1. Soğuk Savaş 1945-1970 Soğuk Savaş 1945-1970

2. Neler Öğreneceğiz? II. Dünya Savaşı sonunda dünyanın yeni durumu II. Dünya Savaşı sonunda dünyanın yeni durumu Doğu Bloku Doğu Bloku Batı Bloku Batı Bloku Ortadoğu’da yaşanan gelişmeler Ortadoğu’da yaşanan gelişmeler Uzakdoğu’daki gelişmeler Uzakdoğu’daki gelişmeler Klasik Sömürgeciliğin sonu Klasik Sömürgeciliğin sonu Soğuk Savaş Dönemi’nde Türkiye Soğuk Savaş Dönemi’nde Türkiye Soğuk Savaş Dönemi’nde bilim, kültür ve sanat faaliyetleri Soğuk Savaş Dönemi’nde bilim, kültür ve sanat faaliyetleri

3. II. Dünya Savaşı Sonunda Dünyanın Yeni Durumu II. Dünya Savaşı’ndan ABD ve SSCB en karlı çıkan devlet olmuştur. II. Dünya Savaşı’ndan ABD ve SSCB en karlı çıkan devlet olmuştur. Savaştan sonra ABD ve SSCB arasında ideolojilerinin farklı olmasından dolayı bir rekabet başlamıştır Savaştan sonra ABD ve SSCB arasında ideolojilerinin farklı olmasından dolayı bir rekabet başlamıştır Almanya müttefikler tarafından işgal edilmiş 4 işgal bölgesine ayrılmıştır. Almanya müttefikler tarafından işgal edilmiş 4 işgal bölgesine ayrılmıştır. SSCB’nin ideolojisini yaymak istemesi ABD’yi rahatsız etmiş,bu nedenle SSCB’ye yönelik önlemler almıştır SSCB’nin ideolojisini yaymak istemesi ABD’yi rahatsız etmiş,bu nedenle SSCB’ye yönelik önlemler almıştır

4. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, savaştan galip çıkmış iki büyük devlet ve bu devletlerin çevresinde kümelenmiş küçük devletler arasındaki anlaşmazlık ve çatışmanın, doğrudan birbirlerine karşı silah kullanmadan sürdürüldüğü bir tarihsel dönemi kapsamaktadır. Soğuk Savaş Nedir?

6. 6

7. Avrupa'nın bir güç merkezi olarak dünya politikası sahnesinden çekilmesinden sonra, dünya en az yirmi yıl kesin çizgiyle ABD ve Sovyetler Birliği'nin çevresinde " iki kutuplu " bir nitelik kazandı." Resmi olmayan düzenleyiciler olarak iki blok, birbirlerini denetlerler, karşı tarafın gücünü güçle dengelemeye çalışırlar. İki kutuplu sistemin avantajı, bozucu davranış ve bu davranışın yol açtığı sonuçların kolaylıkla görülüp tedbir alınabilmesidir." İki Kutupluluk

8. ABD Perspektifi: Stalin ve Rusya, Yalta ve Potsdam Konferanslarındaki sözlerini tutmamış ve Polonya’dan başlayarak tüm Doğu Avrupa’da komünizmi güç kullanarak yaymaya çalışmaktadır. İngiliz Başbakanı Winston Churchill’in ifadesiyle “Stettin’den Baltık Denizi’ne, Trieste’den Adriyatik Denizi’ne kadar Avrupa’nın üzerine demir bir perde çekilmiştir”. Bu durum, Rusya’nın komünizmi tüm dünyaya yaymak istediğinin ispatıdır. Uluslararası komünist hareket, Rusya tarafından kontrol edilmektedir. Komünizm köleliktir ve insan doğasına aykırıdır. Amerikan sistemi, dünya halkları açısından daha iyi bir seçenektir.

9. Rusya Perspektifi: ABD ve Batılı müttefikleri Hitler’e uzun yıllar müsaade etmiş (Neville Chamberlain döneminin yatıştırma politikasına referansla) ve onun Rusya’yı ve komünizmi yok etmesini ummuştur. ABD, komünist hareketin yıkılmasını arzulayan anti-komünist bir devlettir. Bilimsel Marksist prensiplere dayalı komünizm, geleceğin ideolojisidir ve tarih Rusya’nın yanındadır. ABD ve Batı’nın sistemi demokratik değildir; Wall Street ve diğer sermaye grupları tarafından kontrol edilen oligarşik yapıdadır. Kapitalist toplumlar -Lenin’in teorisinde işaret edildiği gibi- aynı zamanda emperyalisttirler. Emperyalizm, kapitalizmin en ileri aşamasıdır. Kennan, George (1947), “The Sources of Soviet Conduct”, Foreign Affairs, Temmuz

10. Doğu Bloku SSCB ve onu destekleyenlerin yer aldığı guruba Doğu Bloku denir. SSCB ve onu destekleyenlerin yer aldığı guruba Doğu Bloku denir. 1947 Silezya Konferansı ile kurulmuştur 1947 Silezya Konferansı ile kurulmuştur Bu Blokta yer alan devletler siyasi,askeri ve ekonomik açıdan işbirliği halindedir. Bu Blokta yer alan devletler siyasi,askeri ve ekonomik açıdan işbirliği halindedir. Bu blokta yer alan devletlerden başlıcaları: SSCB, Yugoslavya, Arnavutluk, Macaristan, Romanya, Çin, Kuzey Kore, Küba. Bu blokta yer alan devletlerden başlıcaları: SSCB, Yugoslavya, Arnavutluk, Macaristan, Romanya, Çin, Kuzey Kore, Küba. Bu ülkelere “Demir Perde” ülkeleri de denir. Bu ülkelere “Demir Perde” ülkeleri de denir.

11. SSCB’nin kurduğu kuruluşlar vasıtasıyla bu blokta yer alan ülkeler birbiri ile ortak politikalar yürütmüşlerdir. SSCB’nin kurduğu kuruluşlar vasıtasıyla bu blokta yer alan ülkeler birbiri ile ortak politikalar yürütmüşlerdir. Bu kuruluşlar: Bu kuruluşlar: 1. KOMİNFORM(Komünist İnformasyon Bürosu)-Siyasi kuruluşu 2. COMECON(Ekonomik yardımlaşma Konseyi)-Ekonomik kuruluşu 3. VARŞOVA PAKTI -Askeri kuruluşu

12. ABD'nin Ekonomik Savaşı ABD'nin İkinci Dünya Savaşı sonrası ekonomi politikasının dayandığı iki temel vardır: 1- Barış kurulacak ve sürdürülecekse, ithalat ve ihracatın serbestçe akması gerekli ve önemliydi. 2- ABD, ekonomik gücünü kullanarak dünya ekonomisine istediği biçimi verecek duruma gelmişti ve vermekte de kararlıydı. ABD’yi İkinci Dünya Savaşı sonrasında bu ekonomik politikaya sevk temel amaç nedir?

13. 1930'ların ekonomik bunalımının ve uzamasının nedeni, yüksek gümrük duvarları ve bölgesel ticaret bloklarıydı. Bu ekonomik yapı, dış ticaretin doğal akışını etkilemiş ve sonu İkinci Dünya Savaşı'na varan siyasal çatışmalara yol açmıştır. Gelecekte yeni krizlerin yaşanmaması ve zayıf ekonomiye sahip devletlerin militarizme sürüklenmemesi için dünya ekonomisinin düzenlenmesi şarttır.

14. Önemli bir neden de II. Dünya Savaşı yıllarında üretimini dört katına çıkaran ABD’nin mallarına dünyada serbestçe pazar bulabilmesinin sağlanması idi. 1945'de başlayan Amerikan yardımı, 1955'e kadar 51 milyar doları buldu. Bu yardımlar tüm Batı Bloku’na yapılan yardımları kapsar.

15. Kapalı bir ekonomik sistem uygulayan ve ABD'ye aldırış etmeyerek Doğu Avrupa ve Uzakdoğu'da genişleme niyetinde olan Sovyetler Birliği ile ABD'nin uluslararası çıkarlarının çatışacağı, savaş sonrası dönemin daha ilk yıllarından belliydi.

16. SOĞUK SAVAŞI HIZLANDIRAN OLAYLAR Paris Barış Antlaşmaları Doğu Bloku SSCB, Bulgaristan, Yugoslavya, Ukrayna, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan, Beyaz Rusya Batı Bloku ABD ve geri kalan Avrupa devletleri ABD ve çevresindekiler statükocu, Sovyetler Birliği ve çevresindeki devletler ise statükonun değiştirilmesinden yana.

17. Anlaşmaya vardıkları konular: Anlaşmaya vardıkları konular: Nazizmin ortadan kaldırılması, insan haklarına dikkat edilmesi Fikir Ayrılıkları: Batı Bloku: Doğu Avrupa hükümetleri temel özgürlükleri halklarına sağlayamıyor. Romanya ve Macaristan’dan Sovyetler Birliği askerlerini çekmiyor. Doğu Avrupa’yı dünya ekonomisine açmak için serbest ticaret olmalıdır. Doğu Bloku: Kişi hak ve özgürlükleri Doğu Avrupa ülkelerinin iç sorunlarıdır. Doğu Avrupa ülkeleri Sovyetler Birliği ile yakın ekonomik ilişkiler içinde olmalıdır.

18. Sosyalist Bloğun Oluşumu Sovyet modeli Tek parti + proletarya diktatörlüğü + devletleştirme + planlama Birkaç yıl içinde Orta Avrupa’daki ülkeler birer “halk demokrasisi”ne dönüştüler. Romanya(1946), Macaristan, Polonya(1947), Çekoslovakya(1948)

19. 1949’da, KEYK* (Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi- Komekon) anlaşmasının imzalanmasıyla sosyalist blok ülkeleri, Batı Avrupa’ya Marshall planıyla yapılan Amerikan yardımının bir benzeri olarak Doğu Avrupa için düşünülen Sovyet yardımından yararlandılar. Çin’de komünistler 1949 ekiminde iktidara geldiler. 1949’da SSCB de atom bombası yapmayı başardı.

