2. Electrotherapy Amir H. Bakhtiary PhD. PT Associate Professor
Physiotherapy Department
Rehabilitation Faculty
Semnan University of Medical Sciences

3. بیوفیدبک را تعریف و انواع آن را نام ببرید
کلمه فیدبک (Feedback) یا بازخوران به معنی «روشی برای کنترل سیستم بوسیله وارد کردن مجدد نتایج عملکرد گذشته به داخل سیستم» است
فیدبک مثبت
بروز تغییر در یک جهت منجر به تغییرات دیگر در همان جهت
از آنجائیکه بدن انسان یک سیستم هموستاز (خود پایدار) بوده ، فیدبک مثبت موجب ناپایداری بیشتر این سیستم می‌گردد
فیدبک منفی
سیستم از اطلاعات برای کنترل تغییر رخ داده شده استفاده می کند
نظیر کنترل حرارت بدن

5. مثالی از کنترل حرارت در دست با استفاده فیدبک

6. برای نمایش و افزایش یا کاهش فعالیت عضلانی
منشأ سیگنال
نوع سیگنال
دستگاه
موارد استفاده
عضلانی
الکتریکی
الکترومیوگرام
برای نمایش و افزایش یا کاهش فعالیت عضلانی
مغز
الکتروانسفالو گرام
برای نمایش و تغییر میزان شیوع برخی از امواج مغزی
قلب
الکتروکاردیوگرام
برای نمایش و تغییر ضربان قلب
فشار خون
فشار
فشارسنج
برای نمایش و تغییر فشار خون
حرارت موضعی
حرارت
ترمومتر
برای نمایش و تغییر حرارت پوست موضعی نظیر دست
جریان خون
جریان سنج
جریان سنج داپلر
برای نمایش و تغییر حجم گردش خون موضعی نظیر دست
پوست
تغییرات هدایت
پاسخ گالوانیک پوست
برای نمایش و تغییر میزان اضطراب و پریشانی
زاویه مفصل
وضعیت نسبی مفصل
الکتروگونیامتر
برای نمایش و تغییر زاویه حرکت مورد استفاده
دینامومتر فشاری
فشار سنج توپی
برای اندازه گیری و افزایش قدرت عضلات گرفتن، عضلات لگن
تغییرات پوستچر
تغییرات و اختلالات وضعیتی
صفحات نیرو متصل به نمایشگر
برای نمایش و بهبود تعادل

7. اصول استفاده بالینی از بیو فیدبک کدام است؟
چند نکته مهم هنگام کاربرد فیدبک
نکته اول: مناسب بودن فیدبک مورد استفاده برای ایجاد تغییرات.
فیدبک بطور مستقیم قابل اندازه گیری باشد
فیدبک باید متناسب با واکنش باشد
به اندازه کافی حساس و اختصاصی بودن وسایل مورد استفاده برای ایجاد بیوفیدبک
نکته دوم: تشخیص آسان و قابل استفاده بودن فیدبک
فیدبک ارائه شده باید برای بیمار مناسب باشد.
سیگنالهای فیدبک باید مستمر باشد
روشهای معمول ارائه فیدبک یا بینایی هستند و یا شنوایی.
شدت سیگنال باید کم یا زیاد و یا فرکانس سیگنال کاهش یا افزایش یابد

8. فرد باید از عناصر زیر استفاده کند تا بیوفیدبک موفقیت آمیزی بدست آید
خلاصه
با تعامل بین سیگنالهای خارجی فراهم شده و نتیجه عملکرد رضایت بیمار میتوان به یک سیستم بیوفیدبک موفق دست یافت.
فرد باید از عناصر زیر استفاده کند تا بیوفیدبک موفقیت آمیزی بدست آید
استفاده از فیدبکهای در دسترس
میل به انجام تمرینات
تمایل به کنترل فعالیت برای دستیابی به عملکرد مطلوب.

