1. Procesy grupowe Mgr Monika Kościelniak Leszno 2012

2. Grupa – czy może być niespołeczna?

3. Grupa społeczna Dwie lub więcej osób przebywających w tym samym miejscu w tym samym czasie, cechujących się ponadto: wzajemnym współdziałaniem ze sobą, wzajemnym od siebie uzależnieniem w tym sensie, że zaspokojenie potrzeb i realizacja celów skłania ich do wzajemnego zaufania i wpływania na postępowanie wobec siebie.

4. Grupy niespołeczne Kiedy obecność innych nas mobilizuje, a kiedy nam przeszkadza? Eksperymenty Roberta Zajonca nad facylitacją społeczną. Facylitacja społeczna to napięcie wynikające z obecności innych osób, powodujące lepsze wykonywanie zadań łatwiejszych i gorsze wykonywanie zadań trudniejszych i nowych.

5. Dlaczego tak się dzieje? 1.Obecność innych podwyższa pobudzenie psychiczne człowieka (tzn. podwyższa jego witalność), gdyż musi być przygotowany, że uczynią oni coś, co będzie wymagało jego reakcji. 2.Lęk nie przed samą obecnością innych, lecz przed ich potencjalną oceną, wywołuje obawy i napięcie utrudniające wykonanie zadania trudnego/nowego. 3.Obecność innych jest takim samym czynnikiem rozpraszającym (dystraktorem) jak czynniki niespołeczne (np. hałas) i utrudnia koncentrację.

6. Grupy społeczne Próżniactwo społeczne, czyli kiedy obecność innych nas uspokaja… Próżniactwo społeczne to uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania. Osłabia wykonanie zadań prostych, lecz rzadziej występuje w odniesieniu do zadań trudnych, skomplikowanych.

7. Co zwiększa szansę wystąpienia społecznego próżnowania? Poziom trudności zadania (im zadanie łatwiejsze tym prawdopodobieństwo próżniactwa większe). Brak możliwości oceny indywidualnego wkładu pracy w efekt działań zespołu. Typ zadania.

8. Typy zadań grupowych wg Ivana Steinera (Proszę spróbować podać przykłady…) Zadania addytywne Działanie grupy zależy od łącznego wkładu pracy każdego jej członka. Zadania koniunktywne Działanie grupowe uzależnione jest od najsłabszego, najmniej zdolnego członka. Zadania dysjunktywne Działanie grupy uzależnione jest od pracy najlepszego lub najzdolniejszego jej członka.

9. Czy zawsze w grupie lepiej? Z. addytywne – tak długo, jak każdy z członków wnosi odpowiedni wkład pracy, efekt pracy grupy jest lepszy niż indywidualny; choć warunki sprzyjają ujawnianiu się zjawiska próżniactwa społecznego. Z. koniunktywne - gorsze wykonanie zadania przez grupę niż przez pojedyncze jednostki, gdyż najsłabszy członek zespołu będzie obniżał jakość jego pracy do swego poziomu. Z. dysjunktywne – grupy mają przewagę nad jednostkami. Dlaczego tak jest?

10. Deindywiduacja, czyli zagubienie w tłumie Deindywiduacja to utrata normalnej kontroli nad zachowaniem, co prowadzi do wzrostu impulsywności i patologiczności czynów. Co zwiększa poczucie anonimowości? Tłum, zmiana lub „ujednolicenie” wyglądu (np. maski, malowanie ciała, uniform).

11. Dlaczego deindywiduacja prowadzi do impulsywnych czynów? Co zrobilibyście Państwo, gdybyście mogli skorzystać jednorazowo z czapki niewidki? Znaczenie ograniczonej (rozproszonej) odpowiedzialności (rozgrzeszenie ze skutków własnych czynów) Znaczenie ograniczonej samoświadomości (w sytuacji skłaniania nas do zachowania antyspołecznego lub dewiacyjnego spada nasza koncentracja na akceptowanych przez nas zasadach)

12. Myślenie grupowe (Irving Janis) Sposób myślenia, w którym dążenie do zachowania grupowej spójności i solidarności jest ważniejsze od realistycznego liczenia się z faktami. Występuje gdy: grupa jest zwarta, oddzielona od poglądów przeciwnych, gdy kieruje nią jeden dominujący przywódca usilnie forsujący własne poglądy. Wady: nieanalizowanie wszystkich możliwych rozwiązań, brak przygotowania na wypadek niepowodzenia, mało realistyczne ujmowanie ryzykowności preferowanego rozwiązania.

13. Polaryzacja grupy Tendencja grup do podejmowania bardziej ryzykownych decyzji od jednostek (tzw. przesunięcie ryzyka); grupowo podejmowane decyzje są bardziej skrajne niż początkowe inklinacje poszczególnych członków. Uwaga! Grupowo wzmacniane są początkowe skłonności poszczególnych członków grupy (bez względu na to czy mają charakter ryzykancki czy asekurancki).

14. Inne zjawiska interpersonalne Efekt oczekiwań interpersonalnych (efekt Rosenthala). Konformizm normatywny i informacyjny.

15. Literatura Psychologia : podręcznik akademicki. T. 1, 2, 3 / red. nauk. Jan Strelau, Dariusz Doliński; Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2008. E. Aronson, Człowiek istota społeczna, PWN, Warszawa 2008. R. E. Akert, E. Aronson, T. D. Wilson, Psychologia społeczna. Serce i umysł, Zysk i S-ka, Poznań 1997. R. B. Cialdini, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, GWP, Gdańsk 2007. P. Zimbardo, Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999. R. Hock, 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii, GWP, Gdańsk 2003.