20. İngiliz'in biri, arabasıyla Demirperde ülkelerini geziye çıkmış. Şehrin birinden geçerken, arabası, yolun ortasında bulunan derin bir çukura düşmüş. Adam arabadan telaşla inmiş ve kendi kendine bağırmaya başlamış: "Bu ne biçim iş! Bizim orada insanları tehlikeye karşı uyarmak için küçük kırmızı bir bayrak koyarlar! Burada niye yok?!!" Yanına yaklaşan vatandaşın teki adama alaycı bir tavırla demiş ki: "Galiba sınırdan geçerken oradaki koca kızıl bayrağı görmediniz."

21. İkinci Dünya Savaşı’ndan Sonra Güç Dengesinin Değişme Nedenleri Geleneksel güç dengesinin merkezi ve en önemli öğesi olan Avrupa'nın ve Avrupa devletlerinin savaşta büyük tahribata uğramaları Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği'nin "Süper Devletler" olarak ortaya çıkması Termonükleer silahların geliştirilmesi Dünyanın çeşitli bölgelerindeki ulusalcı hareketlerin "Avrupa İmparatorluklarına " karşı ihtilalci tutumları.

22. Dehşet Dengesi Soğuk Savaş, diplomasinin kuralları yerine güç ilişkilerinin geçerli olduğu dönemdir. İkinci Dünya Savaşı sonrası döneminin ilk yirmi yılının temel özelliğidir. Soğuk Savaş Sovyet- Amerikan güvensizliği ve karşılıklı korku üzerinde oluşmuştur.

23. Kızıl Ordunun Doğu ve Orta Avrupa’daki hakimiyetinin geçici olmadığının ortaya çıkması Amerika’nın Montroe Doktrini’ni terk etmesi ve Sovyet yayılmacılığına set çekmek istemesi. İkinci Dünya Savaşı’ndan Sonra Değişen Güç Dengesi

24. ABD ve İngiltere’nin Avrupa’da komünist partilerle mücadelesi ve Marshall yardımı ile Batı Avrupa ülkelerinin ABD’nin nüfuzu altına girmesi, Doğu Avrupa’da Sovyet yanlısı komünist partilerin kurulması ile gerginlik doruğa çıktı. Fransa’da komünizm karşıtı barış ve özgürlük hareketi afişi

25. Rus - Amerikan Güvensizliği ABD ile Rusya kıta devletleridir. Kıta devletlerinin dış politikalarının en belirgin özelliği, kıtaya egemen olacak stratejik bir bölgede kurulduktan sonra, kıtanın tümünü eline geçirene ya da kıtayı paylaşan sınırdaş devletleri nötralize edip böylece göreli bir güvenliğe kavuşana dek genişlemeleridir. Bundan hemen sonra gelen aşama, kıtaya en yakın bölgelerin denetimi ya da en azından buralarda dost hükümetlerin işbaşına gelmesidir.

26. 1933'te ise Sovyet hükümeti ABD tarafından tanınmasına rağmen diplomatik ilişkilerin kurulması ve ticaretin artmaya devam etmesi iki ülke arasındaki temel güvensizlik havasını kaldıramadı.

27. Churchill ile Stalin arasında " Yüzdeler Anlaşması " Tarihe " Yüzdeler Antlaşması " diye geçen bu antlaşmada, Churchill ve Stalin arasında 1944 Ekim'inde gerçekleşen ve amacı Doğu Avrupa'da etki alanlarının kesin olarak saptanması olan anlaşmayla İngiltere ve Rusya Doğu Avrupa'da sahip olacakları üstünlüğü yüzdelerle belirlemişlerdir.

28. Yalta Konferansı'nda Almanya’nın işgal bölgeleri belirginleşip kabul edildi. Sovyetler Birliği Almanya'nın doğu bölgesini, İngiltere kuzeybatısını ve ABD güneybatı bölgesini işgal edeceklerdi. Sovyet işgal bölgesi içinde kalan Berlin de aynı biçimde işgal bölgelerine ayrılacaklardı. Ancak Batılıların Berlin'e nasıl geçecekleri Yalta'da belirlenmedi. Yalta Konferansı

29. Potsdam Konferansı, 1945 Temel Sorun: Temel Sorun: Almanya’nın Nazizmden kurtarılması. Bunun için; a.Savaş suçlularının cezalandırılması b.Almanya’nın silahsızlandırılması, c.Demokratik düzenin kurulması, d.Eğitim sisteminin değiştirilmesi

30. Nasıl Bir Almanya? Maliye, dış ticaret gibi konuların Müttefiklerin oluşturacağı “Denetim Kurulu” tarafından yerine getirileceği federal bir devlet. Postdam Konferansı'nın en çok zamanını alan Almanya sorunu, "soğuk savaş "ın en önemli konusu oldu.

31. Sovyet İstekleri: Müttefiklerin Romanya, Bulgaristan ve Macaristan’a karışmaması Türkiye’nin Sovyetlere bir üs vermesi Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin Sovyetler Birliği lehine değiştirilmesi Stalin'in Montrö Sözleşmesi'nin değiştirilmesi isteği ilke olarak Batılılarca kabul edildi.

32. Sovyet Yorumu Batılılar Sovyetler Birliği'nden çok Almanya'nın kalkınmasına öncelik veriyor ve Almanya'nın Sovyet halkı ve topraklarına verdiği zarara karşı ilgisiz davranıyordu. Batılı Yorumu Sovyetler Birliği, genel bir Avrupa düzenlemesinden çok kendini güçlendirmek peşindeydi. Potsdam Konferansı’nda Bakış Açıları

33. Nasıl ki, I. Dünya Savaşından sonraki dünya, 19. yüzyılın dünyasından çok farklı olmuş ise, 1945’ten sonraki dünya da, 1918’in dünyasından çok farkı bir yapıda olmuştur. Bu farklılıklar ve ve yeni dünyamızı şekillendiren faktörleri şu noktalarda toplamak mümkündür. Nasıl ki, I. Dünya Savaşından sonraki dünya, 19. yüzyılın dünyasından çok farklı olmuş ise, 1945’ten sonraki dünya da, 1918’in dünyasından çok farkı bir yapıda olmuştur. Bu farklılıklar ve ve yeni dünyamızı şekillendiren faktörleri şu noktalarda toplamak mümkündür.

34. 1) Bir kere, II. Dünya Savaşından sonra ortaya çıkan ve bu güne kadar devam eden milletler arası politikanın yapısı çok değişmiştir. Savaştan sonra dünya politikasına iki yeni kuvvet, Süper- Devlet adı verilen, Birleşik Amerika ile Sovyet Rusya hakim olmuştur ve bu iki kuvvetin üstünlüğü günümüzde de devam etmektedir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra milletler arası politikanın yapısı değişmiş ve ikili bir yapı ortaya çıkmıştır. 1) Bir kere, II. Dünya Savaşından sonra ortaya çıkan ve bu güne kadar devam eden milletler arası politikanın yapısı çok değişmiştir. Savaştan sonra dünya politikasına iki yeni kuvvet, Süper- Devlet adı verilen, Birleşik Amerika ile Sovyet Rusya hakim olmuştur ve bu iki kuvvetin üstünlüğü günümüzde de devam etmektedir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra milletler arası politikanın yapısı değişmiş ve ikili bir yapı ortaya çıkmıştır.

35. 2.Sovyet Rusya’nın sivrilmesinin bir mühim neticesi de, ilk defa olarak milletler arası münasebetlere doktrin ve ideoloji unsurunun girmesidir. Sovyet sistemi, dünya proleter ihtilali gibi, komünizmi bütün dünyada hakim kılmak isteyen bir doktrine dayandığından, savaştan sonra Sovyet dış politikası tamamen bu hedefe yönelmiş ve bu da milletlerarası politikaya doktrin ve ideoloji unsurunun girmesine sebep olmuştur.

36. 3) Günümüz dünyasının en mühim gelişmelerinden biri de, sömürgeciliğin tasfiyesidir. Bir-iki yer istisna edilirse, Asya ve Afrika’daki sömürgelerin hepsi bugün bağımsız olmuşlardır. 1956 yılında Afrika’da bağımsız devlet sayısı 6 iken, bugün bunların sayısı 50’yi aşmaktadır. 3) Günümüz dünyasının en mühim gelişmelerinden biri de, sömürgeciliğin tasfiyesidir. Bir-iki yer istisna edilirse, Asya ve Afrika’daki sömürgelerin hepsi bugün bağımsız olmuşlardır. 1956 yılında Afrika’da bağımsız devlet sayısı 6 iken, bugün bunların sayısı 50’yi aşmaktadır.

37. Sömürgelerin bağımsızlıklarını kazanmaları ise, daha ileride göreceğimiz üzere, milletler arası politikaya Üçüncü Blok, üçüncü dünya veya Bağlantısızlar Blok’u denen yeni bir kuvvetin girmesi neticesini vermiştir. Sömürgelerin bağımsızlıklarını kazanmaları ise, daha ileride göreceğimiz üzere, milletler arası politikaya Üçüncü Blok, üçüncü dünya veya Bağlantısızlar Blok’u denen yeni bir kuvvetin girmesi neticesini vermiştir.

38. 4) Günümüz dünyasının en mühim gelişmelerinden biri de, sömürgeciliğin tasfiyesidir. Bir-iki yer istisna edilirse, Asya ve Afrika’daki sömürgelerin hepsi bugün bağımsız olmuşlardır. 1956 yılında Afrika’da bağımsız devlet sayısı 6 iken, bugün bunların sayısı 50’yi aşmaktadır. 4) Günümüz dünyasının en mühim gelişmelerinden biri de, sömürgeciliğin tasfiyesidir. Bir-iki yer istisna edilirse, Asya ve Afrika’daki sömürgelerin hepsi bugün bağımsız olmuşlardır. 1956 yılında Afrika’da bağımsız devlet sayısı 6 iken, bugün bunların sayısı 50’yi aşmaktadır.