9. مراحل استفاده از بیو فیدبک را تعریف کنید
نقطه شروع
انتخاب فیدبک متناسب با فعالیت مورد نظر تا فرد با کمک آن به رفتار مطلوب دست یابد. (اولین مرحله ضروری ایجاد رفتار مطلوب)
انتخاب وضعیت متناسب با هدف رفتاری مطلوب
استفاده از وضعیتی که سیگنالهای بیوفیدبک براحتی ارائه شود
با پیشرفت بیمار میتوان وضعیت را با توجه به هدف رفتاری جدید تغییر داد
مرحله شکل دهی رفتار
استفاد از بازخوران برای اصلاح عملکرد
تنظیم آستانه بازخوران با توجه به هدف رفتاری
آفزایش آستانه بازخوران
کاهش آستانه بازخوران

10. ق خلاصه از روش بیوفیدبک مناسب استفاده کنید.
از خستگی و کسالت بیمار جلوگیری کنید،
زمان جلسات را محدود کرده و
فعالیت را تغییر دهید تا از حصول موفقیت بیمار اطمینان حاصل کنید.
محیط و وضعیت شروع مناسب را انتخاب کنید.
از سیستم فیدبک مناسب انتخاب کنید که شامل:
حساسیت و اختصاصی بودن گزینه ها،
در دسترس بودن هدف و آستانه عملکرد مورد نظر.
به بیمار نحوه کنترل فعالیت را آموزش دهید.
شکل دهی رفتاری:
از موفقیت اولیه بیمار اطمینان حاصل کنید.
آستانه عملکرد حد بالایی و پائینی را تعیین کنید.
در واکنش به تغییرات واکنش رفتاری اهداف را تغییر دهید.
بتدریج به هدف رفتاری مورد نظر نزدیک شوید. ق

11. الکترومیوگرافی بیوفیدبک چیست؟
الکترومیوگرافی بیوفیدبک عبارت است از اندازه گیری سیگنالهای الکتریکی همراه با فعالیت عضلانی و آماده سازی و نمایش این سیگنالها به بیماران برای کنترل فعالیت عضلانی
برای ثبت MUAP الکترودها به موازات محور فیبرها قرار گرفته
دقت شود سیگنالها از عضلات مجاور یا انتاگونیستها ثبت نشود
تا حد امکان الکترودها از هم دور شده تا سیگنالها قویتر و بزرگتر شود
نه انقدر زیاد که موجب ثبت پارازیت شوند
استفاده از سیستم معدلگیری سیگنال برای یکنواخت کردن سیگنالها
سیگنالها بصورت فیدبکهای شنوایی (ترجیحا) و یا بینایی ارائه شود
با پیشرفت کنترل بیمار و برای ایجاد کاهش و یا افزایش فعالیت عضلانی میتوان سیگنالها را تقویت کرد و یا کاهش داد

12. موارد استفاده از الکترومیوگرافی بیوفیدبک را نام ببرید
درد
از الکترومیوگرافی بیوفیدبک برای یکی از دو هدف زیر استفاده می‌شود:
افزایش فعالیت یا میزان عملکرد عضلانی
کاهش فعالیت یا میزان عملکرد عضلانی

13. موارد استفاده از الکترومیوگرافی بیوفیدبک را نام ببرید
طیف وسیعی از موارد کاربرد بالینی شامل
بیماران سکته مغزی
صدمات طناب نخاعی
اسپاستی سیته
بازیابی و بهبود عملکرد عضلانی
صدمات مزمن عضلانی اسکلتی
درد
کنترل پوستچر بدن
تعادل و تحرک
باز آموزی عملکرد عضلات تنه
کنترل تنفسی
بی اختیاری ادراری
بیماریهای مرتبط با استرس
فشار خون
بیماری رینود

