
Geiriau Cllc
Arddweud Brawddeg
Cynnydd cyffredinol
85%
87.3%
84.3%
93%
95.1%
89%
Gwelwyd hefyd bod cynnydd mewn hunan hyder ac ymgysylltu’r dysgwr yn para’ tan ddiwedd y Cyfnod Sylfaen

7. Y Fframwaith - Llythrennedd
llinyn
Llafaredd ar draws y cwricwlwm
Darllen ar draws y cwricwlwm
Ysgrifennu ar draws y cwricwlwm
Datblygu a chyflwyno gwybodaeth a syniadau
Siarad*
Gwrando*
Cydweithio a thrafod
 Canfod, dethol a defnyddio gwybodaeth
Strategaethau darllen
 Trefnu syniadau a gwybodaeth
Ystyr, diben, darllenwyr
Strwythur a threfn
Ymateb i'r hyn a ddarllenwyd
Darllen a deall
Ymateb a dadansoddi
Ysgrifennu'n gywir
Iaith
Llawysgrifen, gramadeg, atalnodi, sillafu*
elfen
agwedd
Pwysleisio'r gwahaniaethau rhwng fframwaith Cymru/Lloegr,
Mae'r Gweinidog hefyd wedi dweud y caiff athrawon ddefnyddio fersiynau Cymru a Lloegr ar gyfer cynllunio'r cwricwlwm (a'r asesu?) i bob dysgwr yn y ddwy iaith, yn ôl eu dymuniad.
Mae holl ddogfennau'r Fframwaith a'r ddogfen cynllunio cwricwlwm ac ati bellach ar ‘Dysgu Cymru’ – dolenni ar gael isod.
* disgwyliad ychwanegol ynghylch y Gymraeg

8. Gweithio gyda’r ysgolion cyfrwng Cymraeg
Ym mis Medi 2012 cychwynnwyd y gwaith gyda chlwstwr Cymraeg Ystalyfera.
Unwaith eto'r nod oedd cefnogi ‘r ysgolion drwy wella cysondeb a sicrhau help effeithiol ar gyfer dysgwyr ADY.
Dyma’r camau:
Cyfarfodydd tymhorol gyda’r SENCO’s
Hunan werthuso ’r ddarpariaeth ADY
Cyflwyno CAU addas i blant a map darpariaeth ym mhob ysgol
Datblygu asesiad diagnostig i ddysgwyr Bl 1

9. Rhesymau gweithredu’r prawf
Adnabyddiaeth gynnar
Galluogi’r athrawon i dargedu sgiliau
Monitro effeithiolrwydd y ddarpariaeth
Tracio cynnydd

10. Asesiad diagnostig ar gyfer dysgwyr Bl.1

11. Sgiliau Gwrando

14. Gwrando Sgiliau gwrando Dealltwriaeth Clyw Dilyn cyfarwyddiadau
Prosesu gwybodaeth

15. Llythrennau

17. Geiriau cllc

20. cytsain llafariad cytsain (cllc)
Camau cynnar
Deall y cysyniad – dechrau canol diwedd
Gwahaniaethu rhwng sain cychwynnol, y sain yn y canol a’r sain ar y diwedd
Cof clywedol dilyniannol

28. Camau nesaf Penderfynu ar y sgôr ar gyfer ymyrraeth
Cyfarfod gyda’r Penaethiaid
Cynhadledd
Blwch Adnoddau CBAC

29. Enghreifftiau o gynnwys y Blwch ADY
Roced ffoneg
Gemau amrywiol
Byrddau dechrau, canol, diwedd
Tai sillaf
Cardiau siap geiriau
Cardiau darllen cyflym
Matiau dysgu annibynnol

30. Bydd cynnwys yn y Blwch ADY yn adnoddau aml-synhwyrol.
clywedol
Llafar
gweladwy
cinesthetic