Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
1
Cardiovascular system
In the name of God Cardiovascular system Dr. Zahiri
2
Dr. Maria Zahiri محدوده قفسه سینه محدوده قفسه سینه از قسمت تحتانی گردن تا دیافراگم است . در فردی كه دراز كشیده است یا فردی كه در حال بازدم عمیق است , دیافراگم در سطح نوك پستانها قرار میگیرد . محتویات قفسه سینه توسط دنده ها محافظت میشوند . این دنده ها در پشت بدن به ستون مهره ها و در قسمت قدام توسط یك قسمت غضروفی به استخوان استرنوم متصل میشوند .
3
Dr. Maria Zahiri جناغ سینه Sternum جناغ سینه، استخوانی پهن است که در قسمت قدامی فوقانی قفسه سینه قرار گرفته و دارای سه قسمت است: دسته Manobrium پهنترین و قویترین بخش جناغ سینهاست و به استخوان ترقوه، دنده اول و نیمی از دنده دوم، متصل میگردد. تنه Body بلندترین بخش جناغ سینه بوده و از بالا به دسته متصل شده و زاویهای به نام زاویه جناغی یا زاویه لوئیس که مقداری به جلو تحدب دارد را میسازد و کنارههای طرفی دارای یک بریدگی هایی برای اتصال دندهها است. زاویه خنجری xiphoid زایده کوچک خنجر مانندی است که در انتهای جناغ سینه قرار دارد.
4
Dr. Maria Zahiri
5
عضلات جدار قفسه سینه Dr. Maria Zahiri در دو گروه خارجی ) Extrinsic) و داخلی (Intrinsic) قرار دارند. گروه خارجی: مبدا عضلات این گروه جدار قفسه سینه بوده ولی انتهای آنها به خارج از قفسه سینه ختم می شود. عضله سینه ای بزرگ ( pectoralis major) و سینه ای کوچک (pectoralis minor) عضله دندانه ای قدامی (serratus ant.) عضله زیر ترقوه ای (subclavius)
6
عضله سینهای بزرگ Pectoralis major
Dr. Maria Zahiri عضله سینهای بزرگ Pectoralis major عضلهای است بادبزنی شکل از دندههای حقیقی قفسه سینه، جناغ سینه و ترقوه مبدا گرفته و به استخوان بازو متصل میگردد و موجب نزدیک شدن بازو به تنه میشود. عضلات سینهای کوچک Pectorialis minor عضلهای است سه گوش که در زیر عضله سینهای بزرگ قرار دارد و از سطح خارجی دندههای سوم، چهارم و پنجم به زایده کوراکوئید استخوان کتف میچسبد، و دندهها بالا برده یا شانه را به جلو میآورد. عضلات ساب کلاویوس Subclavius از سطح فوقانی دنده اول به سطح تحتانی استخوان ترقوه میچسبد و دنده را بالا برده یا ترقوه را به طرف پایین میکشد. عضله دندهای قدامی Seratus anterior از ۸ - ۱۰ دنده اول شروع شده و به کنار داخلی استخوان کتف متصل میگردد. شانه را به جلو و پایین میآورد.
7
عضلات جدار قفسه سینه Dr. Maria Zahiri گروه داخلی: ابتدا و انتهای عضلات این گروه در قفسه سینه می باشد. عضلات بین دنده ای ( Intercostal ) عضله دیافراگم عضله عرضی سینه ) Transversus thoracis)
8
عضلات بین دندهای Intercostals
Dr. Maria Zahiri عضلات بین دندهای Intercostals فضای بین دندهها را اشغال نموده، جزء عضلات تنفسی محسوب میشوند و دندهها را بهم نزدیک میسازند و شامل سه عضله به شرح زیر هستند: عضلات بین دندهای خارجی: از کنار تحتانی دنده فوقانی به طرف پایین و جلو سیر کرده و به کنار فوقانی دنده تحتانی میچسبد و در عمل دم تنفس، شرکت دارد. عضلات بین دندهای داخلی: نسبت به عضله خارجی، عمقیتر است و مسیر آن به طرف عقب و پایین است و از دنده فوقانی به دنده تحتانی متصل میگردد و در مجاورت جناغ سینه تا زاویه دندهای ادامه داشته و بعد از آن غشایی میگردد و در عمل بازدم تنفس شرکت دارد. عضلات بین دندهای داخلیتر: هم جهت با الیاف عضله بین دندهای داخلی است و به نظر میرسد که از آن منشا گرفته باشد و در ½ میانی فضای بین دندهای قرار دارد. عروق و اعصاب بین دنده ای در بین دو لایه عضله بین دنده ای داخلی و داخلی تر است.