39. 4) II. Dünya Savaşı’nın en mühim neticelerinden biri de, milletler arası politikanın “alan genişlemesi”dir. 1945’e gelinceye kadar, milletler arası münasebetlerin yoğunlaştığı başlıca alan Avrupa idi. Halbuki bugün artık böyle değildir. 4) II. Dünya Savaşı’nın en mühim neticelerinden biri de, milletler arası politikanın “alan genişlemesi”dir. 1945’e gelinceye kadar, milletler arası münasebetlerin yoğunlaştığı başlıca alan Avrupa idi. Halbuki bugün artık böyle değildir.

40. Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan gibi geniş ülkeli ve kalabalık nüfuslu iki ülkenin ortaya çıkışı ve Japonya’nın Asya’da büyük bir ekonomik kuvvet olarak tekrar sivrilmesi ile Asya gayet mühim bir milletlerarası politika alanı haline gelmiştir. Nihayet, Üçüncü Dünya Ülkelerine de Asya- Afrika- Latin Amerika grubu dendiğini de unutmayalım. Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan gibi geniş ülkeli ve kalabalık nüfuslu iki ülkenin ortaya çıkışı ve Japonya’nın Asya’da büyük bir ekonomik kuvvet olarak tekrar sivrilmesi ile Asya gayet mühim bir milletlerarası politika alanı haline gelmiştir. Nihayet, Üçüncü Dünya Ülkelerine de Asya- Afrika- Latin Amerika grubu dendiğini de unutmayalım.

41. 5)Milletlerarası münasebetlerin alan genişlemesi, sadece dünyanın düzeyi üzerinde olmayıp, günümüzde bu münasebetler yukarıya doğruda bir alan genişlemesi yaparak, uzaya intikal etmişler. Bir zamanlar nasıl sömürge sahibi olmak büyük devlet olmanın şartı gibi telakki edilmiş ise, şimdide uzayın derinliklerine el atabilmek, büyük kuvvet olmanın şartı gibi görünmektedir. 5)Milletlerarası münasebetlerin alan genişlemesi, sadece dünyanın düzeyi üzerinde olmayıp, günümüzde bu münasebetler yukarıya doğruda bir alan genişlemesi yaparak, uzaya intikal etmişler. Bir zamanlar nasıl sömürge sahibi olmak büyük devlet olmanın şartı gibi telakki edilmiş ise, şimdide uzayın derinliklerine el atabilmek, büyük kuvvet olmanın şartı gibi görünmektedir.

42. 6) Günümüz dünyası’nın, bilhassa II.Dünya Savaşından sonra ortaya çıkan en mühim meselelerinden biri de, ekonomik meselelerdir. Denebilir ki, tarihin hiçbir döneminde ekonomik meseleler, milletlerarası münasebetlerde bugünkü kadar ağırlık kazanmamıştır. 6) Günümüz dünyası’nın, bilhassa II.Dünya Savaşından sonra ortaya çıkan en mühim meselelerinden biri de, ekonomik meselelerdir. Denebilir ki, tarihin hiçbir döneminde ekonomik meseleler, milletlerarası münasebetlerde bugünkü kadar ağırlık kazanmamıştır.

43. RUS EMPERYALİZMİNİN CANLANMASI İkinci Dünya Savaşı sonunda Birleşik Amerika ile Sovyet Rusya’nın iki büyük kuvvet olarak ortaya çıkmalarında, milletler arası politika arenasında meydana gelmiş olan boşluklar şüphesiz en büyük rolü oynamıştır. Savaştan önce milletler arası kuvvet dengesinin temel unsurlarını teşkil eden devletler, 1945 in dünyasında artık mevcut değildir. İkinci Dünya Savaşı sonunda Birleşik Amerika ile Sovyet Rusya’nın iki büyük kuvvet olarak ortaya çıkmalarında, milletler arası politika arenasında meydana gelmiş olan boşluklar şüphesiz en büyük rolü oynamıştır. Savaştan önce milletler arası kuvvet dengesinin temel unsurlarını teşkil eden devletler, 1945 in dünyasında artık mevcut değildir.

45. 1-Doğu Bloku’nun Kuruluşu Sovyetler askeri işgal altında tuttukları Avrupa ülkelerinde komünist rejimler kurarak Sovyet Blok’unu oluşturmuştur. İşin aslı, bu ülkelerin Sovyet askeri işgaline girmesini bir bakıma Batılı devletler istemiştir. Çünkü, 1944 yazından itibaren Almanlar Rusya cephesinde geri çekilmeye başladıkları zaman, gerek Amerika, gerek İngiltere, Sovyet’lerin Almanları kendi topraklarından attıktan sonra savaştan çekilmelerinden endişe etmişler ve korkmuşlardır. Sovyetler askeri işgal altında tuttukları Avrupa ülkelerinde komünist rejimler kurarak Sovyet Blok’unu oluşturmuştur. İşin aslı, bu ülkelerin Sovyet askeri işgaline girmesini bir bakıma Batılı devletler istemiştir. Çünkü, 1944 yazından itibaren Almanlar Rusya cephesinde geri çekilmeye başladıkları zaman, gerek Amerika, gerek İngiltere, Sovyet’lerin Almanları kendi topraklarından attıktan sonra savaştan çekilmelerinden endişe etmişler ve korkmuşlardır.

46. Onlara göre, savaşın bir an önce sona ermesi için Kızılordu’nun Doğu Avrupa’da ilerlemesi ve Alman işgalindeki toprakları Almanlardan temizlemesi gerekliydi. Onlara göre, savaşın bir an önce sona ermesi için Kızılordu’nun Doğu Avrupa’da ilerlemesi ve Alman işgalindeki toprakları Almanlardan temizlemesi gerekliydi.

47. 1945 Şubatında Kırım’da Yalta’da Amerika, İngiltere ve Sovyet liderleri arasında yapılan toplantı sonunda yayınlanan Kurtarılmış Avrupa Hakkında Demeç, serbest ve demokratik seçimler için gerekli tedbirler alınıncaya kadar, Sovyet işgalindeki ülkelerde geçici hükümetlerin kurulmasını ve bu hükümetlerde bütün siyasi partilerin ve siyasi eğilimlerin temsil edilmesini öngörmekteydi. 1945 Şubatında Kırım’da Yalta’da Amerika, İngiltere ve Sovyet liderleri arasında yapılan toplantı sonunda yayınlanan Kurtarılmış Avrupa Hakkında Demeç, serbest ve demokratik seçimler için gerekli tedbirler alınıncaya kadar, Sovyet işgalindeki ülkelerde geçici hükümetlerin kurulmasını ve bu hükümetlerde bütün siyasi partilerin ve siyasi eğilimlerin temsil edilmesini öngörmekteydi.

48. Esasına bakılırsa, bu ülkelerde hiçbir parti tek başına hükümeti kurabilecek oy gücüne sahip değildi. Gerek bu demeç dolayısıyla, gerek yapılan kurucu meclis seçimlerinin oy neticeleri dolayısıyla, hükümetler bu ülkelerde genellikle koalisyon kabineleri şeklinde kuruldu. Fakat dikkati çeken nokta, bu kabinelerde komünistlerin daima içişleri, adalet ve enformasyon bakanlıklarını almaları idi. Esasına bakılırsa, bu ülkelerde hiçbir parti tek başına hükümeti kurabilecek oy gücüne sahip değildi. Gerek bu demeç dolayısıyla, gerek yapılan kurucu meclis seçimlerinin oy neticeleri dolayısıyla, hükümetler bu ülkelerde genellikle koalisyon kabineleri şeklinde kuruldu. Fakat dikkati çeken nokta, bu kabinelerde komünistlerin daima içişleri, adalet ve enformasyon bakanlıklarını almaları idi.

49. Komünist Partilerin Hükümetlere Hakim Olması Bir süre sonra komünistlerin hükümetleri tamamen ele geçirdikleri görüldü. Çünkü çeşitli hadiseler ve baskılar yüzünden, ara sıra da Sovyetlerin baskısı ile, Komünist partisinin dışındaki siyasi partiler hükümetlerden ayrılarak muhalefete geçtiler. Böylece hükümetler bir süre sonra, tamamen komünistlerden meydana gelmiş oluyordu. Bir süre sonra komünistlerin hükümetleri tamamen ele geçirdikleri görüldü. Çünkü çeşitli hadiseler ve baskılar yüzünden, ara sıra da Sovyetlerin baskısı ile, Komünist partisinin dışındaki siyasi partiler hükümetlerden ayrılarak muhalefete geçtiler. Böylece hükümetler bir süre sonra, tamamen komünistlerden meydana gelmiş oluyordu.

50. komünist partileri iktidara sahip olmakla beraber, aynı zamanda komünistlerin karşısında da kuvvetli muhalefet partileri bulunuyordu. Sovyetler bu muhalefet partilerini tamamen bertaraf edip komünist rejimleri yerleştirmeden bu ülkelerden çekilmek istemediler ve bu sebeple 1947 Şubatından sonra bu ülkelerde muhalefet partilerinin tasfiyesine girişildi. komünist partileri iktidara sahip olmakla beraber, aynı zamanda komünistlerin karşısında da kuvvetli muhalefet partileri bulunuyordu. Sovyetler bu muhalefet partilerini tamamen bertaraf edip komünist rejimleri yerleştirmeden bu ülkelerden çekilmek istemediler ve bu sebeple 1947 Şubatından sonra bu ülkelerde muhalefet partilerinin tasfiyesine girişildi.

51. Savaş sonrası dört bölgeye ayrılan Almanya’da iki ayrı devlet ortaya çıktı. Batılıların kurduğu Federal Almanya, Sovyetler Birliği’nin oluşturduğu Demokratik Almanya. Savaş sonrası dört bölgeye ayrılan Almanya’da iki ayrı devlet ortaya çıktı. Batılıların kurduğu Federal Almanya, Sovyetler Birliği’nin oluşturduğu Demokratik Almanya. Dört Bölgeye ayrılan Berlin’de Batılıların yönetimindeki Batı Berlin, Sovyetlerin denetimindeki Doğu Berlin olmak üzere ikiye ayrıldı.1961 yılında da Berlin Duvarı yapıldı. Dört Bölgeye ayrılan Berlin’de Batılıların yönetimindeki Batı Berlin, Sovyetlerin denetimindeki Doğu Berlin olmak üzere ikiye ayrıldı.1961 yılında da Berlin Duvarı yapıldı.

