2. وضعیت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در یک نگاه
وضعیت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در یک نگاه
ابراهیم واشقانی فراهانی
هفته پژوهش و فناوری- آذرماه 1394

3. آمار تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی به تفکیک گروه عمده و مقطع تحصیلی در سال تحصیلی 94-1393*
جمع کل
دکتری تخصصی
دکتری حرفه ای
کارشناسی ارشد
کارشناسی
کاردانی
گروه عمده تحصیلی
71966
276
10314
1995
57324
2057
پزشکی
719220
12098
259659
326456
121007
علوم انسانی
88682
3257
23142
61689
594
علوم پایه
663038
2951
104195
358167
197725
فنی مهندسی
50574
1977
4789
19629
22456
1723
کشاورزی
106850
646
26286
69865
10053
هنر
21205
15103
434906
895957
333159
* سهم دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در کشور:
مجموع: 39%، کارشناسی ارشد 61%، دکتری تخصصی 35% و تحصیلات تکمیلی 56%

4. آمار تعداد اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به تفکیک نحوه همکاری و مرتبه علمی در سال تحصیلی
جمع کل
استاد
دانشیار
استادیار
مربی
مربی آموزشیار
نحوه همکاری
28903
566
1025
10154
16874
284
تمام وقت
1850
229
297
1033
289 2
نیمه وقت
30753
795
1322
11187
17163
286
100
2/6
4/3
36/4
55/8
0/9
درصد %
* بیش از 40/000 عضو هیات علمی به صورت حق التدریس همکاری دارند.

5. آمار تعداد اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به تفکیک نحوه همکاری و مرتبه علمی در سال تحصیلی
جمع کل
استاد
دانشیار
استادیار
مربی
مربی آموزشیار
نحوه همکاری
28903
566
1025
10154
16874
284
تمام وقت
1850
229
297
1033
289 2
نیمه وقت
30753
795
1322
11187
17163
286
100
2/6
4/3
36/4
55/8
0/9
درصد %
* بیش از 30/000 عضو هیات علمی به صورت حق التدریس همکاری دارند.

6. آمار سراسری فعالیت‌های واحدها در ساها
تعداد آزمایشگاه ها : 6635 تعداد کارگاه: 3045 تعداد کارکنان : ۲۷۶۵ تعداد تجهیزات ثبت شده : ۱۲۲۹۹۱ تعداد خدمات ثبت شده : ۶۳۳۷ تعداد پیشنهاد خدمات ثبت شده: 3909

7. آمار مراکز تحقیقاتی و قطب های علمی
مراکز تحقیقاتی: 70 مرکز (تا سال 1392 تعداد 34 مرکز و از سال 92 تا 94 نیز نیز تعداد 36 مرکز، مجوز فعالیت گرفتند) قطب های علمی : تعداد 4 قطب علمی مجوز فعالیت گرفتند.

8. آمار طرح های برون دانشگاهی
درصد(تعداد)
مبلغ
تعداد
سال
100
361،830،132،614
2047
از ابتدا تا کنون 46
152،892،999،921
336
از مهر 1392 تا کنون

9. آمار مراکز رشد، پارک علم و فناوری و شهرک های فناوری
واحدهای فناوری مستقر در مراکز رشد
تعدادمراکز رشد
سال
ردیف
124 37
1383 لغایت 1391 1
438 39
1392 لغایت 1394 2
562 76
جمع
مجوز تاسیس پارک علم و فناوری در سال 1393 گرفته شده و در دو محل واحد پردیس (کنار پارک فناوری پردیس) در شرق تهران و منطقه گرمدره در غرب تهران فعالیت می کند.
12 شهرک فناوری آزاد(شفا) تأسیس شده و قرار است حداقل 33 شهرک تا پایان سال 1396 در مرکز استان ها تأسیس شود.
186 شرکت ثبت شده
22 شرکت دانش بنیان تایید شده
31 پرونده در حال ارزیابی برای تایید شرکت دانش بنیان
133 پرونده در نوبت ارزیابی برای تایید شرکت دانش بنیان

10. آمار مجلات دانشگاه
در مجموع از 367 عنوان مجله، 99 مجله رتبه علمی- پژوهشی و علمی-ترویجی وزارتین را دارند که از این تعداد 29 مجله در دو سال اخیر رتبه گرفته اند.
از این تعداد مجلات در مجموع 9 عنوان در پایگاه ISI نمایه می‌شوند که 6 عنوان در دو ماه اخیر پذیرفته شده‌اند.
تعداد 7 عنوان مجله در پایگاه Scopus نمایه می شوند که 5 عنوان در دو سال گذشته انجام شده است.
12 مجله با همکاری ناشر Springer چاپ می شوند و 3 مجله به زودی با همکار ناشر Elsevier چاپ خواهند شد.