9
عضله دیافراگم (Diaphragm)
Dr. Maria Zahiri تنها عضله مخطط غیرارادی بدن است که در حد فاصل قفسه سینه و حفره شکم قرار دارد. تاندون مرکزی ( central tendon): بخش مرکزی دیافراگم را گویند که فیبروزی است و شبیه برگ شبدر می باشد. بخش محیطی آن عضلانی است و دارای سه بخش جناغی، دنده ای و کمری می باشد. این عضله مهمترین عضله تنفسی است . برخی از اعضاء مهم بدن از قبیل آئورت، مری، بزرگ سیاهرگ زیرین، سوراخهایی را به ترتیب در برابر مهره ۱۲، مهره ۱۰، مهره ۸ سینهای در پرده دیافراگم ایجاد کرده و از آن عبور میکنند. دیافراگم به ترتیب به زایده خنجری(بخش جناغی)، ۶ دنده تحتانی و غضروفهای آنها ( بخش دنده ای ) و تنه مهرههای اول تا سوم کمری ( بخش کمری) متصل شده و گنبدی شکل است. درصورت ضربه محکم به این بخش امکان قطع تنفس وجود دارد.
10
عضله عرضی سینه ( Transversus thoracis)
Dr. Maria Zahiri عضله عرضی سینه ( Transversus thoracis) مبدا: از سطح داخلی استرنوم انتها: سطح داخلی غضروف دنده های دوم تا ششم در بخش تحتانی فیبرهایش با فیبرهای عرضی شکم یکی می شود.
11
Dr. Maria Zahiri ریه ها بعنوان بخشی از اندام های موجود در قفسه سینه در مبحث سیستم تنفسی در جلسه ای جداگانه تدریس شد.
12
Dr. Maria Zahiri The relationships of the pleural reflections and the lobes of the lung to the ribs that at the midclavicular line, the recess is between rib spaces 6 and 8, at the midaxillary line between 8 and 10 and at the paravertebral line between 10 and 12.
13
(Anatomy of the Cardiovascular System)
Dr. Maria Zahiri (Anatomy of the Cardiovascular System)
14
Cardiovascular system
Dr. Maria Zahiri Cardiovascular system یکی از دستگاههای بدن است که کارش به گردش درآوردن خون در بدن به منظور رساندن غذا (آمینواسید، الکترولیت، لنف)، انواع گازهای مورد مصرف بدن همچون اکسیژن و دفع مواد زاید حاصل از متابولیزم سلول هاست. بطور کلی، چرخش خون در بدن به دو چرخه(گردش) ششی، که در حین آن خون توسط قلب به درون ششها هدایت شده و در آنجا اکسیژن دریافت میکند و چرخه سیستمیک (کل بدن منهای بخش ششی)، که در حین این چرخه خون توسط قلب به کل بدن هدایت شده و اکسیژن و مواد غذایی را به کل سلولهای بدن میرساند.
15
Dr. Maria Zahiri دستگاه گردش خون شامل تمام رگهای بدن به استثنا رگهای لنفی بوده و یک سیستم بسته محسوب میگردد .
16
Dr. Maria Zahiri Mediastinum مدیاستن حفره مرکزی قفسه سینه بوده که از قدام به استخوان استرنوم، از پشت به ستون مهرهها و از طرفین توسط ریهها محدود شده است و دارای دو قسمت فوقانی که بالای برون شامه قلب pericardium) ) قرار گرفته ( در امتداد خطی که از زاویه لوئیس و دیسک بین مهره ای 4 و 5 بگذرد) و یک قسمت تحتانی زیر برون شامه است. فضای مدیاستن به سه قسمت قدامی، میانی و خلفی تقسیم میشود. تمام اندامهای قفسه سینه بجز ریه ها در داخل مدیاستن قرار دارند.
