Presentation is loading. Please wait.

Presentation is loading. Please wait.

7. UHIN-FENOMENOAK UHIN FENOMENOAK OINARRIZKOAK UHINEN GAINAZARTZE-

Similar presentations


Presentation on theme: "7. UHIN-FENOMENOAK UHIN FENOMENOAK OINARRIZKOAK UHINEN GAINAZARTZE-"— Presentation transcript:

1 7. UHIN-FENOMENOAK UHIN FENOMENOAK OINARRIZKOAK UHINEN GAINAZARTZE-
DOPPLER EFEKTUA Difrakzioa UHINEN GAINAZARTZE- Bi uhin harmoniko koherenteren interferentzia Polarizazioa Uhin geldikorrak Pultsazioak Islapena eta errefrakzioa

2 1. OINARRIZKO-FENOMENOAK
izpiak Uhin gainazala (frontea)

3 Huygens-en printzipioa
Metodo geometrikoa azaltzeko uhin-higiduraren hedapena. Uhin fronte bateko puntu oro hasierako uhinaren abiadura eta maiztasun berberak dituen oinarrizko uhin sekundarioen zentro sortzaile bihurtzen da, eta uhin sekundario horien gainazal inguratzaileak uhin-fronte berria osatzen du. Oinarrizko uhinak Fokua Izpiak ( uhin-frontearekiko perpendikularrak) Uhin-fronteak

4 Uhin-frontea laua denean:
Azaltzen ditu: difrakzioa islapena errefrakzioa interferentziak polarizazioa

5 1.1.Difrakzioa Difrakzioa uhinen hedapen zuzenaren desbideraketa da, zirrikitu batean zehar pasatzean edo oztopo batetik hurbil pasatzean gertatzen dena. Uhin laua hedatzen da. Erdian uhin fronteak hormak aurkitzen ditu zirrikitua hedatzen dutela. Uhina lerro zuzenean hedatzen da Zirrikitua gutxituz Uhina hormaren bestealdean hedatzen da Difrakzioa gertatzeko :λ/ zirrikituaren tamaina ≥1 APPLET1 A.Franco APPLET2 P.Newton

6 Soinuaren difrakzioa Difrakzioa Islapena errefrakzioa
Soinu entzungaiaren uhin-luzerak 3 cm eta 12 m bitartekoak dira Ohizko oztopo eta irekiguneekin konparatuta (adibidez ateak eta leihoak) handiak dira, horregatik soinua desbideratu egiten da eta oztopoak inguratzen ditu.

7 1.2. Islapena eta errefrakzioa
Islapena deritzon fenomenoan, uhin bat bi inguruneren arteko bananketa-gainazalalera iristean, uhina itzuli egiten da lehenengo ingurunera, uhin-higiduraren energiaren parte bat eramanez eta hedapen-norabidea aldatuz. v1=v2 f1= f2 λ berdina ingurune 1 ingurune 2 Errefrakzioa deritzon fenomenoan, uhin bat bi inguruneren arteko bananketa-gainazalalera iristean, sartu da bigarrenean eta bertan hedatu egiten da, uhin-higiduraren energiaren parte bat eramanez eta hedapen-norabidea aldatuz. Ingurune 1 f1= f2 λ desberdina ingurune 2 v2 < v1

8 Islapena eta errefrakzioa
Snell-en errefrakzio legea

9

10 1-izpi errefraktatua, normala eta izpi erasotzailea plano berean daude.
2- sine = v1 = n21 sin r v2 n21: errefrakzio-indize erlatiboa

11 1.3 Polarizazioa bakar-bakarrik zeharkako uhinak polariza daitezke
Bibrazio norabidea eta hedapen norabidea perpendikularrak dira.

12 2. Uhinen gainezartze-fenomenoak

13 P puntuan interferentzia sortuko da:
2.1. Interferentziak Bi uhin harmoniho koherente (fasean). A ,f, λ eta v berekoak. P d1 FROGAPENA Foku 1 d2 Foku 2 P puntuan interferentzia sortuko da: • eraikitzailea: n = 0,1,2, 3… SABELAK. Anplitudea maximoa da.(Uhinak fase konkordantzian iristen dira). • deuseztatzailea: n = 0,1,2, 3… NODOAK. Anplitudea nulua da. Uhinak fase oposizioan iristen dira.

14 2.1. Interferentziak P d1 Superposizio printzipioa aplikatuz, y erresultantea : Foku 1 d2 Foku 2 Uhin higidura maiztasuneko eta uhin-luzerako jatorrizko higiduren berdina. Amplitudea eta fasea d1 y d2 a-ren araberakoak. 14

15 ● Interferentzia eraikitzailea. Amplitude erresultante maximoa:
● Interferentzia deuseztatzailea. Amplitude erresultante 0: n = 0, 1 , 2 , 3 , … ITZULI 15

16 Interferentziak eraikitzailea deuseztatzailea

17 2.3.Uhin geldikorrak

18 Uhin geldikorrak Uhin geldikorraren ekuazioa. Uhin geldikorra harmonikoa da, osagaien maiztasun berekoa, eta beraren anplitudearen Ar, denborarekiko independentea da, baina sinusoidalki aldatzen da x abzisaren funtzioan. ● Ar = 0 NODOAK (ez dira oszilatzen) ● Ar maximoa SABELAK 18

19 Uhin geldikorrak n = 0, 1 , 2 , 3 , … ● Ar nulua. NODOAK:
● Ar maximoa ( 2 A ). SABELAK: n = 0, 1 , 2 , 3 , … ● Ar nulua. NODOAK: n = 0, 1 , 2 , 3 , … NODOEN edo SABELEN arteko distantzia: ● SABELAK: ● NODOAK: Sabel baten eta nodo baten arteko distantzia: N N V V 19

20 Hari bateko uhin geldikorrak
Edozein uhin geldikorren kasuan bezala, hariaren puntu guztiak, nodoek izan ezik, oszilatu egiten dute aldi berean maiztasun bereko higidura harmonikoz. Puntu bakoitzaren anplitudea posizioaren funtzioa da. Bi muturrak finkoak Soka musika-tresnak N V N n = 1 1. harmonikoa N V N V N n = 2 2. harmonikoa N N V N V V N V n = 3 3. harmonikoa n = 1, 2, 3 , 4, … N N N N V V V N V n = 4 4. harmonikoa Bibrazio-modo normalak Uhin geldikorrak dira λ soka-luzerazen bikoitzaren azpimultiploa direnean 20

21 Mutur bakar batean finkaturiko haria
Bibrazio-modo normala: uhin geldikor posible bakoitza. Uhinak islatu egiten dira mutur finkoan (nodoa) Uhinak ez dira islatzen mutur askean. n = 1, 3 , 5, … Ez dago harmoniko bikoitirik N V n = 1 1. harmonikoa N V N V n = 3 3. harmonikoa N V N V N V n = 5 5. harmonikoa Hodietako uhin geldikorrak Luzetarako uhin geldikorrak V N V N V 21

22 3. DOPPLER EFEKTUA Doppler efektua deritzon fenomenoan, uhin-higidura bat hautematean, uhinaren sorkuntzan izandako maiztasunaren desberdina den maiztasuna hautematen dugu, uhin iturriaren eta uhin-hartzailaren arteko higidura erlatiboaren ondorioz.


Download ppt "7. UHIN-FENOMENOAK UHIN FENOMENOAK OINARRIZKOAK UHINEN GAINAZARTZE-"

Similar presentations


Ads by Google