11. نسبت رشد به سال قبل (به درصد)
مقایسه آمار ایران و دانشگاه آزاد اسلامی در دو شبکه علمی Web of Science و Scopus
جدول 1- آمار مقالات کشور و دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس اطلاعات شبکه علمی Web of Science به تاریخ 14 آذر 1394
سال
ایران
نسبت رشد به سال قبل (به درصد)
دانشگاه آزاد اسلامی
در جستجوی کشوری
نسبت رشد به سال قبل
(به درصد)
260047
37680
2010
22225
2881
2011
28391 27
5657 96
2012
30263 6
6587 16
2013
30802
7/1
6013 8-
2014
31578
5/2
5823 3-
* 2015 تا کنون
26146
4624
­* آمار مربوط به سال 2015 هنوز کامل نشده است و نباید در مقایسه آمار کلی لحاظ شود و به معنی کاهش رشد مقالات علمی کشور و دانشگاه آزاد اسلامی نیست.

12. شکل 1- مقایسه روند تولید علم کشور و دانشگاه آزاد اسلامی با استفاده از اطلاعات شبکه علمیWeb Of Science

13. جدول 2- آمار مقالات کشور و دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس اطلاعات شبکه علمیScopus
سال
ایران
نسبت رشد به سال قبل
(درصد)
دانشگاه آزاد اسلامی
332986
55753
2010
29624
4845
2011
39207 32
10044
107
2012
40382 3
9806 2-
2013
41161 2
8866
6/9-
2014
42980 4
8424 5-
* 2015 تا کنون
33877
6160
­* آمار مربوط به سال 2015 هنوز کامل نشده است و نباید در مقایسه آمار کلی لحاظ شود و به معنی کاهش رشد مقالات علمی کشور و دانشگاه آزاد اسلامی نیست.

14. شکل 2- مقایسه روند تولید علم کشور و دانشگاه آزاد اسلامی با استفاده از اطلاعات شبکه علمیScopus

15. آمار ارایه شده نشان می دهد که در شبکه علمی Web of Science شیب رشد مقالات علمی کشور در سال های 2012 و 2013 کاهش و در سال اندکی افزایش یافته است. اما کاهش شیب رشد مقالات علمی دانشگاه آزاد اسلامی از سال 2012 آغاز و تا سال 2014 ادامه یافته است.
از علت‌های کاهش رشد شیب تولید مقالات علمی کشور و دانشگاه آزاد اسلامی می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:
کاهش اعتبارات پژوهشی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و عدم تحقق سهم پیش بینی شده پژوهش از تولید ناخالص ملی در برنامه پنجم توسعه کشور
عدم حمایت مالی کافی از اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای اعزام به فرصت های مطالعاتی و شرکت در همایش های بین المللی به دلیل کاهش اعتبارات پژوهشی و افزایش حداقل سه برابری نرخ ارز
عدم دسترسی به منابع معتبر علمی بین المللی
عدم وجود انگیزه مالی مناسب به علت کاهش میزان تشویق مقاله‌ها
گرایش به چاپ مقاله در مجله‌های نامعتبر یا کم اعتبار به دلیل سرعت در گرفتن پذیرش چاپ مقاله و استفاده از تشویق مالی آنها
اعمال تحریم چاپ مقالات توسط برخی از ناشران یا سردبیران مجله های بین المللی
کاهش اعتبارات تجهیزات آزمایشگاهی (ناشی از تغییر نرخ ارز) و مدیریت نادرست منابع مالی و امکانات موجود
سیاست های محدود کننده دانشگاه آزاد اسلامی در تشویق مقالات پژوهشگران در پایان سال 1390 علاوه بر علت های یاد شده، باعث کاهش شیب مقالات دانشگاه آزاد اسلامی شده است.
به چاپ مقاله در مجلات نامعتبر به عنوان یکی از علت های اصلی کاهش رشد مقالات دانشگاه آزاد اسلامی و کشور می توان اشاره کرد.

16. شکل 3- مقایسه مقالات دانشگاه آزاد اسلامی در کل و مقالات حذف شده از فهرست نامعتبر
حذف مقالات نامعتبر از آمار دانشگاه آزاد اسلامی نشان می دهد که شیب رشد انتشار مقالات دانشگاه به استثنای سال 2013 مثبت بوده است.
این شکل همچنان نشان دهنده کاهش تعداد مقالات نامعتبر در سال های 2014 و 2015 است.

17. شکل 4- مقایسه مقالات کشور ایران با حذف مقالات نامعتبر بر اساس اطلاعات شبکه علمی Scopus
در مورد آمار مقالات ایران بدون مقالات نامعتبر مشاهده می شود که شیب رشد در سال 2014 در مقایسه با سال های 2011 تا 2013 افزایش یافته است که نتیجه مثبتی است.