53. Kore, Yalta Konferansı’nda iki işgal bölgesine ayrılmıştı. Potsdam Konferansı’nda sınır 38. paralel oldu. 1948 yılında bu bölgede Sovyet destekli Kuzey Kore ve ABD destekli Güney Kore Devleti kuruldu. Kore, Yalta Konferansı’nda iki işgal bölgesine ayrılmıştı. Potsdam Konferansı’nda sınır 38. paralel oldu. 1948 yılında bu bölgede Sovyet destekli Kuzey Kore ve ABD destekli Güney Kore Devleti kuruldu. Fidel Castro, Küba’da sosyalist bir yönetim kurdu. Fidel Castro, Küba’da sosyalist bir yönetim kurdu.

54. a- Doğu Bloku İçindeki Diğer Gelişmeler Doğu Bloku içinde komünist rejimlerin kurulması Sovyetlerin etkisi ile olurken Yugoslavya ve Arnavutluk’ta kendi içinden olmuştur. Doğu Bloku içinde komünist rejimlerin kurulması Sovyetlerin etkisi ile olurken Yugoslavya ve Arnavutluk’ta kendi içinden olmuştur. Çin’de II.Dünya Savaşı sonrası başlayan milliyetçilerle komünistler arasındaki iç mücadeleyi kazanan komünistler, yönetimi ele geçirmişlerdir. Çin’de II.Dünya Savaşı sonrası başlayan milliyetçilerle komünistler arasındaki iç mücadeleyi kazanan komünistler, yönetimi ele geçirmişlerdir.

55. b- Sovyet Modeline Göre Ekonomik ve Sosyal Düzenin Kurulması Doğu Avrupa ülkelerinde yapılan anayasal düzenlemelerle ekonomik ve sosyal düzen Sovyet modeline göre kuruldu. Doğu Avrupa ülkelerinde yapılan anayasal düzenlemelerle ekonomik ve sosyal düzen Sovyet modeline göre kuruldu. SSCB’nin Avrupa’da egemenlik kurmaya başlaması ABD’yi harekete geçirdi. 1947 Martında Truman Doktrini’ni ve 1947 Haziranında da Marshall Planı’nı uygulamaya koydu. SSCB’nin Avrupa’da egemenlik kurmaya başlaması ABD’yi harekete geçirdi. 1947 Martında Truman Doktrini’ni ve 1947 Haziranında da Marshall Planı’nı uygulamaya koydu.

56. Kominform’un Kuruluşu 1947 Eylül ayında Sovyet Rusya, Yugoslavya, Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Polonya, Çekoslovakya, Fransa ve İtalya komünist partilerinin liderleri Polonya’nın Szklarsa Pareba şehrinde toplandılar ve yayınladıkları belgeler ile 5 Ekim 1947 de Cominform’un kurulduğunu ilan ettiler. 1947 Eylül ayında Sovyet Rusya, Yugoslavya, Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Polonya, Çekoslovakya, Fransa ve İtalya komünist partilerinin liderleri Polonya’nın Szklarsa Pareba şehrinde toplandılar ve yayınladıkları belgeler ile 5 Ekim 1947 de Cominform’un kurulduğunu ilan ettiler.

57. Gerek belgelerde, gerek verilen demeçler ve yapılan konuşmalarda, Birleşik Amerika’ya, Truman Doktrini’ne ve Marshall Planına çatılması, Kominform’un kuruluş sebebini açıklayan bir husus olsa gerektir. Gerek belgelerde, gerek verilen demeçler ve yapılan konuşmalarda, Birleşik Amerika’ya, Truman Doktrini’ne ve Marshall Planına çatılması, Kominform’un kuruluş sebebini açıklayan bir husus olsa gerektir.

58. Yayınlanan belgelere göre, kurulan bu milletler arası komünizm teşkilatının amaçları şunlardır: 1. İşçilerin yegane vatanı olarak Sovyetler Birliği’nin savunulması, 2. Birleşik Amerika tarafından temsil edilen emperyalizme karşı mücadele, 3. Bütün dünyayı kapsayacak olan bir Sovyetler Cumhuriyeti’nin kurulması. Yayınlanan belgelere göre, kurulan bu milletler arası komünizm teşkilatının amaçları şunlardır: 1. İşçilerin yegane vatanı olarak Sovyetler Birliği’nin savunulması, 2. Birleşik Amerika tarafından temsil edilen emperyalizme karşı mücadele, 3. Bütün dünyayı kapsayacak olan bir Sovyetler Cumhuriyeti’nin kurulması.

59. 25 Ocak 1949’da komünist ülkeler arasında ekonomik işbirliği ve dayanışma amacıyla 25 Ocak 1949’da komünist ülkeler arasında ekonomik işbirliği ve dayanışma amacıyla “ Comekon” kuruldu. “ Comekon” kuruldu. 1949’da kurulan NATO’nun etkinliğini artırması üzerine 14 Mayıs 1955’te komünist ülkeler arasında Varşova Paktı kuruldu. 1949’da kurulan NATO’nun etkinliğini artırması üzerine 14 Mayıs 1955’te komünist ülkeler arasında Varşova Paktı kuruldu. Antlaşmayı imzalayan ülkeler Arnavutluk, Romanya, SSCB, Demokratik Almanya, Bulgaristan, Polonya, Çekoslavakya ve Macaristan'dı. Demokratik Almanya Pakt'ın askeri kanadına 1956'da katıldı. Antlaşmayı imzalayan ülkeler Arnavutluk, Romanya, SSCB, Demokratik Almanya, Bulgaristan, Polonya, Çekoslavakya ve Macaristan'dı. Demokratik Almanya Pakt'ın askeri kanadına 1956'da katıldı.Arnavutluk RomanyaSSCBDemokratik Almanya BulgaristanPolonyaÇekoslavakya MacaristanArnavutluk RomanyaSSCBDemokratik Almanya BulgaristanPolonyaÇekoslavakya Macaristan

61. SSCB’nin Hakimiyet Politikasına Tepkiler ve Doğu Bloku’nun Parçalanması Yugoslavya’da lider Tito SSCB’nin yayılmacı ve sömürgeci politikasını eleştirmiş ve SSCB’nin Yugoslavya’nın içişlerine karışması nedeniyle zamanla bu bloktan ayrılmıştır. Yugoslavya’da lider Tito SSCB’nin yayılmacı ve sömürgeci politikasını eleştirmiş ve SSCB’nin Yugoslavya’nın içişlerine karışması nedeniyle zamanla bu bloktan ayrılmıştır. Komünizm’i Yugoslavya’ya uyarlamış ve ilk defa “milli komünizm”i uygulamıştır. Komünizm’i Yugoslavya’ya uyarlamış ve ilk defa “milli komünizm”i uygulamıştır. Tito Doğu Bloku’ndan tamamen ayrıldıktan sonra hiçbir blokla ilgisi olmayan “Bağlantısızlar Hareketi”ni kurdu Tito Doğu Bloku’ndan tamamen ayrıldıktan sonra hiçbir blokla ilgisi olmayan “Bağlantısızlar Hareketi”ni kurdu Josip Boriz Tito

62. Çin’de Mao Zetong da SSCB’nin faaliyetlerinden rahatsız olmuştur. Çin’de Mao Zetong da SSCB’nin faaliyetlerinden rahatsız olmuştur. Sovyetler sayesinde güçlenen Çin, zamanla SSCB’den kopmaya çalıştı. Sovyetler sayesinde güçlenen Çin, zamanla SSCB’den kopmaya çalıştı.

63. Macaristan’da İmre Nagy komünizmin sert uygulamalarını yumuşatmış be nedenle Sovyetler ile ters düşmüştü. Macaristan’da İmre Nagy komünizmin sert uygulamalarını yumuşatmış be nedenle Sovyetler ile ters düşmüştü. SSCB’nin Macaristan’a sert yaptırımlar uygulaması nedeniyle halk Komünizm’den zamanla kopmuştur. SSCB’nin Macaristan’a sert yaptırımlar uygulaması nedeniyle halk Komünizm’den zamanla kopmuştur. Çekoslovakya’da halkın özgürlük düşüncesinin ön planda olması nedeniyle zamanla SSCB’den kopmuşlardır. Çekoslovakya’da halkın özgürlük düşüncesinin ön planda olması nedeniyle zamanla SSCB’den kopmuşlardır. İmre Nagy

64. c-Sosyalist Blokta Sarsıntılar Sovyet Rusya’da İktidar Mücadelesi Sovyet Rusya’da İktidar Mücadelesi 5 Mart 1953’te Stalin’in ölmesi üzerine bir iktidar mücadelesi başladı. Stalin’in yerine göz koyanlar, hemen bir iktidar mücadelesi içine girmemişler, adeta geçici bir anlaşma ile Kolektif Liderlik denen toplu idareyi tercih etmişlerdi. Fakat mücadele, Stalin’in 9 Martta yapılan cenaze töreninden sonraki günlerde ve önce alttan, sonrada açık bir şekilde başlayacaktır. Bu iktidar mücadelesi diğer doğu blokunda da sarsıntılara yol açmıştır. 5 Mart 1953’te Stalin’in ölmesi üzerine bir iktidar mücadelesi başladı. Stalin’in yerine göz koyanlar, hemen bir iktidar mücadelesi içine girmemişler, adeta geçici bir anlaşma ile Kolektif Liderlik denen toplu idareyi tercih etmişlerdi. Fakat mücadele, Stalin’in 9 Martta yapılan cenaze töreninden sonraki günlerde ve önce alttan, sonrada açık bir şekilde başlayacaktır. Bu iktidar mücadelesi diğer doğu blokunda da sarsıntılara yol açmıştır.

65. SSCB-Yugoslavya İlişkileri Yugoslavya’nın Sovyet denetimine girmek istememesi Yugoslavya’nın 1948’de Kominform’dan çıkarılmasına yol açtı. Diğer doğu bloku ülkeleri de tehdit edince Yugoslavya Balkan Paktına girdi. Yugoslavya’nın Sovyet denetimine girmek istememesi Yugoslavya’nın 1948’de Kominform’dan çıkarılmasına yol açtı. Diğer doğu bloku ülkeleri de tehdit edince Yugoslavya Balkan Paktına girdi. 1955’ten itibaren SSCB ile ilişkileri düzeldiyse de Bağlantısızlar Bloku’nun öncülüğünü yapacak bir dış politika izledi. 1955’ten itibaren SSCB ile ilişkileri düzeldiyse de Bağlantısızlar Bloku’nun öncülüğünü yapacak bir dış politika izledi.