14. موارد استفاده از الکترومیوگرافی بیوفیدبک
بیماران سکته مغزی
بعد از سکته مغزی، درمانها شامل
افزایش عملکرد شامل برگرداندن فعالیت ارادی اکستانسورهای مچ، ابداکتور شانه و دورسی فلکسور مچ پا از طریق
نمایش فعالیت EMG این گروههای عضلانی با هدف افزایش سیگنالهای MUAP
کاهش عملکرد عضلات دارای افزایش تونوسیته (اسپاستی سیته) از طریق
نمایش فعالیت EMG عضلات دارای اسپاستی سیته با هدف کاهش سیگنالهای MUAP
قرار دادن بیمار در وضعیت راحت و اندام در حالت استراحت
بعد از ایجاد کنترل بیمار روی سیگنالهای EMG ثبت شده از عضلات اسپاستیک
هدف درمان کاهش این سیگنالها با حرکت اندام طرف مقابل و یا با تغییر وضعیت بدن
این نوع شکل دهی رفتار تنها زمانی موثر است که بیمار انگیزه لازم برای استفاده از این روش درمانی را داشته باشد.

15. موارد استفاده از الکترومیوگرافی بیوفیدبک
اسپاستی سیته
بیوفیدبک برای کاهش تونوسیته عضلات مبتلا به اسپاستی سیته
بازیابی بهبود عملکرد عضلانی
بعد از آسیب اعصاب محیطی (هنگام مشاهده فعالیت واحد حرکتی با کمک EMG ) می‌توان با تکرار انقباضات ارادی، افزایش عملکرد عضلانی را مورد تشویق قرار داد.
در موارد پیوند عصبی، از بیوفیدبک برای کمک به بیماران جهت یادگیری کار جدید عضلانی استفاده نمود
استفاده از دستگاههای ورزشی دارای صفحات نمایش دیجیتالی جهت تقویت عضله و آموزش استقامت عضلانی در کلینیکها و سالنهای ورزشی

16. موارد استفاده از الکترومیوگرافی بیوفیدبک
صدمات مزمن عضلانی اسکلتی
استفاده از بیوفیدبک برای انتخاب وضعیتهای موثر برای کاهش استرسهای مکرر روی عضلات خاص
اصلاح پوسچر انجام کار
درد
استفاده EMG بیوفیدبک همراه با تکنیکهای مختلف تمرینات ریلکس کردن عضلات .
با این روش به افزایش طول عضله با استفاده از تمرینات کششی کمک می شود
از این روش در بیماران مبتلا به سندرم پاتلوفمورل استفاده گردید که منجر به افزایش قدرت عضلات چهارسرانی نیز گردید.

17. موارد استفاده از الکترومیوگرافی بیوفیدبک
کنترل پوسچر بدن
استفاده از حسگر برای نمایش انحراف پوسچر سر و تنه
ارائه سیگنالهای بیوفیدبک به بیمار برای اصلاح پوسچر
تعادل و تحرک
استفاده از بیوفیدبک ایجاد شده صفحات نیرو برای اصلاح تعادل بیماران و برخی جنبه های حرکتی
باز آموزی عملکرد عضلات تنه
از این روش بیشتر برای درمان کمر درد توسط ارائه فیدبک لازم هنگام انجام تمرینات ورزشی عضلات عمقی شکم و عضلات خلفی ستون فقرات
استفاده از فیدبک اولتراسوندی برای افزایش کنترل عضلات پوستچرال،

18. موارد استفاده از الکترومیوگرافی بیوفیدبک
کنترل تنفسی
کنترل عضلات تنفسی بین دنده ای برای ایجاد ریلکسیشن
ارائه بیوفیدبک به بیمار برای جدا شدن از دستگاههای کمک تنفسی و انجام تنفس مستقل
بی اختیاری ادراری
استفاده از بیوفیدبک فشاری و EMG برای کنترل مجدد دفع ادرار و مدفوع
بیماریهای مرتبط با استرس
استفاده از حسگرهای گالوانیک و یا EMG عضلانی برای کاهش سطح Tension بیماران
اطلاعات می توان از طریق بازی کامپیوتری در اختیار بیمار قرار گیرد