18. شکل 5- مقایسه مقالات کشورهای ایران با دانشگاه آزاد اسلامی، ترکیه و عربستان بر اساس اطلاعات شبکه علمیWeb of Science

19. شکل 6- مقایسه مقالات کشورهای ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، ترکیه و عربستان بر اساس اطلاعات شبکه علمی Scopus

20. تعداد مقالات کشور ترکیه تعداد مقالات کشور ایران
جدول3- مقایسه سهم تولید علم دو کشور ایران و ترکیه بر اساس اطلاعات شبکه علمی Web of Science در بازه زمانی سال‌های 2015 – 2005 میلادی
تعداد مقالات کشور ترکیه
تعداد مقالات کشور ایران
سال میلادی
17583
6903
2005
20062
9207
2006
24011
13363
2007
24922
17364
2008
28334
20197
2009
29070
22225
2010
30019
28391
2011
32520
30263
2012
35933
30802
2013
36310
31591
2014
28726
26474
2015
307490
236780
مجموع

21. شکل 7 - مقایسه سهم تولید علم دو کشور ایران و ترکیه از سال 2005 تا 2015

22. تعداد مستندات قابل ارجاع تعداد مستندات قابل ارجاع
جدول 4- مقایسه وضعیت انتشار مقالات ایران و ترکیه در پایگاه علمی Scimago
اندیس h
تعداد ارجاع به هر مقاله
تعداد ارجاعات
تعداد مستندات قابل ارجاع
تعداد مستندات
رتبه
کشور
266
9/83
1/504/541
278388
287010 22
ایران
180
9/79
2/938/841
368197
390874 20
ترکیه
2014
تعداد ارجاع به هر مقاله
تعداد ارجاعات
تعداد مستندات قابل ارجاع
تعداد مستندات
رتبه
کشور
0/37
14689
37141
39573 16
ایران
0/28
10564
33450
37095 19
ترکیه

23. مقالات برتر و مقالات داغ دانشگاه آزاد اسلامی
در گستره زمانی یاد شده، در کل کشور 983 مقاله برتر از سوی پایگاه معرفی شده است که 200 مقاله از این مجموع - یعنی بیش از 20% از آن – متعلق به محققان و پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی است. در همین پایگاه، از 46 مقاله با بالاترین ارجاعات (مقاله‌های داغ) 17 عنوان آن از دانشگاه آزاد اسلامی به چشم می‌خورد که با 37% روند رو به رشدی را در این زمینه نشان می‌دهد.
جدول 5- آمار مقالات برتر و مقالات داغ دانشگاه آزاد اسلامی
ایران
دانشگاه آزاد اسلامی
مقالات برتر (Top Papers)
983
200
مقالات داغ (HOT Papers) 46 17

24. شاخص اچ در شبکه علمی Web of Science شاخص اچ در شبکه علمی Scopus
رديف
نام دانشگاه
رتبه جهانی در ESI*
تعداد اسناد در WOS
شاخص اچ در شبکه علمی Web of Science
شاخص اچ در شبکه علمی Scopus 1
دانشگاه آزاد اسلامي
187
28665 77 85 2
دانشگاه تهران
353
17962 83 97 3
دانشگاه علوم پزشكي تهران
429
14868 86
103 4
دانشگاه صنعتي شريف
606
10482 94
100 5
دانشگاه صنعتي اصفهان
607
10475 80 79 6
دانشگاه تربيت مدرس
616
10262 88 7
دانشگاه صنعتي اميركبير
618
10249 74 8
دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي
637
9949 72 70 9
دانشگاه علم و صنعت ايران
831
7290 63 76 10
دانشگاه شيراز
871
6924 82

25. نام دانشگاه ها بر اساس تعداد تولیدات علمی هر کدام مرتب شده است.
شایان گفتن است که شاخص اچ کل کشور بر اساس آمار شبکه علمی Web of Science 181
و بر اساس آمار شبکه علمی Scopus در حال حاضر 199 است.
*بر اساس اطلاعات شاخص (Essential Science Indicator) ESIشبکه علمی Web of Science که تعداد مستندات علمی 10 سال اخیر دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی برتر جهان را رتبه بندی می کند، دانشگاه آزاد اسلامی با سند علمی در جایگاه نخست کشور و 187 جهان قرار دارد.
دانشگاه صنعتی شریف با شاخص اچ برابر 94 در در شبکه علمی Web of Science رتبه اول را دارد.
دانشگاه علوم پزشکی تهران با شاخص اچ برابر 103 در شبکه علمی Scopus دارای رتبه نخست است.
بر اساس پایگاه استنادی جهان اسلام از 173دانشمند ایرانی در زمره دانشمندان یک درصد برتر جهان، 5 دانشمند از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی هستند.
بر اساس گزارش پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، بنا بر شاخص های پایگاه طلایه داران علم آی.اس.آی، دانشگاههای یک درصد برتر دنیا به تولید علمی پرداخته اند که اثرگذارتر بوده است.  هم اینک تعداد دانشگاه های ایران بر پایه این شاخص به 33 دانشگاه رسیده است که دانشگاه آزاد اسلامی یکی از آنهاست.

26. از توجه شما سپاسگزارم