66. SSCB-Çin İlişkileri 1949 yılında Çin’de komünist yönetimin kurulmasında SSCB’nin etkisi vardı. 1950 yılında yapılan antlaşma ve aynı yıl başlayan Kore Savaşı iki ülkeyi daha da yaklaştırdı. Çin BM’den çıkarılarak, onun yerine Tayvan alındı. Bu gelişmeler üzerine 1953 yılında Çin- SSCB dostluğu en üst noktaya ulaştı. 1949 yılında Çin’de komünist yönetimin kurulmasında SSCB’nin etkisi vardı. 1950 yılında yapılan antlaşma ve aynı yıl başlayan Kore Savaşı iki ülkeyi daha da yaklaştırdı. Çin BM’den çıkarılarak, onun yerine Tayvan alındı. Bu gelişmeler üzerine 1953 yılında Çin- SSCB dostluğu en üst noktaya ulaştı.

67. SSCB – Batı ilişkilerindeki yumuşama Çin’in yalnız kalmasına ve dayanışmanın bozulmasına yol açtı. SSCB – Batı ilişkilerindeki yumuşama Çin’in yalnız kalmasına ve dayanışmanın bozulmasına yol açtı. 1960’tan sonra anlaşmazlığın nedenleri arasında liderlik kavgası, tarafsız ülkelerde nüfuz rekabeti, batılı devletlerle ilişkilerin şekli, Doğu Türkistan, Moğolistan gibi sınır bölgeleri sorunu, SSCB’nin Çin’e yapacağı ekonomik yardımlar sayılabilir. 1960’tan sonra anlaşmazlığın nedenleri arasında liderlik kavgası, tarafsız ülkelerde nüfuz rekabeti, batılı devletlerle ilişkilerin şekli, Doğu Türkistan, Moğolistan gibi sınır bölgeleri sorunu, SSCB’nin Çin’e yapacağı ekonomik yardımlar sayılabilir.

68. Çin, 1965-1966’daki Kültür İhtilali’nden sonra ABD ile ilişkilerini düzeltmiş, BM’ye tekrar üye olmuştur. Bu gelişmeler Doğu Bloku’nun güç kaybetmesine yol açmıştır. Çin, 1965-1966’daki Kültür İhtilali’nden sonra ABD ile ilişkilerini düzeltmiş, BM’ye tekrar üye olmuştur. Bu gelişmeler Doğu Bloku’nun güç kaybetmesine yol açmıştır.

70. Çin-Sovyet Ayrılığı Çin-Sovyet Ayrılığı 1950'lerin sonunda başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür. Sorun Çin'in 500 milyon köylüyü kapsayan bir toprak reformu gerçekleştirmeyi düşünmesi ve bu reformla sosyalizmi tam olarak tamamlayacağını dolayısıyla artık Sosyalist dünyanın liderinin Sovyetler Birliği değil Çin olması gerektiğini iddia ediyordu. Sovyetler Birliği'nde ise Nikita Kruşçev ülkesinin sosyalizmin basamaklarını çoktan tamamladığını savunuyordu. Bu ayrılık, uluslararası Komünist akımlarda da paralel etkilere sebep olmuştur.

71. SSCB-Macar İlişkileri Stalin’in ölmesinden sonra Doğu Bloku’nda ayaklanmalar hızla yayılmaya başladı. Macaristan’da işçiler ayaklandı. Bunun üzerine SSCB, İmre Nagi’yi başbakan olarak atadı. Nagi’nin komünist sistemi yumuşatması SSCB’nin hoşuna gitmediği için görevden alındı. Stalin’in ölmesinden sonra Doğu Bloku’nda ayaklanmalar hızla yayılmaya başladı. Macaristan’da işçiler ayaklandı. Bunun üzerine SSCB, İmre Nagi’yi başbakan olarak atadı. Nagi’nin komünist sistemi yumuşatması SSCB’nin hoşuna gitmediği için görevden alındı.

72. Nagy’ın azli, halk ve bilhassa aydınlar tarafından tepki ile karşılandı. Aydınlar, yazarlar ve öğrenciler arasında birdenbire bir hürriyetçilik akımı başladı. Bu akımın merkezi Petöfi Kulübü idi. Petöfi Kulübü 1955 yılında genç aydınlar tarafından kurulmuştur. Bu kulübün faaliyetleri her gün artarken, üyelerde sık sık Nagy’ı ziyaret ederek kendisi lehine açık ve gizli sempati gösterileri yapıyorlardı. Nagy’ın azli, halk ve bilhassa aydınlar tarafından tepki ile karşılandı. Aydınlar, yazarlar ve öğrenciler arasında birdenbire bir hürriyetçilik akımı başladı. Bu akımın merkezi Petöfi Kulübü idi. Petöfi Kulübü 1955 yılında genç aydınlar tarafından kurulmuştur. Bu kulübün faaliyetleri her gün artarken, üyelerde sık sık Nagy’ı ziyaret ederek kendisi lehine açık ve gizli sempati gösterileri yapıyorlardı.

73. 23 Ekim günü Budapeşte’de büyük gösteriler başladı. Kalabalık birkaç saat içinde 200.000 kişiyi bulmuştu. Göstericiler eski Başbakan Nagy’ın evinin önüne gitti. Nagy balkona çıkıp “yoldaşlar” diye halka hitap etmek istediği zaman, halk “biz yoldaş değiliz” diye bağırdı. Halkın ellerinde taşıdığı bayrakların ortası delikti. Çünkü bayraklardaki orak-çekiç’i çıkarmışlardı. 23 Ekim günü Budapeşte’de büyük gösteriler başladı. Kalabalık birkaç saat içinde 200.000 kişiyi bulmuştu. Göstericiler eski Başbakan Nagy’ın evinin önüne gitti. Nagy balkona çıkıp “yoldaşlar” diye halka hitap etmek istediği zaman, halk “biz yoldaş değiliz” diye bağırdı. Halkın ellerinde taşıdığı bayrakların ortası delikti. Çünkü bayraklardaki orak-çekiç’i çıkarmışlardı.

74. Bu durum karşısında Macar Komünist Partisi, 24 Ekim sabahı Nagy’ı tekrar başbakanlığa getirdi. Nagy hemen radyoda yaptığı bir konuşmada, kamu hayatının daha geniş şekilde demokratize edileceğini ve sosyalizmin inşasında Macar milli karakterinin göz önünde tutulacağını bildirerek, halktan silahlarını bırakmasını istedi. Halk bu isteğe uymadı, çünkü bu sırada, güya hükümetin isteği üzerine Sovyet tankları Budapeşte sokaklarını tutmuşlardı. Bu durum karşısında Macar Komünist Partisi, 24 Ekim sabahı Nagy’ı tekrar başbakanlığa getirdi. Nagy hemen radyoda yaptığı bir konuşmada, kamu hayatının daha geniş şekilde demokratize edileceğini ve sosyalizmin inşasında Macar milli karakterinin göz önünde tutulacağını bildirerek, halktan silahlarını bırakmasını istedi. Halk bu isteğe uymadı, çünkü bu sırada, güya hükümetin isteği üzerine Sovyet tankları Budapeşte sokaklarını tutmuşlardı.

75. SSCB-Çekoslovakya İlişkileri ve Pilsen Ayaklanması Para reformu 30 Mayıs 1953 tarihli bir kararname ile yapılmıştı. Fakat, yeni hükümetten ekonomik şartların daha iyiye götürülmesini beklerken böyle bir durumla karşılaşınca, 1 Haziran dan itibaren ortalık karıştı. 1 Haziran sabahı Pilsen’deki Lenin fabrikalarında çalışan 5000 işçi sokaklara döküldü ve gösterilere başladı. Bunun arkasından, Ostrava’daki çelik fabrikaları işçileri ile Prag’daki makine endüstrisi işçileri de gösterilere başladı.

76. Fakat esas ayaklanma Pilsen’de idi. Pilsen’de işçiler belediye binasını basarak yağma ettiler. Ellerine geçirdikleri hoparlörlerle “hür seçim istiyoruz” diye bağırıyorlardı. Göstericiler, Stalin ve Gottwald’ın resimlerini ayaklar altında parçaladılar. Ellerine geçirdikleri Rus bayraklarını paramparça ettiler. Güvenliği sağlamakla görevli milis kuvvetleri, göstericileri dağıtacakları yerde, onlarla bir oldular. Fakat bu ayaklanma SSCB’nin desteğiyle bastırıldı.

77. Çekoslovakya’da 1967 yılında Aleksander Dubcek liderliğinde “insancıl komünizm” hareketi başladı. Bu hareketin amacı, Çekoslovakya’daki insan hürriyetini esas alan bir komünist sistemi uygulamaktı. Çekoslovakya’da 1967 yılında Aleksander Dubcek liderliğinde “insancıl komünizm” hareketi başladı. Bu hareketin amacı, Çekoslovakya’daki insan hürriyetini esas alan bir komünist sistemi uygulamaktı. Temel hak ve hürriyetlerin genişletilmesini amaç ediniyordu. Temel hak ve hürriyetlerin genişletilmesini amaç ediniyordu. SSCB, Varşova Paktı üyesi ülkelerin desteğini de alarak bu hareketi görüşmeler yoluyla engellemeye çalıştıysa da başarılı olamadı. Bunun üzerine Varşova Paktı Ordusu 1968’de Çekoslovakya’yı işgale başladı. Çeklerin “insancıl komünizmi” başarısızlıkla sonuçlandı. SSCB, Varşova Paktı üyesi ülkelerin desteğini de alarak bu hareketi görüşmeler yoluyla engellemeye çalıştıysa da başarılı olamadı. Bunun üzerine Varşova Paktı Ordusu 1968’de Çekoslovakya’yı işgale başladı. Çeklerin “insancıl komünizmi” başarısızlıkla sonuçlandı.