17
محتویات - محتویات طبیعی مدیاستن قدامی: محتویات طبیعی مدیاستن میانی:
Dr. Maria Zahiri - محتویات طبیعی مدیاستن قدامی: غده تیموس- شریان توراسیک داخلی- غدد لنفاوی – چربی محتویات طبیعی مدیاستن میانی: پریکارد قلب - آئورت صعودی و عرضی - بزرگ سیاهرگ زبرین و زیرین - برونشهای اصلی و عروق اصلی ریوی محتویات طبیعی مدیاستن خلفی: آئورت نزولی - مری - توراسیک داکت – وریدهای آزیگوس و همی آزیگوس – غدد لنفاوی
18
قلب Heart)) عضوی است به وزن 300 گرم در مردان و 250 گرم در زنان
Dr. Maria Zahiri قلب Heart)) عضوی است به وزن 300 گرم در مردان و 250 گرم در زنان درون حفره پریكارد و در میان سینه میانی قرار می گیرد.
19
Dr. Maria Zahiri محل قلب در پشت استخوان جناغ سینه و حدفاصل غضروفهای دندههای سوم تا ششم در سمت چپ قفسه سینه میباشد. یک دیواره عضلانی قلب را به دو نیمه راست و چپ تقسیم میکند. نیمه راست مربوط به خون سیاهرگی و نیمه چپ مربوط به خون سرخرگی است. هر یک از دو نیمه راست و چپ نیز مجدداً بهوسیله یک تیغه عضلانی افقی نازکتر به دو حفره فرعی تقسیم میشوند. حفرههای بالایی که کوچکتر و نازکتر هستند دهلیز نامدارند و دریافتکننده خون میباشند. حفرههای پایینی که بزرگتر و ضخیمترند بطنهای قلبی هستند و خون دریافتی را به سایر اعضای بدن پمپ میکنند.
20
Dr. Maria Zahiri ضربه راس قلب (Apex beat) یا نقطه حداكثر ضربان قلب (Point of maximum impulse = PMI) با راس آناتومیكی قلب تا حدودی تطابق دارد. معمولاً محل ضربه در افراد لاغر قابل مشاهده و تقریبا همیشه كمی داخل و پایین نوك پستان در فضای پنجم بین دنده ای كمی داخل خط Midclavicular و درحدود 9 سانتی متر خط Midsternal قرار دارد. در نوزادان و بچه های زیر دو سال این ضربان در فضای چهارم بین دنده ای لمس می گردد.
21
Dr. Maria Zahiri كنار راست قلب: توسط دهلیز راست ایجاد می شود و با وصل كردن نقاط زیر به هم به دست می آید: الف) 2/1 سانتی متر (پهنای یك انگشت یا نیم اینچ) درخارج كنار استرنوم روی كنار بالایی غضروف دنده ای سوم. ب) 4-3 سانتی متر در خارج خط وسط در فضای چهارم بین دنده ای كه حداكثر انحنای كنار راست از خط وسط می باشد. پ) درمحل اتصال ششمین غضروف دنده ای به استرنوم در طرف راست. امتداد كنار راست به طرف بالا به بزرگ سیاهرگ زبرین (SVC) و در پایین به بزرگ سیاهرگ زیرین (IVC) می رسد.
22
الف) روی محل اتصال ششمین غضروف دنده ای به استرنوم در طرف راست
Dr. Maria Zahiri كنار پایینی قلب: از بطن راست و كمی بطن چپ تشكیل شده است و بر روی دیافراگم قرار دارد و از انحنای دیافراگم پیروی می كند. با اتصال نقاط زیر به هم مسیر آن به دست می آید: الف) روی محل اتصال ششمین غضروف دنده ای به استرنوم در طرف راست ب) مفصل Xiphosternal. پ) پنجمین فضای بین دنده ای چپ كمی داخل خط Midclavicular و به فاصله 9 سانتی متر از خط وسط Apex beat))
23
الف) محل ضربان راس قلب (Apex beat).
Dr. Maria Zahiri كنار چپ قلب: از بطن چپ و گوشك (Auricle) چپ تشكیل می شود و با به هم پیوستن نقاط زیر مسیر آن بدست می آید. الف) محل ضربان راس قلب (Apex beat). ب) 2/1 سانتی متر (پهنای یك انگشت) كنار خارجی استرنوم روی كنار پایینی غضروف دنده ای دوم در سمت چپ.