19. موارد استفاده از الکترومیوگرافی بیوفیدبک
کنترل فشار خون
نمایش میزان فشار خون بعنوان یک بیوفیدبک خارجی جهت کاهش فشار خون
بیماری رینود
استفاده از بیوفیدبک جهت افزایش حرارت عضو از طریق افزایش گردش خون
کاهش عوارض پوستی ناشی از بیماری

20. مکانیسمهای بیوفیدبک
هدف بیوفیدبک ارائه آگاهی به بیماران نسبت به اختلال در عملکرد رخ داده شده است تا ایشان، بطور هوشیارانه و فعال سعی کنند که از آنچه اتفاق افتاده جلوگیری نمایند.
درنهایت واکنش باید به صورت اتوماتیک انجام شود و نه الزاماً بصورت فعال یا هوشیارانه.
معمولا در بیشتر بیماران، توقف ناگهانی بیوفیدبک منجر به از دست رفتن کنترل تدریجی می‌گردد.
برای حفظ کنترل بدست آمده، فیدبک باید بتدریج حذف شود، تا بیمار بطور پیشرونده‌ای از فیدبک کمتری برخوردار گردد و بتدریج با افزایش یادگیری نیاز به فیدبک کمتری داشته باشد.

21. دستگاههای بیوفیدبک تمام دستگاههای بیوفیدبک سه قسمت ضروری دارند.
1) مبدل یا ترانسدیوسر شامل یک جفت الکترود، مبدل حرارتی، مبدل فشاری و یا هر وسیله
تشخیص متغیرهای فیزیولوژیک نظیر جریان خون، ضربان قلب، فعالیت EMG یا حرارت پوست می‌باشد
ایجاد یک سیگنال مرتبط یا متغیر فیزیولوژیک مربوطه است.
2) واحد پردازش سیگنال شامل تقویت کننده، فیلتر، واحد معدل گیر سیگنال و تبدیل کننده سیگنال به شکل قابل استفاده برای نمایش و اختیار بیمار قرار دادن.
3) قسمت سوم نمایشگر بینایی یا شنوایی برای نمایش سیگنال آماده شده و پردازش شده به بیمار

22. چرخه فیدبک هنگام استفاده بیمار از دستگاه بیوفیدبک

23. EMG Biofeedback ثبت سیگنالهای عضلانی با استفاده از الکترودهای سطحی
حذف سیگنالهای مزاحم (Noise)
تقویت سیگنالهای ظریف عضلانی (آمپلی فایرهای تفاضلی)
فیلتر کردن سیگنالهای ثبت شده از روی عضلات جهت حذف
نویزهای فرکانس بالا (امواج رادیویی)
نویزهای فرکانس پائین (برق شهر و حرکت سیمها)
نمایش سیگنالهای ثبت شده

24. سیگنالهای ایجاد شده با انقباضات آنتاگونیستی متناوب Biceps و Triceps
سیگنال EMG یکپارچه (a و b)
بصورت خام (c و d)

25. مراحل EMG Biofeed back انتخاب عضله مورد نظر برای ثبت
آماده کردن پوست محل قرار دادن الکترودها
قرار دادن الکترودهای ثبات و زمین روی پوست
ثبت فعالیت عضلانی
نمایش بینایی و یا شنوایی سیگنالهای حاصل از فعالیت عضلانی
کاهش یا افزایش حساسیت دستگاه با توجه به هدف درمانی
کاهش تونوسیته و فعالیت عضلانی (با افزایش سطح کنترل تدریجی، حساسیت دستگاه افزایش داده تا حداقل فعالیت نیز کنترل شود).
افزایش سطح فعالیت عضلانی (با افزایش سطح کنترل تدریجی، حساسیت دستگاه کاهش داده تا بیمار به فعالیت بیشتر ترغیب شود).