78. SSCB’nin aldığı önlemler Brejnev Doktrini: SSCB lideri Brejnev tarafından yayımlanan ve hiçbir devletin SSCB’nin politikalarından ayrı hareket edemeyeceği ve ne olursa olsun komünizm’den dönülemeyeceğini belirttiği doktrindir. Brejnev Doktrini: SSCB lideri Brejnev tarafından yayımlanan ve hiçbir devletin SSCB’nin politikalarından ayrı hareket edemeyeceği ve ne olursa olsun komünizm’den dönülemeyeceğini belirttiği doktrindir. Macaristan ve Çekoslovakya doğrudan işgal edildi Macaristan ve Çekoslovakya doğrudan işgal edildi SSCB devlet başkanı Brejnev

79. 1960'lardan itibaren de "esnek karşılık" denilen ve "nükleer silah kullanımı" temelli stratejinin yerini alan yeni bir strateji geliştirildi. "Ortak düşman"ı çevreleme ve krizleri konvansiyonel yöntemler kullanarak çözer gibi yapma stratejisine ağırlık verildi.

80. ABD 1950'lerde SSCB'nin de nükleer silah üretmesi ve karşılık verebilme yeteneği elde etmesiyle "önleyici savaş" stratejisinden vazgeçerek "çevreleme" ve "caydırma" politikalarına ağırlık verdi.

81. Batı Bloku ABD’nin liderliğini yaptığı bloktur. ABD’nin liderliğini yaptığı bloktur. Başlıca Ülkeler: ABD, İngiltere, Fransa, Batı Almanya, Hollanda, Belçika Başlıca Ülkeler: ABD, İngiltere, Fransa, Batı Almanya, Hollanda, Belçika Türkiye de Yunanistan ile birlikte bu bloka dahil olmuştur. Türkiye de Yunanistan ile birlikte bu bloka dahil olmuştur.

82. Batı Bloku’nun SSCB’nin yayılmasına karşı aldığı önlemler Truman Doktrini: ABD başkanı Truman tarafından Sovyet tehdidi altındaki Türkiye ve Yunanistan’a yardım edilmesini ön gören doktrindir. Truman Doktrini: ABD başkanı Truman tarafından Sovyet tehdidi altındaki Türkiye ve Yunanistan’a yardım edilmesini ön gören doktrindir. Bu doktrin dahilinde Yunanistan’a 300 milyon $, Türkiye’ye 100 milyon $ yardım yapılmıştır. Bu doktrin dahilinde Yunanistan’a 300 milyon $, Türkiye’ye 100 milyon $ yardım yapılmıştır. ABD başkanı Harry Truman

83. Marshall Planı: ABD dışişleri bakanı George Marshall tarafından önerilmiştir. Marshall Planı: ABD dışişleri bakanı George Marshall tarafından önerilmiştir. Bu çerçevede Sovyet tehdidi altındaki ülkelere yardım edilecek ve aralarında işbirliği sağlanacaktır. Bu çerçevede Sovyet tehdidi altındaki ülkelere yardım edilecek ve aralarında işbirliği sağlanacaktır. Onaltı ülkenin katılımıyla oluşturulan “Onaltılar Konferansı” ile bu planın uygulanması görüşüldü. Onaltı ülkenin katılımıyla oluşturulan “Onaltılar Konferansı” ile bu planın uygulanması görüşüldü. ABD Dışişleri Bakanı George Marshall

84. Bu ülkeler: İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Türkiye, Lüksemburg, İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç, Danimarka ve İsveç Bu ülkeler: İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Türkiye, Lüksemburg, İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç, Danimarka ve İsveç Yardımların düzenli bir şekilde dağıtılması için bu devletlerin katılımı ile “Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı” kuruldu Yardımların düzenli bir şekilde dağıtılması için bu devletlerin katılımı ile “Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı” kuruldu

85. DİKKAT!!! SSCB de ABD’nin bu çalışmalarına karşılık benzer nitelikte olan “Molotov Planı”nı uygulamıştır.

86. NATO (Kuzey Atlantik Savunma Paktı) 1949’da kuruldu. 1949’da kuruldu. İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında SSCB’ye karşı “Batı Avrupa Birliği” kurulmuştu. İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında SSCB’ye karşı “Batı Avrupa Birliği” kurulmuştu. Bu birliğe ABD, Kanada, İzlanda, İtalya, Portekiz, Norveç ve Danimarka’nın da katılması ile NATO kuruldu. Bu birliğe ABD, Kanada, İzlanda, İtalya, Portekiz, Norveç ve Danimarka’nın da katılması ile NATO kuruldu. Temel Amaç SSCB’ye karşı önlem almaktır. Temel Amaç SSCB’ye karşı önlem almaktır.

87. AVRUPA KONSEYİ Avrupa’da gerginliği azaltmak, güven ve işbirliği ortamını sağlamak, insan haklarını ön plana çıkarmak amacıyla kurulmuştur. Avrupa’da gerginliği azaltmak, güven ve işbirliği ortamını sağlamak, insan haklarını ön plana çıkarmak amacıyla kurulmuştur. Kurucu Ülkeler: İngiltere, Fransa, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Danimarka, İrlanda, İsveç, İtalya ve Norveç Kurucu Ülkeler: İngiltere, Fransa, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Danimarka, İrlanda, İsveç, İtalya ve Norveç Türkiye 1949’da üye oldu.Bugün bu kutruluşun 46 üyesi vardır Türkiye 1949’da üye oldu.Bugün bu kutruluşun 46 üyesi vardır

88. AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU Fransa dışişleri bakanı Schuman’ın teklifi ile kurulmuştur(Schuman Planı). Fransa dışişleri bakanı Schuman’ın teklifi ile kurulmuştur(Schuman Planı). Buna göre Avrupa’nın güçlü olması için Almanya-Fransa rekabeti sona ermeli ve yer altı kaynaklarının işletilmesinde ortak hareket edilmelidir. Buna göre Avrupa’nın güçlü olması için Almanya-Fransa rekabeti sona ermeli ve yer altı kaynaklarının işletilmesinde ortak hareket edilmelidir. Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda ve Belçika’nın imzası ile kurulmuş ve daha sonra “Avrupa Kömür ve Çelik Teşkilatı”na dönüşmüştür. Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda ve Belçika’nın imzası ile kurulmuş ve daha sonra “Avrupa Kömür ve Çelik Teşkilatı”na dönüşmüştür. Bu kuruluş zamanla “Avrupa Birliği” adını almıştır. Bu kuruluş zamanla “Avrupa Birliği” adını almıştır.

89. DİKKAT!!! İngiltere yer altı kaynaklarını diğer ülkeler ile paylaşmaya yanaşmadığı için bu örgüte katılmamıştır.Norveç, İsveç, Danimarka, Avusturya, Portekiz ve İsviçre’nin katılımıyla EFTA(Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi)yı kurdu.EFTA daha sonra AET ile birleşti.

90. NATO (North Atlantic Treaty Organization Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) ABD, Truman Doktrini çerçevesinde, Batı Avrupa'nın SSCB'ye karşı korunması için çaba harcadı. Bunun sonucu olarak da NATO (North Atlantic Treaty Organization-Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü) kuruldu.

91. Varşova Paktı (1955) S. S. C. B. Arnavutluk Bulgaristan Çekoslavakya Doğu Almanya MacaristanPolonya Romanya

92. Berlin Ablukası (1948-1949) Stalin’in Berlin’deki üç batı devletinin işgal bölgeleriyle kara ve demiryolu bağlantısını kesmesi üzerine başta Amerika olmak üzere Batılı güçler Haziran 1948’dan ablukanın kaldırıldığı Mayıs 1949’a kadar bir hava köprüsü kurdular.

93. Soğuk savaşın 'görünmez cephesi‘: Casusluk Sustalı bıçak, gizli şemsiye, yüzüğe gizli fotoğraf makinesi ya da zehir püskürten kalem, casus filmlerinin deli saçmaları değil, Soğuk Savaş'ın gerçekleriydi. Soğuk Savaş'ın güç çekişmesi kapalı kapılar ardındaydı. Gizli servislerin taktiklerinden biri "uykucu" adını taktıkları casuslar yetiştirip bunları yıllarca gizlenecekleri kimliklerle rakip ülkelerin hükümetlerine yerleştirmekti. "Uykuculardan" Gunter Guilliaume, Batı Almanya'da Şanşölye Willy Brandt'ın danışmanlığına kadar yükselmişti. Soğuk Savaş: Casus romanlarının altın çağı. Gölgedeki Servis, Şebekenin Hezimeti, Zehirleme Manevrası...

94. İngiliz gizli servisinin üst yönetimindeki ajanların KGB (Sovyet Ana Haberalma Teşkilatı) için çalıştığı anlaşılınca ortalık karıştı. KGB için çalışan İngilizler'in en kötü şöhretlisi 1963 yılında Moskova'ya kaçan Kim Philby idi (1912-88). Gerçek adı Harold Adrian Russell Philby olan Kim Philby, yaşamının son dönemlerinde "ihanet etmek için," demişti, "insanın bir yere ait olması gerekir. Oysa ben hiçbir yere ait değilim."

95. Philby Sovyetler için çalışan İngiliz ajanlarının en ünlüsü olmak bir tarafa tüm zamanların en bilinen köstebek casusu olarak anılageldi. Philby Hindistan'da doğmuş ve Cambridge'de eğitim görmüştü. Arkadaşları Guy Burgess, Donald Maclean ve Anthony Blunt'la birlikte komünist oldu ve Burgess tarafından 1940 yılında MI6'ya alındı. 1963 yılına kadar da Sovyetler için çalıştı.

96. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri gibi toplumlarda açık yayınlardan, bilimsel konferanslardan, halka açık toplantılardan ve endüstriyel sergilerden bilgi almak mümkündü. Bununla birlikte hükümetlerin ve endüstriyel kuruluşların gizli bilgilerini çalmak casusluğun en önemli kısmıydı. Bu işi yapanlar kendi ülkelerinde düşman ülkeler için çalıştıklarından ötürü "köstebek" olarak anılıyorlardı.