24
Dr. Maria Zahiri كنار بالایی قلب: از دهلیزها و خصوصاً دهلیز چپ تشكیل شده و با وصل كردن نقاط زیر به دست می آید: الف) 2/1 سانتی متر در كنار استرنوم و روی كنار پایینی غضروف دنده ای دوم در سمت چپ. ب) 2/1 سانتی متر در كنار استرنوم و روی كنار بالایی غضروف دنده ای سوم در سمت راست. چنانچه هر چهار كنار قلب را به هم وصل كنید، چهار ضلعی به دست می آید كه ابعاد آن در حدود مشت بسته هر فرد می باشد.
25
Dr. Maria Zahiri Heart
26
Dr. Maria Zahiri
27
Dr. Maria Zahiri حفره هاي قلب : قلب از چهار حفره شامل دو دهليز و دو بطن تشکيل شده است . ديواره بين حفرات راست و چپ را "سپتوم" مي نامند . بطن ها حفراتي هستند که خون را به داخل سرخرگها تخليه مي کنند و دهليزها دريافت کننده خون بازگشتي از وريدها مي باشند .
28
Dr. Maria Zahiri دهليز راست : دهليز راست بخش بالايي و راست قلب است . از نظر اندازه از دهليز چپ بزرگتر است . مکعبی شکل است. بخش قدامی و خلفی دارد . بخش خلفی صاف بوده و ورید های زیر به آن تخلیه می شود: خون وريدي را از تمام اندامها از طريق سياهرگهاي ذيل دريافت مي کند : وريد اجوف فوقاني (دریچه ندارد) وريد اجوف تحتاني(دریچه تبزیوس)
29
دهلیز راست به کمک سوراخ دهلیزی بطنی راست با بطن راست مرتبط است.
Dr. Maria Zahiri بخش قدامی خشن بوده و دارای فیبرهای عضلانی به نام عضلات شانه ای (Pectineal) می باشد. دیواره بین دهلیزی فرورفتگی به نام حفره بیضی قرار دارد که بقایای سوراخ بیضی زمان جنینی است دهلیز راست به کمک سوراخ دهلیزی بطنی راست با بطن راست مرتبط است.
30
بطن راست : بخش مخروطی پاييني و راست قلب مي باشد .
Dr. Maria Zahiri بطن راست : بخش مخروطی پاييني و راست قلب مي باشد . ديواره بطن راست از دهليز راست قطورتر مي باشد . حاوی دسته جات عضلانی است که به بسته شدن دریچه ها کمک می کند: سرخرگ ريوي در بخش فوقاني بطن راست قرار دارد .
31
Dr. Maria Zahiri دهليز چپ : ديواره آن قطورتر از دهليز راست مي باشد . اما از نظر اندازه کوچکتر از دهليز راست است . خون سرخرگي از ريه ها توسط چهار وريد ريوي به دهليز چپ ريخته می شود. به جدار خلفی آن 4 ورید ریوی باز می شود.
32
Dr. Maria Zahiri بطن چپ left ventricle بخش چپ و پاييني قلب است . شريان آئورت با بطن چپ ارتباط دارد . و وظيفه آن تخليه خون قلب به شريان آئورت و جريان خون عمومي است.
33
دریچه های قلبی الف : دريچه هاي دهليزي - بطني
Dr. Maria Zahiri دریچه های قلبی الف : دريچه هاي دهليزي - بطني شامل دريچه هاي سه لتي و دريچه دولتي مي باشد . دريچه سه لتي بين دهليز راست و بطن راست قرار دارد و دريچه دو لتي بين دهليز چپ و بطن چپ قرار دارد . عملکرد : دريچه هاي دهليزي - بطني از برگشت خون به دهليزها جلوگيري مي کند . آسيب به دريچه ها باعث برگشت خون از بطن به دهليز در هنگام انقباض "سيستول" بطني مي شود . ب: دريچه هاي نيمه هلالي شامل دريچه هاي ريوي که حدفاصل بطن راست و سرخرگ پولمونر و دريچه آئورت که حد فاصل بطن چپ و سرخرگ آئورت قرار گرفته ، مي باشد . هر دو دريچه از سه لت ( کاسپ ) تشکيل شده و اجازه حرکت خون از شرايين را به شريان آئورت و پولمونر مي دهد .
