1. 10. H AFTA Kolluk

2. H EDEFLER Kolluk kavramını tanımlayacak İdari kolluk-adli kolluk ayrımını öğrenecek Genel idari kolluk-özel idari kolluk ayrımını öğrenecek Kolluk makamlarının, amirlerinin ve personelinin hangileri olduğunu öğrenecek Kolluk yetkilerinin çatışması durumunda hangi kuralların geçerli olacağını öğrenecek Kolluk usullerini öğrenecek Kolluk tedbirlerinin hukuka uygunluk şartlarını öğrenecek Olağanüstü hal ve sıkıyönetim dönemlerinde kolluk etkisinde ortaya çıkacak değişiklikleri öğrenecek

3. İ ÇINDEKILER Kolluk Kavramının Tanımı Kamu Düzeni kavramı II) Kolluk Türleri İdari Kolluk-Adli Kolluk Ayrımı Genel İdari Kolluk-Özel İdari Kolluk III) Kolluk Makam, Amir ve Personeli Kolluk Makamı Kolluk Personeli Kolluk Amirleri IV) Kolluk Yetkilerinin Çatışması Merkezi İdare Kolluk Makamları Arasında Çatışma Merkezi İdare Kolluk Makamları İle Mahalli İdareler Kolluk Makamları Arasında Çatışma Genel Kolluk Makamlarının Yetkileri İle Özel Kolluk Makamlarının Yetkilerinin Çatışması V) Kolluk Usulleri Serbestlik Usulü İzin usulü Bildirim usulü VI) Kolluk Tedbirleri ve bunların hukuka uygunluğunun şartları VII) Kolluk Yetkisinin Genişlemesi Olağanüstü Hal Sıkıyönetim

4. KOLLUK NEDİR? Kolluk, kamu düzenini sağlamaya yönelik bir kamu hizmeti faaliyetidir. Kamu düzeni: Kamu düzeni, toplumun dış düzenidir. Kamu güvenliği Kamu huzuru Kamu sağlığı

5. KOLLUK TÜRLERİ İdari Kolluk-Adli Kolluk İdari kolluk, idari makamların emri altında faaliyet göstermekte ve bu faaliyetlerden doğan uyuşmazlıklar idari yargıda çözümlenmektedir. Adli kolluk adli makamların emri altındadır ve faaliyetlerinden doğan uyuşmazlıklar adli yargıda çözümlenmektedir.

6. İ KI KOLLUK TÜRÜNÜ BIRBIRINDEN NASıL AYıRıRıZ ? 1. Kriter: Önleme-Bastırma Kriteri : İdari kolluk önleyici, adli kolluk ise bastırıcı niteliktedir. 2. Kriter: Belirli Bir Suçla İlgili Olup Olmama Kriter: Bu kritere göre eğer bir kolluk faaliyeti, “belirli bir suçla ilgili” ise ortada adli kolluk, eğer ilgili değilse ortada idari kolluk vardır. Ülkemizde idari kolluğu adli kolluktan teşkilat ve görevlileri yönünden ayırmak mümkün değildir. Bu iki kolluk sadece görevlerinin niteliği ve amaçları bakımından ayrılabilir.

7. İ DARI KOLLUĞUN ÖZELLIKLERINI ŞÖYLE SıRALAYABILIRIZ İdari kolluğun eylem ve işlemleri her zaman tek taraflıdır. Kolluk makamları iki yanlı işlem yapamaz. Kolluk yetkisi devredilemez bir yetkidir. İdare kolluk faaliyetlerinin yürütülmesi işini özel kişilere veremez. Kolluk yetkisi kullanılması zorunlu bir yetkidir. İdarenin kolluk eylem ve işlemlerini yapması, idarenin kamu gücü ayrıcalıklarına dayanır. Kolluk eylem ve işlemleri hak yaratıcı eylem ve işlemler değildir. Dolayısıyla her zaman geri alınabilir. Kolluk eylem ve işlemleri nedeniyle ortaya çıkan zarardan idare ancak ağır kusur halinde sorumlu olur.