97. Teknoloji Savaşı ABD - SSCB rekabeti olmasaydı, uzayın keşfedilmesinde bu denli acele davranılmayacaktı. İstihbarat cephesinde gizli bilgi savaşı yaşanırken teknoloji alanında, "Kim daha üstün ?" hesaplaşması yaşanıyordu. Günümüze damgasını vuran bilgisayar da bize Soğuk Savaş'ın mirası. ABD'nin 1976'daki ilk bilgisayarı CRAY - 1.30 ton ağırlığında ve 19 milyon dolar değerinde bir "tosuncuk"tu. Çağdaş dostlukların sanal buluşma mekanı internet, nükleer savaşın gerçekleşmesi halinde iletişimin sürdürülebilmesi için ABD tarafından tasarlandı.

98. Berlin Duvarı 1945’ten 1961’e kadar 3 milyon Alman Doğu’dan kaçarak Batı’ya sığınmıştı. Bu nedenle, Doğu Alman yetkilileri, Sovyetlerin de onayıyla 13 Ağustos 1961 günü Doğu Berlin ve Batı Berlin arasına dikenli tel döşediler. Bundan beş gün sonra da, aynı yerde "duvar" yükselmeye başladı. "Duvar" Avrupa ve Almanya’nın düşman ve birbirine kapalı iki bloğa ayrılışının somut göstergesi oldu. Berlin Duvarı’nın yapılışı

99. 8 Mayıs 1949’da Sovyet tehdidine karşı Batı yanlısı Federal Almanya Cumhuriyeti kuruldu. Sovyetler buna karşılık 1 Ekim 1949’da kendi işgal bölgelerinde Demokratik Almanya Cumhuriyeti’ni ilan ettiler.

100. Kruşçev’in "Barışçıl birliktelik“ politikası Stalin’in ölümünden sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin yeni birinci sekreteri Kruşçev, "kapitalist sistemle komünist sistem arasında uzun süreli bir birliktelik"ten söz ediyordu. ABD’de ise yeni başkan Eisenhower, Sovyet etkisinin "geri çekilme"sine (roll-back) olumlu bakıyordu, ama aynı zamanda da barış yanlısıydı. Böylece uluslararası gerilim azalmaya başladı.

101. Kruşçev’in “barışçıl birliktelik” politikasına rağmen, Süper Güçler arasındaki yarış, silahlanma ya da uzayın fethi gibi başka alanlarda devam ediyordu. Sovyetler 1957 yılında uzaya ilk yapay uyduyu gönderdiler.

102. Küba Krizi 1959’da Amerikalıların desteklediği diktatör Batista’yı deviren Fidel Castro, SSCB’ye yakınlaşmış, ardından da Küba’ya Sovyet füzelerinin yerleştirilmesini kabul etmişti. Füzeler doğrudan Amerikan topraklarını tehdit ediyordu.

103. Bunun üzerine bir güç gösterisi başladı. On beş gün boyunca, dünya nükleer savaş tehlikesinin sınırında yaşadı. Sonunda Kruşçev, füzeleri 28 Ekim 1962’de geri çekti.

104. Ancak bu, ABD için yarım bir başarı oldu: Füzelerin çekilmesi karşılığında, adanın etrafındaki ablukayı kaldırmaya ve Castro’yu devirmeye çalışmaktan vazgeçmeye söz vermişlerdi.

105. Küba Krizinden sonra ABD ve SSCB her türlü nükleer savaş riskini azaltmak için uzlaşma yoluna gittiler. İmzalanan anlaşmalar, yerin üstünde yapılan nükleer denemeleri (1963), uzaya nükleer silah yerleştirilmesini (1967) ve başka ülkelerde nükleer silah geliştirilmesini (Silahların çoğalmasına karşı sözleşme, 1968) yasakladı.

106. Süper Güçleri Uzlaşmaya Sevk Eden Nedenler ABD Dünya çapındaki askerî varlığını korumak, maddî açıdan ABD’ye giderek daha zor geliyordu. 1964’ten itibaren Vietnam Savaşı için giderek daha fazla seferber olması, kamuoyundaki tepkilerin de giderek büyümesine yol açmıştı. Ayrıca, General de Gaulle yönetiminde Fransa’nın başı çektiği ulusal bağımsızlık siyaseti ABD’nin üstünlüğünü sorgulamaya başlamıştı.

107. SSCB SSCB’de de, silahlanma yarışı Sovyet halkının yaşam düzeyinin hızla iyileştirilmesine engel oluyordu. Üstelik, SSCB dış yardıma ihtiyaç duyuyordu; 1963’ten itibaren, Batılılar’dan tahıl satın almaya başladı. SSCB’nin konumu sosyalist blok içinde de zayıflamıştı.

108. Ortadoğu’daki Gelişmeler II. Dünya Savaşı’ndan sonra Ortadoğu’daki Mandater yönetimler sona erdi ve bağımsız devletler kuruldu. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Ortadoğu’daki Mandater yönetimler sona erdi ve bağımsız devletler kuruldu. Bu devletler: Irak, Suriye, Lübnan, Ürdün ve Filistin. Bu devletler: Irak, Suriye, Lübnan, Ürdün ve Filistin. Bölgede 1948’de İsrail’in kurulması ile günümüze kadar yaşanan karışıklıkla başlamıştır. Bölgede 1948’de İsrail’in kurulması ile günümüze kadar yaşanan karışıklıkla başlamıştır.

109. Arap-İsrail Savaşları Nedenleri: İsrail’in Filistin’e ait olan Kudüs’e yerleşmesi. İsrail’in Filistin’e ait olan Kudüs’e yerleşmesi. Yahudilerin Filistinliler ve Arapların yaşadığı yerlerde yerleşim yerleri kurmaları Yahudilerin Filistinliler ve Arapların yaşadığı yerlerde yerleşim yerleri kurmaları Arapların, Yahudileri bu bölgede istememeleri Arapların, Yahudileri bu bölgede istememeleri

110. HATIRLAYALIM!!! HATIRLAYALIM!!! I.Dünya Savaşı’nda İngiltere dışişleri bakanı Balfour, yayımladığı bildiri ile Yahudiler’e Kudus’te bir devlet vaat etmiş,Yahudiler de bunun karşılığında ABD’yi savaşa sokmuştu. I.Dünya Savaşı’nda İngiltere dışişleri bakanı Balfour, yayımladığı bildiri ile Yahudiler’e Kudus’te bir devlet vaat etmiş,Yahudiler de bunun karşılığında ABD’yi savaşa sokmuştu.

111. Eisenhower Doktrini: Arap-İsrail Eisenhower Doktrini: Arap-İsrail savaşlarında İngiltere ve Fransa’nın İsrail’e destek vermesi batının Arapların gözündeki prestijini sarsmıştır.Bu nedenle ABD başkanı Eisenhower tarafından bu doktrin yayımlanmıştır. Buna göre SSCB’ye karşı bağımsızlığını korumaya çalışan devletlere ABD tarafından her türlü yardım yapılacaktır. Buna göre SSCB’ye karşı bağımsızlığını korumaya çalışan devletlere ABD tarafından her türlü yardım yapılacaktır. Lübnan, Pakistan, Irak, Türkiye, Yunanistan, Afganistan, Libya, Tunus, Fas ve İsrail doktrini kabul ederken Mısır, Suriye ve Ürdün kabul etmedi Lübnan, Pakistan, Irak, Türkiye, Yunanistan, Afganistan, Libya, Tunus, Fas ve İsrail doktrini kabul ederken Mısır, Suriye ve Ürdün kabul etmedi

112. Uzakdoğu’da Yaşanan Gelişmeler Kore Savaşı(1950-1953) ABD ve SSCB’nin nüfuz mücadelesi ABD ve SSCB’nin nüfuz mücadelesi nedeniyle çıkan bir savaştır. nedeniyle çıkan bir savaştır. Savaş Panmunjom Ateşkesi ile Savaş Panmunjom Ateşkesi ile sona ermiştir. sona ermiştir. Kore Güney ve Kuzey olarak ikiye ayrılmıştır. Kore Güney ve Kuzey olarak ikiye ayrılmıştır. Kuzey Sovyetlerin nüfuzuna, Güney ise ABD’nin nüfuzuna girmiştir. Kuzey Sovyetlerin nüfuzuna, Güney ise ABD’nin nüfuzuna girmiştir. Türkiye bu savaşa bir tugayını göndermiştir.Bu da Türkiye’nin NATO’ya katılmasını hızlandırmıştır. Türkiye bu savaşa bir tugayını göndermiştir.Bu da Türkiye’nin NATO’ya katılmasını hızlandırmıştır.

113. SEATO(Güneydoğu Asya Antlaşması Teşkilatı)’nun kurulması-1954 İngiltere, Fransa, Yeni Zelanda, Avustralya, Filipinler, Tayland ve Pakistan’ın katılı ile kuruldu. İngiltere, Fransa, Yeni Zelanda, Avustralya, Filipinler, Tayland ve Pakistan’ın katılı ile kuruldu. Amaç:Bölgedeki devletleri SSCB’den korumak. Amaç:Bölgedeki devletleri SSCB’den korumak. Böylece ABD SSCB’yi Pasifik’ten de çember altına almıştır. Böylece ABD SSCB’yi Pasifik’ten de çember altına almıştır.