34
Dr. Maria Zahiri Heart Valves Chapter 18, Cardiovascular System
36
Dr. Maria Zahiri
37
Dr. Maria Zahiri
38
پوشش های قلب قلب در حفره پریکارد قرار دارد که خود از دو لایه درست شده:
Dr. Maria Zahiri پوشش های قلب قلب در حفره پریکارد قرار دارد که خود از دو لایه درست شده: لایه لیفی: که ابتدای عروق اصلی را هم می پوشاند. از پایین به دیافراگم متصل می شود. لایه سروزی: دو لایه جداری و احشایی دارد. ما بین این دو لایه کمی مایع سروز به منظور تسهیل حرکات قلب قرار دارد.
39
Dr. Maria Zahiri Heart Anatomy Chapter 18, Cardiovascular System
40
Pericardial Layers of the Heart
Dr. Maria Zahiri Pericardial Layers of the Heart Chapter 18, Cardiovascular System
41
ویژگیهای ماهیچهی قلب
Dr. Maria Zahiri ویژگیهای ماهیچهی قلب میوکارد دهلیزها و بطنها به شکل تارهایی ماهیچهای و مستقل به انقباض در میآیند. تارهای ماهیچهای به هم متصل هستند و تحریک را به یکدیگر منتقل میکنند. بافتی عایق در محل اتصال ماهیچهی دهلیزها به ماهیچهی بطنها وجود دارد و از انتشار تحریک بجز از طریق بافت گرهی خودداری میکند. قلب ماهیچهای است خودکار و بافت گرهی مرکز بوجود آمدن تحریک و انقباض آن است.
42
Dr. Maria Zahiri بافت گرهی و خودکار قلب بافت گرهی (بافت هادی به خاطر نقش هدایت کنندهی آن) میوکارد قلب را تحریک میکند. بافت گرهی قلب از یک گره سینوسی - دهلیزی، یک گره دهلیزی - بطنی و رشتههایی در دیوارههای بین دو بطن His bundle ( و درون میوکارد بطنها ( الیاف پورکنژ) ساخته شده است.
43
Dr. Maria Zahiri بافت گرهی و خودکار قلب گره اول که گره پیشاهنگ نامیده میشود جایگاه آغاز تحریکات طبیعی قلب است. Sinoatrial node محل این گره در پشت دیوارهی پشتی دهلیز راست، زیر منفذ بزرگ سیاهرگ زبرین است. گره پیشاهنگ بزرگتر از گره دهلیزی - بطنی است. تحریک تارهای ماهیچهای این گره متناوب و خودبخودی است، به سایر تارهای بافت میوکارد قلب منتقل شده، آنها را به انقباض در میآورد.
44
structures composed of modified cardiac muscle
Dr. Maria Zahiri structures composed of modified cardiac muscle 1- Sinoatrial Node (SA Node) Pacemaker of the heart cells in the R atrium near the opening of the superior vena cava 2- Atrioventricular Node (AV Node) Small mass of cardiac muscle tissue Left lower border of R atrium
45
Atrioventricular Bundle Also Bundle of His
Dr. Maria Zahiri Atrioventricular Bundle Also Bundle of His Bundle of specialized cardiac muscle fibers originating in the AV node Branches into R and L branches eventually becoming Purkinje fibers Extend into the walls of the ventricles and papillary muscles
46
Dr. Maria Zahiri
47
عروق بزرگ قلب شریان های قفسه سینه (Arteries of the Thorax)
Dr. Maria Zahiri عروق بزرگ قلب شریان های قفسه سینه (Arteries of the Thorax) تنه ریوی Pulmonary trunk))
48
شامل سه قسمت بالارونده، قوسی، پایین رونده در قفسه سینه می باشد.
Dr. Maria Zahiri آئورت (Aorta) شامل سه قسمت بالارونده، قوسی، پایین رونده در قفسه سینه می باشد.
49
شريان هاي گردن (Arteries of the Neck)
Dr. Maria Zahiri شريان هاي گردن (Arteries of the Neck) شريانهاي اصلي گردن شريان زيرترقوه اي (Subclavian) و کاروتید مشترك (Common carotid) مي باشند، هركدام از اين شريانها به نواحي ديگر مثل اندامهاي بالايي، تنه، سر، مغز و نخاع خون مي دهند. نحوه جداشدن اين دو شريان در سمت راست و چپ متفاوت مي باشد. به طوريكه شريانهاي سمت راست از دو شاخه شدن تنه شرياني بازويي سري (Brachiocephalic trunk) بوجود مي آيد. محل اين دو شاخه شدن هم سطح مفصل Sternoclavicular راست مي باشد. در سمت چپ هر يك از اين دو شاخه به طور جداگانه در داخل قفسه سينه از قوس آئورت منشاء مي گيرند.