8. G ENEL İ DARI KOLLUK -Ö ZEL IDARI KOLLUK 1) Genel İdari Kolluk Belirli bir coğrafya üzerinde bulunan her birey, her grup ve her çeşit faaliyet hakkında yetkili olan kolluktur. Merkezi İdare Kolluğu: Polis ve Jandarma Mahalli İdare Kolluğu: Belediye zabıtası, köy korucusu

9. 2) Özel İdari Kolluk: Özel idari kolluk, bütün faaliyetler hakkında değil, sadece belirli bir faaliyet kategorisine veya belirli grup kişiler hakkında yetkili olan kolluktur. orman kolluğu, gümrük kolluğu,

10. KOLLUK MAKAMI Kolluk alanında bireysel ve düzenleyici işlemler yapma yetkisine sahip kişi veya kurullar Merkezi idarede : Bakanlar Kurulu, İçişleri Bakanı, valiler, kaymakamlar, bucak müdürleri Mahalli idarelerde : Belediyelerde belediye meclisi ve belediye encümeni, il özel idarelerinde il genel meclisi, il encümeni ve vali, köylerde ise muhtarlardır

11. KOLLUK PERSONELİ Kolluk makamlarının yapmış olduğu işlemleri uygulamakla yükümlü olan kamu görevlileridir. Merkezi idarede : Polis, jandarma, bekçi (günümüzde kalmamıştır), Silahlı kuvvetler Mahalli İdarelerde : İl özel idaresinde kolluk personeli yok, belediyede belediye zabıtası, köylerde köy korucusu

12. KOLLUK AMİRLERİ Kolluk personeli üzerinde hiyerarşi yetkisine sahip kişilerdir. Merkezi idarede: İçişleri Bakanı, vali, kaymakam, bucak müdürü Mahalli idarelerde : il özel idaresinde vali, belediyede belediye başkanı, köylerde muhtardır.

13. KOLLUK YETKİLERİNİN ÇATIŞMASI MERKEZİ İDARE KOLLUK MAKAMLARI ARASINDA ÇATIŞMA MERKEZİ İDARE KOLLUK MAKAMLARI İLE MAHALLİ İDARELER KOLLUK MAKAMLARI ARASINDA ÇATIŞMA GENEL KOLLUK MAKAMLARININ YETKİLERİ İLE ÖZEL KOLLUK MAKAMLARININ YETKİLERİNİN ÇATIŞMASI

14. KOLLUK USULLERİ SERBESTLİK USULÜ İZİN USULÜ BİLDİRİM USULÜ

15. K OLLUK TEDBIRLERININ HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARı Kanunla sınırlandırma : Kolluk tedbirlerinin hukuka uygun olması için her şeyden önce bu tedbirin bir kanunla öngörülmüş olması yani kanuna dayanması gerekir. Ölçülülük: Kanun tedbiri kanunla öngörülmüş olsa bile somut olayda ulaşılmak istenilen amaçla başvurulan kolluk tedbiri arasında bir oran olması gerekir. Amaç : Bir kolluk tedbiri hangi amaç için öngörülmüş ise sadece o amaç için kullanılmalıdır. Aksi takdirde bu tedbir “yetki saptırması” ile sakat olur.

16. KOLLUK YETKİSİNİN GENİŞLEMESİ 1) OLAGANÜSTÜ HAL 2) SIKIYÖNETİM

17. OLAĞANÜSTÜ HAL Tabi afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinde Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması halleri Olağanüstü hal cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar kurulu tarafından ilan edilir.

18. Kolluk makamları temel hak ve hürriyetleri kısmen veya tamamen durduran tedbirler alabilir. Kolluk makamları vatandaşlar için para, mal ve çalışma yükümlülükleri getirebilir. Olağanüstü hal kamun hükmünde kararnamesi ile kolluk tedbirleri öngörülebilir.

19. SIKIYÖNETİM Anayasanın tanıdığı hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelen ve olağanüstü hal ilânını gerektiren hallerden daha vahim şiddet hareketlerinin yaygınlaşması Savaş hali, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi Ayaklanma olması Vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın Ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından ilan edilir

20. Kolluk makamları, temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasını kısmen yada tamamen durduran tedbirler alabilir. Sıkıyönetim kanun hükmünde kararnamesi çıkarabilir. Kolluk yetkileri askeri makamlara geçer. Bazı suçların yargılanması askeri mahkemelerin görev alanına girer.

21. ARASINDAKİ FARK; Sıkıyönetim ile olağanüstü hal arasında en önemli farklılık, olağanüstü halde kolluk yetkilerinin sivil makamlarda kalmasına rağmen, sıkıyönetimde askeri makamlara geçer.