114. Klasik Sömürgeciliğin Sonu II. Dünya Savaşı’ndan sonra Klasik Sömürgecilik sona ermiş ve sömürgeler bağımsız olmuştur. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Klasik Sömürgecilik sona ermiş ve sömürgeler bağımsız olmuştur. Asya’da:Hindistan, Pakistan, Seylan, Birmanya, Endonezya, Vietnam, Malezya bağımsız oldu. Asya’da:Hindistan, Pakistan, Seylan, Birmanya, Endonezya, Vietnam, Malezya bağımsız oldu. Afrika’da: Libya, Sudan, Tunus, Fas, Gana, Gine, Nijer Somali, Cezayir bağımsız olmuştur. Afrika’da: Libya, Sudan, Tunus, Fas, Gana, Gine, Nijer Somali, Cezayir bağımsız olmuştur. Yeni Bağımsız olmuş bu ülkelere “Üçüncü Dünya Ülkeleri” de denir. Yeni Bağımsız olmuş bu ülkelere “Üçüncü Dünya Ülkeleri” de denir. Bu ülkeler Batı ya da Doğu blokuna katılmamışlardır.Özellikle Mısır ve Hindistan, Yugoslavya’nın kurduğu “Bağlantısızlar Hareketi”ne katılmışlardır. Bu ülkeler Batı ya da Doğu blokuna katılmamışlardır.Özellikle Mısır ve Hindistan, Yugoslavya’nın kurduğu “Bağlantısızlar Hareketi”ne katılmışlardır. Bağlantısızlar hareketi 1955’te Bandung Konferansı ile kuruldu. Bağlantısızlar hareketi 1955’te Bandung Konferansı ile kuruldu.

115. Soğuk Savaş Dönemi’nde Türkiye Kore Savaşı’na katıldı. Kore Savaşı’na katıldı. NATO’ya üye oldu(1952). NATO’ya üye oldu(1952). Avrupa Konseyi’ne üye oldu(1949). Avrupa Konseyi’ne üye oldu(1949). Balkan Paktı’na katıldı.(Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında)-1954 Balkan Paktı’na katıldı.(Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında)-1954 Bağdat Paktı(CENTO*)’na katıldı:İngiltere, Türkiye, İran, Irak ve Pakistan arasında kuruldu. Bağdat Paktı(CENTO*)’na katıldı:İngiltere, Türkiye, İran, Irak ve Pakistan arasında kuruldu. *CENTO=Merkezi Antlaşma Örgütü

116. Soğuk Savaş Dönemi’nde Türkiye Kore Savaşı’na katıldı. Kore Savaşı’na katıldı. NATO’ya üye oldu(1952). NATO’ya üye oldu(1952). Avrupa Konseyi’ne üye oldu(1949). Avrupa Konseyi’ne üye oldu(1949). Balkan Paktı’na katıldı.(Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında)-1954 Balkan Paktı’na katıldı.(Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında)-1954 Bağdat Paktı(CENTO*)’na katıldı:İngiltere, Türkiye, İran, Irak ve Pakistan arasında kuruldu. Bağdat Paktı(CENTO*)’na katıldı:İngiltere, Türkiye, İran, Irak ve Pakistan arasında kuruldu. *CENTO=Merkezi Antlaşma Örgütü

117. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye’nin güvenlik endişesiyle Batı’ya eklemlenme arzusu Türk dış politikasını tek yönlü bir çizgiye sürükledi. Özellikle 1947 Truman Doktriniyle başlayan yardımlarla birlikte Washington’un Türk iç ve dış politikasında etkisi arttı. Ama bu her zaman Türkiye’nin ABD’nin yörüngesine girdiği anlamına gelmemektedir. Zira Türkiye’nin küresel gücün şemsiyesi altında olsa da zaman zaman bölge siyasetini kontrol etme gayretlerine girdiği vakidir. Mesela Bağdat Paktı bu anlamda Nasır’ın Ortadoğu siyasetini kontrol altına alma gayretlerini belli ölçüde sınırlandırmıştır.

118. İkinci Dünya Savaşının hemen sonunda, hatta savaş esnasında Sovyetlerin tavrı ve Doğu Avrupa’daki politikaları Ankara’yı endişelendiriyordu. Coğrafî olarak da küresel güçlerin bölgesel politikalarının kesiştiği nokta olan Türkiye için taraf olmak bir anlamda kaçınılmazdı. Bu süreçte Ortadoğu rejimleriyle zaman zaman gereksiz sürtüşmelere girdiğinden dolayı Ortadoğu’yu kaybettiği söylense bile, tamamen istikrarsız bir bölge olan Ortadoğu devletleriyle bir ilişki içinde olmak pek de gerçekçi gözükmüyordu.

119. Türkiye’nin kendisini Soğuk Savaş politikalarına endekslemesi aslında tercihinden ziyade zorunluluktu. Türkiye’nin Batıyla olan ilişkileri bir anlamda Avrupa medeniyetine dâhil olmanın delili olarak görüldüğünü unutmamak gerekir. Bu dönemde Batıyla geliştirilen ilişkiler sayesinde Türk ordusunda modernizasyon süreci hızlanmış ve Soğuk savaş döneminde Türkiye önemli ölçüde yalnızlıktan kurtulmuştur. Ancak Sovyet tehdidine endeksli güvenlik algısıyla ekonomik açmazına dış kaynak bulma kaygısı Türk dış politika yapıcılarının Batı’nın bölgesel politikalarına ziyadesiyle angaje olması sonucunu doğurduğu söylenebilir. Kaynaklar Arşiv Kaynakları İngiltere Milli Arşivi NA PREM3/447/9; NA FO 371/48697 Amerikan Milli Arşivi US NA RG 273 Box: 53 Foreign Relations of United States (FRUS) (1944). ‘The Near East, South Asia and Africa, the Far East’, Vol. V. Kitap ve Makaleler Abadi, Jacob (1982). Britain’s Withdrawal from the Middle East 1917-1971: The Economic and Strategic Imperatives. Princeton: The Kingston Press. Albayrak, Mustafa (2002). “DP Hükümetleri’nin Politikaları (1950-1960). Ankara: Yeni Türkiye Yay. C. 16. 855-877.

120. Türkiye’nin Çok Partili Hayata Geçişi 7 Haziran 1945’te CHP milletvekilleri Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan CHP gurubuna “Dörtlü Takrir” adı verilen bir önerge sundular.Bu önergede parti içerisinde tartışmaların özgürce yapılmasını içeren bir metin bulunuyordu.Bu önerge reddedilince muhalifler tarafından 1946’da “Demokrat Parti” kuruldu.Bundan başka 16 parti daha kuruldu. 7 Haziran 1945’te CHP milletvekilleri Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan CHP gurubuna “Dörtlü Takrir” adı verilen bir önerge sundular.Bu önergede parti içerisinde tartışmaların özgürce yapılmasını içeren bir metin bulunuyordu.Bu önerge reddedilince muhalifler tarafından 1946’da “Demokrat Parti” kuruldu.Bundan başka 16 parti daha kuruldu.

121. 1946’da ilk tek dereceli seçimler yapıldı. 1946’da ilk tek dereceli seçimler yapıldı. Seçimi CHP kazandı. Seçimi CHP kazandı. 1950’de yapılan seçimleri ise Demokrat Parti kazandı.Adnan Menderes Başbakan, Celal Bayar Cumhurbaşkanı oldu. 1950’de yapılan seçimleri ise Demokrat Parti kazandı.Adnan Menderes Başbakan, Celal Bayar Cumhurbaşkanı oldu. Böylece Türkiye’de Çok Partili hayata kesin olarak geçilmiş oldu. Böylece Türkiye’de Çok Partili hayata kesin olarak geçilmiş oldu. Çok Partili hayata geçişin bu döneminde kurulan ilk parti “Milli Kalkınma Partisi”dir. Çok Partili hayata geçişin bu döneminde kurulan ilk parti “Milli Kalkınma Partisi”dir.

122. Demokrat Parti Dönemi Bütün gücünü İktisadi kalkınmaya verdi Bütün gücünü İktisadi kalkınmaya verdi Traktör ve tarım makineleri sayısı arttırıldı.Böylece üretim de arttı. Traktör ve tarım makineleri sayısı arttırıldı.Böylece üretim de arttı. Karayolu geliştirildi. Karayolu geliştirildi. Birçok şirket kuruldu. Birçok şirket kuruldu. ABD’den dış borç alındı. ABD’den dış borç alındı. Şehirleşme hızlandı. Şehirleşme hızlandı. Sinema sektörü gelişti. Sinema sektörü gelişti. İşsizlik,yoksulluk ve şiddet olayların artması nedeniyle 1960’ta yapılan darbe ile Demokrat Parti iktidarı sona erdi. İşsizlik,yoksulluk ve şiddet olayların artması nedeniyle 1960’ta yapılan darbe ile Demokrat Parti iktidarı sona erdi. 1961’de Parti liderleri yargılandı.Bunlardan A.Menderes ve Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan idam edildi.Celal Bayar yaşlı olduğu için idam kararı geri alındı. 1961’de Parti liderleri yargılandı.Bunlardan A.Menderes ve Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan idam edildi.Celal Bayar yaşlı olduğu için idam kararı geri alındı.

123. Soğuk Savaş Dönemi’nde Bilim, Kültür ve Sanat SSCB uzaya çıkan ilk araç olan “Suputnik”i fırlattı. SSCB uzaya çıkan ilk araç olan “Suputnik”i fırlattı. ABD’de NASA kuruldu. ABD’de NASA kuruldu. SSCB’de Yuri Gagarin uzaya çıkan ilk insan oldu. SSCB’de Yuri Gagarin uzaya çıkan ilk insan oldu. ABD’de Neil Armstrong Ay’a ayak bastı. ABD’de Neil Armstrong Ay’a ayak bastı. Petrol ve otomobil üretimi arttı. Petrol ve otomobil üretimi arttı. Ekonominin gelişmesi ile dünya nüfusu arttı. Ekonominin gelişmesi ile dünya nüfusu arttı. Şehirleşme arttı. Şehirleşme arttı. Radyo ve TV gelişti ve en önemli propaganda aracı oldu. Radyo ve TV gelişti ve en önemli propaganda aracı oldu. İnsanların refahının artması ile eğlence hayatı da önem kazandı.Caz ve blues gibi müzik tarzları doğdu. İnsanların refahının artması ile eğlence hayatı da önem kazandı.Caz ve blues gibi müzik tarzları doğdu.

124. İlaç ve tohum sanayisinin gelişmesi ile üretim arttı. İlaç ve tohum sanayisinin gelişmesi ile üretim arttı. Olimpiyatların yanında Akdeniz oyunları ve UEFA Şampiyon kulüpler kupası gibi spor organizasyonları da oluşturuldu. Olimpiyatların yanında Akdeniz oyunları ve UEFA Şampiyon kulüpler kupası gibi spor organizasyonları da oluşturuldu.