50
شريان كاروتيد داخلي (Internal carotid): نسبتاً عمقي مي باشد
Dr. Maria Zahiri شريان كاروتيد داخلي (Internal carotid): نسبتاً عمقي مي باشد در روي Intertragic notch لاله گوش در سطح گردن فك پاييني. در اين نقطه شريان وارد جمجمه مي شود. اين شريان چون از مجاورت نزديك گوش عبور مي كند در موقع خواب ممكن است ضربان آن در گوش شنيده شود.
51
Dr. Maria Zahiri
52
شريان كاروتيد خارجي (External carotid):
Dr. Maria Zahiri شريان كاروتيد خارجي (External carotid): حد فاصل بين نوك Mastoid process و زاويه فك پاييني به دو شاخه انتهايي خود يعني شريانهاي فك بالايي (Maxillary) و گيجگاهي سطحي (Superficial temporal) تقسيم مي گردد. به طور كلي در بالاتر از كنار بالايي غضروف تيروئيد نبض تعداد زيادي از شريان ها گرفته مي شود و نمي توان مشخص كرد كه نبض گرفته شده مربوط به كدام شريان مي باشد.
53
Dr. Maria Zahiri
54
شاخه های شریان کاروتید خارجی: شريان تيروئيد بالايي (Superior thyroid)
Dr. Maria Zahiri شاخه های شریان کاروتید خارجی: شريان تيروئيد بالايي (Superior thyroid) شريان زباني (Lingual) شريان چهره اي (Facial) شريان پس سري (Occipital) شريان گوشي پشتي (Posterior auricular) شريان Thyroid ima
55
Types of Blood Vessels Artery – carries oxygenated blood away from the heart Arteriole: small artery
56
Types of Blood Vessels Vein – carries unoxygenated blood towards the heart Venules: small vein
57
Types of Blood Vessels
58
Types of Blood Vessels Capillaries – arterial system switches to venous system Transport materials to and from the cells Speed of blood flow decreases to increase contact time Microcirculation
59
Types of Blood Vessels
60
Structure of Blood Vessels
Tunica adventitia - outermost layer Fibrous connective tissue Holds vessels open; prevents tearing of vessels walls during body movements Larger in veins than arteries Tunica media – middle layer Smooth muscle and elastic CT Helps vessels constrict and dilate Larger in arteries
61
Tunica intima – innermost layer
Composed of endothelium One cell thick in capillaries
62
Circulatory Routes Systemic Circulation – blood flow from the L ventricle to the body & back to the R atrium Pulmonary Circulation – blood flow from the R ventricle to the lungs and back to the L atrium
65
Systemic Arteries Arch of aorta Subclavian (L and R) Brachiocephalic
common carotid (L and R) Axillary (L and R) Brachial (L and R) Radial Ulnar Abdominal aorta Common iliac External iliac Femoral Popliteal Posterior tibial Anterior tibial Dorsal pedis
67
Systemic Veins Superior vena cava Inferior vena cava External jugular
Internal jugular Brachiocephalic (L and R) Subclavian (L and R) Cephalic axillary Basilic Median basilic Median cubital Common iliac External iliac Femoral Popliteal Great saphenous Small saphenous
69
Pericardium Disorders
Pericarditis – inflammation of the heart Causes: trauma, viral or bacteria infection, tumor
70
Cardiac Tamponade
71
Heart Valve Disorders Mitral Valve Prolapse (MVP)
Flaps of mitral valve extend back into L atrium causes leaking
72
Mitral Valve Prolapse
73
Atherosclerosis
74
Myocardium Disorders Congestive Heart Failure (CHF)
“Left-sided Heart Failure” Inability of the L ventricle to pump blood efficiently Causes: myocardial infarction
75
Varicose Veins
76
Chapter 18, Cardiovascular System
Dr. Maria Zahiri Chapter 18, Cardiovascular System
77
Dr. Maria Zahiri موفق باشید
Similar presentations
© 2025 SlidePlayer.com Inc.
All rights reserved.