1. Nieuwe Scheikunde examens havo en vwo Martie Kwaks (Erasmus SG) Emiel de Kleijn (SLO)

2. Vakspecifieke vaardigheden A 10- A 15 A10: Gebruiken van chemische concepten A11: Redeneren in termen van context concept A12: Redeneren in termen van structuur-eigenschappen macroscopische eigenschappen in relatie brengen met structuren op meso- en microniveau A13: Redeneren over systemen, veranderingen en energie A14: Redeneren in termen van duurzaamheid A15: Redeneren over het ontwikkelen van chemische kennis ANW 'ingedaald' in de natuurwetenschappelijke vakken

3. Havo nieuwe items in 2013 Nieuwe materialen (B4 & B5) Substitutiereactie (C1.9) Energieberekeningen (C3 1/5) Balansen en kringlopen (C7 1&2) Groene chemie (F1 & F2) Duurzaamheid-brandstofcel-vergisting (F3 1&4)

4. Havo: verdwenen items Triviale namen Neerslagreacties; aantonen van ionen Homologe reeks Sterkte ox/red TB48 en rx voorspellen; alleen ihkv batterijen (C1 7&8) Evenwichten (incl. sterk-zwak zuur/base) (wel SE C4) Naamgeving organisch beperkt (B1 14&15) Productie van ammoniak en aardolie Waswerking van zeep

5. Vwo: nieuwe items in2013 Micro-meso-macro (A12) Deeltjesmodellen; (B1 1/3 & 12/13); schillen, lewis, mesomerie Nieuwe materialen (B4 1&2, E1.1) VSEPR(B4.3)(Valentie-Schil-Elektronen-Paar-Repulsie) Behoudswetten en kringlopen (C3) Reactiemechanisme (C4 3/5) Reactiewarmtes (C6 3&4) Polymerisatiereacties (D3 2&3) Groene Chemie(F2 1/3)(atoomefficiëntie/E-factor) Duurzaamheid (F3 1&4) Energieomzettingen (G3 1&2)

6. Voorbeelden van nieuwe vragen Vergelijken van 2 processen (duurzaamheid en groene chemie) (atoomeconomie en E-factor) (vb.ex.vr.13 & vr.17; pilot vr.4 & vr.5; H-2015I vr.29 & vr.30) Redeneren en berekeningen rond koolstofdioxide uitstoot (pilot vr.21; H-2015I vr.25 & vr.26) Redeneringen en berekeningen omtrent het energie-effect v.e. proces (vb.ex.vr.8 & vr.12; H-2015I vr.15)) Biomassa (vastleggen van koolstof; koolstofkringloop); alternatieve brandstoffen (H-2015I vr.24) Mechanismes (afmaken, naar analogie TB 54); radicaalpolymerisatie, 'elektronen-treintjes' aangeven met pijlen (C4 & C5) (vb.ex.vr.24) Lewisstructuren en grensstructuren: formele en partiële lading (vb.ex.vr.4) Energiediagrammen en energie in relatie tot massa (F3.4 : C/H verhouding) vb.ex.vr.15; pilot vr.13; H-2015I vr.17 & vr.18) Micro-macro; 'zorgvuldig redeneren' (vb.ex.vr.3 & vr.11; pilot vr.19; H-2015I vr.2)

7. Vwo: verdwenen Triviale namen Neerslagreacties Elektronegativiteit Oxideren primair/secundair alcohol Stikstofkringloop Verzeping Zuur/base reactie voorspellen mbv TB49 Amfolyten Absorbtie spectra UV-VIS-IR Titratiecurve, indicatorkeuze Hoeveelheid stof mbv Lambert-Beer

8. Handige websites (laatste versie(s) van de syllabi: www.examenblad.nlwww.examenblad.nl Voorbeeldexamens: www.hetcvte.nlwww.hetcvte.nl Voorbeeld examenopgaven nieuwe scheikunde: www.nieuwescheikunde.nl onder kop 'publicaties' en dan voorbeeldopgaven bij pilotexamens www.nieuwescheikunde.nl Pilotexamens: www.hetcvte.nl/item/pilotexamens_scheikundewww.hetcvte.nl/item/pilotexamens_scheikunde